Veille 2.1

Katoenen kleding van Zara en H&M blijkt gelinkt aan illegale houtkap in Brazilië. De Britse milieuorganisatie Earthsight kon bijna een miljoen ton grondstoffen volgen van de Braziliaanse Cerrado tot de Aziatische kledingfabrieken waar katoenen T-shirts voor beide merken in elkaar worden gestikt.

Deze week trekken de kiezers van de op drie na grootste uitstoter ter wereld opnieuw naar de stembus. Poetin kan rekenen op nog eens zes jaar aan de macht, en dat heeft ook gevolgen voor de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering.

Het Amazonewoud wordt ook wel de ‘groene long’ van de aarde genoemd. Hoe cruciaal zijn bossen voor onze zuurstofvoorziening? 

Tegen het einde van deze eeuw kan er door verdwijnende mangrovebossen maar liefst 50.000 procent meer CO2 vrijkomen in de atmosfeer. Dat voorspelt een nieuwe Amerikaanse studie.

De nieuwe ultrarechtse president van Argentinië Javier Milei wil de kettingzaag zetten in de milieu- en klimaatregels van het land. Voorlopig komt hij van een kale reis thuis.

Bossen met veel diversiteit in soorten blijken het best bestand tegen stormen en ander extreem weer. Dat toont Frans onderzoek in Europese wouden aan.

De klimaatverandering vormt een steeds grotere bedreiging voor het vermogen van bossen om CO2 uit de lucht te halen, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek.

In het Zoniënwoud bevindt zich een reservaat waar bomen sinds 1983 in alle rust oud en dik mogen worden. Elke boom die omvalt, elk dier dat sterft, blijft liggen. Dat is bijzonder, want eeuwenlang haalden mensen alles van vlees en hout uit het bos. We gingen praten met de oudste en dikste boom in het reservaat. Samen blikken we terug op veertig jaar Belgische bosgeschiedenis.

In Brazilië, de grootste sojaproducent ter wereld, rijpen de geesten om uitgeputte gronden te herstellen voor de teelt, in plaats van bossen te kappen om nieuwe landbouwgrond vrij te maken.

Tropische bossen zijn niet langer de belangrijkste CO2-reservoirs ter wereld, stelt een nieuwe studie in Nature. Boreale en gematigde bossen hebben die rol overgenomen.

Wereldwijd de helft van onze vlees- en melkproducten vervangen door plantaardige alternatieven levert enorme klimaat- en milieuwinsten op, zegt een nieuwe studie in Nature. De CO2-uitstoot zou met 31 procent dalen en de aantasting van bossen en natuurgebied zou grotendeels gestopt kunnen worden.

Volgens nieuw onderzoek van de Universiteit van Cambridge en de Vrije Universiteit Amsterdam overdrijven de meeste CO2-compensatieprogramma’s in hoeverre ze bomen planten of ontbossing voorkomen. Dat zet het systeem van de populaire koolstofkredieten zwaar onder druk.

De Verenigde Staten willen miljarden bomen aanplanten in de strijd tegen de klimaatverandering. De wil is er, het geld ook, maar er nauwelijks boompjes voorhanden.

Kunnen koolstofkredieten een deel leveren van de miljarden die nodig zijn om het Congolese woud te redden? Dat moet nog blijken. MO* trok naar Congo en zag er zowel hoopvolle projecten als struikelblokken. Maar kunnen we het ons permitteren om het systeem van koolstofkredieten niét te gebruiken?

Ondanks grote politieke ambities en inspanningen op vlak van bosuitbreiding, blijft het dweilen met de kraan open, zeggen Bos+ en Greenpeace in een nieuw rapport. Er wordt nog steeds veel ontbossing vergund, er is onvoldoende compensatieplicht en bovendien scoort jonge bosaanplant minder goed op het vlak van CO2-opslag en biodiversiteit.

Elke dag verliezen we in Vlaanderen meer dan een voetbalveld aan bos. Dat is veel, zeker als je weet dat Vlaanderen al een van de meest bosarme regio’s van Europa is. Om daar verandering in te brengen, hebben we samen met BOS+ de ontbossing in Vlaanderen in kaart gebracht in een nieuw rapport: ‘Ontbossing in Vlaanderen: onze bossen op wandel.’ Het onderzoek toont dat onze bestaande bossen verdwijnen aan een alarmerend hoog tempo. Hier delen we de belangrijkste bevindingen.

