Justice & Paix

Het gaat al even niet goed met insecten, en dat heeft gevolgen voor de landbouw. Heel wat gewassen zijn immers afhankelijk van bestuivende insecten zoals bijen of zweefvliegen. Het tekort aan bestuivers maakt dat wereldwijd de opbrengst van gevoelige teelten onder het potentieel blijft.

Zo'n vijftigduizend jaar geleden begon een uitstervingsgolf die een belangrijk deel van de grote dieren fataal werd. De precieze oorzaak – de mens of een veranderend klimaat – bleef een open discussie. Tot nu.

Sommige planten bestuiven vaker zichzelf en produceren minder nectar als evolutionaire reactie op het instorten van insectenpopulaties. Slecht nieuws voor bestuivende insecten, die daardoor nog meer onderdruk komen te staan.

abs_empty

Vissen worden kleiner van gestalte door menselijk handelen. Dezelfde trend lijkt zich ook bij andere organismen af te tekenen, zij het een stuk minder duidelijk.

Over de hele wereld verdwijnen gletsjers in een steeds sneller tempo als gevolg van klimaatopwarming. De terugtrekkende ijsmassa's laten land achter dat ruimte biedt aan nieuwe ecosystemen.

Vuur speelt een belangrijke rol in ecosystemen, en dus ook in de evolutie van wilde dieren. Maar kan hun aanpassingsvermogen gelijke pas houden met de stijgende frequentie van natuurbranden?

Deze lente vielen er in Vlaanderen vreemde vogels op te merken. Het gaat om zwarte ibissen en steltkluten, allebei soorten die zich normaal gezien ophouden in natte gebieden in het zuiden van Europa. Door de extreme droogte in Spanje en Italië trokken ze noodgedwongen noordwaarts.

De Europese Commissie wil tegen 2030 het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw halveren. Drie pesticiden op basis van neonicotinoïden zijn ondertussen al verboden vanwege hun impact op het ecosysteem, maar nieuwe pesticiden dreigen soortgelijke effecten te hebben.

Een botsing met de wieken van windturbines loopt voor vogels haast altijd fataal af. Bij bepaalde roofvogels heeft die sterfte door aanvaringen mogelijk een effect op de populatie. Wat kunnen we daartegen doen?

Dat de opwarming van de aarde een impact heeft op de verspreiding van bepaalde ziektes zoals malaria, cholera of hepatitis was al bekend. Een team onderzoekers legde al die studies over individuele ziekteverwekkers en hun interactie met weerfenomenen naast elkaar. Ze stelden vast dat 58 procent van al die pathogenen terrein wint als gevolg van veranderende weersomstandigheden gelinkt aan klimaatopwarming, zoals hittegolven of overstromingen.

Elektriciteitsproductie vandaag neemt maar weinig landoppervlakte in beslag. Dat dreigt dramatisch om te slaan door de shift naar een koolstofarme energieproductie. Hernieuwbare energiebronnen vragen immers wel behoorlijk wat land.

In een stedelijke omgeving is het vaak warmer dan in landelijke regios. Die extra hitte warmt ook de ondergrond op. Een stijging van de grondtemperatuur heeft negatieve gevolgen voor het milieu, maar kan ook dienen om gebouwen te verwarmen.

Onze omgang met de natuur wordt bepaald door de waarde die we toekennen aan de wereld om ons heen. Nu steunt natuurbeleid al te vaak op een eenzijdig perspectief op de natuur. Meerdere visies in rekening brengen kan natuurbehoud niet enkel effectiever maken, maar ook rechtvaardiger.

Een slordige 64 miljoen vierkante kilometer, twee keer de oppervlakte van Afrika, zoveel land is er nodig om de soortenrijkdom van de aarde te beschermen. Dat is althans de conclusie die op tafel ligt nu de wereld onderhandelt over nieuwe afspraken over biodiversiteitsbehoud.

Een vijfde van alle CO2-uitstoot gelinkt aan de productie van voeding is te wijten aan transport. Die impact ligt beduidend hoger dan tot nu toe werd aangenomen. Dat is de conclusie van een nieuwe studie die alle transport in de productieketen in kaart bracht.

Wat maakt dat bomen groeien? Fotosynthese, simpel toch? Zo eenduidig is het echter niet, zo blijkt uit een nieuwe studie. Dat heeft gevolgen voor modellen die de CO2-opname van bossen in kaart brengen.

Klimaatwetenschapper Marco Tedesco liet zijn bureau en klimaatmodellen achter en trok naar de bron van zijn fascinatie: Groenland. Als ware het een ontdekkingsreis schreef hij zijn ervaringen neer in het boek IJs. Het combineert zijn ontzag en verwondering voor een ongerept poolgebied met zijn grote bezorgdheid over het klimaat. ‘Ik wacht op de eerste politicus die durft toegeven dat we het verknoeid hebben.’