Veille 2.1

De wereld stevent af op een opwarming met 2,5 tot 2,9 graden Celsius als we met zijn allen niet snel de klimaatinspanningen opschroeven en de uitstoot van broeikasgassen drastisch doen dalen. Wat we momenteel doen, is en blijft ruim onvoldoende. De tijd om nog dingen bij te sturen tegen 2030, wordt intussen steeds korter. Dat blijkt uit een belangrijk VN-klimaatrapport in de aanloop naar de klimaatconferentie COP28. VRT NWS sprak met de hoofdauteur, de Belg Joeri Rogelj.

Morgen, op 2 augustus, zullen alle hulpbronnen al opgebruikt zijn die de planeet in een jaar kan genereren. Als iedereen aan het tempo van de Belgen zou consumeren, zou “Earth Overshoot Day” zelfs al op 26 maart gevallen zijn, zegt het Wereldnatuurfonds.

Waarom waren we niet klaar voor een pandemie en slagen we er misschien niet in om ons voor te bereiden op de volgende? Onderzoekers zetten vraagtekens bij de kortzichtige aanpak van regeringen.

Artsen zonder Grenzen, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Caritas International, Ciré en Dokters van de Wereld brengen in een gezamenlijk rapport de verontrustende gevolgen van de opvangcrisis op mensen die internationale bescherming zoeken aan het licht. Volgens de zes organisaties zijn de maatregelen van het federale akkoord over migratie, bedoeld om deze crisis op te lossen, ontoereikend gebleken. De bevindingen van het rapport zijn alarmerend en roepen op tot dringende aanvullende acties.

Nederland heeft de meeste zonnepanelen per hoofd van de bevolking in Europa, ondanks een gebrek aan ruimte. Het land vindt innovatieve plekken om zonnecentrales op te richten, van stortplaatsen tot kunstmatige meren.

Het aantal meren op aarde is de afgelopen decennia sterk toegenomen, en dat heeft belangrijke gevolgen, zeggen Deense wetenschappers. De veelal kleine meren zijn vaak echte ‘broeikasgasfabrieken’.

De kleur van een meer hangt af van heel wat factoren, waaronder sedimenten en algen. Maar uit het nieuwe onderzoek blijkt dat ook luchttemperatuur, neerslag, diepte en hoogte de kleur mee beïnvloeden.

Milieuactivist en MO*columnist van de maand Thomas Goorden kaart een onpopulair feit aan: dat duurzaam consumeren niet zo’n effectieve manier is om de wereld te veranderen. Maar wat is dat dan wél? ‘Je elke dag vijf minuten bezighouden met een vervelend berichtje schrijven kan al stukken effectiever zijn dan krampachtig te proberen plasticvrij te leven.’

Het VN-klimaatrapport dat maandag 28 februari werd gepubliceerd is scherp voor het wereldwijde klimaatbeleid. De huidige maatregelen zijn onvoldoende om een catastrofe voor mens en natuur te vermijden. De Klimaatcoalitie, die verschillende milieu- en natuurorganisaties, vakbonden en mensenrechtenorganisaties vertegenwoordigt, en ook Greenpeace, WWF België en Oxfam International spreken met ernst hun bezorgdheden uit.

Vandaag publicert Dokters van de Wereld een nieuw rapport over de toegang tot zorg bij kwetsbare groepen in Europa, getroffen door Covid-19. De resultaten zijn duidelijk: mensen zonder papieren, mensen zonder dak boven hun hoofd, mensen in extreme precariteit ... , kortom de meest onzichtbaren in de samenleving, kunnen allesbehalve rekenen op goede zorg.

In het vlijmscherpe essay ‘Consumeren als konijnen’ veegt Soumaya Majdoub (VUB) de hardnekkige mythe van de aardbol dat overbevolking de motor van de klimaatverstoring is. Green Growth en geboortebeperking zijn slechts schijnoplossingen, gestoeld op verkeerde veronderstellingen en bangmakerij.

Sinds begin 2021 hebben meer dan vijftigduizend branden de Braziliaanse Cerrado, een uniek savannegebied, geteisterd en bijna 4000 vierkante kilometer land verwoest. De Europese Unie heeft de sleutel in handen om de teloorgang van het gebied te helpen stoppen, zegt het Wereldnatuurfonds.

Een gezonde democratie kan niet zonder kritische journalistiek. Dat houdt politici scherp en de bevolking goed geïnformeerd – in tijden van nepnieuws geen overbodige luxe. Daarom is het zorgelijk dat de Nederlandse journalistiek muisstil bleef nadat afgelopen woensdag een deel van het conceptrapport was uitgelekt van het International Panel on Climate Change – de internationale club wetenschappers die namens de Verenigde Naties onderzoek doet naar de staat van het klimaat. Dat die staat belabberd is, zal niet verbazen. Maar hoe belabberd het klimaat ervoor staat en hoe desastreus de gevolgen op korte termijn zijn, dat blijkt uit dit voorlopige rapport.