Opvolging

Plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel zijn niet alleen goed voor het milieu en het klimaat, maar ook voor het microbioom in de darmen, blijkt uit onderzoek in Nature. Zelfs kleine verschuivingen kunnen al een impact hebben.

Voor het eerst is de sector van de plantaardige eiwitten in Vlaanderen en Brussel in kaart gebracht. 155 ondernemingen maken producten zoals vleesvervangers, zuivel-alternatieven en notenspreads. De sector stelt minstens 2.021 werknemers te werk, en maakt minstens 100 miljoen euro winst. Alpro is de absolute topper in de sector.

Tot 80% van ons vlees en zuivel zou microplastics bevatten en dankzij pesticiden die we doodleuk op ons voedsel spuiten, eten we dagelijks PFAS. Geen enkel zinnig mens kan dat goedpraten, meent landschapsarchitect Louis de Jaeger. Hoe kan het dan dat we dat toch blijven doen?

Vlees- en zuivelgroepen hebben advertenties gefinancierd waarin veganistische producten als ongezond, onnatuurlijk en ultrabewerkt worden afgeschilderd. Een nieuw rapport stelt dat de landbouwsector miljoenen dollars heeft uitgegeven om plantaardige diëten in diskrediet te brengen.

Wereldwijd de helft van onze vlees- en melkproducten vervangen door plantaardige alternatieven levert enorme klimaat- en milieuwinsten op, zegt een nieuwe studie in Nature. De CO2-uitstoot zou met 31 procent dalen en de aantasting van bossen en natuurgebied zou grotendeels gestopt kunnen worden.

Kunnen vleesvervangers een oplossing zijn voor noodlijdende boeren, de klimaatverandering én problemen met de volksgezondheid? Denemarken trok 168 miljoen euro uit voor onderzoek naar vleesvervangers en premies voor boeren die plantaardige eiwitten produceren. ‘Een win-winsituatie voor iedereen.’

We weten dat we te veel vlees eten en produceren, schrijft econoom Jonas Van der Slycken. Maar de individuele overproducent of overconsument met de vinger wijzen, zal weinig zoden aan de dijk brengen. Afkicken van onze vleesverslaving vraagt om collectieve rituelen.

Was het een naïef besluit van MO*columniste Tine Hens in 1989 om geen vlees meer te eten? ‘Als ik nu naar mijn 15-jarige zelf kijk, voel ik een barst in mijn hart. Maar ik denk ook: liever naïef dan gewetenloos.’

Voortaan zullen voedingsproducenten moeten kunnen bewijzen dat er geen waardevol bos heeft moeten wijken voor hun producten. Tenminste, als ze hun producten nog willen kunnen verkopen op de Europese markt. Dat is het gevolg van een nieuwe Europese wet waarover vandaag een politiek akkoord is bereikt. Het gaat om producten als rundvlees, koffie, cacao-afgeleiden en soja, maar ook rubber, hout en beprint papier. De milieubewegingen reageren opgetogen: Door deze wet zullen sommige kettingzagen stilvallen.

Omdat het klimaat verandert en de wereldbevolking toeneemt, moet er meer en efficiënter dan ooit voedsel worden geproduceerd. Vaak wordt dan naar vlees gekeken vanwege de voedingsstoffen en de mogelijkheid om deze sector snel te intensiveren. Deze landbouwtechniek heeft op de lange termijn echter veel nadelen, stelt een nieuwe analyse.

Europa maakt de ergste crisis qua levensduurte sinds decennia door als gevolg van de stijgende energie- en voedselprijzen. Covid, de oorlog in Oekraïne en de klimaatverandering hebben de stijging van de grondstoffenprijzen nog verergerd, met voedseltekorten en een snel toenemende voedselonzekerheid in de ontwikkelingslanden tot gevolg. Maar er is ook goed nieuws, schrijven Sarah Lake en Nico Muzi van non-profitorganisatie Madre Brava: met een eenvoudige maar cruciale verandering in de voedselproductie kan de Europese Unie de inflatie van de voedselprijzen verlichten en de mondiale voedselvoorziening schragen.

De consumptie van vlees, melk en eieren staat onder druk omdat steeds meer geweten is hoe belastend de sector is voor het milieu. Bovendien worden de gezondheidsvoordelen van deze producten sterk in vraag gesteld. “Een narratief dat populair is in het Noorden, maar een zware impact heeft op het Zuiden, waar velen leven van hun vee”, zeggen critici.

Plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel zijn niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor de gezondheid. Dat blijkt uit een samenvatting van 43 verschillende wetenschappelijke studies.

Amper een vijfde van ons rundvlees vervangen door plantaardige alternatieven, kan de ontbossing met de helft doen verminderen tegen 2050. Dat toont een nieuwe analyse in Nature.

Om te kunnen garanderen dat iedereen op aarde genoeg te eten heeft, moeten de rijke landen driekwart mindervlees gaan eten , stelt Duits onderzoek. Het betekent ook: vlees eten in kleine hoeveelheden kan best duurzaam zijn, zeggen de wetenschappers.