Veille 2.1

Na zeven jaar van valse beschuldigingen, lasterlijke uitspraken en een flagrante criminaliseringscampagne tegen organisaties die zoek- en reddingsoperaties op zee uitvoeren, werd het onderzoek dat eind 2016 door het openbaar ministerie in Trapani, Sicilië, werd gestart, op 19 april 2024 afgewezen. Zeven jaar van onwaarheden zijn weggevaagd, maar de aanvallen gaan door. Levens redden is geen misdaad.

De Europese verkoop van warmtepompen is vorig jaar licht gedaald na jaren van groei. De sector vraagt dat er snel een Europees actieplan komt. Zo niet komen niet alleen de klimaatdoelen in het gedrang, maar ook 3000 banen.

John Podesta stapt in de schoenen van VS-klimaatgezant John Kerry, die vorige maand zijn afscheid aankondigde. Wie is de man die de rol van Amerikaans klimaatambassadeur op zich neemt?

Op een cruciaal moment voor mondiale klimaatactie stemden de landen die de klimaattop van de Verenigde Naties (COP28) bijwoonden in met een geleidelijke afschaffing van fossiele brandstoffen, maar ze beloofden niet om deze volledig te verwijderen. Landen misten ook de kans om zich ertoe te verbinden klimaat- en natuurrampen parallel aan te pakken.

Bijna tweehonderd landen hebben woensdagochtend na nachtelijke vergaderingen de slottekst van de VN-klimaattop in Dubai goedgekeurd, zonder harde belofte over de uitfasering van olie, aardgas en steenkool. De reacties die we sprokkelden bij delegatieleden lopen uiteen: van 'historische koersverandering' tot 'ronduit teleurstellend'.

De politici, bedrijfsleiders en activisten op de klimaattop in Dubai zien één cruciaal aspect over het hoofd: meisjesrechten. Dat vindt Isabelle Verhaegen van Plan België. Want de negatieve impact van de klimaatverandering is het grootst voor meisjes en jonge vrouwen.

De Vlaamse milieuminister Zuhal Demir riep een maand geleden in een persbericht op om de Belgische delegatie naar de VN-klimaattop in Dubai (COP28) te beperken tot slechts één onderhandelaar en enkele experten. Op die manier geeft ze de indruk dat ze onze aanwezigheid als jongeren daar ietwat overbodig vindt. Nochtans gaan wij daar echt niet naartoe om mee te spelen in een soort klimaatpoppenkast of om er wat selfies te nemen, zoals Demir lijkt te geloven. 

Driekwart van de Belgen wil fossiele brandstoffen afbouwen en pleit voor meer investeringen in wind- en zonne-energie. Ook voor ambitieuze klimaatdoelen is er een grote meerderheid, blijkt uit een enquête in opdracht van 11.11.11 en Knack.

In Brugge heeft een dertigtal klimaatactivisten zaterdagnamiddag het verkeer in de Smedenstraat geblokkeerd. Een aantal van hen werd door de politie aangehouden toen ze weigerden de blokkade op te heffen.

In de week van 18 tot 23 september zoeken we met de Grootouders tekenen van hoop in de klimaatcrisis. Elke dag in een andere provincie. Elke dag een boeiend programma, gecoördineerd door de lokale GvK-afdeling.

Het klimaat verandert. Het is een enorme uitdaging voor de hele wereld. Een uitdaging waarin iedereen een rol heeft. Wat kan je zelf doen? Hoe ga je over tot actie? Samen werken we aan een duurzame stad. Door te recycleren, te hergebruiken en minder te verbruiken.

De klimaatactivisten van Extinction Rebellion voerden maandag opnieuw vreedzame actie tegen de investeringen van PNB PARIBAS FORTIS in fossiele brandstoffen, omdat de bijhorende industrietak niet goed is voor de klimaatopwarming. Ze vragen hier aandacht voor door roerloos en met gesloten ogen voor de ingang te liggen, als een verwijzing naar de slachtoffers van de extreme weersomstandigheden die klimaatopwarming met zich meebrengt.

We worden ons steeds bewuster van de klimaatcrisis, maar tegelijkertijd lijkt het alsof we er zelf niets aan kunnen doen. Volgens Loes van Hove van KlimaatContact klopt dat niet en kunnen we zelf veel meer doen dan we denken. Hoe dat moet, legt ze uit in deze nieuwe aflevering van Alles Wordt Beter.

