anthropoceen.eu
Om de referenties van een auteur te zien, klik op zijn/haar naam. Om terug te keren naar de pagina, gebruik de refreshknop hieronder.
22 augustus 2024
In Duitsland werden ongeveer een half miljoen bomen geveld voor de bouw van de nieuwe gigafabriek van de Amerikaanse autofabrikant Tesla. Dat blijkt uit de analyse van satellietbeelden. Tussen maart 2020 en mei 2023 werd er ongeveer 329 hectare aan bos gerooid, een oppervlakte van ruim 650 voetbalvelden.
De milieuverenigingen Dryade, Bond Beter Leefmilieu en Greenpeace trekken naar het Grondwettelijk Hof en vragen de gedeeltelijke vernietiging van het Stikstofdecreet. De Vlaamse regering verzuimde het decreet te baseren op de meest recente wetenschappelijke kennis. Het decreet hanteert achterhaalde cijfers en slaagt er niet in de overbelasting door stikstof voldoende snel weg te werken. Het stuwt de landbouwsector verder richting schaalvergroting, weg van een gezonde leefomgeving en een leefbaar inkomen voor de landbouwer.
De Raad voor Vergunningsbetwistingen vernietigde zonet de lozingsvergunning voor Ineos Aromatics in Geel. Vandaag loost het bedrijf 1.000 keer meer kobalt in de Grote Nete dan wat gezond is volgens de milieunorm. De beslissing bevestigt onderstreept de ernst van de situatie: zolang onze waterlopen er zo slecht aan toe zijn, moet elk bedrijf dat schadelijke stoffen loost rekening houden met de Europese wetgeving, die al meer dan 24 jaar van kracht is.”‘Dit kan een kantelpunt worden voor het hele vergunningsbeleid,” zeggen Natuurpunt en BBL. “Het is een overwinning voor meer gezonde waterlopen en dus ook gezonde burgers.”
Sympathiek uitgedragen of niet, de boodschap dat de uitstoot van broeikasgassen onverminderd naar omlaag moet, blijft urgent.
21 augustus 2024
Een groep inheemse vrouwen in traditionele kledij begeleidt toeristen op de hoogste gletsjers van Bolivia. Maar door klimaatverandering smelten de besneeuwde toppen van de Andes, en daarmee ook de dromen van deze opmerkelijke berggidsen.
Mogen lokale besturen ingrijpen om de vloedgolf aan nieuwe fastfoodzaken tegen te gaan? De aankondiging van minister Hilde Crevits om de mogelijkheden daartoe te onderzoeken, lokte vorige week veel reactie uit. In De Morgen noemde Bart Eeckhout het ‘micromoralisme’: de neiging van politici om voortdurend in te grijpen in hoe burgers hun persoonlijke leven inrichten’, en hij ziet meer brood in betere gezondheidspreventie. Volgens Maarten Corten van Rikolto zijn er een aantal kanttekeningen te maken bij deze lezing van de feiten.
De Australische regering heeft plannen goedgekeurd om het "grootste zonnepanelenpark ter wereld" te bouwen, met een onderzeese stroomkabel naar Singapore om daar een deel van de stroom af te leveren. Tegen 2030 moet de eerste stroom geleverd worden, al moeten er nog enkele hordes genomen worden.
20 augustus 2024
In een opmerkelijke koerswijziging gaat de Amerikaanse regering aandringen op een globaal plasticverdrag dat niet alleen recyclage aanmoedigt, maar ook de productie van plastic inperkt. Tot grote tevredenheid van milieuactivisten, en woede binnen de plasticindustrie.
Reisorganisaties in Nederland mogen midden in de klimaatcrisis reclame blijven maken voor vliegvakanties, ondanks de klimaatschade van vliegen. Dat oordeelt de Nederlandse Stichting Reclame Code (SRC) vandaag in het hoger beroep over een klacht over reclame van TUI voor vliegvakanties naar de Turkse Rivièra. Indiener van de klacht, Reclame Fossielvrij, is teleurgesteld en spreekt van een gemiste kans om milieu en gezondheid te beschermen.
Of je een afgedragen T-shirt kan terugsturen voor recycling of upcycling, hangt heel sterk af van waar je woont. Grote kledingbedrijven zetten wel initiatieven op om de kringloop te sluiten, maar uit een nieuwe studie blijkt dat die niet zo doeltreffend zijn.
Lokale markten voeden miljoenen mensen in drukke Afrikaanse steden, maar de gevolgen van besmette etenswaren kunnen ziekte en dood betekenen voor nietsvermoedende consumenten. Daar wil de Afrikaanse Unie verandering in brengen.
Het Nederlands-Belgische spoorbedrijf European Sleeper zal in februari en maart volgend jaar een nachttrein laten rijden tussen Brussel en Venetië. Het is de bedoeling om die trein 2 keer per week te laten rijden. Naast de eindbestemming Venetië zal de nieuwe verbinding ook halt houden in onder meer de Beierse hoofdstad München, de Oostenrijkse stad Innsbruck en het Italiaanse wintersportoord Bolzano. European Sleeper spoort nu al 3 keer per week tussen Brussel en de Tsjechische hoofdstad Praag, via de Duitse hoofdstad Berlijn.
17 augustus 2024
Terwijl de formateurs uitrustten in hun pauzeweek, maakte de klimaatcrisis het leven zoals we het vroeger kenden steeds meer onmogelijk. Middenveldorganisaties, wetenschappers en burgers roepen de Vlaamse en federale onderhandelaars op om ambitieus klimaat- en natuurbeleid centraal op te nemen in de regeringsnota. Want de klimaatopwarming is in een stroomversnelling geraakt, met alle rampzalige gevolgen vandien.
15 augustus 2024
Belgische klimaatactivisten, onder wie Wouter Mouton en Marjolein Moreaux die net is vrijgelaten uit een Oegandese cel, meldden zich deze week op het Brusselse hoofdkantoor van TotalEnergies. Ze werden vergezeld door Oegandese activisten via videoverbinding. Ze vroegen om een onderhoud met de CEO van het bedrijf over de destructieve lokale gevolgen van het East African Crude Oil Pipeline-project (EACOP).
14 augustus 2024
Ondanks beschuldigingen van landroof en mensenrechtenschendingen in een langlopend geschil met lokale gemeenschappen in Congo, klopt palmolieproducent PHC zich op de borst over gestegen productie en hoge werkgelegenheid. Ook Europese ontwikkelingsbanken blijven achter het bedrijf staan.
Tropische cyclonen vormen zich dichter bij de kustlijnen van Zuidoost-Azië, worden snel sterker en blijven langer hangen. Volgens onderzoekers is er dringend actie nodig om gemeenschappen die risico lopen te beschermen.
13 augustus 2024
Met de opwarming van de aarde stijgt ook de behoefte aan duurzame manieren om gebouwen te koelen. Onderzoekers van UCLA hebben nu een betaalbare én schaalbare techniek ontwikkeld om huizen en andere gebouwen in de zomer te koelen en in de winter te verwarmen, met behulp van alledaagse bouwmaterialen.
Meer dan 250 wetenschappers, bekende Belgen en burgerbewegingen roepen in een open brief van 11.11.11, Bond Beter Leefmilieu en Canopea de Vlaamse en Federale onderhandelaars op om ambitieus klimaat- en natuurbeleid centraal op te nemen in de regeringsnota. Want de klimaatopwarming is in een stroomversnelling geraakt, met alle rampzalige gevolgen vandien.
Na meer dan een jaar van recordhitte nadert het hoogtepunt van het bosbrandseizoen in grote delen van onze groene planeet. Wat betekent dat voor mens en natuur? “Zelfs bomen stoppen met ademen als reactie op de rook”, zeggen experts.
12 augustus 2024
Terwijl de formateurs uitrustten in hun pauzeweek, maakte de klimaatcrisis het leven zoals we het vroeger kenden steeds meer onmogelijk. Wetenschappers, bekende Belgen en burgerbewegingen roepen in de open brief van 11.11.11, Bond Beter Leefmilieu en Canopea de Vlaamse en Federale onderhandelaars op om ambitieus klimaat- en natuurbeleid centraal op te nemen in de regeringsnota. Want de klimaatopwarming is in een stroomversnelling geraakt, met alle rampzalige gevolgen vandien.
Hier heb je een radicaal idee: de fiets is sneller dan de auto. Geloof je me niet? Reken even mee.
Ter gelegenheid van de Global Climate Strike roepen Youth for Climate, Rise for Climate, Grootouders voor het Klimaat politieke leiders op om sociaal-rechtvaardige klimaatmaatregelen te nemen. De wereldwijde klimaatstakingen, in 2019 gelanceerd door Fridays For Future op initiatief van Greta Thunberg, brengen jongeren, burgers en organisaties van over de hele wereld samen om zich te verzetten tegen de vernietiging van het klimaat en ecosystemen.
10 augustus 2024
Weinig plekken op aarde warmen sneller op dan het noordpoolgebied. Dat bedreigt de tradities van de inheemse Sámi.
09 augustus 2024
De grootste cruiseschepen zijn vandaag dubbel zo groot als in 2000, zegt mobiliteitsorganisatie Transport & Environment (T&E) in een nieuw rapport. “Als ze aan dit tempo blijven groeien, kunnen de grootste cruiseschepen in 2050 bijna acht keer zo groot zijn als de Titanic.” Dat gaat gepaard met een aanzienlijke milieukost.
Air New Zealand heeft de doelstelling om zijn uitstoot tussen 2019 en 2030 met bijna een derde te verminderen, laten vallen. Kunnen luchtvaartmaatschappijen wel zulke doelen halen zonder koolstofcompensatie?
08 augustus 2024
In 2050 zullen we met pieken rond de 50°C zitten. Dat zegt François Massonet, professor aan de UC Louvain.
06 augustus 2024
Het internet zou een van de grootste uitdagingen in de strijd tegen klimaatverandering kunnen worden. Op dit moment is het naar schatting goed voor 2 tot 7 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en het groeit razendsnel. De data-industrie maakte al beloftes om de klimaatimpact terug te dringen, maar ook jij kan in afwachting al deze 7 simpele tips toepassen.
Om de werking van het aardsysteem niet te ontwrichten, moet de globale uitstoot dit decennium nog naar omlaag. Dat schrijven onderzoekers in een nieuwe studie. “Elk tiende van een graad telt.”
Na een jarenlange strijd om het leven in de zogenaamde Volta Grande (Grote Bocht) van de Xingu-rivier, een stuk dat wordt ontwaterd door de Belo Monte-megadam in het Braziliaanse Amazonegebied, ligt er mogelijk een oplossing op tafel. “Maar terugkeren naar het verleden kan niet meer.”
Olie- en gaswinning in de Noordzee doet de vervuiling rond de boorputten tot 10.000 procent toenemen, blijkt uit Brits onderzoek. Dat heeft een duidelijke impact op het milieu en doet het aantal diersoorten met ruim een kwart dalen.
Enkele Vlaamse economen zien een groot potentieel draagvlak voor de invoering van een klimaatdividend voor gezinnen en ondernemingen, ter compensatie van een CO2-heffing. Lees hieronder hun uiteenzetting. De ondertekenende auteurs vindt u onderaan deze vrije tribune.
01 augustus 2024
Het is vandaag Earth Overshoot Day: vanaf vandaag tot het einde van het jaar verbruikt de wereldbevolking meer dan onze planeet op een jaar aan grondstoffen en diensten kan leveren. Voor onze huidige levensstijl zijn eigenlijk 1,7 planeten aarde nodig, en dat kan uitdraaien op een ramp, waarschuwen experts. Earth Overshoot Day valt dit jaar ook een dag vroeger dan vorig jaar.
Vandaag beslissen de Democraten finaal of Kamala Harris hun kandidaat wordt voor de presidentsverkiezingen in november.
Uit onderzoek blijkt dat methaan verantwoordelijk is voor bijna de helft van de opwarming van de aarde tot nog toe.
31 juli 2024
Door weerfenomeen El Niño viel er dit jaar bijzonder weinig regen in Zuidelijk Afrika.
Met bioakoestische metingen willen ze het woud redden en inheemse gemeenschappen hoop geven.
Een tiental activisten van Doe Deurne Dicht blokkeerden zaterdag 27 juli de ingang van de privéjet-terminal op de luchthaven van Antwerpen. De vreedzame blokkade maakt deel uit van een wereldwijde actieweek tegen de luchtvaart, met acties in onder andere Schiphol, Maastricht, Heathrow, Keulen, Helsinki, Oslo, Barcelona, Frankfurt, Zurich en Genève. (1) De actieweek hekelt het excessieve gebruik van fossiele brandstoffen door de luchtvaartindustrie en eist de uitfasering van fossiele brandstoffen-extractie tegen 2030.
29 juli 2024
De verwoestende bosbranden in het natuurpark van Jasper in Canada, hebben een grote impact op de dieren die er leven. Experts maken zich specifiek grote zorgen over de zeldzame boskariboe, die het voor de branden al niet zo goed deed. Voor kleinere dieren is ontsnappen nog veel moeilijker.
27 juli 2024
Bomen slaan jaarlijks minstens 25 miljoen ton methaan op in hun boomschors, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Dat is verrassend, want tot nu toe werd aangenomen dat planten vooral een bron waren van het krachtige broeikasgas. Reden te meer om bomen te planten en de bossen die nog overblijven te beschermen, zeggen de wetenschappers.
26 juli 2024
In Brazilië is de eigenaar van een groot veebedrijf veroordeeld tot een boete van 292 miljoen Braziliaanse real (ruim 47 miljoen euro) voor het toebrengen van schade aan het Amazonewoud. Hij moet het vernielde regenwoud ook proberen te herstellen. Het gaat om de grootste burgerlijke rechtszaak voor klimaatmisdrijven ooit in Brazilië. De uitspraak kan een precedent scheppen voor toekomstige rechtszaken: "Deze zaak is een primeur, niet enkel in Brazilië maar voor de hele wereld."
25 juli 2024
Europa heeft voldoende ruimte om wind- en zonne-energie uit te breiden zonder de voedselproductie of de natuur in gevaar te brengen. Vooral op het Europese platteland is ruimte te vinden.
"Wat hier beslist wordt, is heel belangrijk. Het zal de bescherming van onze oceanen in een bepalende plooi leggen." Aan het woord is een Vlaming die voor België deelneemt aan een conferentie over diepzeemijnbouw op Jamaica. Komt er een strikt kader, en wanneer dan? De klok tikt, want bepaalde spelers staan te trappelen om aan de ontginning te beginnen. Biologen vrezen voor een impact op het (nog grotendeels onbekende) diepzeeleven.
