Veille 2.1

Onze volgende regeringen hebben een grote verantwoordelijkheid: van 2024 tot 2030 moeten ze een krachtdadig beleid uitwerken waarmee we de biodiversiteits- en klimaatcrisis kunnen beheersen. Jouw stem bepaalt mee wat er de komende jaren zal gebeuren, dus informeer je goed voor je naar de stembus trekt!

De klimaatimpact van de luchtvaart wordt sterk onderschat, zegt een nieuwe studie in opdracht van Bond Beter Leefmilieu (BBL). ‘Terwijl we van andere sectoren grote klimaatinspanningen verwachten, krijgt de luchtvaart vrij spel om te blijven uitstoten: dat is onrechtvaardig en contraproductief’.

De brainstormsessies in de Europese middens bereiken een ongeziene creativiteit deze dagen. Opgejaagd door de boerenprotesten, krioelt het er van de ideeën om het Europese landbouwbeleid nóg wat minder groen te maken. Samen met meer dan 60 organisaties roepen Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt vandaag Europees commissievoorzitter Ursula Von der Leyen op om die plannen te laten varen en een echt antwoord te geven op de uitdagingen van de Europese landbouw.

De toegevingen die de Vlaamse regering overweegt voor de landbouw, dreigen voor juridische problemen te zorgen. Daarvoor waarschuwen Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu op basis van een gelekte onderhandelingsnota. Onder andere het voorstel om landbouwgebied niet langer om te zetten in natuurgebied, zou in strijd met de grondwet kunnen zijn. "Deze nota lost geen problemen op voor de landbouwers, maar zadelt hen op met nieuwe."

Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen trok gisteren het voorstel van de nieuwe Pesticidenrichtijn in. Hierdoor verdwijnt het noodzakelijke Europese doel om het gebruik van pesticiden tegen 2030 te halveren, weer uit beeld. Het is schandalig dat Belgisch premier De Croo deze beslissing bejubelt. Dit betekent de overwinning van de agrochemische industrie en een stap achteruit in de bescherming van onze gezondheid en de biodiversiteit, stelt Bond Beter Leefmilieu.

Tot afgelopen maandag 8 januari liep het openbaar onderzoek over de verlenging van de milieuvergunning voor Brussels Airport. Bond Beter Leefmilieu werkte samen met milieuverenigingen en bewonersgroepen rond de luchthaven een omvangrijk bezwaarschrift uit. Het milieu-effectenrapport is volgens hen niet alleen onvolledig, maar Brussels Airport komt zelfs zijn wettelijke verplichtingen inzake stikstofoxiden en broeikasgassen niet na. En dat terwijl de luchthaven een veel grotere impact heeft dan de omstreden ethaankraker van Ineos in de Antwerpse haven.

Het debat over de toekomst van onze nationale luchthaven komt op kruissnelheid nu Brussels Airport toe is aan een nieuwe omgevingsvergunning. Volgens een nieuwe studie, in opdracht van Bond Beter Leefmilieu, levert een plafond op het aantal vliegbewegingen en een verbod op nachtvluchten 400 miljoen euro gezondheidswinst op, zonder dat er jobs verloren hoeven te gaan. BBL roept overheid, werkgevers en vakbonden op om te werken aan een ‘masterplan': “De regeringen moeten de gezondheid van omwonenden en werknemers boven de private winsten van BAC stellen, en investeren in begeleidingstrajecten voor werknemers.”

De ‘waterstofeconomie’ is oude wijn in nieuwe zakken. Het is de droom van een schijnbaar onuitputtelijke en goedkope energiebron, die ons leven aangenaam en onze economie competitief maakt. Net als vroeger steenkool, en daarna ook olie, gas en kernenergie. Elke energiebron kwam echter met een prijskaartje: vervuiling, afval en een ontregeld klimaat. Hernieuwbare energie vergt een lastige aanpassing van brandstoffen naar elektriciteit, en dus kwam waterstof als geroepen. Want waterstof brandt zonder CO2-uitstoot en lijkt het onmogelijke mogelijk te maken: een energietransitie zonder grote aanpassingen. Met waterstof blijft alles bij het oude: in plaats van aardgas verwarmen we in de toekomst met waterstof, in plaats van benzine of diesel tanken we waterstof en ook industrie en gascentrales draaien binnenkort op waterstof. Dit maakt niet alleen onze energie proper, maar geeft zelfs de huidige energie-infrastructuur een tweede leven…

Nederlandse, Duitse en Belgische boeren en boerinnen kwamen op woensdag 29 november naar Brussel om samen met leefmilieuorganisaties te protesteren tegen de nieuwe regels voor ggo-gewassen die de Europese Commissie sluiks wil doordrukken.