De vergunningverlening aan bedrijven staat sinds enige maanden volop in de schijnwerpers. Zo is er de vernietiging van de Ineos-vergunning, berichtte deze krant over lokale ambtenaren die verontwaardigd zijn door vriendjespolitiek in bouwdossiers, onthulde Apache dat Antwerpse vergunningen verhoudingsgewijs vaker worden vernietigd door de Raad voor Vergunningsbetwistingen en stelden wij een aantal gemeenten, provincies en hun mandatarissen in gebreke wegens illegale vergunningverlening(DS 13 juli).

Op zaterdag hebben honderden Zuid-Koreanen in de hoofdstad Seoul betoogd tegen plannen van Japan. Het Zuid-Koreaans buurland kondigde vorige week namelijk aan dat het zal beginnen “behandeld” radioactief water te lozen in de Stille Oceaan.

In deze bijdrage bekijken we de onderlinge relaties tussen oorlog, milieu en klimaat. Dit artikel wil niet de indruk wekken dat broeikasgassen of milieuschade het hoofdprobleem zijn bij oorlog. De bekommernis om het leven, het welzijn en de gezondheid van de burgers blijven voorop staan. Maar in het huidig perspectief van toenemende bezorgdheid over het klimaat is het goed om ook daarin de rol van militaire operaties, wapens en oorlogsschade onder de loep te nemen. En dan blijkt dat er causale verbanden bestaan in beide richtingen, die belangrijk zijn in het globale beeld en in de preventie.

De Vlaamse en de Franstalige Grootouders voor het klimaat en NGO's in België, Frankrijk en Portugal hebben actie gevoerd bij hun centrale banken.

Begin mei kondigde Code Rood aan dat hun volgende actie gericht zou zijn tegen Engie, het meest klimaatschadelijke bedrijf in België. Nu, een paar weken voor de start van de actie, meldt Code Rood honderden inschrijvingen, ondersteund door een stevige reeks van infosessies en trainingen in heel België.

Meer dan de helft van burgemeesters van grote Europese steden geeft klimaatactie de allerhoogste prioriteit. Dat blijkt uit de resultaten van de Eurocities Pulse-enquête waarin 92 burgemeesters uit 28 landen in Europa werden bevraagd.

De bazen van Delhaize sturen deurwaarders met bevelschriften van de rechtbank die elke sociale actie op en rond Delhaize-winkels verbieden. Volgens PLN-advocaten Hind Riad en Jan Buelens gaat deze aanval veel verder dan de strijd van de werknemers van één bedrijf. "Dit is een gevaarlijk precedent dat elke actievorm bedreigt, ook de klimaatbeweging, de strijd voor het leefmilieu, tegen kernenergie en de strijd voor vrede. Daar gaat de betoging van 22 mei over."

Geen weer om een hond door te jagen, maar als de Vlaamse Regering stilletjes een ondermaats klimaatplan goedkeurt, zijn we van de partij.

In de ochtend van 12 mei overhandigden verschillende actiegroepen en organisaties als ludieke actie een taart aan de Europese Commissie om haar “te feliciteren” met de zevende verjaardag van de procedure tegen de Belgische overheid omwille van de slechte luchtkwaliteit. De actievoerders manen de Europese Commissie ook aan om zich voor nieuwe luchtkwaliteitsnormen te baseren op de laatste wetenschappelijke en medische kennis.

Meer dan 100 mensen voeren vandaag actie aan de aandeelhoudersvergadering van Fluxys in Brussel. Samen met Vredesactie, Greenpeace, Tegengas|Dégaze en Bond Beter Leefmilieu (BBL) klagen ze aan dat Fluxys blijft investeren in fossiel gas, en zo de oorlog in Oekraïne in stand houdt en de gezondheid schaadt van gemeenschappen in de VS. “Wij eisen dat Fluxys uit fossiel gas stapt - voor het klimaat, de mensenrechten en de vrede.”

Studenten over de hele wereld zullen als onderdeel van de internationale campagne 'End Fossil: Occupy! vanaf 2 mei scholen en universiteiten bezetten om een einde te maken aan de fossiele economie en te strijden voor klimaatrechtvaardigheid. Met deze bezettingen willen zij de business-as-usual verstoren en onderwijsinstellingen onder druk zetten om te handelen en klimaatactie te ondernemen.

