La veille

De voorbije nacht, om half 3 Belgische tijd, werd in Frans-Guyana een nieuwe Europese weersatelliet gelanceerd. De nieuwe satelliet MetOp-SG A1 zal elke dag opnieuw de hele wereld in kaart brengen. Dat moet een hele waaier aan belangrijke informatie opleveren die belangrijk is voor weersvoorspellingen, stormwaarschuwingen en klimaatonderzoek. Zo zal de nieuwe satelliet Europa wat minder afhankelijk maken van de VS voor wetenschappelijk onderzoek.

Hittegolven, droogtes en bosbranden zullen niet alleen vaker voorkomen, maar ook steeds meer op hetzelfde moment. Dit blijkt uit een nieuwe studie waar de Vrije Universiteit Brussel heeft aan meegewerkt.

De opwarming van de aarde doet meer dan ijskappen smelten. Wetenschappers waarschuwen: we staan aan de vooravond van een wereldwijde opmars van dodelijke schimmelinfecties.

Toen asbest in 1998 verboden werd, zat het levensgevaarlijke goedje al in alle hoeken en kieren van onze samenleving. Regering en producenten zijn nog steeds verwikkeld in een gevecht om de morele en financiële verantwoordelijkheid vast te pinnen. De parallellen met de huidige PFAS-crisis zijn duidelijk, maar overheden en bedrijven lijken exact dezelfde fouten te maken. De dringendste keuze is glashelder: de PFAS-kraan moet zo snel mogelijk dicht.

De overwinning van Urgenda op de Nederlandse staat veroorzaakte in 2015 een aardverschuiving in het klimaatrecht. Tien jaar later lopen er tientallen zaken in Europa en honderden wereldwijd. Puur juridisch spierballenvertoon of levert het de planeet ook daadwerkelijk wat op?

De Europese ‘omnibuswet’ draait de klok tien jaar terug en is een regelrechte aanval op noodzakelijke duurzaamheidsverplichtingen voor bedrijven, waarschuwt expert natuurlijke rijkdommen Wies Willems. ‘De lidstaten en het Europees Parlement mogen dit niet laten passeren.’

Koolstofkredietprojecten beweren de klimaatverandering tegen te gaan door ontbossing te voorkomen. In Tanzania heeft het bedrijf Carbon Tanzania het inheemse volk de Hadzabe overhaald om aan zo’n project deel te nemen. De vraag is wie daarbij wint. Het klimaat, de Hadzabe, of de miljardairs en multinationals die CO2 uitbraken en dat afkopen met koolstofkredieten?

In België dreigen woningen door klimaatrampen nog niet onverzekerbaar te worden, zoals dat in de Verenigde Staten wel al het geval is. Maar de klimaatverandering stelt verzekeringsmaatschappijen wel voor andere uitdagingen. Zo is nog steeds niet duidelijk wie de factuur van een volgende waterramp zou moeten dragen, en in hoeverre de overheid daarbij tussenbeide zou komen, klagen de verzekeringsmaatschappijen aan.

De nieuwe regels die Mark Zuckerberg aankondigde voor zijn sociale mediaplatforms zijn een aanval op het idee van waarheid zelf en daarmee op de democratie.

Generatieve AI is net als plastic een veelzijdige bron van innovatie, die zich leent tot een ongekend scala aan toepassingen. Maar ook AI-critici zullen driftig knikken: AI dringt stilaan overal door. En ook die impact blijft grotendeels verborgen.

Tussen 2013 en 2023 zijn in het Congobekken maar liefst 742 nieuwe planten- en diersoorten ontdekt. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het Wereldnatuurfonds (WWF), dat werk samenbrengt van honderden wetenschappers.

Ontwikkelingslanden kunnen zich onvoldoende aanpassen aan de nieuwe klimaatrealiteit. De kloof in financiering blijft enorm. Dat stelt het VN-milieubureau UNEP in een nieuw rapport aan de vooravond van COP29, de VN-klimaattop in Azerbeidzjan. Een en ander heeft vaak heel concrete gevolgen, bijvoorbeeld voor de teelt van koffiebonen, stelde VRT NWS vast in Kenia. Na de verkiezingsoverwinning van Donald Trump in de VS lijkt het er bovendien niet op dat de financieringskloof gedicht zal raken, integendeel zelfs.

Amerikaanse scheikundigen hebben een nieuw type van absorberend materiaal gemaakt dat veelbelovend klinkt om koolstofdioxide uit de lucht te filteren en zo de CO2-concentratie in de atmosfeer te doen dalen.

Vanaf 30 december zou elke koffieboon die de Europese markt binnenkomt ‘ontbossingsvrij’ moeten zijn. Maar haast niemand lijkt daar klaar voor. ‘We zijn zo klaar als we kunnen zijn’, was zowat het beste antwoord dat MO* in Kenia kon optekenen, op een reis langs de koffieketen. Gevolg: kosten voor de kleine boer, en duurdere koffie voor de Europeaan.

Het Britse Hooggerechtshof schrapt de vergunning voor wat de eerste nieuwe steenkoolmijn in 30 jaar had moeten worden.