Opvolging

De voorbije maand mei was wereldwijd de warmste meimaand ooit gemeten. De maandrecords blijven zich daarmee opstapelen: we zitten nu aan een reeks van 12 recordmaanden, die gemiddeld 1,63 graden Celsius warmer verliepen dan het pre-industriële gemiddelde. "De planeet wil ons iets vertellen, maar we lijken niet te luisteren", zegt VN-baas António Guterres.

Als de temperatuur van het zeewater te hoog wordt, verbleekt het koraal. En dat heeft ernstige gevolgen, schrijft oceanograaf Jan Stel.

Voor het eerst sinds het pre-industriële tijdperk (1850-1900) is de beroemde drempel van +1,5°C bereikt of bijna bereikt (+1,48°C gerapporteerd door Copernicus (*) op wereldschaal, waardoor het vorige record (2017) van +0,17°C is verbrijzeld. Sinds juli 2023 breken de temperaturen bijna elke dag vorige dagrecords, met anomalieën op wereldschaal die in de afgelopen maanden soms +2°C bereikten. Tot slot heeft de stijging van de zeespiegel in 2023 een ‘sprong voorwaarts’ gemaakt, met een stijging van bijna een factor twee ten opzichte van voorgaande jaren. Deze versnelling van de zeespiegelstijging is niet te wijten aan het plotselinge smelten van de poolkappen, maar aan de thermische uitzetting van de oceanen, die in 2023 ‘plotseling’ opwarmden. In de Noord-Atlantische Oceaan steeg de oppervlaktetemperatuur bijvoorbeeld met +0,4°C ten opzichte van 2022, terwijl die in de periode 2020-2022 nauwelijks was veranderd. Maar waarom is de temperatuur van de oceanen zo sterk gestegen, meer bepaald in de noordelijke Atl

Maart 2024 was de warmste maart-maand sinds het begin van de metingen. Daarmee houdt de golf van maandrecords aan. Sinds juni vorig jaar was elke maand warmer dan ooit gemeten, goed voor intussen 10 maandrecords op rij.

De wereldwijde CO2-uitstoot uit fossiele brandstoffen is dit jaar opnieuw gestegen tot een ongezien niveau, zo blijkt uit een explosief rapport dat vandaag wordt voorgesteld op de klimaattop in Dubai. Dat kan betekenen dat het koolstofbudget om onder de 1,5 graad Celsius te blijven al binnen zeven jaar opgesoupeerd is.

Bij de start van de Klimaattop in Dubai komt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) met nieuwe cijfers, en die zijn niet geruststellend voor de onderhandelaars. 2023 wordt het warmste jaar ooit gemeten, en de zeespiegelstijging en CO2-concentratie zijn nog nooit zo hoog geweest.

De jaarlijkse alarmklok 'Broken Records' van het VN-Milieuprogramma UNEP in 2023 bevestigt de klimaatrapporten, sinds het jaar 1990: “De blijvende stijging van de uitstoot van broeikasgassen is de meest zekere weg naar onomkeerbare klimaatverandering en de eruit volgende verwoesting van natuurlijke en menselijke leefgebieden”.

Temperatuurrecords sneuvelen en de uitstoot van broeikasgassen bereikt nieuwe hoogten. Het Emissions Gap Report 2023 dat op maandag werd vrijgegeven klinkt bijzonder onheilspellend: de wereld stevent af op een temperatuurstijging van net geen 3 graden Celsius

Ja, het was een kwakkelzomer. Maar weer mag je niet verwarren met klimaat. De fenomenen die we de afgelopen zomer zagen zijn meer dan alarmerend. In plaats van met combiplassers bezig te zijn zou het alle hens aan dek moeten zijn.

Je zou het bijna worden als je de ontwikkelingen in vooral het kneuterige Vlaamse en het Belgische politieke landschap vergelijkt wat er in de echte wereld om ons heen aan het gebeuren is. Overal worden de warmterecords bijna dagelijks gebroken, behalve in het mooie Vlaamse land dan. Daar hebben we nog geluk. Ondanks dat dit jaar het warmste jaar ooit zal worden, zijn de weergoden ons gunstig gezind. Maar onze klimaatcrisis ontkennende politici breken voortdurend alle records door hun onverantwoordelijk gedrag en een volstrekt gebrek aan zorg voor de toekomstige generaties.

Liggen burgers aan de andere kant van de wereld net als wij ook wel eens wakker van het klimaat, van plasticvervuiling, van het mentaal welzijn van hun kinderen of van economische ongelijkheid? In welke mate zijn stedelingen op andere continenten begaan met de voedselzekerheid voor een groeiende wereldbevolking of de invloed van sociale media en fake news? IPS-correspondenten in verschillende wereldsteden in het zuiden trokken de straat op en gingen op zoek naar antwoorden. Waar liggen onze medewereldburgers wakker van? 

De zomer van 2022 was de warmste ooit gemeten in Europa, blijkt uit cijfers van de Europese klimaatdienst Copernicus. In zijn geheel was 2022 het op één na warmste jaar ooit in Europa.

Vorig jaar steeg de concentratie van CO2 en methaan in de atmosfeer tot een nieuw record, stelt een rapport van de Amerikaanse Klimaatdienst NOAA. Ook de zeespiegel stond nog nooit zo hoog sinds de metingen begonnen, en de temperatuur van het oceaanwater piekt.

Vier cruciale indicatoren van klimaatverandering – broeikasgasconcentraties, zeespiegel, temperatuur en zuurtegraad van de oceanen - staan sinds vorig jaar op recordniveau. Volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) is het opnieuw een duidelijk teken dat de mens planetaire veranderingen veroorzaakt.

De groei van hernieuwbare stroom zal dit jaar alle records breken, zegt het Internationale Energieagentschap (IEA). Een nieuw rapport verwacht voor de komende jaren steeds snellere groei.