Op 24 april 2013 kwamen 1138 kledingarbeiders om het leven toen in Bangladesh een gebouw instortte waarin kleding werd gemaakt voor westerse modemerken. Op de tiende verjaardag van de ramp organiseerden de Schone Kleren Campagne en de campagne Made With Respect een actie in Brussel. Hiermee willen ze beleidsmakers aanmanen om te zorgen voor een meer ambitieuze wetgeving.

Voor het eerst buigt het Europees hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg zich over klimaatzaken. De eerste zaak werd ingesteld door onze Zwitserse zusterorganisatie KlimaSeniorinnen Schweiz, gesteund door Greenpeace Zwitserland. De klimaatoma’s argumenteren dat zij als oudere vrouwen bijzonder kwetsbaar zijn voor de hittegolven zoals die zich vandaag reeds voordoen. Zij eisen dat Zwitserland door het Hof zou worden veroordeeld, op grond van de art. 2 (recht op leven) en 8 (recht op bescherming van privé- en familiaal leven) van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), haar “fair share” te doen voor de beperking van de temperaturen onder de 1,5 ° C.

In de Verenigde Naties werd met consensus een resolutie aangenomen om het Internationaal Gerechtshof in Den Haag te vragen een adviserende opinie uit te brengen over de klimaatcrisis. Initiatiefnemer was Vanuatu, een eiland in de Stille Oceaan, dat zeer kwetsbaar is voor de effecten van de klimaatcrisis, terwijl het zelf minst bijdraagt aan de oorzaken ervan.

Grootouders voor het Klimaat stelt trots haar nieuwe boek voor: De tijd dringt – Brieven van Grootouders voor het Klimaat. Brieven dus, geschreven door 69 GvK-ambassadeurs en actieve Grootouders. Door ons, zeg maar, want elke brief gaat over de klimaatcrisis die ieder van ons aangrijpt. Tenslotte probeert iedereen ermee om te gaan, iedereen voelt de stappen die de samenleving zet om er iets aan te doen, te weinig, te traag, te moeizaam en te hoognodig.

Duizenden vrouwelijke fietsers doorkruisten afgelopen weekend verschillende steden in zes Aziatische landen onder het motto ‘Pedal for People and Planet’. Met de fietsactie willen ze mensen bewust maken van klimaatverandering, voedselzekerheid en duurzame energie, én de rol van vrouwen in de strijd voor klimaatrechtvaardigheid.

Onlangs stelde weerman Frank Deboosere zijn radioluisteraars gerust wat de zogenaamde ‘chemtrails’ betrof, maar hij dacht er toen niet aan om erop te wijzen dat de condensatiesporen of ‘contrails’ ons zouden moeten verontrusten. In de burgerluchtvaart gaat de meeste aandacht naar de uitstoot van CO2 en NOx, maar in de praktijk blijken contrails een veel grotere klimaatimpact te hebben. Ondertussen blijkt dat een aanpassing van de vliegtuigbrandstof dergelijke condensatiesporen sterk kan doen verminderen. Maar toch zijn alle problemen hiermee niet van de baan.

11 maart 2011, 12 jaar geleden, ontploften drie reactoren van de kerncentrale in Fukushima in Japan. Dit verschrikkelijk voorval leert ons dat de schade van een kernramp niet op te ruimen valt en dat kernreactoren in een dichtbevolkt en sterk geïndustrialiseerd gebied als België en Nederland compleet onverantwoord zijn.

We hebben niet alleen een energietransitie nodig, maar ook een omslag in het Europese grondstoffenbeleid. Extractie terugschroeven en mondiale ongelijkheden aanpakken, daar moet het om gaan. Waar blijft de ‘sense of urgency’? vraagt beleidsmedewerker bij Broederlijk Delen Wies Willems zich af.

Portugal is overeengekomen met zijn voormalige kolonie Kaapverdië om de schuld van het land te ruilen tegen klimaatinvesteringen die de eilandengroep zelf ten goede komen.

De Wereldbank overweegt klimaatactie een centralere plaats te geven in haar missie. Dat blijkt uit een schrijven van de ontwikkelingsbank aan de aandeelhouders.

Verschillende experts ter zake delen hun inzichten over welke kwesties het klimaatdebat het komende jaar zullen beheersen.