24 juli 2024
Op korte termijn lijken groene vliegtuigbrandstoffen de enige manier om de uitstoot van luchtvaart aan banden te leggen.
Door de oorlog in Oekraïne raken de bodem, de landbouwgrond en het water voor lange tijd verontreinigd. Na elke granaatinslag sijpelt er een cocktail van chemische stoffen in de grond. Honderden fabrieken waar toxisch afval opgeslagen lag, zijn tot puin herleid. En ook het zeewater dreigt vervuild te raken, al doet de biodiversiteit het in de Zwarte Zee momenteel opvallend goed. "Dit is een grootschalig en bijzonder tragisch experiment."
Het record van de warmste dag die ooit gemeten is wereldwijd, ligt al na 1 dag aan diggelen. Op 22 juli werd een gemiddelde wereldwijde temperatuur gemeten van 17,15 graden Celsius, alweer 0,06 graden boven de recordtemperatuur van 21 juli.
23 juli 2024
Mangaanknollen op de diepzeebodem, die onder andere een resem zeldzame metalen bevatten, produceren zuurstof. Dat heeft een Schots team van onderzoekers ontdekt. Het is een wetenschappelijke aardverschuiving, want tot nu toe werd gedacht dat enkel planten en algen zuurstof produceren. En het werpt een nieuw licht op enkele fundamentele vragen over het leven op onze planeet: "Dit zou weleens de kern kunnen zijn waarrond alle leven ontstaan is".
22 juli 2024
Hitte in de steden oplossen door meer groen aan te leggen? Het zou wel eens kunnen werken, toont onderzoek.
18 juli 2024
Industriële veeteelt is geen wondermiddel tegen de opkomst van nieuwe ziekten - integendeel. In de realiteit kan het net hun opmars versnellen, stelt Brits onderzoek.
Lithium ontginnen in Europa is mogelijk en kan ons helpen in de transitie naar groene energie. Maar het ontginningsproces zelf roept meer vragen op, zo ook bij een nieuw lithiumproject in de Tsjechische regio Ústí nad Labem. Hoewel het bedrijf benadrukt dat er geen gevaar is, hebben de activisten die tegen de ontginning protesteren hun twijfels. Is Europa klaar voor lithiumontginning?
17 juli 2024
De Europese doelstellingen voor groene waterstof voor 2030 zijn té ambitieus, zowel wat betreft de voorziene productie als wat betreft de vraag ernaar. Dat zegt de Europese Rekenkamer in een nieuw rapport. De EU moet alles best herbekijken en een soort van reality check uitvoeren, zegt de Rekenkamer. Die denkoefening is onder meer belangrijk voor de toekomst van belangrijke industriële sectoren, zoals staal, chemie en kunstmest.
Al jaren doen wetenschappers onderzoek naar de gezondheidseffecten van biologische landbouwproducten. Zeker is dat er veel minder pesticiden op zitten dan op voeding uit conventionele producten, althans in Europa. En doorgaans zijn bio-eters ook gezonder. Toch is het nog steeds niet helemaal duidelijk hoe gezond biovoeding echt is.
15 juli 2024
Een rapport van Braziliaanse experten stelt dat de extreme droogte waar het land vorig jaar mee te maken kreeg, nog maar een voorbode was van wat er dit jaar te verwachten valt.
De teloorgang van bijen en andere nuttige insecten heeft te maken met vervuilende stoffen in de lucht, stelt onderzoek in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. De vervuiling hindert de capaciteit van de dieren om voedsel te zoeken.
De observaties van een app die planten helpt herkennen, blijken nuttige informatie te verschaffen voor wetenschappers die de effecten van de klimaatverandering op de plantenwereld onderzoeken.
De stad Kopenhagen beloont toeristen die zich duurzaam en verantwoordelijk gedragen. Wie zich bijvoorbeeld met de fiets verplaatst of meehelpt met het opruimen van zwerfvuil in het park of aan de haven, mag een beloning verwachten. Dat heeft de dienst voor toerisme aangekondigd. Het pilootproject start vandaag en loopt over 4 weken.
Jongeren die vaker biovoeding eten, hebben meer gifstoffen in hun bloed en urine. Die opmerkelijke vaststelling komt uit een nog te verschijnen studie van kankerexpert Nick Van Larebeke. Het probleem ligt vooral bij eieren, zuivel en zaden en noten - niet zozeer bij aardappelen, groente en fruit. Betekent dat dan dat biovoeding ongezond is? Wel, om antwoord op die vraag te geven is verder onderzoek nodig. Wat onderzoeker Van Larebeke sterk bepleit.
12 juli 2024
Europa zag in 2023 bijna elke maand boven gemiddelde temperaturen, met daarbij een recordhitte in september. De noodzaak voor een standvastig klimaatbeleid lijkt echter steeds minder aandacht te krijgen. Zal Europa onder de grens van 1.5C kunnen blijven, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs of geven we toe aan klimaatpragmatisme?
Hoeveel broeikasgassen stoot de staalindustrie werkelijk uit? Tot voor kort was het vooral vertrouwen op de data van de industrie zelf. Duitse onderzoekers hebben nu een manier ontwikkeld om die uitstoot te meten via satellieten. Dat maakt voor het eerst een onafhankelijke beoordeling van de emissies mogelijk.
11 juli 2024
We kregen dan toch geen nieuwe Vlaamse regering voor 11 juli, maar dat deert klimaatjongeren niet. Wat zij belangrijk vinden: dat klimaat in regeringsvormingen wél de plek krijgt die het tijdens de verkiezingscampagnes en -debatten niet kreeg. MO* sprak met een "oude" en "nieuwe" generatie klimaatjongeren. ‘We hebben hetzelfde einddoel als de politiek: een waardig leven in een goed werkende democratie met weinig ongelijkheid op een gezonde planeet.’
Nederland heeft het meest vieze water van Europa. De 'forever chemicals' PFAS zijn al gevonden in bloed, sperma en moedermelk. Maar een algeheel verbod is vrijwel kansloos, zien Sophie Groenewegen en Kiet Versluys.
Consumenten moeten eraan wennen dat niet alle groenten het hele jaar beschikbaar zijn. Dat zegt topvrouw Nicole Freid van de Nederlandse groente- en peulvruchtenverwerker HAK. Door klimaatverandering worden oogsten in de toekomst minder voorspelbaar en gaan weersextremen leiden tot schaarste van bepaalde producten, klinkt het.
10 juli 2024
Conflictlanden worden vaak onevenredig zwaar getroffen door de klimaatverandering, zegt het Internationale Rode Kruis. Tegen 2050 zullen 200 miljoen mensen hulp nodig hebben.
Zo'n vijftigduizend jaar geleden begon een uitstervingsgolf die een belangrijk deel van de grote dieren fataal werd. De precieze oorzaak – de mens of een veranderend klimaat – bleef een open discussie. Tot nu.
05 juli 2024
Door tienduizenden theezakjes te begraven en ze drie maanden later weer op te graven, verzamelden wetenschappers en burgers over de hele wereld gegevens over de afbraak van plantenmateriaal in de bodem. Daarmee kon een team van onderzoekers kaarten maken die nuttig zijn voor klimaatmodellen.
03 juli 2024
Niet-afbreekbare PFAS-stoffen zijn overal te vinden: in onze spullen, in ons voedsel, in ons drinkwater. Het dringt onze lichamen binnen, zit al in ons sperma, moedermelk, bloed. En toch lukt het de PFAS-industrie om het Europese PFAS-verbod te omzeilen. Wat moeten we doen?
Morgen (donderdag) trekken de Britten naar de stembus. Centraal in de campagne staan onderwerpen als immigratie, gezondheidszorg en een groot gokschandaal met voorkennis. Grote afwezige: het klimaat.
Google stoot 48 procent meer CO2 uit dan 5 jaar geleden. Dat komt onder meer door het fors toegenomen energieverbruik van datacentra die gebruikt worden voor artificiële intelligentie. Ondanks die tegenvaller houdt het technologiebedrijf vast aan zijn klimaatambities.
02 juli 2024
De temperatuur kan nog veel meer stijgen dan waar het klimaatpanel van de Verenigde Naties vandaag rekening mee houdt. Dat is de conclusie van onderzoek van miljoenen jaren oude zeebodemstalen door het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Zee (NIOZ) .
Volgens nieuw onderzoek van Greenpeace Midden- en Oost-Europa zijn Europese steden nog steeds veel beter verbonden via de lucht dan via het spoor. Hierdoor worden mensen aangemoedigd om te vliegen in plaats van de trein te nemen, ondanks de schadelijke gevolgen van de luchtvaart voor de planeet. Ook België scoort slecht in het onderzoek: rechtstreekse treinen brengen je vanuit onze hoofdstad naar slechts 11 van de 44 andere onderzochte steden, terwijl maar liefst 41 steden bereikbaar zijn met een rechtstreekse vlucht.
In 2023 werden wereldwijd minstens 230 klimaatzaken aangespannen tegen overheden en bedrijven, ook in ‘nieuwe’ landen zoals Panama. Vooral rechtszaken tegen bedrijven zitten in de lift.
01 juli 2024
Wetenschappers waarschuwen voor een stijging aan sterfgevallen door de hitte, nu in grote delen van de wereld juni tot augustus de heetste periode ooit kan worden. De recente golf van hoge temperaturen "is slechts een teken van wat komen gaat", waarschuwt speciaal adviseur voor klimaatverandering van de VN, Selwin Hart in de Financial Times. Landen moeten volgens hem dringend actie ondernemen om mensen te beschermen tegen de extreme hitte.
Het is niet altijd even gemakkelijk om duurzaam te reizen. Zeker voor verre bestemmingen kan je zelden zonder het vliegtuig, en de trein is vaak duurder. Toch zijn er handige manieren om de prijs te drukken én je reis nog spannender (of net romantischer) te maken, en tegelijk de klimaatimpact te drukken.
Het Olympisch vuur, een symbool van hoop, vertrok op 16 april 2024. De priesteressen van Hera staken de olympische fakkel aan met een vuurpot. De fakkel zal door lopers naar Parijs worden gebracht.
30 juni 2024
Uiterlijk vandaag moet België zijn finale energie- en klimaatplan indienen bij de Europese Commissie. Maar Vlaanderen wil pas praten over een nieuw klimaatplan wanneer de Vlaamse regering gevormd is, en dat kan nog wel even duren. Daardoor mist ons land nog maar eens een Europese klimaatdeadline.
29 juni 2024
Extinction Rebellion voerde vandaag actie op de Grote Markt om de aanwezigheid van de cruiseschepen in het stadscentrum aan te kaarten. De schepen mogen met bunkerolie tot in het centrum varen, terwijl er voor auto’s strikte regels gelden binnen de lage-emissiezone. Deze maand meerden al 3 grote zeecruises aan en dagelijks liggen er riviercruises aan de Scheldekaai, wat voor overlast en gezondheidsschade voor omwonenden zorgt. De actievoerders klaagden dit discrepante beleid aan met een ludieke performance over cruises. De politie heeft de niet-verstorende performance gedoogd.
28 juni 2024
Grootouders voor het Klimaat overhandigen ‘olifant in de kamer’ aan de onderhandelaars van de Vlaamse regering om aandacht te vragen voor de klimaatcrisis
27 juni 2024
Een grote overwinning in de strijd tegen klimaatverandering. Voor het eerst moeten grote fossiele brandstofbedrijven betalen voor de klimaatschade die ze aanrichten. In de Amerikaanse staat Vermont is een wet goedgekeurd die olie- en gasbedrijven financieel verantwoordelijk houdt voor hun deel van de broeikasuitstoot in de regio en hen opdraagt te betalen voor de veroorzaakte klimaatkosten.
26 juni 2024
Het affakkelen van gas in de fossiele brandstofindustrie klom vorig jaar naar het hoogste niveau sinds 2019, ondanks de groeiende internationale druk om de vervuilende praktijk aan banden te leggen.
25 juni 2024
Duizenden gevallen van hoge bloeddruk, diabetes en dementie kunnen gelinkt worden aan de vervuiling rond luchthavens. Dat zegt onderzoek van CE Delft. Ook rond Brussels Airport is de milieu-impact groot.
24 juni 2024
Het lijkt erop dat extreemrechts en neoliberalen elkaar versterkt hebben, die elk baat hebben bij aanvallen op de ecologische beweging.
Kleine veranderingen in onze dagelijkse acties kunnen leiden tot significante, snelle maatschappelijke verschuivingen, vooral als het gaat om klimaatactie. Het onderzoeksinstituut IIASA benadrukt het belang van meer kennis over deze dynamiek die een enorme impact kan hebben op het milieu.
Volgens een grootschalige, wereldwijde opiniepeiling van de VN wil 80 procent van de wereldburgers sterkere klimaatactie door hun regering en meer geopolitieke eenheid over het thema. Opvallend: dat is ook zo in grote olieproducerende landen
21 juni 2024
De Europese Natuurherstelwet is de grootste kans voor natuurherstel in 30 jaar en tegelijk noodzakelijk voor de aanpak van klimaatverandering en de biodiversiteitscrisis.
Volgens een grootschalige, wereldwijde opiniepeiling van de VN wil 80 procent van de wereldburgers sterkere klimaatactie door hun regering en meer geopolitieke eenheid over het thema. Opvallend: dat is ook zo in grote olieproducerende landen.
Klimaatangst komt steeds vaker voor. Maar door zelf positieve actie te ondernemen, kun je die angstgevoelens beheersen én tegelijk de klimaatcrisis aanpakken, schrijft Hanna Zagefka, hoogleraar Sociale Psychologie aan de Universiteit van Londen. Ze geeft drie praktische tips waar je zo mee aan de slag kan.
20 juni 2024
Het wereldwijde gebruik van fossiele brandstoffen bereikte in 2023 een nieuw record. Dat blijkt uit een rapport van het Energy Institute, de Britse beroepsorganisatie voor werknemers in de energie-industrie. Ook de uitstoot van de energie-industrie was nog nooit zo hoog.
19 juni 2024
Luchtvervuiling heeft een steeds grotere impact op de menselijke gezondheid. In 2021 leidde vuile lucht tot 8,1 vroegtijdige sterfgevallen en een veelvoud aan chronische aandoeningen.
Ernstige bodem- water en luchtvervuiling schaadt volksgezondheid en omgeving voor vele jaren.
18 juni 2024
De meeste boeren en burgers willen best toewerken naar een duurzamer voedselsysteem, schrijven Nina Holland en Hans van Scharen.
