Opvolging

De groene transitie heeft een donkere keerzijde, schrijven Nancy Govaerts en Jennifer Van Driessche van WSM. ‘Terwijl Europa inzet op elektrische auto's en hernieuwbare energie, worden de benodigde grondstoffen gewonnen in mensonterende omstandigheden in DR Congo. Achter onze duurzame toekomst schuilt een schrijnende realiteit van uitbuiting, kinderarbeid en milieuvernietiging.’

Terwijl de transportsector het moeilijk blijft hebben met vergroenen, kiest het Roeselaarse logistiekbedrijf Eutraco resoluut voor zero-emissie. Voor het einde van het jaar zal een derde van hun vloot uit e-trucks bestaan, over 10 jaar zullen ze allemaal elektrisch zijn. Is de elektrische vrachtwagen de toekomst van transport? Wij gingen op bezoek.

China wil de uitstoot van broeikasgassen met 7 tot 10 procent verminderen tegen 2035. Dat heeft president Xi Jinping aangekondigd. Experts hadden op meer gehoopt, maar zeggen tegelijk dat China misschien wel iets beter zal doen dankzij de enorme groei van groene energie. Tegelijk is het de eerste keer dat China, nog altijd 's werelds grootste uitstoter, een concreet doel voor uitstootvermindering meegeeft voor de relatief korte termijn.

De Belgische industrie kan minstens 90 procent van zijn CO2-uitstoot terugdringen tegen 2050. Dat kan bovendien met technologieën die nu al bestaan, of ten laatste tegen 2040 uitgerold kunnen worden, zoals industriële warmtepompen en CO2-opslag. Maar dan moet elektriciteit wel goedkoper worden voor grootverbruikers, en moet er dringend meer werk gemaakt worden van groenestroomcapaciteit. De volgende 5 jaar worden cruciaal.

Groene daken maken steden koeler en groener, en vangen regenwater op. Om ook nog de biodiversiteit echt te boosten, moet een groendak meer zijn dan een dun laagje sedum.

Egypte wil een exporthub van groene waterstof naar Europa worden. Maar experts waarschuwen voor groen kolonialisme, waarbij Egypte opdraait voor de kosten van Europa’s transitie naar groene energie.

Carbon Capture and Storage (CCS), het afvangen en opslaan van CO2, wordt voorgesteld als een belangrijke stap in het vergroenen van de industrie. Volgens critici belooft de technologie echter veel meer dan die eigenlijk kan geven, terwijl de kosten ervan veel hoger liggen. Door te hard in te zetten op CCS dreigen we de boot te missen om onze samenleving duurzaam te hervormen.

In 2024 hadden banken en andere vermogensbeheerders beleggingen ter waarde van meer dan 33 miljard dollar in de grootste oliemaatschappijen die verantwoordelijk zijn voor 18% van de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van broeikasgassen via zogenaamde “groene” fondsen die zogenaamd een duurzame economie bepleiten, zo blijkt uit een onderzoek van Voxeurop en The Guardian. De betreffende fondsen worden op de markt gebracht door grote spelers zoals JP Morgan, DWS/Deutsche Bank en BlackRock.

De datacenters die ons AI-gebruik moeten trekken, gebruiken stroom die ergens vandaan moet komen – meer en meer uit kernenergie, volgens de bedrijven zelf – en heel veel water. Ook hebben ze grondstoffen nodig die zelden gerecycled worden. ‘Sommigen hopen dat AI zelf iets zal uitvinden dat ons hieruit haalt. Dat is mogelijk, maar er is geen bewijs voor.’

Grondstoffen zijn een erg gevoelig thema. Het gaat over bedrijfswinsten, mensenrechten, milieuschade, corruptie en levensonderhoud. Hoe mis het soms kan lopen werd bij de annulatie van een Docville-debat duidelijk.

Wie wint bij de lithiumwinning in Chili of de ontbossing voor biobrandstoffen in Indonesië? Volgens Shivant Jhagrou in 'Voorbij Duurzaamheid' is de vraag niet alleen hoe we verduurzamen, maar wie bepaalt wat duurzaam is. Hij roept op om ‘duurzame’ initiatieven in vraag te stellen.

De Europese ‘omnibuswet’ draait de klok tien jaar terug en is een regelrechte aanval op noodzakelijke duurzaamheidsverplichtingen voor bedrijven, waarschuwt expert natuurlijke rijkdommen Wies Willems. ‘De lidstaten en het Europees Parlement mogen dit niet laten passeren.’

In Zeebrugge wordt de allereerste grote Belgische productie-eenheid voor groene waterstof gebouwd. Dat is waterstof die volledig opgewekt wordt met zonne- of windenergie, waarbij er dus geen broeikasgassen worden uitgestoten. De eerste groene waterstof zou er in de tweede helft van 2026 geproduceerd moeten worden.

In Zeebrugge wordt de allereerste grote Belgische productie-eenheid voor groene waterstof gebouwd. Dat is waterstof die volledig opgewekt wordt met zonne- of windenergie, waarbij er dus geen broeikasgassen worden uitgestoten. De eerste groene waterstof zou er in de tweede helft van 2026 geproduceerd moeten worden.

Een nationale noodtoestand voor energie, een stop op windmolenparken op zee, zo snel mogelijk uit het klimaatakkoord van Parijs stappen en "we drill baby, drill": de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump houdt woord en wil zo snel mogelijk het klimaatbeleid van voorganger Joe Biden afbouwen. Maar gaat dat zomaar lukken?