Opvolging

Een groep inheemse vrouwen in traditionele kledij begeleidt toeristen op de hoogste gletsjers van Bolivia. Maar door klimaatverandering smelten de besneeuwde toppen van de Andes, en daarmee ook de dromen van deze opmerkelijke berggidsen.

Na een jarenlange strijd om het leven in de zogenaamde Volta Grande (Grote Bocht) van de Xingu-rivier, een stuk dat wordt ontwaterd door de Belo Monte-megadam in het Braziliaanse Amazonegebied, ligt er mogelijk een oplossing op tafel. “Maar terugkeren naar het verleden kan niet meer.”

Op IJsland is de grootste installatie ter wereld in gebruik genomen om CO₂ weer uit de atmosfeer te plukken. De machine, die de naam 'Mammoth' meekreeg, moet per jaar 36.000 ton CO₂ uit de lucht halen met een soort gigantisch dampkapsysteem. Hoe werkt het, hoeveel is het klimaat hierbij gebaat en wat zijn de addertjes onder het gras?

Artificiële intelligentie (AI) ontwikkelt zich in een razend tempo, waardoor ook druk op de grote techbedrijven groeit om de milieu- en klimaatimpact ervan aan te pakken. Want die is groot: AI vereist enorme hoeveelheden energie en water.

De COP28-klimaattop opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de “historische beslissing” toe.

Donderdag start in Dubai een - alweer cruciale - VN-klimaattop. Begrippen als INDC’s, emissiehandel en loss and damage zullen ons dus weer twee weken lang om de oren vliegen. Tijd voor een opfrissing van ons klimaatjargon.

Net als na de sabotage van Nord Stream in de Oostzee aarzelen de media niet om vrij snel de waarschijnlijke dader aan te duiden, terwijl het nog ontbreekt aan enig element om er ook maar iets over te beweren. Het antwoord op de vraag 'Wie heeft hier baat bij? was bij Nord Stream vrij snel duidelijk, ditmaal is dat niet het geval.

Kwetsbare landen zoals Malawi hebben vandaag een actieplan nodig om zich te weren tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Ze kunnen niet wachten tot er over compenserende maatregelen voor hun verliezen wordt onderhandeld op een volgende klimaattop.

De afgelopen dagen heeft u wellicht de beelden gezien van duizenden mensen die samenkwamen in het kleine dorpje Lützerath in Duitsland. Ze protesteerden tegen de ontwikkeling van een enorme bruinkoolmijn. Hun geweldloze protest tegen de machines is een voorbeeld van burgerlijke ongehoorzaamheid. Dit belangrijke instrument van activisme heeft de laatste tijd veel media-aandacht gekregen. We maken de balans op.

Verschillende experts ter zake delen hun inzichten over welke kwesties het klimaatdebat het komende jaar zullen beheersen.

Van enorme overstromingen in Pakistan en extreme droogte in Europa, tot doorbraken op het vlak van milieubescherming en plastic: de wereld beleefde opnieuw een goed gevuld klimaatjaar in 2022. De impact van de Russische invasie in Oekraïne liet zich op zowat alle domeinen voelen.

Op de VN-klimaattop in Egypte toont de Europese Unie zich dan toch bereid om te praten over een nieuw mechanisme voor klimaathulp aan ontwikkelingslanden. Maar dan moeten grote economieën als China mee betalen.

De internationale gemeenschap strijkt de volgende twee weken neer in het Egyptische Sharm-El-Sheikh voor de klimaattop COP27. Zo'n top heeft een heel eigen jargon, van loss and damage tot mitigation en INDC's. We zetten enkele van de belangrijkste termen op een rijtje.

Olie- en gasproducenten kunnen de klimaatschade in ontwikkelingslanden makkelijk compenseren en nog steeds miljardenwinsten overhouden. Dat is een van de bevindingen van een rapport van Oxfam en de Loss and Damage Collaboration.

‘Loss and damage’ zal een veelgehoorde term zijn op COP27, de aankomende klimaattop in Egypte. Wat is dit mechanisme dat in het leven werd geroepen om te bepalen welke landen schade oplopen door de klimaatverandering – en welke vergoeding daar tegenover staat?