17 juni 2024
De vervuiling met twaalf persistente en schadelijke stoffen, waaronder DDT, is wereldwijd gedaald, blijkt uit cijfers van de VN. Maar de chemicaliën die ervoor in de plaats zijn gekomen, vormen vaak nieuwe risico’s.
Het aantal mensen dat geen toegang heeft tot energie is voor het eerst in een decennium opnieuw toegenomen. Meer dan 685 miljoen mensen moeten het zonder stroomvoorziening stellen. 2,1 miljard mensen zijn ook afhankelijk van vervuilende kookbrandstoffen.
De natuurherstelwet, een van de laatste grote wetgevende luiken van de Europese Green Deal, is dan toch goedgekeurd. Twee jaar na het voorstel heeft de Oostenrijkse minister van Milieu alsnog voor gestemd, waardoor de nodige meerderheid van de lidstaten is gevonden. Opvallend: binnen de Oostenrijkse federale regering dreigt nu wel een politieke crisis.
13 juni 2024
Ondanks de ruk naar rechts tijdens de Europese verkiezingen lijken de fundamenten van het Europees klimaatbeleid overeind te zullen blijven. De tijd van nieuwe, hoge doelstellingen is voorlopig wel voorbij. En het zal nog gaan spannen om enkele symbooldossiers zoals de natuurherstelwet en het verbod op benzinewagens.
Niet alleen brachten we op zondag 9 juni onze stem uit voor ons eigen land, maar ook kozen we voor het Europees Parlement. En ook hier zien we extreemrechts groeien. Hoewel ze moeite hebben om zichzelf te verenigen, mogen we ze niet onderschatten. "Onder de streep hebben alle uiterst rechtse partijen bij elkaar nog nooit zo veel zetels behaald in het Europees Parlement."
Op vrijdag 14 juni is het één jaar geleden dat meer dan 600 mensen om het leven kwamen in een van de grootste scheepsrampen ooit op de Middellandse Zee. Hoewel internationaal onderzoek de rol van Griekse autoriteiten scherp bekritiseerde, blijft de roep om verantwoording en een stopzetting van illegale pushbacks onbeantwoord. “Integendeel, mensenrechtenorganisaties die de schendingen documenteren worden steeds meer geïntimideerd en vervolgd,” benadrukt 11.11.11. “De EU moet optreden tegen deze uitholling van de rechtstaat en fundamentele mensenrechten.”
12 juni 2024
Afrika kampt met toenemende landdegradatie: gronden die beschadigd raken en minder productief worden. Milieuwetenschapper Mlungele Nsikani legt uit hoe ecologisch herstel de ideale manier is om het probleem tegen te gaan.
We leven in een tijd die is als gesmolten glas. Althans dat is wat auteur en consultant Fredo De Smet ons vertelt in deze bijdrage voor de blogreeks ‘Verzet u eens’. Die beeldspraak kan je onzeker maken, of angstig. We worden willens nillens allemaal glasblazer en moeten keuzes maken. ‘De mens moet op zoek naar een nieuwe plaats op deze wereld. Deze keer in relatie met de natuur. We moeten het oude loslaten, en ver vooruit durven denken.’
11 juni 2024
De uitslagen van de verkiezingen voelen als een koude douche. Dat de N-VA gewonnen heeft en Vlaams Belang als tweede eindigde, was te verwachten, maar het blijft pijnlijk. Dit resultaat toont aan hoe diep racisme verankerd is in onze samenleving.
De Europese kiezer heeft de politieke kaarten grondig dooreen geschud bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. De fameuze Green Deal - een pakket ingrijpende milieu- en klimaatregels - komt daarmee in het vizier van enkele winnende partijen. Milieuorganisaties waarschuwen nu al voor de impact van versoepelingen.
Het West-Afrikaanse land Burkina Faso staat voor de tweede keer bovenaan de lijst van meest vergeten humanitaire crises die elk jaar wordt samengesteld door de Noorse Vluchtelingenraad (NRC). De hele Centrale Sahelregio staat in de top vijf.
De Europese kiezer heeft de politieke kaarten grondig dooreengeschud bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. De fameuze Green Deal - een pakket ingrijpende milieu- en klimaatregels - komt daarmee in het vizier van enkele winnende partijen. Milieuorganisaties waarschuwen nu al voor de impact van versoepelingen.
09 juni 2024
Migratie! Het afgronddiepe gat in de begroting! Staatshervorming! Dat is waarover de verkiezingen gaan. De opwarming van moeder aarde? Curieus, dat roept bijna niemand. De komende generaties Vlamingen erven een puinhoop, maar de begroting is in orde, schrijft MO*columnist Geert Van Istendael cynisch.
07 juni 2024
Drie ngo's brengen België voor de rechter vanwege illegale toelating risicovolle pesticiden
06 juni 2024
Zondag 9 juni staan verkiezingen voor de deur. Wat de kiezers ook willen, in de cenakels van de macht blijven machtige lobbygroepen meer dan ooit op hun wenken bediend worden, terwijl gewone mensen voor de kosten en de miserie opdraaien. Zo dreigt ook gebeuren met kernenergie. Het kan nochtans anders, volgens de 11 maart beweging
05 juni 2024
De voorbije maand mei was wereldwijd de warmste meimaand ooit gemeten. De maandrecords blijven zich daarmee opstapelen: we zitten nu aan een reeks van 12 recordmaanden, die gemiddeld 1,63 graden Celsius warmer verliepen dan het pre-industriële gemiddelde. "De planeet wil ons iets vertellen, maar we lijken niet te luisteren", zegt VN-baas António Guterres.
04 juni 2024
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt voor de "serieuze impact" die de klimaatverandering zal hebben (en al heeft) op de gezondheid van kinderen, ouderen en zwangere vrouwen. De risico's worden "zwaar onderschat", klinkt het. Zo piekt tijdens hittegolven het aantal vroeggeboortes, ook in België waar het cijfer kan oplopen tot 15 procent extra. Dat kan dan weer gevolgen hebben voor het latere leven.
Op vrijdag 31 mei verzamelden Vlaamse Grootouders voor het Klimaat (GvK) en Franstalige Grands-Parents pour le Climat (GPC) onder eigen vlag, wimpel en spandoek én onder die van de European Grandparents for Climate (EGC) voor het Europees Parlement in Brussel. Tegelijk kwamen in andere Europese steden leden van EGC op straat. Grootouderverenigingen in Nederland, Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland, Denemarken, Zweden en Finland betoogden voor hun parlement met hún whistle blowing moment. Het werd een succesvolle eerste gezamenlijke actie van de Europese koepelorganisatie.
03 juni 2024
In India hebben tussen maart en mei al bijna 25.000 mensen een hitteberoerte gehad, veroorzaakt door de aanhoudende extreme temperaturen. Al minstens 56 Indiërs zijn aan zo'n hitteberoerte gestorven. Ondertussen kampen verschillende wijken van Delhi, waar de hoofdstad New Delhi deel van uitmaakt, met watertekorten.
02 juni 2024
Stijgende zeewatertemperaturen zijn goed nieuws voor kwallen, die zich steeds verder gaan kunnen verspreiden. Vooral in noordelijke wateren, zoals in de Noordelijke IJszee, kunnen ze stevig oprukken, melden onderzoekers van het Alfred Wegener Instituut in een nieuwe studie. Dat kan dan weer grote gevolgen hebben voor de hele voedselketen daar en voor de visbestanden, waarschuwen ze.
31 mei 2024
Tussen maart en mei kampte Kenia met overstromingen. De dodentol liep op tot 291, het aantal gewonden tot 188 en het aantal vermisten tot 75. Nochtans is de overheid zich bewust van bestaande overstromingsrisico’s. Maar wetgeving betekent weinig zonder uitvoering en reactie komt meestal te laat.
Panama heeft alle bewoners van een laaggelegen eiland geëvacueerd naar het vasteland, waar ze nieuwe huizen krijgen. Het zijn de eerste officiële klimaatvluchtelingen van het land.
30 mei 2024
We willen geen doemdenkers zijn, maar het klimaat is ontregeld, ecosystemen zijn vernietigd en veel mensen hebben geen toegang tot voldoende voedsel en energie, schrijft Moritz Tenthoff, die in Colombia werkt voor Broederlijk Delen. Hij wijst op twee recente lichtpuntjes uit Latijns-Amerika.
29 mei 2024
In deze reeks vergelijken we de partijprogramma's van verschillende politieke partijen met de standpunten van sociale bewegingen. Van armoedebestrijding tot klimaatactie, ontdek hoe partijprogramma's zich verhouden tot de eisen van vakbonden, de vredesbewegingen en het brede middenveld.
Terwijl wij smullen van avocado’s gaan steeds meer kleine boeren in Chili over de kop. De droogte mag dan hun land verdorren, het economische beleid maakt irrigeren onbetaalbaar. ‘De kern van het probleem is niet een gebrek aan water, maar de ongelijkheid.’
28 mei 2024
Bosnië en Herzegovina staat sinds maart een stap dichter bij toetredingsonderhandelingen met de Europese Unie. Voordat die gesprekken van start kunnen gaan, verwacht Brussel nog vooruitgang. Onder andere wat luchtvervuiling betreft is er in hoofdstad Sarajevo nog veel werk aan de winkel.
27 mei 2024
De minister van Leefmilieu heeft gedurende twee jaar de gelegenheid gehad om de uitstoot van PFAS via de lucht te reguleren. Tot op heden is echter bekend dat er PFAS in de lucht terechtkomen zonder dat hiervoor vergunningen zijn verleend, en we kennen nog steeds niet volledig de impact van deze uitstoot op het milieu en de omgeving. "Dit is onverantwoord", zo schrijft Climaxi, en komt samen met buurtbewoners in actie.
Op 10 jaar tijd is het aantal bultrugwalvissen in de noordelijke Stille Oceaan met een vijfde afgenomen. Dat blijkt uit een langdurige studie van de bultrugwalvispopulaties in de noordelijke Stille Oceaan, waaraan marien bioloog Joëlle De Weerdt van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft meegewerkt. De mariene hittegolf van 2014 tot 2016, de sterkste ooit geregistreerd, heeft het herstel van de soort belemmerd.
22 mei 2024
Vandaag, 22 mei, is het Internationale Dag van de Biodiversiteit. Hoe erg is het gesteld met onze biodiversiteit? Valt er iets te vieren of wordt het een wake-up call? Kunnen we het tij nog keren? En hoe helpt zo’n Dag van de Biodiversiteit daarbij?
21 mei 2024
Artisanale mijnbouw heeft doorgaans geen al te beste reputatie. Maar soms is dat het enige wat mogelijk is. Vraag dat maar aan de kazabuleurs, ofwel mineraalduikers, in het door geweld geteisterde Oost-Congo.
20 mei 2024
De klimaatbeweging vindt het makkelijker om tegen fossiele industrie actie te voeren, dan voor groene industrie. Dat laatste is echter noodzakelijk om een ecologische transitie te winnen.
17 mei 2024
Het straatarme Malawi wordt al maandenlang geteisterd door droogtes en overstromingen die gelinkt zijn aan het klimaatfenomeen El Niño. Naar schatting 9 miljoen mensen hebben door mislukte oogsten te maken met honger en ontbering.
16 mei 2024
In Brazilië komen openbare en gemeenschappelijke gronden steeds meer in handen van grote internationale bedrijven. Dat gebeurt via grootschalige privatisering van grond voor hernieuwbare energieprojecten, maar dan met slecht toezicht en een gebrek aan transparantie, stelt onderzoek in Nature.
Afrika raakt maar niet af van vervuilende fornuizen op brandhout en houtskool, hoewel die erg schadelijk zijn voor de volksgezondheid en het klimaat. Een top in Parijs moet daar verandering in brengen.
15 mei 2024
Het lijkt erop dat de temperatuurverschillen tussen zomers en winters in de toekomst zullen toenemen. Ook de kans op hittegolven gaat toenemen.
Tijdens het Plioceen, zo’n drie miljoen jaar geleden, was de aarde gemiddeld drie graden warmer dan in de pre-industriële periode. Even warm dus als de meest waarschijnlijke opwarmingsscenario’s voorspellen voor 2100. Fossiele schelpen uit de Noordzee tonen aan dat de zomers 4,3 graden warmer waren, en de winters ‘maar’ 2,5 graden.
14 mei 2024
Meer batterijproductie in Europa in plaats van in China zou tot 60 procent minder uitstoot van broeikasgassen betekenen. Dat blijkt uit een analyse van de ngo Transport & Environment.
Als gevolg van bijna 50 jaar zoutwinning door het chemische miljardenbedrijf Braskem is een vijfde van de Braziliaanse stad Maceió onbewoonbaar verklaard. Terwijl de bulldozers elke herinnering aan leven uitwissen, woedt een bittere strijd over wat een leven waard is.
13 mei 2024
De voedselsystemen in de wereld bieden enorme kansen om de uitstoot te verminderen, besluit de Wereldbank in een lijvig rapport. Zelfs met bestaande technologieën kan de uitstoot van broeikasgassen met bijna een derde naar beneden, en dit zonder hoge kosten.
Een enquête van de Britse krant The Guardian onder 380 vooraanstaande klimaatwetenschappers levert ontnuchterende resultaten op. Amper 1 op de 20 gelooft nog in het meest optimistische scenario. Toch moet de wereld blijven strijden tegen elke fractie opwarming.
‘Er is geen planeet B,’ waarschuwde de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg op de Youth4Climate-top van 2021. Ook onze jeugd kwam de afgelopen jaren massaal op straat. De Brusselse regisseur Pieter Van Eecke (48) volgde vier jaar lang twee klimaatjongeren, Bo en Luca, in hun strijd tegen de opwarming van de aarde. Zijn documentaire ‘Planet B’ won een Ensor en is deze week te zien op VRT Canvas.
12 mei 2024
ChatGPT verbruikt 25 keer meer energie dan Google: We gebruiken het voor van alles, maar het is die enorme rekenkracht niet waard
11 mei 2024
Op IJsland is de grootste installatie ter wereld in gebruik genomen om CO₂ weer uit de atmosfeer te plukken. De machine, die de naam 'Mammoth' meekreeg, moet per jaar 36.000 ton CO₂ uit de lucht halen met een soort gigantisch dampkapsysteem. Hoe werkt het, hoeveel is het klimaat hierbij gebaat en wat zijn de addertjes onder het gras?
10 mei 2024
Relaas van hoe het nationaal klimaatbeleid in de voorbije vier jaar is vastgelopen door electorale profilering vanuit de Vlaamse regering.
Lena Bulckaert en Sébastien Hendrickx zijn vrijwilliger bij ‘Meer dan genoeg’. We spraken met hen over hun manifest dat pleit voor diepgaande politieke en economische veranderingen.