Alle acht Vlaamse en Waalse politici die zijn getest, testen positief op PFAS in hun bloed, ongeacht woonplaats of levensstijl. “Dit toont hoe wijdverspreid PFAS-vervuiling is.”

L’été dernier, Bond Beter Leefmilieu, le pendant flamand d’Inter Environnement, a analysé le sang de huit politiciens...

In een Open Brief aan de Nederlandse en Belgische ministers van Landbouw en Volksgezondheid bekritiseren 158 Nederlandse en 132 Belgische wetenschappers de ernstige tekortkomingen in de risicobeoordeling van de onkruidverdelger glyfosaat door de Europese Commissie. Zij vragen een nieuwe beoordeling van de risico's van glyfosaat, zo meldt de Bond Beter Leefmilieu.

België zal zich volgende week onthouden bij de stemming over de hervergunning van glyfosaat, een werkzame stof in verschillende bestrijdingsmiddelen. “Een compromis à la belge”, reageert Bond Beter Leefmilieu (BBL) teleurgesteld.

Op 12 oktober stemt Europa over glyfosaat. Als het van de Europese Commissie afhangt, krijgt de omstreden onkruidverdelger een vergunning van maar liefst tien jaar. Nochtans tonen heel wat studies dat glyfosaat niet enkel leidt tot een verhoogd risico op onder meer kanker en de ziekte van Parkinson, maar ook bijdraagt aan de verzwakking van de biodiversiteit, stellen Niels Luyten van Vogelbescherming Vlaanderen en Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu.

De Vlaamse Regering wil dat vanaf 2029 geen nieuwe wagens met verbrandingsmotoren meer verkocht worden. De Barometer Elektrisch Autorijden, die Bond Beter Leefmilieu vandaag publiceert, toetst deze doelstelling af aan de hand van vijf cruciale parameters: de betaalbaarheid en het marktaandeel van de elektrische wagens, het aantal en de spreiding van de laadpalen en de uitfasering van fossiele wagens. “Aan de huidige trend is slechts 46% van de nieuwe wagens volledig elektrisch in 2029.”

Minister Zuhal Demir liet woensdag 16 augustus haar bloed testen op de aanwezigheid van PFAS. De test gebeurt op vraag van Bond Beter Leefmilieu. De milieukoepel gaat de komende weken langs met testkits bij verschillende politieke kopstukken. Met deze actie vragen ze maatregelen om het gebruik van schadelijke chemicaliën, zoals PFAS, uit te faseren.

Arnaud Feist, CEO van Brussels Airport, heeft aangekondigd dat hij 1500 nachtvluchten wil ‘schrappen’. De milieubeweging en de omwonenden stellen dat het louter om een rechtzetting van overtredingen gaat, en geen oplossing biedt voor de ernstige slaapverstoring van meer dan honderdduizend omwonenden. Ze vragen bemiddeling om tot ernstige maatregelen te komen.

In een gezamenlijke reactie verwerpen Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, WWF, Velt, de Klimaatcoalitie, Natuurpunt, PAN Europe, Canopea, Natagora en Bral de negatieve politieke positionering rond het Europese klimaat-, natuur-, en milieubeleid. De problemen gaan niet weg door de kop in het zand te steken. Het is aan onze overheden om krachtig beleid te voeren dat onze leefomgeving en gezondheid beschermt. De pauzeknop indrukken is schuldig verzuim. Hoe langer we wachten, hoe moeilijker en duurder de oplossingen.

De bazen van Delhaize sturen deurwaarders met bevelschriften van de rechtbank die elke sociale actie op en rond Delhaize-winkels verbieden. Volgens PLN-advocaten Hind Riad en Jan Buelens gaat deze aanval veel verder dan de strijd van de werknemers van één bedrijf. "Dit is een gevaarlijk precedent dat elke actievorm bedreigt, ook de klimaatbeweging, de strijd voor het leefmilieu, tegen kernenergie en de strijd voor vrede. Daar gaat de betoging van 22 mei over."

Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt starten een procedure op om de vernietiging van de lozingsvergunning van Ineos Aromatics te vragen. Doordat het bedrijf nog zeker vier jaar te veel kobalt mag lozen in de Grote Nete, zal Vlaanderen haar Europese doelstellingen rond waterkwaliteit niet halen. De milieuorganisaties roepen de Vlaamse overheid op om onze ­waterkwaliteit au sérieux te nemen.

De luchtvaartsector slaagt er maar niet in om haar enorme gezondheids- en klimaatimpact terug te dringen. Door de vluchten nauwelijks te belasten, geven beleidsmakers bovendien een erg pervers signaal. Een tickettaks op veelvliegers biedt een sociale uitweg. Minister Van Peteghem heeft met zijn grote fiscale hervorming de sleutel in handen om deze historische scheeftrekking rechttrekken.

De Vlaamse regering heeft eindelijk knopen doorgehakt in het stikstofdossier. Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Dryade en West-Vlaamse Milieufederatie reageren tevreden dat het akkoord de druk van landbouw op natuur erkent. Positief zijn de extra middelen voor natuurherstel en de afbouw van de varkensstapel. Maar blind optimisme in technologische oplossingen pakt de grondoorzaak van het stikstofprobleem niet aan en blijft een risicovol toekomstpad voor landbouwers.

Multinational 3M blijft met de voeten slepen in de aanpak van het PFAS-milieuschandaal. Ondanks het feit dat 3M eind 2025 met PFAS zal kappen, ontkent het bedrijf nog steeds de gezondheidsimpact van de ‘forever chemicals’. Het houdt zich ook niet aan zijn verplichtingen rond de opkuis van haar vervuiling. Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace België en bewonerscollectief Grondrecht hebben er genoeg van en stellen zich burgerlijke partij in de strafrechtzaak die loopt tegen 3M.

Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF, Velt en Dryade dagvaarden de Vlaamse regering. In belang van onze burgers en natuur moeten er dringend omvangrijke bufferzones komen rond huizen, scholen, crèches, waterlopen en natuur- en waterwingebieden. Naar schatting wordt zo 35% van Vlaanderen pesticidenvrij. De organisaties gaven eind oktober de Vlaamse regering een maand om de Vlaamse regels in lijn te brengen met de Europese regelgeving, maar kregen hierop geen toereikende reactie.

Samen met luchthavenactiegroepen uit de Vlaamse Rand lanceert Bond Beter Leefmilieu de campagne ‘Wij liggen er wakker van’. Met deze campagne zetten ze druk op de Vlaamse Regering om de lawaaihinder en milieuverontreiniging veroorzaakt door Brussels Airport fors terug te dringen. Zo willen ze de gezondheid en leefkwaliteit van de inwoners beschermen, én Brussels Airport als eerste luchthaven in Europa klaarstomen voor een CO2-neutrale toekomst.

Met een nieuw rapport wilt de Vlaamse Regering tonen dat de PFAS-verontreiniging op de Oosterweelwerf ‘onder controle’ is. Toch blijven de olifanten in de kamer de noodzaak aan een uitfasering van alle PFAS in Vlaanderen en een concrete kalender voor het saneringsplan voor de wijde omgeving van 3M.

Een studie van het Vlaams Instituut voor Technologisch onderzoek (Vito) in enkele Vlaamse gemeenten vond opvallend hoge waardes aan vervuilende stoffen, waaronder glyfosaat, in de bloed- en urinestalen van kinderen.

Op vrijdag 23 september wordt Doel 3 als eerste van zeven Belgische kernreactoren onvermijdelijk en definitief stilgelegd. Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Canopea grijpen dit moment aan om te pleiten voor meer sereniteit in het energiedebat en roepen alle overheden op om eindelijk meer vaart te maken met energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en flexibiliteit in het energiesysteem.

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft de toegang tot een schoon en gezond leefmilieu officieel erkend als universeel mensenrecht, en dat met een overweldigende meerderheid.

Vandaag stelde de federale regering het princiepsakkoord met Engie over de verlenging van Doel 4 en Tihange 3 voor. Milieuorganisaties Greenpeace en Bond Beter Leefmilieu en Canopea (IEW) reageren: “Al in maart waarschuwden we dat de burger 3 maal zou betalen voor deze rampzalige beslissing. Dit akkoord bevestigt dit: de Belgische staat neemt hiermee een enorm financieel risico.”