Een nieuw inzicht breekt door in de wetenschappelijke wereld en zoekt zijn weg naar het beleid: niet alleen herstel van bossen en andere koolstof vastleggende habitats is noodzakelijk om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5°C. Ook het herstel van wilde dierenpopulaties en hun functionele rol in het ecosysteem is noodzakelijk om dat te realiseren. Voor onze regio kunnen onder meer wolven, bevers en mariene vissen een belangrijke rol spelen in het opnemen en vastleggen van CO2 uit de lucht.

Een voedselbos combineert meerdere functies. Niet enkel gonst het er van de biodiversiteit, het is ook een aangename plek om toeven waar veel eetbaars groeit. Maar produceren ze voldoende voedsel als de wereldbevolking dra richting tien miljard tikt?

Hoe kunnen de Congolezen hun welvaart verbeteren zonder kwetsbare bossen kappen? MO*journalist John Vandaele deed er onderzoek naar en gaf tekst en uitleg in Bureau Buiteland op NPO Radio 1.

Afrikaanse olifanten staan steeds meer onder druk. Nochtans spelen de majestueuze dieren volgens nieuw onderzoek een cruciale rol in het beschermen van een van de grootste CO2-reservoirs op aarde. Het verlies van de diersoort zou dus ook verwoestend zijn voor het klimaat.

Onze bossen hebben steeds vaker te lijden onder natuurlijke verstoringen, gaande van branden tot schorskevers en schimmels, blijkt uit onderzoek in de hele EU. De oorzaak ligt bij de klimaatverandering.

Historische stap vooruit in internationale bosbescherming: de onderhandelingen over een EU-bossenwet zijn dinsdag 6 december afgerond. Deze wet houdt in dat bedrijven die hun producten in de EU willen verkopen moeten aantonen dat zij niet aan ontbossing hebben bijgedragen.

De bescherming van tropische regenwouden in Azië tegen palmolieplantages verhoogt onbedoeld de druk op andere gebieden, blijkt uit Brits onderzoek. Vooral graslanden en droge bossen in Latijns-Amerika en Afrika lopen gevaar.

Een nakend VN-rapport stelt dat lokale productie van houtskool een veel kleinere impact op de ontbossing in het Congobekken heeft dan tot nog toe gedacht. Olieprojecten zijn een veel grotere bedreiging, zegt auteur Aurelie Shapiro. Ze spreekt van een ‘gigantische koolstofbom’.

Hoe zit het met de gezondheid van de Noordzee voor onze kust? Welke rol speelt biodiversiteit nu juist in onze bossen en wat zijn de gevolgen van het verlies ervan? Eos-redacteur Ilse Boeren sprak erover met gewoon hoogleraar Ecotoxicologie en Marine Ecologie Colin Janssen (UGent) en hoofd van het Labo Bos & Natuur Kris Verheyen (UGent) op Theater Aan Zee.

Bossen vol vuur, platteland zonder mensen. Deze twee apocalyptisch aandoende uitzichten zijn altijd aanwezig, op de achtergrond én akelig dichtbij, tijdens de vakantie van Pieter Stockmans in Portugal deze zomer en zijn fietstocht van de Spaanse naar de Portugese hoofdstad.

Het Belgische palmolie- en rubberbedrijf SIAT maakt zich schuldig aan inbreuken op milieu- en mensenrechten in West-Afrika. Dat stelden enkele vertegenwoordigers van lokale gemeenschappen uit Ghana, Ivoorkust en Nigeria tijdens een bezoek aan ons land. ‘Voedselveiligheid is geen kwestie van kwantiteit, maar van investeren in voedselsystemen die goed zijn voor mensen en voor de planeet.’

De Europese milieuministers hebben de aanstaande EU-wet die de bossen in de wereld moet beschermen tegen Europese consumptie, ernstig afgezwakt - zo merkt Greenpeace op. De ministers stellen wijzigingen in het wetsontwerp voor waardoor de verkoop van producten uit zwaar aangetaste bossen mogelijk zou blijven, net als de verkoop van hout-, pulp- en papierproducten die de volledige ontbossing van gebieden aanwakkeren.

Bomen planten is essentieel in de strijd tegen de klimaatverandering, maar CO2 uit de lucht halen en permanent opslaan in de ondergrond is minstens even belangrijk. De ene methode vervangt de andere niet, want ze hebben een totaal ander doel, schrijven internationale klimaat- en natuurexperten.

Bomen planten is essentieel in de strijd tegen de klimaatverandering, maar CO2 uit de lucht halen en permanent opslaan in de ondergrond is minstens even belangrijk. De ene methode vervangt de andere niet, want ze hebben een totaal ander doel, schrijven internationale klimaat- en natuurexperten.