09 mei 2024
Terwijl Oeganda honderden miljoenen donorgeld ontvangt voor bosbeheerprojecten zet een machtig houtkapsyndicaat, met tentakels in de regering, de woestijnvorming onverminderd voort. In Nigeria ruimt de overheid dan weer eigenhandig de bomen op. Intussen worden de lokale bevolkingen steeds armer.
Midden april kwam aan het licht dat 1 op de 6 Vlaamse drinkwaterstalen ongezond veel pfas bevat. Voor minister Demir (N-VA) is er geen vuiltje aan de lucht, omdat ons drinkwater de Europese Drinkwaterrichtlijn haalt. Maar volstaat die richtlijn wel?, vraagt econoom Jonas Van der Slycken zich af.
08 mei 2024
We waren vredevol aan het protesteren: wij blokkeerden de weg niet, we waren liederen aan het zingen, slogans aan het scanderen en er werden speeches gehouden. Tot er plots een busje stopte en de oproerpolitie van de federale overheid uitstapte.
April was de elfde maand op rij met de warmste temperaturen die ooit zijn gemeten voor de tijd van het jaar. Dat meldt de Europese klimaatdienst Copernicus.
06 mei 2024
Vliegen is slecht voor het milieu, maar hoe groot de schade per land precies is, is bijzonder moeilijk te berekenen. Tenzij je er big data bij neemt, dachten Noorse wetenschappers.
Als de temperatuur van het zeewater te hoog wordt, verbleekt het koraal. En dat heeft ernstige gevolgen, schrijft oceanograaf Jan Stel.
05 mei 2024
‘Niemand is gebaat bij een feitenvrij klimaatbeleid’, schrijven de initiatiefnemers van de Klimaatzaak naar aanleiding van het nieuws dat Vlaanderen als enige gewest in cassatieberoep gaat tegen het Klimaatarrest. ‘Zou de Vlaamse regering de eigen rapporten lezen?’
"Blijven volharden in de boosheid is vooral manoeuvre voor de bühne"
Brits premier Rishi Sunak wil olie- en gasexploratie toelaten op locaties die eigenlijk al waren toegewezen aan offshore windenergieprojecten. ‘Een politiek spel met het klimaat’, zeggen critici in de Britse krant The Guardian.
03 mei 2024
De afgelopen vijftien jaar zijn minstens 749 journalisten en media aangevallen die nieuws over milieu en klimaat brachten. Tegelijk is de online desinformatie dramatisch toegenomen, blijkt uit een VN-rapport op de Werelddag van de Persvrijheid.
29 april 2024
De ongelijkheid in onze wereld is torenhoog. Bovendien heeft ze een enorme economische, ecologische en menselijke kost. In het nieuwe boek Kantelen! toont Eva Smets aan dat een andere aanpak van onze economie, klimaat en zorg niet alleen broodnodig, maar ook mogelijk is. Als we kantelen naar een donuteconomie, dan ligt een rechtvaardige toekomst voor het grijpen.
De EU wil wegwerpplastic zoveel mogelijk bannen, maar kiest voor een nieuwe meetmethode voor gerecycleerde plastics, die de vervuilende chemische recyclagesector bevoordeelt. Dat baart de mechanische recyclagesector zorgen.
VN-klimaatbaas Simon Stiell hoopt dat de volgende klimaattoppen het met veel minder bezoekers kunnen stellen. De laatste top in Dubai was een recordeditie met bijna 84.000 deelnemers.
We hebben deze campagne al vaak instemmend zitten knikken wanneer jullie aan het woord waren. Maar toch hebben we ons ook vaak afgevraagd: hoe ver is het eigenlijk gekomen als dit al als links en moedig wordt beschouwd?
26 april 2024
Steeds meer overheden gooien de internationale rechtsorde overboord en artificiële intelligentie biedt een vruchtbare bodem voor racisme, discriminatie en verdeeldheid. Dat zijn de voornaamste conclusies uit het jaarrapport van Amnesty International.
Welvaart is al wat de klok slaat. Het politieke bedrijf, met de Wolf van Wall Street als menner, dendert voort naar steeds meer welvaart. Intussen trillen in de dorpsstraat de kasseien uit de grond. Het lijkt alsof welvaart alleen maar in gestrekte draf vooruit kan gaan. Maar gáát ze ook vooruit?
25 april 2024
Als er te veel CO2 in de atmosfeer zit, waarom halen we die er dan niet gewoon uit? Bomen en planten kunnen dat, dus moet het toch ook mogelijk zijn met technologie? Het kan inderdaad met Direct Air Captioning (DAC). Critici menen dat er efficiëntere manieren zijn om het opwarmen van de aarde te beperken tot 1,5°C. Binnen de plannen van de EU is de techniek wel een middel om in 2050 netto nul uitstoot te bereiken.
24 april 2024
Toendra’s ondergaan veranderingen door de opwarming van de aarde. De mos- en grasrijke gebieden zijn traditioneel een belangrijke koolstofput, maar ze veranderen mogelijk in een bron van CO2-uitstoot, waarschuwt nieuw onderzoek in het vakblad Nature.
23 april 2024
Groene elektriciteit heeft de wereldeconomie in 2023 een boost van 10 procent gegeven. Dit komt door de investeringen in de productie van schone energie en de verkoop van elektrische auto’s zeggen analisten van het Internationaal Energieagentschap (IEA).
22 april 2024
Inheemse gemeenschappen verzetten in hun directe omgeving belangrijk onbetaald werk in de strijd tegen de klimaatverandering en voor natuurbeheer. Werk dat in feite de hele wereld ten goede komt. Moet dit werk worden vergoed?
20 april 2024
Rechters zijn verplicht om de Vlaamse milieuzorgplicht toe te passen. Dus kunnen ze maar beter aan de bak nu er zes van de negen planetaire grenswaarden worden overschreden. Dat burgers de piekbelasters aanklagen is terecht. Isabelle Larmuseau legt uit hoe dat in zijn werk kan gaan. #hackthelaw
19 april 2024
Na zeven jaar van valse beschuldigingen, lasterlijke uitspraken en een flagrante criminaliseringscampagne tegen organisaties die zoek- en reddingsoperaties op zee uitvoeren, werd het onderzoek dat eind 2016 door het openbaar ministerie in Trapani, Sicilië, werd gestart, op 19 april 2024 afgewezen. Zeven jaar van onwaarheden zijn weggevaagd, maar de aanvallen gaan door. Levens redden is geen misdaad.
Europese lagekostenmaatschappijen als Ryanair en Wizz Air vervuilden in 2023 meer dan ooit. Ze stoten nu aanzienlijk meer uit dan tijdens de piek voor de coronapandemie.
Bepaalde pesticiden die verboden zijn in de Europese Unie (EU) worden toch nog uitgevoerd naar andere continenten. Een stop van die export zal geen negatieve invloed hebben op de economie in Europa. Tot die conclusie komt een rapport in opdracht van een coalitie van middenveldorganisaties.
18 april 2024
‘Verzet u eens’ is een blogreeks over activisme en het redden van de wereld. In deze bijdragen laat Tom Ysewijn (Broederlijk Delen) systeemveranderaars aan het woord. Stuk voor stuk inspirerende mensen die op hun manier het systeem een hak willen zetten. Een smaakmaker voor het Wereldkamp.
17 april 2024
Behalve de grote menselijke tol is er in Gaza ook sprake van ernstige vernielingen van natuur en milieu. Dat roept vragen op over de langetermijngevolgen van deze oorlog. Moet ook het milieu beschouwd worden als oorlogsslachtoffer dat bescherming en gerechtigheid verdient?
De leefomstandigheden voor de Europese egel worden almaar slechter, daarom trekken de dieren steeds vaker naar steden. Maar zelfs daar hebben ze het lastig.
16 april 2024
Voor het eerst sinds het pre-industriële tijdperk (1850-1900) is de beroemde drempel van +1,5°C bereikt of bijna bereikt (+1,48°C gerapporteerd door Copernicus (*) op wereldschaal, waardoor het vorige record (2017) van +0,17°C is verbrijzeld. Sinds juli 2023 breken de temperaturen bijna elke dag vorige dagrecords, met anomalieën op wereldschaal die in de afgelopen maanden soms +2°C bereikten. Tot slot heeft de stijging van de zeespiegel in 2023 een ‘sprong voorwaarts’ gemaakt, met een stijging van bijna een factor twee ten opzichte van voorgaande jaren. Deze versnelling van de zeespiegelstijging is niet te wijten aan het plotselinge smelten van de poolkappen, maar aan de thermische uitzetting van de oceanen, die in 2023 ‘plotseling’ opwarmden. In de Noord-Atlantische Oceaan steeg de oppervlaktetemperatuur bijvoorbeeld met +0,4°C ten opzichte van 2022, terwijl die in de periode 2020-2022 nauwelijks was veranderd. Maar waarom is de temperatuur van de oceanen zo sterk gestegen, meer bepaald in de noordelijke Atl
Een stemtest kan een leuke manier zijn om standpunten van partijen te leren kennen. Toch is het belangrijk om er op een kritische manier naar te blijven kijken.
FairFin heeft de nieuwe BankWijzer gepubliceerd, waarin scores worden gegeven op maatschappelijk relevante thema's zoals klimaatverandering, mensenrechten en belastingontduiking. Wat opvalt? Grote banken scoren slechter, en vooral Belfius.
De helft van de 75 meest kwetsbare landen ter wereld ziet de kloof met rijke landen opnieuw groeien, blijkt uit een nieuw rapport van de Wereldbank. Nochtans beschikken de landen vaak over een jonge bevolking, grote natuurlijke rijkdommen en een groot potentieel aan energie.
Naar aanleiding van Wereldbananendag én de Internationale Dag van de Boerenstrijd vraagt een coalitie van ngo’s om eerlijke prijzen voor boeren wettelijk te verankeren. Dat is volgens de ngo’s broodnodig om ons landbouwsysteem wereldwijd duurzamer en rechtvaardiger te maken.
15 april 2024
Milieuorganisaties vrezen dat de aandacht voor de klimaatcrisis in Europa helemaal is weggeëbd. Een gelekte nota van de Europese Raad toont vooral de militaire ambities aan. ‘Maar je kunt een bosbrand of overstroming niet neerschieten en bombarderen.’
12 april 2024
Onze volgende regeringen hebben een grote verantwoordelijkheid: van 2024 tot 2030 moeten ze een krachtdadig beleid uitwerken waarmee we de biodiversiteits- en klimaatcrisis kunnen beheersen. Jouw stem bepaalt mee wat er de komende jaren zal gebeuren, dus informeer je goed voor je naar de stembus trekt!
Katoenen kleding van Zara en H&M blijkt gelinkt aan illegale houtkap in Brazilië. De Britse milieuorganisatie Earthsight kon bijna een miljoen ton grondstoffen volgen van de Braziliaanse Cerrado tot de Aziatische kledingfabrieken waar katoenen T-shirts voor beide merken in elkaar worden gestikt.
11 april 2024
Activisten van Greenpeace hebben een reusachtige giftige appel geïnstalleerd aan het Europees Parlement in Brussel. Ze vragen de EU-parlementsleden om boeren en boerinnen geen vergiftigd geschenk te geven door de natuurbeschermingsregels in het gemeenschappelijk landbouwbeleid te schrappen.
Een gelekte nota toont de prioriteiten van de EU-lidstaten voor de nieuwe Europese Commissie na de komende Europese verkiezingen. De Bond Beter Leefmilieu is formeel: “De EU-regeringsleiders willen elke inzet voor de biodiversiteit- en klimaatcrisis overboord gooien”.
Op woensdag 10 april 2024 stemde een meerderheid van de leden van het Europees Parlement voor een Migratiepact dat mensen die veiligheid zoeken aan de grenzen van de EU met geweld terugdringt, NGO's die hen willen helpen criminaliseert en het grensbeheer toevertrouwt aan onveilige landen, aldus Artsen Zonder Grenzen.
Vissen en ongewervelde dieren ondervinden veel meer last van warmer en zuurder zeewater dan tot nog toe bekend was, blijkt uit nieuw Nederlands onderzoek dat gepubliceerd is in het vakblad Nature.
10 april 2024
In een historische uitspraak heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vastgesteld dat landen die nalatig zijn in het uitvoeren van effectief klimaatbeleid, de mensenrechten van hun burgers schenden.
Peter Tom Jones, directeur van het Instituut voor Duurzame Metalen en Mineralen (SIM²) van de KU Leuven en auteur van klimaatklassiekers zoals ‘Terra Incognita’ (2006) en ‘Terra Reversa’ (2009), ligt stevig onder vuur van aantal activisten voor zijn documentaire ‘Europe’s Mining Renaissance: A Catalyst for Climate Neutrality’ die gefinancierd werd door de KU Leuven en de EU.
Recent onderzoek van CSIRO, het nationale wetenschapsagentschap van Australië, en de Universiteit van Toronto in Canada schat dat tot 11 miljoen ton plastic afval op de bodem van de oceaan ligt.
09 april 2024
Gezinnen gooiden in 2022 wereldwijd meer dan een miljard maaltijden per dag weg. Tegelijk zijn 783 miljoen mensen getroffen door honger en een derde van de wereldbevolking kampt met voedselonzekerheid. Voedselverspilling schaadt de wereldeconomie en bedreigt klimaat en milieu.
Een land dat onvoldoende doet om zijn eigen klimaatdoelstellingen waar te maken, schendt de mensenrechten van zijn burgers. Dat zegt het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vandaag, in zijn uitspraak over een Zwitserse klimaatzaak. Het is de eerste keer dat een internationale rechtbank een arrest velt over klimaatverandering. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor volgende klimaatzaken, maar ook voor de Belgische die nog steeds loopt.
08 april 2024
Maart 2024 was de warmste maart-maand sinds het begin van de metingen. Daarmee houdt de golf van maandrecords aan. Sinds juni vorig jaar was elke maand warmer dan ooit gemeten, goed voor intussen 10 maandrecords op rij.
05 april 2024
Tot 80% van ons vlees en zuivel zou microplastics bevatten en dankzij pesticiden die we doodleuk op ons voedsel spuiten, eten we dagelijks PFAS. Geen enkel zinnig mens kan dat goedpraten, meent landschapsarchitect Louis de Jaeger. Hoe kan het dan dat we dat toch blijven doen?
Als de wereld gezonder gaat eten, is dat een enorme boost voor de strijd tegen de klimaatverandering, blijkt uit Duits onderzoek. De impact is zo groot dat er minder ingrijpende reducties nodig zijn in het energie- of transportsysteem.