Vlaanderen heeft een nieuw type energiebeleidsovereenkomsten gelanceerd. De overeenkomsten hadden een hefboom kunnen worden om de Vlaamse industrie in de richting van klimaatneutraliteit te bewegen - en dus concurrentieel te houden. Maar het is een cadeautje geworden voor de industrie, zonder veel tegenprestaties of transparantie. Een gemiste kans in een cruciale periode voor de klimaattransitie, reageert Bond Beter Leefmilieu.

Engie wil dat de overheid -en dus de belastingbetaler- mee de kosten draagt voor de berging van extra nucleair afval. Compleet onaanvaardbaar, vinden Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Inter Environnement Wallonie. Want wat krijgt de Belg in ruil voor die torenhoge kosten? De nucleaire verlenging draagt niet bij tot de bevoorradingszekerheid of lagere energieprijzen.

Na jaren van afbouw kiest de federale regering met haar Spoorvisie 2040 voor een radicale heropwaardering van het spoorvervoer. Milieu- en mobiliteitsverenigingen Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Integrato, Netwerk Duurzame Mobiliteit & TreinTramBus hebben hier jarenlang voor geijverd en reageren tevreden op de beslissing. Wel wijzen ze erop dat de nodige budgettaire middelen vrijgemaakt moeten worden om deze ambities waar te maken.

Rijden met vervuilende, gevaarlijke en plaatsvretende pick-uptrucks is in Vlaanderen fiscaal voordeliger dan rijden met een kleine wagen. Dat doet Marie Desrousseaux van de Bond Beter Leefmilieu de wenkbrauwen fronsen. Het stoot hen tegen de borst dat Vlaanderen zich wel bewust is van het probleem, maar geen actie onderneemt. Tegelijkertijd treuzelt Vlaanderen om haar eigen mobiliteitsbeloftes na te komen en blijven cruciale investeringen in gedeeld en elektrisch vervoer achterwege.

Pick-uptrucks zijn zwaarder, vervuilender, gevaarlijker en ze verbruiken meer. En toch betaal je er minder belasting op dan voor een kleine wagen. Hoewel Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele in 2020 al aankondigde hier verandering in te willen brengen, blijft het wachten op actie. Ondertussen rijden er al 65.000 exemplaren rond in Vlaanderen. Bond Beter Leefmilieu pleit ervoor om meteen een einde te maken aan het onzinnige gunstregime.

De watersnood in België afgelopen zomer heeft ons stevig met de neus op de feiten gedrukt. Vlaanderen ontsnapte op het nippertje aan rampspoed. Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu en WWF stelden een memorandum op waarin ze de Vlaamse regering oproepen om onze regio dringend klimaatrobuuster in te richten. Ze lijsten meer dan 30 concrete maatregelen op die Vlaanderen op weg zetten richting een veiligere en dus welvarende regio. Rode draad: maak van water opnieuw een centraal aandachtspunt in alle beleidsprocessen en planvorming. En gebruik natuur, bodem en landschap als een kostenefficiënte oplossing.

De korte samenvatting van het jongste IPCC-rapport: we weten dat het moet, we weten hoe het moet, we weten min of meer wat het gaat kosten, dat het ons leven aangenamer en veiliger zal maken, dat er tal van succesvolle en navolgbare voorbeelden zijn, maar ook… dat we treuzelend naar de afgrond schuiven. Enkele lessen uit dit vuistdikke handboek voor urgent, omvattend en sociaal rechtvaardig klimaatbeleid.

Een brede coalitie van milieu- en natuurverenigingen en gezondheids- en gezinsorganisaties heeft 28 aanbevelingen overhandigd aan de Vlaamse regering. Doel: een krachtdadiger milieu- en gezondheidsbeleid, zodat er nooit nog een PFOS-schandaal komt in Vlaanderen. Ook duizenden burgers onderschreven die boodschap.

De federale regering stelde vrijdag 18 maart haar energiepakket voor. Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Inter-Environnement Wallonie reageren op basis van de beschikbare informatie: “Dit is een grote gemiste kans om onze energietoekomst te herschrijven. We hebben dringend een nieuw nationaal energiepact nodig.”

La volonté du gouvernement fédéral de prolonger de 10 ans deux réacteurs nucléaires est "une occasion manquée de réécrire notre avenir énergétique", ont réagi vendredi soir Inter-Environnement Wallonie, Greenpeace et Bond Beter Leefmilieu. Ces ONG estiment que la Belgique a "besoin de toute urgence d'un nouveau pacte énergétique national."

