Opvolging

Nederland heeft het meest vieze water van Europa. De 'forever chemicals' PFAS zijn al gevonden in bloed, sperma en moedermelk. Maar een algeheel verbod is vrijwel kansloos, zien Sophie Groenewegen en Kiet Versluys.

‘Er is geen planeet B,’ waarschuwde de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg op de Youth4Climate-top van 2021. Ook onze jeugd kwam de afgelopen jaren massaal op straat. De Brusselse regisseur Pieter Van Eecke (48) volgde vier jaar lang twee klimaatjongeren, Bo en Luca, in hun strijd tegen de opwarming van de aarde. Zijn documentaire ‘Planet B’ won een Ensor en is deze week te zien op VRT Canvas.

Rechters zijn verplicht om de Vlaamse milieuzorgplicht toe te passen. Dus kunnen ze maar beter aan de bak nu er zes van de negen planetaire grenswaarden worden overschreden. Dat burgers de piekbelasters aanklagen is terecht. Isabelle Larmuseau legt uit hoe dat in zijn werk kan gaan. #hackthelaw

Deze week trekken de kiezers van de op drie na grootste uitstoter ter wereld opnieuw naar de stembus. Poetin kan rekenen op nog eens zes jaar aan de macht, en dat heeft ook gevolgen voor de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering.

Heel veel jongeren zijn uitermate bezorgd over de klimaatverandering en willen dat het onderwijs hier meer aandacht aan besteedt. Burgerbeweging Grootouders voor het Klimaat ondersteunt de verzuchting van de jongeren met een open brief aan alle scholen. ‘Toon uw inzet voor hun toekomst.’

Alles is er, schrijft MO*columniste Virginie Platteau, om onze hedendaagse universele uitdagingen aan te pakken. Maar dan moet wel het hele systeem op de schop. ‘Het kapitalisme loslaten betekent een existentiële crisis.’

Welk voedsel willen we en wat willen we ervoor opgeven? vraagt MO*columniste Virginie Platteau zich af. ‘De wereldbevolking voeden, dat wíl de agro-industrie niet. Overproductie en inadequate distributie zijn inherent aan het systeem waarin winstmarges voorgaan op het voeden van de mensheid.’

Tijdens de legendarische coronalente van 2020 herontdekte MO*columniste Virginie Platteau de weldaden van tuinieren. Het voelde aan als een welgekomen pauze, maar niet op de manier zoals eerste minister De Croo dat ziet.

Een veelgehoord argument tegen strengere klimaatregels is dat bedrijven zouden uitwijken naar landen met een laksere wetgeving. Strengere klimaatwetgeving doet bedrijven echter helemaal niet verhuizen naar het buitenland, blijkt uit een studie van het Nederlands Centraal Planbureau. De regels blijken bovendien de winst of productiviteit niet te schaden.

Terwijl de boeren buiten de prijzen vallen is de Vlaamse overheid zeer gul met subsidies aan grote bedrijven. Vaak dienen die subsidies voor nepoplossingen. Als we de klimaattransitie serieus nemen moeten we durven resultaat afdwingen voor de subsidies die gegeven worden.

Gisteren raakte bekend dat Fluxys samen met Arcelor Mittal en de havens van Antwerpen en Gent 154 miljoen euro krijgen van Europa. Dit geld dient voor CO2 opvanginstallaties bij verschillende bedrijven in de havens. Einddoel: CO2 opvangen en onder de grond stoppen in de Noordzee. Vandaag krijgen we te horen dat Vlaanderen voor 500 miljoen euro waarborg op tafel legt voor de nieuwe plastic-fabriek van Ineos in Antwerpen.

Vlaanderen heeft een nieuw type energiebeleidsovereenkomsten gelanceerd. De overeenkomsten hadden een hefboom kunnen worden om de Vlaamse industrie in de richting van klimaatneutraliteit te bewegen - en dus concurrentieel te houden. Maar het is een cadeautje geworden voor de industrie, zonder veel tegenprestaties of transparantie. Een gemiste kans in een cruciale periode voor de klimaattransitie, reageert Bond Beter Leefmilieu.

Een overwinning voor de samenleving en de strijd tegen vervuiling: de regeringen van de EU hebben een overeenkomst bereikt om een einde te maken aan de verkoop van nieuwe auto's met een verbrandingsmotor. Maar de datum is niet ambitieus genoeg. Als de EU haar verplichtingen in het kader van het klimaatakkoord van Parijs wil nakomen, moet de verkoop van nieuwe benzine-, diesel- en hybride auto's al in 2028 stoppen.

Rijden met vervuilende, gevaarlijke en plaatsvretende pick-uptrucks is in Vlaanderen fiscaal voordeliger dan rijden met een kleine wagen. Dat doet Marie Desrousseaux van de Bond Beter Leefmilieu de wenkbrauwen fronsen. Het stoot hen tegen de borst dat Vlaanderen zich wel bewust is van het probleem, maar geen actie onderneemt. Tegelijkertijd treuzelt Vlaanderen om haar eigen mobiliteitsbeloftes na te komen en blijven cruciale investeringen in gedeeld en elektrisch vervoer achterwege.

Toen er in 2015 in het klimaatakkoord van Parijs werd overeengekomen om een maximale temperatuurstijging van 1,5° ten opzichte van het pre-industriële niveau toe te laten had dat zeer grondige redenen. Vanaf een bepaald niveau is elke fractie extra opwarming verwoestend. Reeds bij 1,5° opwarming zijn er verwoestende effecten: stijging van minimum 0,4 meter van de zeespiegel, 8 % van het plantenareaal dat verloren gaat, toegenomen extreme hitte etc. Bij elke kleine toename daarboven nemen deze effecten drastisch toe. Bij 2° opwarming worden extreme hittes 2,6 x zo frequent of zal de afname in zeevisserij 10 x zo groot zijn. Kortom, er zijn heel sterke redenen waarom klimaatwetenschappers 1,5° opwarming cruciaal vinden als maximum.