03 april 2024
Naast het leed dat de bevolking van Palestina ondergaat, leiden ook waterbronnen, bodem, lucht, bomen en planten ernstige schade. Deze schade heeft een naam: ecocide.
Op donderdag 21 maart organiseerde het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) een conferentie bij het Atomium, symbool van de gouden jaren '50 van het atoom, ter versteviging van hun succesvolle lobbying op de klimaatconferentie COP28 in Dubai. Aviel Verbruggen herleidt hun discours tot zijn ware dimensie van platte leugens en fletse sprookjes en legt uit waarom het nog altijd over atoomenergie gaat, niet over kernenergie.
Meer dan 80 % van de Europese landbouwsteun gaat naar dierlijke producten, ondanks hun veel grotere klimaatimpact. Dat blijkt uit onderzoek in het vakblad Nature. Vooral de productie van veevoeder speelt een grote rol.
02 april 2024
Hoe kijken politieke partijen naar onze standpunten?
De Rif loopt leeg. De regio in het noorden van Marokko kent de hoogste emigratiecijfers naar Europa. Niet toevallig lijden mensen er ook steeds meer onder de gevolgen van de klimaatcrisis. ‘Als je in Marokko blijft, ben je eigenlijk al dood.’
31 maart 2024
Er is dringend behoefte aan betere samenwerking om de gevolgen van de klimaatcrisis op drie belangrijke rivieren in Zuid-Azië te temperen, zeggen experts. De Brahmaputra, de Indus en de Ganges bieden voedsel en water aan bijna een miljard mensen.
29 maart 2024
Babousch, Lien, Izrahiah en Inaïra maken zich zorgen over morgen. Want ze weten dat natuur, milieu en klimaat onder druk staan. En dat, terwijl zij steentjes proberen bij te dragen, er miljarden subsidies gaan naar grote vervuilers. Ze vinden dat zij als burger van dit land meer verdienen. Ontdek hun verhaal én hoe overheden hun problemen kunnen aanpakken.
Gezinnen gooiden in 2022 wereldwijd meer dan 1 miljard maaltijden per dag weg. Tegelijk zijn 783 miljoen mensen getroffen door honger en een derde van de wereldbevolking kampt met voedselonzekerheid. Deze verspilling is schadelijk voor mens en milieu, zegt het VN-milieuagentschap.
28 maart 2024
Vlees- en zuivelgroepen hebben advertenties gefinancierd waarin veganistische producten als ongezond, onnatuurlijk en ultrabewerkt worden afgeschilderd. Een nieuw rapport stelt dat de landbouwsector miljoenen dollars heeft uitgegeven om plantaardige diëten in diskrediet te brengen.
27 maart 2024
Laaggelegen wijnregio’s in Spanje, Italien Californië zullen tegen het einde van deze eeuw niet meer leefbaar zijn, blijkt uit onderzoek van verschillende Franse instituten. Maar nieuwe regio’s worden geschikt, waaronder België, Nederland en zelfs Denemarken.
Donderdag 21 maart had in Brussel een top over kernenergie plaats, georganiseerd door premier De Croo en het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA). Kernenergie is een erg controversieel onderwerp en dat was die donderdag ook duidelijk.
Meer dan tweeduizend deelnemers telden afgelopen zaterdag over vierhonderd kilometer kustlijn zo’n 114.000 schelpen. Toppers waren onder meer de halfgeknotte strandschelp, de kokkel en het nonnetje. De resultaten tonen ook hoezeer niet-inheemse soorten hun weg gevonden hebben naar onze kustwateren.
26 maart 2024
Actievoerders van Greenpeace België projecteren maandag 25 en dinsdag 26 maart getuigenissen van gewone Belgen aan de hoofdkwartieren van politieke partijen en op publieke plaatsen in Brussel. In de video’s vertellen mensen over de uitdagingen waarmee ze in hun dagelijks leven worstelen door het gebrek aan doortastend en inclusief klimaat- en natuurbeleid in ons land. De actie trapt de ‘Ik verdien meer’-campagne af, waarmee de Belgische milieu- en natuurbeweging politici wil aansporen om van klimaat- en natuurbeleid dat niemand achterlaat een topprioriteit te maken in de volgende legislatuur.
De klimaatimpact van de luchtvaart wordt sterk onderschat, zegt een nieuwe studie in opdracht van Bond Beter Leefmilieu (BBL). ‘Terwijl we van andere sectoren grote klimaatinspanningen verwachten, krijgt de luchtvaart vrij spel om te blijven uitstoten: dat is onrechtvaardig en contraproductief’.
6 Europese lidstaten, onder leiding van de Oostenrijkse minister van Landbouw, vragen versoepelingen van de ontbossingswet die eind dit jaar van kracht wordt. Die moet verhinderen dat nog producten op de Europese markt komen waarvoor bos is gesneuveld. Hun vraag wordt vandaag in Brussel besproken op de bijeenkomst van Europese Landbouwministers.
25 maart 2024
Het klimaatagentschap van de VN wordt geconfronteerd met ‘ernstige financiële uitdagingen’. Regeringen stellen niet voldoende middelen ter beschikking, terwijl de takenlast van het agentschap voortdurend groeit.
Nachtvlinders die in stedelijke gebieden leven, evolueerden mogelijk kleinere vleugels om minder hinder te ondervinden van lichtvervuiling.
24 maart 2024
Voedzame stoffen in kleine visjes zoals ansjovis of sardines gaan grotendeels verloren als ze eindigen als voer voor kweekzalm. ‘Het is veel slimmer en duurzamer om deze vissoorten rechtsreeks te eten’, zeggen wetenschappers in het vakblad Nature.
22 maart 2024
De transportsector vergroent veel trager dan de rest van de Europese economie. Zonder ingrepen kan de sector tegen 2030 zelfs verantwoordelijk zijn voor bijna de helft van de hele Europese uitstoot. ‘Europa moet zijn transportprobleem ernstig nemen.’
21 maart 2024
Sprookjes hebben twee kenmerken: ze zijn aangenaam om lezen en hebben niets met de werkelijkheid te maken. Terwijl op de Heizel de top van de kernenergiesector, gesponsord door het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie IAEA, samenzit met Europese politieke leiders, organiseerden milieuactivisten uit meerdere landen hun tegentop, waar ze hun alternatief presenteerden.
Om klimaatneutraal te worden is mijnbouw onvermijdelijk. Maar één vraag wordt daarbij nauwelijks gesteld: lukt dat ook met minder grondstoffen?
19 maart 2024
Als de hele wereld zou consumeren zoals de Belgen, zouden de natuurlijke hulpbronnen nu zaterdag 23 maart al opgebruikt zijn. “Ons systeem loopt tegen de grenzen van de planeet aan”, zegt het WWF.
18 maart 2024
Elk jaar sterven meer dan een miljoen mensen door een kortdurende blootstelling aan luchtvervuiling, zegt onderzoek in het medisch tijdschrift The Lancet. Minstens twee derde van die overlijdens zijn te betreuren in Azië.
16 maart 2024
De eerste klimaatzaak tegen een multinational in ons land is een feit. Ze heet ‘The Farmer Case’ omdat agroecologische boer Hugues Falys de dupe is van de klimaatcrisis waarvoor hij zelf geen verantwoordelijkheid draagt.
15 maart 2024
15.000 hectare, of gemiddeld meer dan vijf hectare per dag: dat is het verschroeiende tempo waaraan Vlaanderen tussen 2013 en 2021 bleef verharden. Dat betekent dat er elk jaar een oppervlakte ter grootte van de stad Mechelen verhardt. Dat zijn de harde cijfers uit het Betonrapport 2024 van Breekijzer en Natuurpunt. Om de doelstellingen van de betonstop te kunnen halen, zullen we tot 2050 jaarlijks 1 m² per Vlaming moeten ontharden.
Deze week trekken de kiezers van de op drie na grootste uitstoter ter wereld opnieuw naar de stembus. Poetin kan rekenen op nog eens zes jaar aan de macht, en dat heeft ook gevolgen voor de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering.
14 maart 2024
De Europese luchtkwaliteit is er in de voorbije twee decennia duidelijk op vooruitgegaan. Toch ademen nog altijd ruim vier op de vijf Europeanen vuile lucht in, blijkt uit onderzoek in het vakblad Nature.
13 maart 2024
Een boer uit Henegouwen daagt TotalEnergies voor de rechter vanwege de impact van het bedrijf op de klimaatcrisis. Extreme weersomstandigheden hebben zijn boerderij aanzienlijke schade berokkend, zegt hij. Het is de eerste klimaatzaak tegen een multinational in België.
Een bioboer uit Henegouwen daagt energiereus TotalEnergies voor de rechter. Het is de eerste Belgische klimaatzaak tegen een bedrijf, en de eerste keer dat een boer een bedrijf aanklaagt voor geleden klimaatschade. Eerder werd in Nederland energiereus Shell veroordeeld in een vergelijkbare zaak.
12 maart 2024
Europa is helemaal niet voldoende voorbereid op de extreme hitte, droogte, natuurbranden en overstromingen die in de volgende jaren zullen blijven toenemen. Dat zegt het Europese Milieuagentschap (EEA) in een nieuw rapport.
Extreme droogte heeft de helft van de landbouwopbrengst in Zambia vernietigd. Oxfam luidt de alarmbel: 6 miljoen mensen staan op de rand van een humanitaire crisis.
Europese rivieren bevatten een mix van meer dan 500 schadelijke chemicaliën, blijkt uit Duits onderzoek. Die vormen vooral voor ongewervelde organismen een gevaar.
11 maart 2024
Het Amazonewoud wordt ook wel de ‘groene long’ van de aarde genoemd. Hoe cruciaal zijn bossen voor onze zuurstofvoorziening?
Indonesië verbiedt de export van ruw nikkelerts. Wie de rode grondstof wil opgraven, moet smelterijen en staalfabrieken bouwen. Wijzen op de desastreuze milieu-impact van de nikkelboom wordt niet in dank afgenomen.
De skisector in de VS alleen al heeft de afgelopen twintig jaar meer dan vijf miljard dollar misgelopen door de klimaatverandering. Het is voor het eerst dat een studie zich buigt over de economische schade van de opwarming van de aarde voor de ski-industrie.
09 maart 2024
‘Voedsel is te goedkoop’, noteert landschapsarchitect en auteur Louis De Jaeger tijdens een gesprek tussen boeren en mensen uit de retail en de voedingsindustrie. ‘Als we de landbouw eerlijk willen maken, moeten we de hele maatschappij aanpakken.’
07 maart 2024
De brainstormsessies in de Europese middens bereiken een ongeziene creativiteit deze dagen. Opgejaagd door de boerenprotesten, krioelt het er van de ideeën om het Europese landbouwbeleid nóg wat minder groen te maken. Samen met meer dan 60 organisaties roepen Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt vandaag Europees commissievoorzitter Ursula Von der Leyen op om die plannen te laten varen en een echt antwoord te geven op de uitdagingen van de Europese landbouw.
06 maart 2024
De energietransitie jaagt de vraag naar grondstoffen de hoogte in. Dat schept heel wat kansen en uitdagingen. Maar grijpen we die ook? En zo ja, wie dan?
Textiel wordt op grote schaal vernietigd: zo’n 3,4 miljard T-shirts gaan jaarlijks de vuilbak in. Het merendeel zijn retourzendingen. Dat blijkt uit een nieuw rapport in opdracht van het Europees Milieuagentschap.
04 maart 2024
“100% plantaardig!”, “CO2-neutraal geproduceerd”, “Gecertificeerd voor duurzaamheid”… Klinkt goed, toch? Maar let op: wat bedrijven op hun verpakkingen en in hun marketinguitingen claimen, is niet altijd wat het lijkt. Greenwashing, oftewel het misleidend presenteren van producten of diensten als duurzaam, is helaas een wijdverspreid probleem.
03 maart 2024
Ontdek het 4,5 miljard jaar oude verhaal van de planeet die we onze thuis noemen: de aarde. Vandaag de dag is de aarde een planeet waarop 8 miljard mensen wonen, mensen die een grotere invloed hebben op de vormgeving van ons aardoppervlak dan de meeste natuurlijke processen. Dramatische wendingen in onze geschiedenis hebben gemaakt dat de mens controle heeft gekregen over de natuur. Maar het is noodzakelijk om hieruit ook de nodige lessen te trekken, voor het te laat is. Earth – een vijfdelige miniserie op Canvas Een erg goede reeks over natuurlijke transities in de geschiedenis van de aarde met schitterende beelden maar evenzo sterke wetenschappelijke onderbouwing. Momenteel werden reeds drie van de vijf afleveringen uitgezonden. In zijn geheel te bekijken via vrt max.
De gretigheid waarmee sommigen de Green Deal zo snel mogelijk willen afbreken, is beangstigend, schrijft MO*columnist Jan Mertens. Hardnekkig proberen problemen op te lossen met dezelfde logica die ze veroorzaakt heeft, leidt alleen tot een snellere vernietiging van je eigen bestaansgrond.
A new record high, but is there light at the end of the tunnel?
01 maart 2024
De Europese verkoop van warmtepompen is vorig jaar licht gedaald na jaren van groei. De sector vraagt dat er snel een Europees actieplan komt. Zo niet komen niet alleen de klimaatdoelen in het gedrang, maar ook 3000 banen.
De hele mensheid profiteert van Antarctica en de oceaan die het continent omringt, schrijven Natalie Stoeckl en Rachel Baird, hoogleraren aan de Universiteit van Tasmanië. Een schatting van de economische waarde kan volgens hen een goede motivatie zijn voor de bescherming van dit unieke ecosysteem.
Tegen 2050 zal het stedelijke afval met twee derde groeien en de kost bijna verdubbelen, blijkt uit projecties van de VN. Een drastische vermindering van de afvalproductie dringt zich op, en daarmee kan geld verdiend worden.
Een duurzamer model voor de Braziliaanse Cerrado beschermt niet alleen de wereld tegen een voedselcrisis. Het kan de Braziliaanse economie ook 72 miljard dollar extra per jaar opleveren, zegt een rapport van het World Economic Forum.
29 februari 2024
Het gebruik van chemicaliën met PFAS is in tien jaar tijd enorm toegenomen in de EU, waardoor consumenten ook via hun voeding steeds vaker blootgesteld worden aan PFAS. Dat blijkt uit onderzoek van groenten en fruit. België hoort bij de landen met de hoogste concentraties.
In hun zoektocht naar groene energie dreigen de Balkanlanden hun grootste natuurlijke en toeristische rijkdom op te offeren: unieke bergrivieren en ravijnen, vissoorten die je alleen hier nog vindt. MO* ging in Bosnië en Herzegovina kijken wat de gevolgen van deze blauwe goudkoorts zijn.