De federale regering besliste vannacht om de hoge energieprijzen op korte termijn te drukken via een accijnsverlaging voor benzine en diesel, een BTW-verlaging voor aardgas en een stookoliecheque. De tarieven voor het spoor worden bevroren. “De voorgestelde maatregelen zijn slechts kleine pleisters op een grote wonde. De federale regering moet nu snel met structureel klimaatbeleid op de proppen komen om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen en de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen”, zegt Yelter Bollen, klimaatexpert bij Bond Beter Leefmilieu.

Milieuorganisaties Bond Beter Leefmilieu en Greenpeace België trekken samen met milieuactivist Thomas Goorden en burgerbeweging Grondrecht opnieuw naar de Raad van State om het hervatte grondverzet voor Oosterweel in met PFAS-vervuilde grond aan te vechten (1). De werken werden begin vorige week hervat, ook al zijn tal van problemen met gehanteerde bodemnormen, milieu-impact, gezondheidsimpact, impact op sanering en aansprakelijkheid nog altijd niet opgelost.

Het enige onafhankelijke overheidslabo voor milieuanalyses wordt mogelijk opgedoekt, en dat wekt de verontwaardiging van Erik Grietens (Bond Beter Leefmilieu). Hij hekelt de besparingen op de kap van milieu en gezondheid. De politieke verontwaardiging over het PFOS-schandaal en stikstofgate zijn nauwelijks geluwd, of de jarenlange besparingsdrift die aan de basis ervan lag wordt gewoon verdergezet.’

Een brede coalitie van milieu- en natuurverenigingen en gezondheids- en gezinsorganisaties wil dat er lessen getrokken worden uit het PFOS-schandaal, laat Bond Beter Leefmilieu weten in een persbericht. In een gezamenlijke visietekst pleit het brede middenveld voor een gespierder milieubeleid in Vlaanderen, dat de gezondheid van iedere Vlaming vooropstelt en werk maakt van de strijd tegen kankerverwekkende stoffen en hormoonverstoorders. Samen leggen ze aan de Vlaamse regering 28 concrete aanbevelingen voor.

De vele keuzes die moeten leiden tot de industrie van de toekomst, vergen een intensief debat tussen industrie, politiek én burgers. Dat vereist eerlijke informatie en transparantie, zowel van de overheid als van de industrie. Alleen neemt de Vlaamse overheid het niet zo nauw met het informeren van haar burgers, meent Tycho Van Hauwaert, beleidsexpert Industrie bij Bond Beter Leefmilieu.

Bond Beter Leefmilieu (BBL)stapt mee in de milieustakingsvordering tegen Lantis, de bouwheer van de Oosterweelverbining en aannemerscollectief Rinkoniën. Het PFOS-dossier vormt een belangrijk precedent voor elke werf in Vlaanderen: de overheid moet haar eigen milieuregels volgen, ze moet bodemnormen hanteren die de volksgezondheid en het milieu beschermen en ze moet de vervuiler laten betalen voor de kosten. BBL sluit zich daarmee aan bij de eisen van Grondrecht, Thomas Goorden en Greenpeace.

Bond Beter Leefmilieu tekent bezwaar aan tegen de geplande hervergunning van de raffinaderij van Total in de Antwerpse haven. Total verwerkt er ruwe aardolie tot afgewerkte producten, zoals kerosine en benzine, en heeft er een chemische stoomkraker.

Groot nieuws voor het klimaat: vandaag heeft de rechtbank van Eerste Aanleg in Brussel de Belgische overheden collectief veroordeeld voor hun nalatige klimaatbeleid. “Er is veel werk aan de winkel. We hopen dat dit vonnis voor de cruciale versnelling zorgt die het klimaatbeleid nodig heeft en dat de rechtbank zo snel mogelijk concrete reductiedoelstellingen oplegt”, stelt Laurien Spruyt, expert Klimaat bij Bond Beter Leefmilieu.

Na de storm aan berichten over de PFOS-vervuiling in Zwijndrecht, de geheime dading en het gebrek aan handhaving door de overheid blijkt één constante: in Vlaanderen wordt het milieubeleid geschreven op maat van de industrie, zonder de maatschappelijke kosten en de volksgezondheid in rekening te brengen. Hoog tijd dat Vlaanderen het industrie- en milieubeleid zélf begint te sturen.