Veille 2.1

Wat hadden de wereldleiders weer beloofd in 2015 in de Franse hoofdstad? Ze zouden de opwarming van de aarde veroorzaakt door onze uitstoot van broeikasgassen beperken. Tot twee graden en liefst tot anderhalve graad. Daarvoor moesten ze doortastende én rechtvaardige maatregelen nemen. Ze hebben dat niet gedaan. Dat zien we op onze tv-schermen. De bosbranden, overstromingen en hittegolven worden talrijker en heviger. Met veel menselijke slachtoffers en schade voor alle leven op de planeet.

Extreem hoge temperaturen teisteren Noord-Amerika en ook China. In de VS en Canada is sprake van een heat dome of hittekoepel, terwijl Peking een van de warmste dagen van het jaar meemaakt. De overheden hebben waarschuwingen uitgestuurd om zoveel mogelijk binnen te blijven en grote inspanningen te vermijden.

Terwijl we nog eens een hittegolf beleven in de Lage Landen, leert het Wereld Meteorologisch Instituut ons dat die, samen met veel te lange droogtes en anderzijds veel te veel water op korte tijd, tot het nieuwe normaal behoren.

Hittegolven, droogtes en bosbranden zullen niet alleen vaker voorkomen, maar ook steeds meer op hetzelfde moment. Dit blijkt uit een nieuwe studie waar de Vrije Universiteit Brussel heeft aan meegewerkt.

Deze eeuw ging er nog nooit zo veel bos verloren als vorig jaar. Bosbranden die aangevuurd worden door de toegenomen droogte en hitte, zijn daar de belangrijkste oorzaak van. Dat is nieuw, want tot vorig jaar was de landbouw de belangrijkste oorzaak van wereldwijde ontbossing. "We staan voor een keerpunt", zegt professor Bosecologie Bart Muys.

Belgische kinderen die geboren zijn in 2020, zullen in de loop van hun leven 6 keer meer extreme hittegolven meemaken dan hun landgenoten uit het geboortejaar 1960. Dat blijkt uit een nieuwe studie van de VUB. Wereldwijd zijn vooral de 20 procent armste kinderen het kwetsbaarst. Meer klimaatambitie kan de tol van die opwarming voor de jongere generaties wel milderen.

In China staan beroemde theesoorten onder druk van de klimaatverandering. Langdurige droogte gekoppeld aan extreme hitte, vorst die te laat intreedt en andere buitengewone weersomstandigheden bedreigen het voortbestaan van lokale theeverbouwers en beïnvloeden de prijs van thee. Ook hier.

Extreem weer heeft in 2024 meer dan 240 miljoen leerlingen en studenten minstens tijdelijk zonder onderwijs gezet. Hittegolven, cyclonen en overstromingen troffen kinderen op alle continenten.

De klimaatverstoring heeft het voorbije jaar 41 extra hittedagen veroorzaakt. Die extra opwarming was de motor voor een reeks hitte- en droogtegolven, tropische stormen en overstromingen die minstens duizenden doden veroorzaakten. "We zijn niet goed voorbereid op een leven met deze opwarming", waarschuwt een internationaal team van klimaatwetenschappers.

Bomen kunnen steden aanzienlijk verkoelen, maar nieuw onderzoek stelt nu dat boomkruinen ook warmte kunnen vasthouden om die 's nachts weer af te geven. De onderzoekers willen hiermee stadsplanners helpen bij het kiezen van de meeste geschikte bomen om hittestress tegen te gaan.

In deze record minnende wereld kon de mensheid het voorbije anderhalf jaar heel wat records op zijn palmares schrijven: de warmste dag ooit gemeten, de warmste week, de heetste zomer, de hoogste zeewatertemperatuur, het natste jaar in België, het dodelijkste orkaanseizoen in Amerika, … Het was ook het eerste jaar waarin we door de barrière van 1,5 graad opwarming braken en we blijken met 2024 nu ook onderweg naar een nieuw warmste jaar ooit, … Terwijl al deze fenomenen en de gevolgen ervan het leven van miljoenen mensen op zijn kop zetten of zelfs ontnemen, blijven politici milieu-onvriendelijke, biodiversiteit bedreigende, droogte- en hittebestendigende … keuzes en beslissingen nemen. Een steeds grotere groep van de bevolking is gefrustreerd en geëmotioneerd over hoe politici klimaatverandering telkens weer negeren.