27 februari 2024
In Congo verdringen uiteenlopende spelers zich om de exploitatie van de kobalt- en kopermijnen. Maar voor een heuse industriële omwenteling ontbreken vooralsnog de voorwaarden en de visie.
De klimaatbeweging is niet te spreken over de besloten industrietop die premier Alexander De Croo (Open Vld) vorige week in Antwerpen organiseerde. Economische belangen kregen opnieuw voorrang op klimaatbeleid. De stem van de klimaatbeweging werd niet gehoord.
De natuurherstelwet is dan toch goedgekeurd in het Europees Parlement. De wet om natuurgebied in de Europese Unie te beschermen, hing aan een zijden draadje. De grootste fractie in het Europees Parlement had opgeroepen om tegen te stemmen. Maar een meerderheid van de parlementsleden heeft het politieke akkoord nu toch goedgekeurd. De lidstaten zelf moeten de wet nog wel goedkeuren.
26 februari 2024
Nieuw onderzoek in het vakblad Nature Foods waarschuwt voor een toenemend tekort aan kalium in landbouwgrond. Dat vormt een ernstige bedreiging voor de wereldwijde voedselzekerheid.
Tegen het einde van deze eeuw kan er door verdwijnende mangrovebossen maar liefst 50.000 procent meer CO2 vrijkomen in de atmosfeer. Dat voorspelt een nieuwe Amerikaanse studie.
Twee jaar na de Russische invasie woedt de oorlog in Oekraïne nog steeds in alle hevigheid. Ondanks de vernietigende impact van het geweld is het einde nog niet in zicht. Volgens de vredesbeweging faalt de militaire aanpak en is het de hoogste tijd om te ijveren voor een staakt-het-vuren en diplomatie. "Vrede is niet alleen mogelijk maar ook noodzakelijk."
Vandaag start de zesde editie van de Milieuvergadering van de Verenigde Naties (UNEA) in Nairobi, Kenia. Wat is UNEA? Wat wordt er besproken en welke impact heeft het platform?
25 februari 2024
Volgens milieu- en actiegroepen loost bouwheer Lantis bij het bouwen van de Oosterweeltunnel weldegelijk PFAS vervuild grondwater in de Schelde. Toen minister van Omgeving Zuhal Demir de vergunning verleende, ging zij er onterecht vanuit dat Lantis het PFAS vervuild grondwater kon zuiveren. Intussen toont de studie van Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek (VITO) aan dat Lantis niet alle PFAS kan zuiveren. Minister Demir had dan ook bij het verlenen van de vergunning aandacht moeten schenken aan de impact van de PFAS-lozingen op de Schelde. Dat stelt een recent waterarrest van 8 februari 2024.
23 februari 2024
De Europese Commissie heeft het Belgisch klimaatplan voor 2030 nu ook officieel gewikt en gewogen - en grotendeels te licht bevonden. Europa ziet enkele goede zaken, maar vooral toch veel werkpunten. Op het vlak van het aandeel hernieuwbare energie in de energiemix bijvoorbeeld: "België blijft er duidelijk onder de doelstelling". Tegen juni moet er een nieuw en beter plan op tafel liggen, maar of dat gaat lukken, blijft onduidelijk.
Wies Willems, beleidsmedewerker grondstoffen bij Broederlijk Delen, overloopt de hoopgevende en zorgwekkende evoluties in Latijns-Amerika, een continent tjokvol mineralen en metalen die onmisbaar zijn voor de energietransitie.
22 februari 2024
De oorlog in Oekraïne heeft geleid tot een patstelling op het terrein, maar heeft de krachtsverhoudingen in de wereld grondig gewijzigd. Hoe moet het verder?
Juristen van ClientEarth hebben, samen met 14 ngo's, nieuwe juridische stappen ondernomen tegen INEOS, nu de petrochemiereus zijn plannen doorzet om Europa's grootste plasticproject te bouwen. De milieuorganisaties hebben vandaag een rechtszaak aangespannen tegen de Vlaamse overheid. Deze zaak markeert een nieuwe fase in de langdurige juridische strijd van de groep milieuorganisaties tegen 'Project One' van INEOS.
19 februari 2024
Even recapituleren. Op zondag 7 jan 2024 kreeg Ineos – na een verrassend positief advies van ANB – zijn huidige vergunning van de Vlaamse Regering. De vorige was onderuit gehaald op grond van de beroepsprocedure die de provincie Noord-Brabant had aangespannen. VlaReg werd toen door de Raad voor Vergunningenbetwistingen op de vingers getikt voor haar lossepolswerk aangaande de verwachte stikstofdepositie van Project One voorbij de Nederlandse grens. En al stond het in de sterren geschreven dat zowel de provincie Noord-Brabant als de provincie Zeeland opnieuw beroep zouden aantekenen en dat ook Client Earth opnieuw met een beroep ten gronde zou komen, toch startte Ineos op 8 januari full speed de constructiewerken in Lillo. Evident met de bedoeling om de weg van de voldongen feiten te kiezen en om de beroepsprocedures in snelheid te pakken. Mocht er een kink in de kabel komen, dan was er altijd nog de overheidswaarborg van een half miljard, waarvan overigens al 250 miljoen zijn geactiveerd. Poker à la Ratcliffe
Na de hevige boerenprotesten en de politieke beslissingen die in het verlengde daarvan genomen werden, in het nadeel van natuur en milieu, reageert nu ook het brede middenveld. Met een open brief benadrukt WWF, samen met meer dan 50 organisaties, dat natuur niet het probleem is, maar een belangrijk deel van de oplossing. Nu maatregelen voor natuurherstel terugdraaien, is een verduiveld slecht idee. Het maakt een doeltreffende aanpak van de uitdagingen waar we als maatschappij voor staan onmogelijk. 'Dit gaat ons allemaal aan. Wij vragen een oplossingsgerichte dialoog.'
16 februari 2024
De nieuwe ultrarechtse president van Argentinië Javier Milei wil de kettingzaag zetten in de milieu- en klimaatregels van het land. Voorlopig komt hij van een kale reis thuis.
14 februari 2024
Shell betaalt geen cent voor zijn CO2-uitstoot, zo blijkt uit onderzoek van _De Groene Amsterdammer_. De grote opwarmer ontsnapt aan de tucht van het Europese klimaatbeleid door slim te speculeren met ETS-rechten.
Als de Golfstroom in de Atlantische Oceaan ooit stilvalt, kan dat erg snel gebeuren en zouden de gevolgen voor het noorden en westen van Europa rampzalig zijn. Dat hebben wetenschappers van de universiteit van Utrecht berekend. In België zou het gemiddeld 5 tot 10 graden kouder worden.
De toegevingen die de Vlaamse regering overweegt voor de landbouw, dreigen voor juridische problemen te zorgen. Daarvoor waarschuwen Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu op basis van een gelekte onderhandelingsnota. Onder andere het voorstel om landbouwgebied niet langer om te zetten in natuurgebied, zou in strijd met de grondwet kunnen zijn. "Deze nota lost geen problemen op voor de landbouwers, maar zadelt hen op met nieuwe."
12 februari 2024
Met hun boek 'Gaza – Een geschiedenis van kolonisatie' geven auteurs Ludo De Brabander en Soetkin Van Muylem de twee cruciale elementen die de mediafilters van vooringenomenheid en selectiviteit doorprikken: context en geschiedenis.
09 februari 2024
Voor het eerst is de opwarming van de aarde over een heel jaar boven de 1,5°C uitgekomen, zo meldden klimaatexperts. De wereld moet snel handelen, maar er zijn blijkbaar invloedrijke economische krachten die dat voorkomen.
Het Europese gas- en steenkoolverbruik kende vorig jaar een nooit eerder geziene daling. Dat heeft ook de uitstoot van de energiesector doen dalen, met bijna een vijfde. Energie uit wind en zon tekenen recordcijfers op.
De Coca-Cola Company is opnieuw het meest gevonden merk op zwerfvuil overal ter wereld. Dat blijkt uit de analyse van meer dan een half miljoen stukken zwerfplastic in 41 landen.
08 februari 2024
De manier waarop de wereld voedsel produceert, moet helemaal op de schop. Dat is nodig om de klimaatcrisis tegen te gaan, de natuur te redden en meer mensen eten te kunnen geven, stelt een commissie van vooraanstaande wetenschappers en economen.
07 februari 2024
Met ruim honderd biljoen dollar aan vermogen is de Glasgow Financial Alliance for Net Zero op papier de machtigste financiële organisatie ter wereld. Het doel is om klimaatneutraal te worden tegen 2050. Maar tussen woord en daad gapen belangen in de fossiele industrie en conservatieve lobbygroepen.
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen trok gisteren het voorstel van de nieuwe Pesticidenrichtijn in. Hierdoor verdwijnt het noodzakelijke Europese doel om het gebruik van pesticiden tegen 2030 te halveren, weer uit beeld. Het is schandalig dat Belgisch premier De Croo deze beslissing bejubelt. Dit betekent de overwinning van de agrochemische industrie en een stap achteruit in de bescherming van onze gezondheid en de biodiversiteit, stelt Bond Beter Leefmilieu.
06 februari 2024
De landbouwlobby en de daaraan verbonden politici richten het boerenprotest op de natuur. Ze spelen landbouw en natuur tegen elkaar uit. Daarmee laten ze én de bevolking én de boeren stikken. We hebben immers allemaal recht op een gezonde bodem, propere lucht en zuiver water. Natuurpunt komt op voor een sterk natuurnetwerk en een gezond milieu. Wie de milieumaatregelen probeert af te zwakken en de pijlen op de natuur richt, leidt de aandacht enkel af van de essentie: het falende landbouwbeleid waar vooral de boer de dupe van is. De natuur is niet de boosdoener …
John Podesta stapt in de schoenen van VS-klimaatgezant John Kerry, die vorige maand zijn afscheid aankondigde. Wie is de man die de rol van Amerikaans klimaatambassadeur op zich neemt?
05 februari 2024
Het burgercollectief We Are Nature.Brussels start vandaag een gerechtelijke procedure om de gewestregering te dwingen tot de invoering van een moratorium op bouwen in stedelijke natuurgebieden.
Bomen in warmere en drogere klimaten hebben meer moeite om CO2 op te slaan. ‘Ze “hoesten” eerder dan ze ademen’, stellen Amerikaanse onderzoekers, en worden zo minder dienstbaar als oplossing voor het klimaatprobleem.
In plaats van te investeren in de verduurzaming van de economie, kiest de Europese Unie steeds meer voor investeringen in het leger. Dat ziet ook onze minister van Financiën. Na de coronacrisis “was er een enorme focus op groen en digitaal. Nu zien we die focus een beetje verschuiven”, aldus Van Peteghem …
Op de 28ste klimaattop beloofde voorzitter Al-Jaber in zijn toespraak na het klimaatakkoord vol trots “een betere toekomst voor de mensheid en de planeet”. Opvallend is dat hij hier mens en planeet apart benoemd. Deze scheiding tussen ‘natuur’ en ‘mens’ op COP28 is kenmerkend voor het antropocentrisme, een denkwijze waarin de mens centraal staat. Deze ideologie domineert niet alleen het taalgebruik van de klimaattop, maar ook dat van de media. In zijn boek ‘We Have Never Been Modern’ legt de bekende denker Bruno Latour, een socioloog, antropoloog en filosoof, uit wat de gevolgen zijn van deze loskoppeling: het geeft de mens de mogelijkheid om boven de natuur uit te stijgen, deze te beheersen en te manipuleren.
02 februari 2024
Wat als onze economie niet hoeft te groeien? Dit is misschien moeilijk om voor te stellen. De groei-economie moet groeien, omdat ze structureel afhankelijk is van groei. Maar deze groeidwang staat niet in steen gebeiteld. We kunnen onze economie anders en beter vormgeven.
Hoe kunnen ontwikkelingslanden de strijd tegen de klimaatverandering adequaat aangaan? Onderzoekers Ishac Diwan en Vera Songwe pleiten voor een verlichting van hun schulden, zodat ze kunnen investeren in de noodzakelijke groene transitie.
Landschapsarchitect en auteur Louis De Jaeger heeft begrip voor de acties van de boeren. Volgens hem heeft het huidige landbouwmodel geen toekomst en is het tijd om samen aan een nieuw verhaal te schrijven, een verhaal waarbij de landbouw de natuur beschermt én verbetert.
01 februari 2024
Politici van alle schakeringen benadrukken hoe belangrijk het is om te luisteren naar 'de boeren', maar waar zij vooral recht op hebben is een oprecht en helder antwoord.
Natuurbeschermers en klimaatactivisten zijn verontwaardigd dat hun wegblokkades zwaar worden aangepakt en gecriminaliseerd, terwijl wegblokkades door boeren onaangeroerd blijven. Hun woede is terecht, maar ze richten zich tegen de verkeerde vijand. Het boerenprotest is terecht. Dat het niet zo hard wordt aangepakt klopt ook, maar er zit een andere tragiek achter die protesten die we niet mogen ontkennen. Ten gronde voeren boeren en klimaatactivisten dezelfde strijd.
Renaat Devreese runt al 25 jaar een biologische geitenboerderij in Klemskerke, een deelgemeente van De Haan. Hoewel hij de kwaadheid van de boeren begrijpt, doet hij niet mee aan het boerenprotest.
In zijn omgeving ziet MO*redacteur John Vandaele ‘gelukkige deals tussen (bio)boeren en burgers, dikwijls van onderuit’. Die steken schril af tegen de manier waarop landbouw de voorbije decennia vaak als pasmunt diende om andere belangen en sectoren te dienen.
31 januari 2024
Lara Ferrante en Elze Vermaas schreven samen met Dirk Holemans 'Omgroei - Meer levenskwaliteit voor iedereen', een pleidooi voor een andere groei waarin winst niet langer financiële winst betekent, maar winst van welvaart en welzijn voor iedereen. Met acht voorstellen voor een betere wereld.
30 januari 2024
Bossen met veel diversiteit in soorten blijken het best bestand tegen stormen en ander extreem weer. Dat toont Frans onderzoek in Europese wouden aan.
29 januari 2024
De Nederlandse luchthaven van Schiphol, een van de vijf grootste in Europa, heeft laten onderzoeken hoe de CO2-uitstoot in de luchtvaart kan worden teruggedrongen. Het rapport, dat maatregelen voorstelt zoals een wereldwijde tax op kerosine, is gepubliceerd op de website van de luchthaven.
