Opvolging

De klimaattop van dit jaar leverde een tastbare stap vooruit op richting een wereldwijde transitie, maar liet belangrijke kansen liggen op het vlak van financiering en en het stoppen van fossiele brandstoffen. Tien jaar na het belangrijke klimaatakkoord van Parijs, had er een pakket moeten liggen dat het verschil maakt voor de gemeenschappen die de zwaarste klappen opvangen van de klimaatcrisis. Die belofte wordt helaas niet waargemaakt.

Géén stappenplan om het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen, en geen stappenplan tegen ontbossing. Wél meer geld voor kwetsbare landen om zich beter te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Er klonk applaus toen de slotverklaring van de 30e VN-klimaatconferentie werd aangenomen, want COP30 is dan toch afgesloten met een akkoord. Maar er is ook veel ontgoocheling, want het slotakkoord is al bij al zwak. Dit staat er (niet) in.

De Amerikaanse president Donald Trump wil zo snel mogelijk uit het klimaatakkoord van Parijs stappen, en meer inzetten op fossiele brandstoffen. Ze gaan ook niet meer bijdragen aan klimaatfinanciering. Duizenden klimaatprojecten zijn gesneuveld. In het Afrikaanse Malawi hielpen ze met het herbebossen, want ontbossing is daar een gigantisch probleem. Dat project is van de ene op de andere dag gestopt.

Een baanbrekende studie in Nature linkt de toename van extreme hittegolven aan de uitstoot van ’s werelds grootste producenten van fossiele brandstoffen. Onderzoekers van de VUB spreken van ‘nieuw en direct wetenschappelijk bewijs van de verantwoordelijkheid van individuele bedrijven.’

Onze huidige landbouwproductie zou 7,2 miljard extra mensen kunnen voeden. Dat berekenden Amerikaanse onderzoekers van de Universiteit van Minnesota in een studie in voorpublicatie. In totaal produceren we dus genoeg calorieën voor 15 miljard mensen. Toch belandt de helft daarvan niet op ons bord: ze gaat "verloren" aan veevoer en biobrandstoffen.

De regering-Trump gaat Amerikaanse klimaatrapporten uit het verleden herbekijken en "updaten". Dat heeft de minister van Energie, Chris Wright, gezegd in een gesprek met de Amerikaanse zender CNN. Wright, die uit de sector van fossiele brandstoffen komt, krijgt veel kritiek uit de wetenschappelijke wereld. Klimaatwetenschapper Michael Mann vergelijkt de praktijken in The Guardian zelfs met die van Jozef Stalin,

Het idee van het ‘militair-industrieel complex’, bedacht door Eisenhower in zijn afscheidsrede in 1961, was bedoeld als een waarschuwing voor de ongecontroleerde macht van wapenfabrikanten en hun invloed op het buitenlands beleid. Vandaag de dag is dat complex gemuteerd. Het beschrijft niet langer alleen de innige relatie tussen wapenfabrikanten en politici. Het omvat nu ook een andere machtige, planeetvernietigende industrie: fossiele brandstoffen.

De staatssteun die België geeft aan fossiele brandstoffen is "economisch inefficiënt", verlengt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, helpt niet om de energiearmoede aan te pakken en brengt de Belgische klimaatdoelstellingen niet dichterbij. Dat zegt de Europese Commissie. Die raadt België aan om te snoeien in die staatssteun.

In 2024 hadden banken en andere vermogensbeheerders beleggingen ter waarde van meer dan 33 miljard dollar in de grootste oliemaatschappijen die verantwoordelijk zijn voor 18% van de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van broeikasgassen via zogenaamde “groene” fondsen die zogenaamd een duurzame economie bepleiten, zo blijkt uit een onderzoek van Voxeurop en The Guardian. De betreffende fondsen worden op de markt gebracht door grote spelers zoals JP Morgan, DWS/Deutsche Bank en BlackRock.

De Wereldbank toont graag zijn goede klimaatintenties. In werkelijkheid maakt ze de klimaatcrisis nog erger. In Ghana financiert de Wereldbank projecten voor nog meer fossiele brandstoffen, die het land opzadelen met grote schulden voor dure energie, terwijl de bank de toegang tot betaalbare duurzame energie tegenwerkt.

Hier zijn we weer: een paar maanden verder, met een nieuwe federale regering in het zadel. Maar van een frisse wind in het klimaatbeleid is amper sprake. De retoriek is er wel: we lezen in het regeerakkoord dat het Akkoord van Parijs gerespecteerd zal worden, maar er staat geen beleid klaar om deze belofte waar te maken. Integendeel. De fossiele subsidiekraan blijft gul openstaan (€15 miljard per jaar), de elektrificatie van bedrijfswagens wordt uitgesteld en de vergroening van de fiscaliteit blijft uit. Op een paar sprokkels na, ja de BTW op warmtepompen wordt verlaagd en de regering zal een combiticket voor het openbaar vervoer invoeren, is het vruchteloos zoeken naar de broodnodige hervormingen om de uitstoot drastisch te verminderen en ons land fossielvrij en klimaatneutraal te maken.

Vorig jaar was zonne-energie goed voor 11% van de Europese stroomproductie. Daarmee steekt het voor het eerst steenkool voorbij, dat onder de 10% is gezakt. Fossiele brandstoffen boeren achteruit.

Vorig jaar was zonne-energie goed voor 11% van de Europese stroomproductie. Daarmee steekt het voor het eerst steenkool voorbij, dat onder de 10% is gezakt. Fossiele brandstoffen boeren achteruit.

"We will drill, baby, drill", herhaalt Amerikaans president Trump slag om slinger als het gaat over het energiebeleid. Door meer olie en gas op te pompen, hoopt hij de energieprijzen naar beneden te krijgen. Maar willen de olieproducenten wel mee?

"We will drill, baby, drill", herhaalt Amerikaans president Trump slag om slinger als het gaat over het energiebeleid. Door meer olie en gas op te pompen, hoopt hij de energieprijzen naar beneden te krijgen. Maar willen de olieproducenten wel mee?