Klimaatrampen, vergrijzing, de digitale kloof: het zijn enorme uitdagingen die de toekomst van volgende generaties op het spel zetten, stelt Unicef in een nieuw rapport. De VN-organisatie pleit voor dringende actie om de rechten van kinderen te waarborgen in een snel veranderende wereld.

Steden in het Globale Zuiden zijn bijzonder kwetsbaar voor extreme hitte omdat ze gemiddeld minder groen hebben, stelt internationaal onderzoek in het vakblad Nature. Parken, bossen en ander groen kunnen de temperatuur in de stad met 3 graden verlagen.

Wereldwijd kregen 766 miljoen kinderen - of 1 op de 3 - in de voorbije twee jaar te maken met extreme hittegolven. Kinderen zijn fysiek extra kwetsbaar voor hitte, en ook hun onderwijs komt in het gedrang.

Japan maakt werk van de zoektocht naar nieuw types rijst die beter bestand zijn tegen de klimaatverandering. Met stip bovenaan: meer hittebestendige variëteiten. Het land hoopt om zo in de toekomst de rijstschuren gevuld te houden en niet in de problemen te komen zoals bijvoorbeeld het voorbije seizoen, met schaarste, lege rekken en hogere prijzen.

Na meer dan een jaar van recordhitte nadert het hoogtepunt van het bosbrandseizoen in grote delen van onze groene planeet. Wat betekent dat voor mens en natuur? “Zelfs bomen stoppen met ademen als reactie op de rook”, zeggen experts.

In 2050 zullen we met pieken rond de 50°C zitten. Dat zegt François Massonet, professor aan de UC Louvain.

Het record van de warmste dag die ooit gemeten is wereldwijd, ligt al na 1 dag aan diggelen. Op 22 juli werd een gemiddelde wereldwijde temperatuur gemeten van 17,15 graden Celsius, alweer 0,06 graden boven de recordtemperatuur van 21 juli.

Hitte in de steden oplossen door meer groen aan te leggen? Het zou wel eens kunnen werken, toont onderzoek.

Europa zag in 2023 bijna elke maand boven gemiddelde temperaturen, met daarbij een recordhitte in september. De noodzaak voor een standvastig klimaatbeleid lijkt echter steeds minder aandacht te krijgen. Zal Europa onder de grens van 1.5C kunnen blijven, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs of geven we toe aan klimaatpragmatisme?

Wetenschappers waarschuwen voor een stijging aan sterfgevallen door de hitte, nu in grote delen van de wereld juni tot augustus de heetste periode ooit kan worden. De recente golf van hoge temperaturen "is slechts een teken van wat komen gaat", waarschuwt speciaal adviseur voor klimaatverandering van de VN, Selwin Hart in de Financial Times. Landen moeten volgens hem dringend actie ondernemen om mensen te beschermen tegen de extreme hitte.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt voor de "serieuze impact" die de klimaatverandering zal hebben (en al heeft) op de gezondheid van kinderen, ouderen en zwangere vrouwen. De risico's worden "zwaar onderschat", klinkt het. Zo piekt tijdens hittegolven het aantal vroeggeboortes, ook in België waar het cijfer kan oplopen tot 15 procent extra. Dat kan dan weer gevolgen hebben voor het latere leven.

In India hebben tussen maart en mei al bijna 25.000 mensen een hitteberoerte gehad, veroorzaakt door de aanhoudende extreme temperaturen. Al minstens 56 Indiërs zijn aan zo'n hitteberoerte gestorven. Ondertussen kampen verschillende wijken van Delhi, waar de hoofdstad New Delhi deel van uitmaakt, met watertekorten.