Artificiële intelligentie (AI) ontwikkelt zich in een razend tempo, waardoor ook druk op de grote techbedrijven groeit om de milieu- en klimaatimpact ervan aan te pakken. Want die is groot: AI vereist enorme hoeveelheden energie en water.
Skiërs laten volop PFAS achter op skipistes. Boosdoener is de wax om ski’s of snowboards mee in te vetten.
Burgerlijk ingenieur-architect en docent ruimtelijke ordening Peter Lacoere schreef ‘Van Groei naar Grens – Ruimteneutraliteit en bouwshift als doelstellingen van duurzaam landgebruik’. Rik Pinxten: “Lacoere brengt een complexe materie samen voor de geïnteresseerde politicus, ambtenaar en ook de geïnformeerde burger om bewust en onderbouwd tot een onafwendbaar beleid te komen dat natuur, landbouw en bewoning duurzaam en leefbaar samenbrengt.”.
28 januari 2024
Dilbeek krijgt het eerste coöperatieve bos in Vlaanderen. Het grote verschil met andere initiatieven: wie een aandeel koopt, kan niet alleen actief meehelpen maar blijft ook wettelijk mede-eigenaar van het bos.
26 januari 2024
In een open brief geven 32 bedrijven ‘een sterk, positief signaal ter ondersteuning van een ambitieus klimaatbeleid in lijn met de klimaatwetenschap’. Ze roepen alle actoren op net als hen wetenschappelijke klimaatdoelen voorop te stellen én te behalen.
Radicaal-rechtse partijen zijn op weg naar stevige winst bij de Europese verkiezingen, blijkt uit nieuwe projecties. Dat kan de balans in het Europees Parlement stevig doen verschuiven, met grote gevolgen voor de klimaatkoers en het buitenlandbeleid van de Unie.
25 januari 2024
Microplastics stapelen zich op in de Vlaamse kustwateren, zeehavens en estuaria, blijkt uit grootschalig onderzoek door het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). Op twintig locaties werden honderden stalen genomen, en die bevatten allemaal plastic.
De komst van een uitheemse mier leidt tot de toename van het aantal zebra’s op de Afrikaanse savanne en brengt zo de leeuwenpopulatie in gevaar. Dat is de hypothese achter een even fascinerend als alarmerend voorbeeld van een ecologische kettingreactie die een invasieve exoot in gang kan zetten.
24 januari 2024
2024 is een cruciaal jaar voor de EU: de Europese verkiezingen in juni bepalen de politieke koers voor de rest van dit decennium. Europarlementariër Bas Eickhout is er niet gerust op dat Europa zijn groene koers blijft varen. ‘Waar ik bang voor ben, is dat straks alle nieuwe technologie buiten Europa gemaakt wordt. Drie keer raden wie de schuld krijgt als de industrie hier verdwijnt – precies, de groene politiek.’
23 januari 2024
Het Nederlandse Milieudefensie is een proces gestart tegen grootbank ING, omdat die haar investeringsbeleid niet genoeg in lijn brengt met het Klimaatakkoord van Parijs. Eerder won de milieuorganisatie al een gelijkaardige zaak tegen Shell.
Belangrijkste les van het Wereld Economisch Forum? De klimaatproblematiek en het verlies aan natuur zijn een enorme bedreiging voor de bedrijfswereld. Heel wat CEO’s zijn zich daar intussen van bewust, maar de politiek moet nu het juiste kader scheppen, schrijft Julie Vandenberghe van WWF-België.
22 januari 2024
Een nieuwe studie berekende hoe snel de gletsjers in de Alpen zullen smelten op korte termijn. Zelfs als de opwarming van de aarde volledig zou stoppen, is meer dan een derde van het ijs er tegen 2050 verdwenen. Die conclusie zou mensen meer kunnen aanzetten tot actie.
Grootschalige installaties met zonnepanelen kunnen een zegen zijn voor bedreigde insectenpopulaties en de biodiversiteit, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Zo kunnen ze ook de landbouw in de buurt een flinke duw in de rug geven.
Stel je eens voor, een toekomst waarin je laptop of smartphone opgeladen wordt met mierenzuur, gemaakt van gerecycleerde CO2. Het klinkt waarschijnlijk als iets uit een sciencefiction film. Toch wordt in deze opwindende tijd, vol wetenschappelijke vooruitgang, ijverig onderzoek gevoerd naar verschillende manieren om CO2 te hergebruiken en niet zomaar uit te stoten in onze atmosfeer.
19 januari 2024
Wereldwijd zijn er 2.300 klimaatzaken aangespannen tegen overheden en bedrijven. Die zaken gaan de wereld veranderen. Dit is hoe.
18 januari 2024
Een nieuwe golf van klimaatontkenning komt op, zo waarschuwt een onderzoek van het Center for Countering Digital Hate (CCDH). Ondanks de bredere erkenning dat de mens bijdraagt aan de wereldwijde opwarming, probeert deze 'nieuwe ontkenning' het vertrouwen in groene energieoplossingen te ondermijnen.
17 januari 2024
Azerbeidzjan, gastland van de volgende VN-klimaattop, heeft verschillende topmannen van olie- en gasbedrijven en enkele controversiële regeringsfiguren benoemd in het comité dat de top moet organiseren. Ook opvallend: er is geen enkele vrouw bij.
De klimaatverandering vormt een steeds grotere bedreiging voor het vermogen van bossen om CO2 uit de lucht te halen, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek.
15 januari 2024
Denk aan de kleinkinderen
Vorig jaar kwam er wereldwijd de helft meer hernieuwbare energie bij, vergeleken met 2022. Ook de volgende vijf jaar zullen we een recordgroei optekenen. Dat biedt hoop om de klimaatdoelen alsnog te halen, zegt het Internationaal Energieagentschap.
12 januari 2024
Als in slechts 10 belangrijke zeehavens productiecentra voor groene ammoniak worden opgericht, kan dat 60% van de wereldwijde scheepvaart koolstofvrij maken. Dat hebben onderzoekers van de Universiteit van Oxford becijferd.
11 januari 2024
Tot afgelopen maandag 8 januari liep het openbaar onderzoek over de verlenging van de milieuvergunning voor Brussels Airport. Bond Beter Leefmilieu werkte samen met milieuverenigingen en bewonersgroepen rond de luchthaven een omvangrijk bezwaarschrift uit. Het milieu-effectenrapport is volgens hen niet alleen onvolledig, maar Brussels Airport komt zelfs zijn wettelijke verplichtingen inzake stikstofoxiden en broeikasgassen niet na. En dat terwijl de luchthaven een veel grotere impact heeft dan de omstreden ethaankraker van Ineos in de Antwerpse haven.
09 januari 2024
Naar aanleiding van de start van het Belgisch Voorzitterschap van de Europese Unie, komen NGO’s, boer.in.nen en bezorgde burgers op 11 januari opnieuw op straat om hun ongenoegen te uiten over het Europese wetsvoorstel over nieuwe ggo’s. Om 15 uur verzamelen ze op het Luxemburgplein in Brussel. Ze vragen aan federaal landbouwminister David Clarinval en zijn Belgische collega’s om hun rol als voorzitter serieus te nemen en hun voet van het gaspedaal te nemen om te luisteren naar de talloze bezorgdheden van landbouwers, wetenschappers en burgers. “Een verregaande deregulering van deze nieuwe gentechnieken houdt te veel risico’s in voor mens, milieu en onze landbouwers”, aldus de organisaties.
Nieuw Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat een literfles mineraalwater tot 240.000 kleine plasticdeeltjes kan bevatten. Dat is tien tot honderd keer meer dan tot nog toe werd gedacht.
08 januari 2024
Door de klimaatverandering nemen de visbestanden verder af. Daardoor zullen arme landen minder toegang hebben tot vis, een relatief goedkope bron van gezonde voeding. Een hervorming van de visserij dringt zich op, schrijven biologen Stefanie Colombo en Aaron MacNeil.
Roofvogelsoorten zoals de zanghavik, de vechtarend of de bruine kiekendief zijn op het Afrikaanse continent bijna volledig verdwenen, stelt nieuw onderzoek in vakblad Nature. Wetenschappers zeggen dat hun verdwijning onbekende risico’s voor de mens met zich meebrengt.
05 januari 2024
Tomatenplanten produceren suberine in de wortels, een stof die hen in staat stelt om zelf water te rantsoeneren tijdens periodes van droogte. Onderzoekers willen nu nagaan of deze stof nog beter kan worden ingezet om planten bestand te maken tegen de droogte in sommige delen van de wereld.
De kans dat er momenteel genetisch gemodificeerde gewassen (ggo’s) op uw bord belanden is uiterst klein, vanwege strenge Europese regels. De EU staat echter onder druk van de biotechsector om een voorstel goed te keuren om bepaalde ggo’s toe te laten, zonder label of bijkomende veiligheidstest. Volgens de Belgische agro-ecologen Anneleen Kenis en Barbara Van Dyck gebeurt dat onder valse voorwendsels.
Een ambitieus klimaatbeleid waar elke Vlaming beter van wordt: dat beloven de klimaatplannen van minister Zuhal Demir (N-VA) ons. Maar na vijf jaar wanbeleid onder het mom van ‘haalbaar en betaalbaar’ is het tijd om de vinger op de wonde te leggen, vindt Karel Pype van Reset.Vlaanderen.
De populairste sport ter wereld, voetbal, wordt steeds groter. Kan de sector blijven groeien en tegelijkertijd zijn CO2-uitstoot naar beneden halen om te voldoen aan de internationale klimaatdoelstellingen?
03 januari 2024
Janine Abbring spreekt zoöloog en klimaatactivist George Monbiot (1963) over het gevoel van nietigheid en vrijheid wanneer hij in zijn zeekajak vaart, hoe een krachtig verhaal zelfs onze diepst gevoelde waarden omver kan werpen, en hoe we straks de mensheid kunnen voeden zonder uiteindelijk de planeet zélf op te eten. Monbiot laat een fragment zien uit de Britse cultserie Survivors, over overlevenden na een pandemie veroorzaakt door een virusuitbraak in een lab in China. Verder beelden van de Amerikaanse rapper Eminem en van bultrugwalvissen in de baai van Monterey in Californië.
Volgens VS-hoogleraar geografie Matt T. Huber heeft de klimaatbeweging een duidelijke strategie nodig met wortels in de werkende klasse om de strijd aan te gaan tegen de vermogende klasse, die de klimaatcrisis aandrijft. Hij sprak erover met Wim Debucquoy.
Sommige planten bestuiven vaker zichzelf en produceren minder nectar als evolutionaire reactie op het instorten van insectenpopulaties. Slecht nieuws voor bestuivende insecten, die daardoor nog meer onderdruk komen te staan.
01 januari 2024
Tunesië zit in een economische crisis én een watercrisis. Maar terwijl de ene na de andere boer daardoor zijn veestapel van de hand moet doen, gaat de kraan vlot open voor textielbedrijven en waterparken. ‘Onze overheid denkt alleen aan het binnenhalen van buitenlands geld.’
29 december 2023
Het is een regelrechte schande dat de politie de privévluchten van de luchthaven in Deurne verdedigde door de manifestanten van CodeRood in de prak te slaan, tot hun botten braken.
28 december 2023
Een investering van meer dan 10 miljard dollar, die moet resulteren in de productie van 216.000 vaten ruwe olie per dag. Dat is de bedoeling van de geplande Oost-Afrikaanse pijplijn (EACOP). Die moet lopen van de oevers van het Albertmeer in Oeganda tot aan de Indische Oceaan in Tanzania.
De mens heeft zo’n 1400 vogelsoorten uitgeroeid. Dat is twee keer zoveel als tot nog toe werd aangenomen, stelt nieuw Brits onderzoek. Volgens de onderzoekers blijft dat niet zonder gevolgen voor andere soorten en ecosystemen.
27 december 2023
India zit in een lastige spagaat: enerzijds zet het land grootscheeps in op schone energie, anderzijds blijft het hardnekkig vasthouden aan vervuilende steenkool. Hoe verzoen je de drang tot ontwikkeling met ambities om te verduurzamen?
22 december 2023
Anuna De Wever: "We gaan voor een beweging van bewegingen voor klimaat-vrede-sociaal, want wij zijn de meerderheid"
21 december 2023
Een CO2-reductie met 55 procent tegen 2030 is nog veraf, volgens de jongste cijfers. Maar wie de energietransitie kostenefficiënt wil houden, moet ambitieuzer zijn.
Elke dag lekt cocktail van honderden vaten uitgelekte olie, algen, rioolwater en zoutwater vanuit de nabijgelegen Caraïbische Zee in het Maracaibo-meer in Venezuela. Het duwt het meer, het grootste van Latijns-Amerika, naar de ecologische afgrond.
Als we binnen de grenzen van onze planeet streven naar welzijn voor iedereen, moeten we dringend nadenken over de manier waarop we onze grondstoffen en natuurlijke bronnen waarderen. Dat schrijft Mathias Schluep, algemeen directeur van het World Resources Forum.
20 december 2023
Hét groene gidsland? Kenia, jawel. Want dat land is, met de hulp van stoom en warm water goed op weg om tegen 2030 alle energie uit hernieuwbare bronnen op te wekken.
De claims die Colgate-Palmolive maakt over de recyclebaarheid van de plastic verpakking van allesreiniger Ajax Limoen zijn misleidend. Dat bepaalt de Reclame Code Commissie, nadat rechtenstudenten van de Vrije Universiteit Amsterdam een klacht indienden tegen de misleidende reclame. Zij toonden aan dat de claims ‘’100% recyclebaar’’ en ‘’fles en dop recyclebaar’’ misleidend zijn. Het is de eerste zaak in Nederland die met succes stelt dat claims over de recyclebaarheid van plastic misleidend zijn. De uitspraak kan verstrekkende juridische gevolgen hebben omdat talloze andere bedrijven gebruikmaken van soortgelijke marketingclaims.
19 december 2023
Een vierdelige mini-documentaire toont de verrassende Belgische natuur door de ogen van KU Leuven-onderzoekers.
De opwarming van de aarde is niet alleen een ecologische crisis, maar ook een gezondheidscrisis, schrijft Thibaut Verhaeghe, medewerker bij ngo Memisa. De klimaatverandering belemmert, vooral in het Globale Zuiden, de toegang tot de gezondheidszorg. Hoog tijd dus om dit klimaatonrecht te bestrijden.
Witte of natuurlijke waterstof uit de bodem kan een onuitputtelijke bron van energie worden.