Na de klimaattop in Egypte staat er volgende maand al opnieuw een belangrijke milieutop op de agenda. Op de biodiversiteitstop in het Canadese Montreal moet de internationale gemeenschap het eens worden over een historisch akkoord rond natuur en biodiversiteit, dat zich kan meten met het Klimaatakkoord van Parijs.

Greenpeace voerde op maandagochtend 21 november actie aan het partijbureau van de N-VA. De milieuorganisatie toont met een groot spandoek dat de partij de fossiele energiebedrijven een hand boven het hoofd houdt. Greenpeace vindt het onbegrijpelijk dat N-VA de Belgische uitstap uit het omstreden Energiehandvestverdrag (ECT) blokkeert.

Het Wereldnatuurfonds (WWF) roept de wereldleiders die momenteel samen zitten op de 27e klimaattop van de Verenigde Naties (COP27), op tot beslissende actie. “De klimaatcrisis verloopt op dit moment sneller dan onze reactie erop en overal ter wereld ondervindt men de catastrofale gevolgen van het uitblijven van actie”.

Aan de vooravond van de Climate Finance Day, een internationaal financieel evenement dat elk jaar in Parijs plaatsvindt, geven de ngo's Oxfam Frankrijk, Friends of the Earth Frankrijk en Notre Affaire à Tous BNP Paribas - Europa's grootste financierder en 's werelds vijfde grootste ontwikkelaar van fossiele brandstoffen (1) - drie maanden de tijd om de wet op de zorgplicht na te leven. Deze ingebrekestelling is de eerste stap naar een baanbrekende juridische actie, de eerste ter wereld die gericht is tegen een commerciële bank vanwege haar risicovolle klimaatactiviteiten in de olie- en gassector.

De klimaatmars belooft groot te worden op zondag 23 oktober. Dit jaar staat de mars in teken van het recht op voedsel en de energiecrisis. De klimaatbeweging eist een transitie die ecologisch én sociaalrechtvaardig is, en wel nu. Wij spraken met Zanna Vanrenterghem, woordvoerder van de klimaatcoalitie aan Nederlandstalige kant.

De spanningen rond de Oekraïne-oorlog nemen steeds gevaarlijkere proporties aan. Ondertussen tikt de tijd die ons voor krachtige klimaatactie rest genadig weg. Waarom moeten we de oorlog in Oekraïne stoppen als we de klimaatcrisis willen aanpakken?

4 op de 5 steden kregen dit jaar al ‘aanzienlijke’ klimaatgevaren over zich heen. Maar er is ook goed nieuws: steden die klimaatactie ondernemen, krijgen er meteen ook een hele lijst aan voordelen bij. Dat stelt nieuw dataonderzoek in bijna duizend steden wereldwijd.

Samen met luchthavenactiegroepen uit de Vlaamse Rand lanceert Bond Beter Leefmilieu de campagne ‘Wij liggen er wakker van’. Met deze campagne zetten ze druk op de Vlaamse Regering om de lawaaihinder en milieuverontreiniging veroorzaakt door Brussels Airport fors terug te dringen. Zo willen ze de gezondheid en leefkwaliteit van de inwoners beschermen, én Brussels Airport als eerste luchthaven in Europa klaarstomen voor een CO2-neutrale toekomst.

De burgerbeweging van Code Rood blokkeerde zaterdag 8 oktober met hun 1.000 deelnemende actievoerders de TotalEnergies-site in Feluy. Met deze vooraf aangekondigde, massale actie van burgerlijke ongehoorzaamheid eist de coalitie het einde van fossiele brandstoffen, en wijst zo de fossiele industrie aan als een van de verantwoordelijken voor de alles ontwrichtende klimaat- en sociale crisis. Na meer dan 24 uur heeft De Code Rood-coalitie de blokkade van de sites van TotalEnergies beeïndigd.

Tijdens zijn werk voor een wetenschappelijk adviesorgaan kreeg expert Klimaatbeleid Thomas Hale te horen dat hij kon aangeklaagd worden. Zijn fout? Er expliciet op wijzen dat nieuwe steenkoolontginning niet compatibel is met op wetenschap gebaseerde klimaatdoelstellingen. Het toont volgens Hale dat de regelgeving moet hervormd worden.

Woensdagochtend stonden honderden SUV-eigenaars in negen landen vreemd te kijken toen de banden van hun auto bleken platgezet. Met de actie vraagt Tyre Extinguishers aandacht voor de klimaatramp die deze wagens in hun ogen zijn.