Op 10 jaar tijd is het aantal bultrugwalvissen in de noordelijke Stille Oceaan met een vijfde afgenomen. Dat blijkt uit een langdurige studie van de bultrugwalvispopulaties in de noordelijke Stille Oceaan, waaraan marien bioloog Joëlle De Weerdt van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft meegewerkt. De mariene hittegolf van 2014 tot 2016, de sterkste ooit geregistreerd, heeft het herstel van de soort belemmerd.

Het lijkt erop dat de temperatuurverschillen tussen zomers en winters in de toekomst zullen toenemen. Ook de kans op hittegolven gaat toenemen.

April was de elfde maand op rij met de warmste temperaturen die ooit zijn gemeten voor de tijd van het jaar. Dat meldt de Europese klimaatdienst Copernicus.

Maart 2024 was de warmste maart-maand sinds het begin van de metingen. Daarmee houdt de golf van maandrecords aan. Sinds juni vorig jaar was elke maand warmer dan ooit gemeten, goed voor intussen 10 maandrecords op rij.

Europa is helemaal niet voldoende voorbereid op de extreme hitte, droogte, natuurbranden en overstromingen die in de volgende jaren zullen blijven toenemen. Dat zegt het Europese Milieuagentschap (EEA) in een nieuw rapport.

Wereldleiders verzamelen vanaf vandaag in Dubai voor COP28, de jaarlijkse wereldwijde klimaattop. Dat gebeurt aan het eind van een jaar waarin elk werelddeel te maken kreeg met extreme weersomstandigheden, van de hitte in de zomer, over de overstromingen in Pakistan tot de recente wateroverlast in het IJzerbekken bij ons. Simon Sterck is in Dubai als VN-jongerenvertegenwoordiger vanuit de Vlaamse Jeugdraad.

Rijke landen reduceren geleidelijk hun CO²-uitstoot, maar dat is bij lange na niet genoeg om klimaatrampen te stoppen, zoals de hittegolven, extreme regenval en bosbranden die de planeet deze zomer teisterden. De staat moet drastische maatregelen nemen om onze economieën snel CO²-neutraal te maken.

Wat hadden de wereldleiders weer beloofd in 2015 in de Franse hoofdstad? Ze zouden de opwarming van de aarde veroorzaakt door onze uitstoot van broeikasgassen beperken. Tot twee graden en liefst tot anderhalve graad. Daarvoor moesten ze doortastende én rechtvaardige maatregelen nemen. Ze hebben dat niet gedaan. Dat zien we op onze tv-schermen. De bosbranden, overstromingen en hittegolven worden talrijker en heviger. Met veel menselijke slachtoffers en schade voor alle leven op de planeet.

Extreem hoge temperaturen teisteren Noord-Amerika en ook China. In de VS en Canada is sprake van een heat dome of hittekoepel, terwijl Peking een van de warmste dagen van het jaar meemaakt. De overheden hebben waarschuwingen uitgestuurd om zoveel mogelijk binnen te blijven en grote inspanningen te vermijden.

Terwijl we nog eens een hittegolf beleven in de Lage Landen, leert het Wereld Meteorologisch Instituut ons dat die, samen met veel te lange droogtes en anderzijds veel te veel water op korte tijd, tot het nieuwe normaal behoren.

Hittegolven, droogtes en bosbranden zullen niet alleen vaker voorkomen, maar ook steeds meer op hetzelfde moment. Dit blijkt uit een nieuwe studie waar de Vrije Universiteit Brussel heeft aan meegewerkt.

Deze eeuw ging er nog nooit zo veel bos verloren als vorig jaar. Bosbranden die aangevuurd worden door de toegenomen droogte en hitte, zijn daar de belangrijkste oorzaak van. Dat is nieuw, want tot vorig jaar was de landbouw de belangrijkste oorzaak van wereldwijde ontbossing. "We staan voor een keerpunt", zegt professor Bosecologie Bart Muys.

Belgische kinderen die geboren zijn in 2020, zullen in de loop van hun leven 6 keer meer extreme hittegolven meemaken dan hun landgenoten uit het geboortejaar 1960. Dat blijkt uit een nieuwe studie van de VUB. Wereldwijd zijn vooral de 20 procent armste kinderen het kwetsbaarst. Meer klimaatambitie kan de tol van die opwarming voor de jongere generaties wel milderen.

In China staan beroemde theesoorten onder druk van de klimaatverandering. Langdurige droogte gekoppeld aan extreme hitte, vorst die te laat intreedt en andere buitengewone weersomstandigheden bedreigen het voortbestaan van lokale theeverbouwers en beïnvloeden de prijs van thee. Ook hier.

Extreem weer heeft in 2024 meer dan 240 miljoen leerlingen en studenten minstens tijdelijk zonder onderwijs gezet. Hittegolven, cyclonen en overstromingen troffen kinderen op alle continenten.

De klimaatverstoring heeft het voorbije jaar 41 extra hittedagen veroorzaakt. Die extra opwarming was de motor voor een reeks hitte- en droogtegolven, tropische stormen en overstromingen die minstens duizenden doden veroorzaakten. "We zijn niet goed voorbereid op een leven met deze opwarming", waarschuwt een internationaal team van klimaatwetenschappers.

Bomen kunnen steden aanzienlijk verkoelen, maar nieuw onderzoek stelt nu dat boomkruinen ook warmte kunnen vasthouden om die 's nachts weer af te geven. De onderzoekers willen hiermee stadsplanners helpen bij het kiezen van de meeste geschikte bomen om hittestress tegen te gaan.

In deze record minnende wereld kon de mensheid het voorbije anderhalf jaar heel wat records op zijn palmares schrijven: de warmste dag ooit gemeten, de warmste week, de heetste zomer, de hoogste zeewatertemperatuur, het natste jaar in België, het dodelijkste orkaanseizoen in Amerika, … Het was ook het eerste jaar waarin we door de barrière van 1,5 graad opwarming braken en we blijken met 2024 nu ook onderweg naar een nieuw warmste jaar ooit, … Terwijl al deze fenomenen en de gevolgen ervan het leven van miljoenen mensen op zijn kop zetten of zelfs ontnemen, blijven politici milieu-onvriendelijke, biodiversiteit bedreigende, droogte- en hittebestendigende … keuzes en beslissingen nemen. Een steeds grotere groep van de bevolking is gefrustreerd en geëmotioneerd over hoe politici klimaatverandering telkens weer negeren.

Klimaatrampen, vergrijzing, de digitale kloof: het zijn enorme uitdagingen die de toekomst van volgende generaties op het spel zetten, stelt Unicef in een nieuw rapport. De VN-organisatie pleit voor dringende actie om de rechten van kinderen te waarborgen in een snel veranderende wereld.

Steden in het Globale Zuiden zijn bijzonder kwetsbaar voor extreme hitte omdat ze gemiddeld minder groen hebben, stelt internationaal onderzoek in het vakblad Nature. Parken, bossen en ander groen kunnen de temperatuur in de stad met 3 graden verlagen.

Wereldwijd kregen 766 miljoen kinderen - of 1 op de 3 - in de voorbije twee jaar te maken met extreme hittegolven. Kinderen zijn fysiek extra kwetsbaar voor hitte, en ook hun onderwijs komt in het gedrang.

Japan maakt werk van de zoektocht naar nieuw types rijst die beter bestand zijn tegen de klimaatverandering. Met stip bovenaan: meer hittebestendige variëteiten. Het land hoopt om zo in de toekomst de rijstschuren gevuld te houden en niet in de problemen te komen zoals bijvoorbeeld het voorbije seizoen, met schaarste, lege rekken en hogere prijzen.