Scheikundige Sibel Ügdüler (31) ontwikkelt methodes om plasticverpakkingen goedkoper en kwalitatiever te recyclen. Haar meer dan ooit actuele onderzoek werd bekroond met de Eos Pipet i.s.m. de Jonge Academie.

De Chileense kiezers hebben een nieuwe grondwet verworpen die de milieurechten aanzienlijk zou hebben uitgebreid en de urgentie van klimaatactie zou hebben erkend. In aanloop naar de stemming liepen de spanningen hoog op, omdat nepnieuws het debat verzuurde.

Angst die mensen ervaren over de toekomst van de planeet blijkt niet altijd negatief te zijn, stellen Britse onderzoekers. Eerder dan te verlammen, leidt deze angst vaak tot klimaatactie – en dat heeft dan weer een positief effect op het kanaliseren van de angst.

“De droogste zomer van de afgelopen 500 jaar. Het valt niet meer te ontkennen: de klimaatcrisis gaat een versnelling hoger”. Daarom slaan 15 burgerbewegingen alarm. Met CODE ROOD/CODE ROUGE verhogen ze de druk op de fossiele industrie en de overheid om de transitie naar een duurzame industrie te versnellen, te beginnen met de actie #StopTotal.

Code Rood – een coalitie van burgers, ngo’s en actiegroepen – start met acties van burgerlijke ongehoorzaamheid en wil jou erbij!

Het Europese financiële systeem is niet voorbereid op de kettingreactie die een klimaatramp of plotse veranderingen in het beleid kunnen veroorzaken, zegt de Europese Centrale Bank. Ze pleit onder meer voor een verplichte klimaatbuffer.

De ambitieuze duurzame ontwikkelingsdoelen die 193 landen zich hebben gesteld in 2015 blijven dode letter, schrijft Frank Biermann, hoogleraar Global Sustainability Governance aan de Universiteit van Utrecht. Hij heeft een grootschalig onderzoek geleid naar de impact van de zogenaamde SDG’s.

Afgelopen nacht hebben actievoerders van Greenpeace Gent zowat overal in de stad affiches aangeplakt met een valse reclameboodschap van TotalEnergies. Doel: voorbijgangers attent maken op de schadelijke invloed van (de reclame van) deze multinational.

In drie videos van telkens 5 minuten geeft Lode Vanoost een historisch overzicht van de klimaatbeweging van de jaren 1960 tot vandaag, met als besluit een blik op de toekomst voor jong en oud en de suggestie van een goed boek over de strijd voor het klimaat. Bekijk hier de tweede aflevering van onze reeks Looking back, looking forward - Klimaatactie over de jaren heen, waarin Lode Vanoost dieper ingaat op het ontstaan en de groei van de groene partijen.

In drie video's van telkens 5 minuten geeft Lode Vanoost een historisch overzicht van de klimaatbeweging van de jaren 1960 tot vandaag, met als besluit een blik op de toekomst voor jong en oud en de suggestie van een goed boek over de strijd voor het klimaat. Bekijk hier de eerste aflevering.

Natuurlijke oplossingen kunnen de intensiteit van weer- en klimaatrisico’s met een kwart verminderen. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van het Wereldnatuurfonds (WWF) en het Rode Kruis. ‘De kracht van de natuur om levens te redden en mensen te beschermen tegen klimaatrisico’s wordt onvoldoende benut’.

Natuurlijke oplossingen kunnen de intensiteit van weer- en klimaatrisico's met een kwart verminderen. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van het Wereldnatuurfonds (WWF) en het Rode Kruis. “De kracht van de natuur om levens te redden en mensen te beschermen tegen klimaatrisico’s wordt onvoldoende benut”.

In een reactie op de publicatie vandaag van het rapport van werkgroep III van het IPCC over de beperking van klimaatverandering, zei Nafkote Dabi, hoofd klimaatbeleid van Oxfam: "Dit IPCC-rapport laat niets aan het toeval over. De sombere en meedogenloze waarheid over de opwarming van de aarde is deze: als er niet op grote schaal actie wordt ondernomen, zal de mensheid te maken krijgen met toenemende honger, ziekte, een kelderende economie, massale migratie en ondraaglijke hitte. Een opwarmende planeet is de grootste noodsituatie voor de mensheid.”