18 december 2023
In Antwerpen en Luik tonen honderden demonstranten hun solidariteit met de acties van Code Rood tegen de luchtvaartindustrie dit weekend. Deze aangevraagde betogingen begonnen net na het vertrek van 600 activisten uit het opslagdepot van e-commerce gigant Alibaba, en nadat 600 activisten gisteren de privéjets op Antwerp Airport aan de grond hadden gehouden. Zo tonen ook mensen die zelf niet aan de actie konden deelnemen hun steun voor Code Rood en eisen ze mee een einde aan subsidies voor de luchtvaart, een verbod op privéjets en meer geld voor openbaar vervoer.
Historisch of een gemiste kans? MO*journalist John Vandaele fileert het slotakkoord van de COP28 in Dubai. Hij stelt vast dat veel zal afhangen van wat met het akkoord zal gebeuren en van de strijd die op allerlei manieren en niveaus wordt gevoerd.
Dit jaar is er in de EU 56 gigawatt aan nieuwe zonnepanelen geïnstalleerd. Dat is 40 procent meer dan vorig jaar. Ook in België spreekt de sector van een recordgroei.
16 december 2023
De energietransitie is ook een overgang naar duurzaamheid op alle vlakken. Of zo zou het moeten zijn, maar in Jordanië is dat geen zekerheid. ‘Hernieuwbare energie mag niet in handen zijn van een kleine groep van machtige mensen.’
15 december 2023
Als we binnen de grenzen van onze planeet streven naar welzijn voor iedereen, moeten we dringend nadenken over de manier waarop we onze grondstoffen en natuurlijke bronnen waarderen. Dat schrijft Mathias Schluep, algemeen directeur van het World Resources Forum.
Amper een half jaar na een historische droogte hebben enorme overstromingen grote delen van Kenia, Ethiopië en Somalië onder water gezet, midden in het oogstseizoen. Meer dan vier miljoen mensen in het gebied hebben dringend humanitaire hulp nodig.
De klimaatcrisis bedreigt steeds meer dier- en plantensoorten die op de beruchte “Rode lijst” staan. Gelukkig is er ook goed nieuws te melden: inspanningen om diersoorten te redden werken wel degelijk.
Dokter Wouter Arrazola de Oñate vindt dat de klimaatcrisis te vaak eenzijdig benaderd wordt. Een multidisciplinaire blik is dringend nodig en daarbij mag het domein van de volksgezondheid niet ontbreken. De klimaatverandering is immers ook een ernstig gezondheidsprobleem.
14 december 2023
In deze rubriek brengt veellezer Marc Vandepitte markante feiten, cijfers of quotes van over heel de wereld die in de andere media weinig of geen aandacht kregen, maar zeker het vermelden waard zijn om de chaotische wereld van vandaag te begrijpen. Deze keer richt hij zijn blik op de klimaattop in de Verenigde Arabische Emiraten en de blijvende uitdagingen ten aanzien van de klimaatopwarming.
Op een cruciaal moment voor mondiale klimaatactie stemden de landen die de klimaattop van de Verenigde Naties (COP28) bijwoonden in met een geleidelijke afschaffing van fossiele brandstoffen, maar ze beloofden niet om deze volledig te verwijderen. Landen misten ook de kans om zich ertoe te verbinden klimaat- en natuurrampen parallel aan te pakken.
Van internetbankieren tot online vergaderen: technologie lijkt ons veel tijd te besparen. Maar vaak vullen we de vrijgekomen tijd gewoon op met nieuwe taken, die vaak het gevolg zijn van die nieuwe technologie. Drie experten schrijven hoe we het beter kunnen aanpakken.
13 december 2023
Bijna tweehonderd landen hebben woensdagochtend na nachtelijke vergaderingen de slottekst van de VN-klimaattop in Dubai goedgekeurd, zonder harde belofte over de uitfasering van olie, aardgas en steenkool. De reacties die we sprokkelden bij delegatieleden lopen uiteen: van 'historische koersverandering' tot 'ronduit teleurstellend'.
Het debat over de toekomst van onze nationale luchthaven komt op kruissnelheid nu Brussels Airport toe is aan een nieuwe omgevingsvergunning. Volgens een nieuwe studie, in opdracht van Bond Beter Leefmilieu, levert een plafond op het aantal vliegbewegingen en een verbod op nachtvluchten 400 miljoen euro gezondheidswinst op, zonder dat er jobs verloren hoeven te gaan. BBL roept overheid, werkgevers en vakbonden op om te werken aan een ‘masterplan': “De regeringen moeten de gezondheid van omwonenden en werknemers boven de private winsten van BAC stellen, en investeren in begeleidingstrajecten voor werknemers.”
12 december 2023
Het Brusselse hof van beroep oordeelde dat regeringen in ons land te weinig doen om de klimaatcrisis te bezweren. De initiatiefnemers van Klimaatzaak schetsen de directe impact voor de politiek.
Journalisten Amy Goodman en Dennis Moynihan van de alternatieve VS-zender Democracy Now! stellen op de klimaatconferentie COP28 in Dubai een enorme aanwezigheid vast van lobbyisten voor de fossiele energiebedrijven. Hun aanpak van de klimaatverandering is er op gericht ze nog erger te maken.
Fossiele energiebedrijven sponsoren de klimaatconferentie COP28 in oliestaat Dubai. Ze doen nog meer onbaatzuchtige dingen voor het klimaat, zoals een oorlog uitlokken. Voor de Venezolanen die op 3 december 2023 stemden in een referendum over de betwiste regio Essequibo gaat dit niet om een conflict met buurland Guyana maar over een conflict dat ExxonMobil uitlokt tegen de bevolking van Venezuela én Guyana.
Colombia staat voor een totale energietransitie. Het Zuid-Amerikaanse land trekt resoluut de kaart van hernieuwbare energiebronnen. Op het winderige schiereiland La Guajira, woonplaats van de Wayuu-gemeenschap, gaat dat niet zonder slag of stoot.
11 december 2023
Vanop de klimaattop COP28 vraagt VN-jongerenvertegenwoordiger Simon Sterck zich af wat de Leuvense student kan doen tegen de klimaatcrisis. 'Nee, dit is niet de zoveelste "beperk je individuele voetafdruk met deze 5 tips"-tekst.'
De tweede week is goed onderweg en stilaan gaan we over in de finale onderhandelingen. Om de zaak sneller vooruit te laten gaan is de COP-voorzitter met een plan gekomen, drie dagen voor het geprogrammeerde einde van de conferentie. Een zogenaamde Majilis, of ministeriële vergadering, moet uitkomst bieden volgens hem: vandaag samen punten van overeenkomst vinden en morgen een eerste versie van de finale tekst. Het is een strategie die nogal wat risico’s inhoudt.
Ben jij ook het klimaatgedoe soms wat beu? Al die heisa over die klimaattop in Dubai, een klimaatminister die steeds de polarisatie opzoekt? Dirk Holemans begrijpt je. Want ook hij kijk argwanend naar de klimaattop, hoe belangrijk ook en hoeveel mensen er ook onderhandelen met de juiste ambitie.
08 december 2023
Nu de klimaattop in Dubai zijn tweede week is ingegaan, neemt de druk toe om in het akkoord te praten over een geleidelijke afbouw van fossiele brandstoffen. Maar ook de tegenstand tegen dat idee groeit, met Saoedi-Arabië op kop.
VS-onderzoeksjournalist Karl Grossman publiceerde over de recente lobbying onder leiding van de VS op COP28 voor ‘driemaal meer kernenergie’ een informatief artikel, gevolgd door kritische bedenkingen van deskundigen. Aviel Verbruggen las zijn artikel en geeft er aanvullende inzichten bij.
Nu de VN-klimaattop in Dubai zijn tweede week is ingegaan, neemt de druk toe om in het akkoord te praten over een geleidelijke afbouw van fossiele brandstoffen. Maar ook de tegenstand tegen dat idee groeit, met oliestaat Saudi-Arabië op kop.
De afgelopen jaren werden er volop zonnepanelen geïnstalleerd. Maar na zo'n dertig jaar zijn die rijp voor de schroothoop, hoewel ze nog waardevolle grondstoffen bevatten. De recyclagetechnieken bevinden zich echter nog in een pril stadium.
Van 30 november tot 12 december vindt in Dubai COP28 plaats, de jaarlijkse klimaattop van de Verenigde Naties. Maar waarom is deze klimaattop zo belangrijk? Wie gaat er naartoe? Wat wordt er beslist? Je komt er alles over te weten in onze beknopte gids over de klimaattop. Download hem nu.
07 december 2023
Hoopvol nieuws: er wordt steeds meer zonne- en windenergie geproduceerd. Maar het is nog lang niet genoeg om een dramatische opwarming van de aarde te voorkomen. Er liggen nog veel kansen om te investeren in het Globale Zuiden. Hoe en hoe snel nemen we de bocht naar een duurzame transitie?
Humanitair chirurg Réginald Moreels schetst de realiteit van het grootste en langst durende conflict ter wereld, dat reeds dertig jaar aansleept, met tienduizenden burgerslachtoffers, terwijl mijnbouwbedrijven ongestoord temidden van een burgeroorlog de coltan voor onze gsm opdelven.
Emeritus professor Aviel Verbruggen schreef 'Energie- en klimaatbeleid ontluisterd – Democratische omwenteling tegen neoliberale doorbraak'. Niet zomaar een zoveelste pamflet tegen kernenergie, maar de meest gezaghebbende samenvatting ooit in het Nederlands waarom kernenergie geen plaats heeft in de toekomst van de mensheid. 242 pagina's essentiële informatie voor iedereen die bezorgd is over de wereld morgen.
Cruciale kantelpunten in het klimaatsysteem van de aarde komen in sneltempo dichterbij. Dat blijkt uit het grootste onderzoek ooit naar “tipping points”. Meer dan tweehonderd wetenschappers werkten mee aan een tekst met waarschuwingen en aanbevelingen, die is gepresenteerd op de klimaattop in Dubai (COP28).
Blootstelling aan PFAS heeft een negatieve invloed op de botontwikkeling bij adolescenten en jongvolwassenen, blijkt uit onderzoek in de VS.
Na alle regen in de afgelopen weken zou je het misschien niet meteen zeggen, maar volgens nieuwe data van de Verenigde Naties rukt droogte overal ter wereld op: “Er zijn weinig gevaren die meer levens eisen en meer economisch verlies veroorzaken.”
06 december 2023
Als dagelijks fervent treingebruiker kan ik mezelf meer dan ervaringsdeskundige noemen wat treinreizen betreft. De trein is maatschappelijk gezien de grootste uitvinding ooit van de industriële revolutie. Er is zoveel meer mogelijk met de treinen als de politieke leiding van dit land dat zou willen. Het is treurig om de huidige achteruitgang te aanschouwen. Dit is een heus afbraakbeleid.
Honderden inheemse leiders mogen dan wel afgereisd zijn naar de klimaattop in Dubai, in akkoorden blijven ze onzichtbaar. “We hebben nochtans de kennis om Moeder Aarde te beschermen.”
Op de VN-klimaattop in Dubai zijn een recordaantal lobbyisten van de fossiele industrie aanwezig, zeggen lobbywaakhonden. Volgens een telling is die groep lobbyisten groter dan de delegaties van alle landen behalve het gastland en Brazilië, en vier keer groter dan op de vorige klimaatconferentie in Egypte.
In het Zoniënwoud bevindt zich een reservaat waar bomen sinds 1983 in alle rust oud en dik mogen worden. Elke boom die omvalt, elk dier dat sterft, blijft liggen. Dat is bijzonder, want eeuwenlang haalden mensen alles van vlees en hout uit het bos. We gingen praten met de oudste en dikste boom in het reservaat. Samen blikken we terug op veertig jaar Belgische bosgeschiedenis.
05 december 2023
Peruaanse boeren blijken economisch niet beter te worden van ecolabels, ondanks hun nobele intenties. Toch betalen consumenten meestal meer voor producten met een ecolabel. Hoe komt dit?
Koen Stuyck is pleitbezorger klimaat en voetafdruk bij WWF België en trekt naar de jaarlijkse klimaattop om de onderhandelingen van nabij te volgen. In de kleine groep experten van de Belgische klimaatcoalitie vertegenwoordigt hij er de milieubeweging. De komende 2 weken brengt hij verslag uit van een top die nu al de belangrijkste sinds Parijs genoemd wordt.
De wereldwijde CO2-uitstoot uit fossiele brandstoffen is dit jaar opnieuw gestegen tot een ongezien niveau, zo blijkt uit een explosief rapport dat vandaag wordt voorgesteld op de klimaattop in Dubai. Dat kan betekenen dat het koolstofbudget om onder de 1,5 graad Celsius te blijven al binnen zeven jaar opgesoupeerd is.
China wil zijn uitstoot van methaan, het tweede broeikasgas na CO2, verminderen. Dat is geen onbelangrijk voornemen, want het land is de grootste uitstoter van methaan ter wereld.
‘De luchtvaart kan de opwarming van de aarde nog meer doen toenemen.’ Tot deze conclusie komen Britse onderzoekers. Ze bekeken twee jaar lang het effect van andere uitstoot in de luchtvaart dan die van CO2.
Die Grootouders waren ronduit inspirerend voor ons allen vandaag!” Mooier kon het niet zijn, dit ferme compliment op X de avond van 3 december! Dat kwam natuurlijk niet uit de lucht vallen. Met drie trekkers van formaat – Jan Stel, Dirk Van der Roost en sinterklaas himself – én onder de ogen van de kersverse European Grandparents for Climate moesten we er wel staan! Dat deden we. Vanzelfsprekend!
04 december 2023
Hoe kunnen lage-inkomenslanden hun economische infrastructuur en transport verbeteren met zo weinig mogelijk impact op het klimaat? Mobiliteitsexperts tonen in een nieuwe paper het enorme potentieel van het spoor voor duurzame groei en energie-efficiëntie.
25.000 mensen betoogden zondag in Brussel terwijl de Klimaattop COP28 in Dubai bezig is. Het is nog niet te laat, klinkt het. Ze vragen de regering om de subsidies voor fossiele brandstoffen dringend te stoppen. De meeste slachtoffers van de klimaatverandering vallen nu al in landen die er het minst schuldig aan zijn. Enkel een rechtvaardige klimaattransitie kan hier verandering in brengen.
De ‘waterstofeconomie’ is oude wijn in nieuwe zakken. Het is de droom van een schijnbaar onuitputtelijke en goedkope energiebron, die ons leven aangenaam en onze economie competitief maakt. Net als vroeger steenkool, en daarna ook olie, gas en kernenergie. Elke energiebron kwam echter met een prijskaartje: vervuiling, afval en een ontregeld klimaat. Hernieuwbare energie vergt een lastige aanpassing van brandstoffen naar elektriciteit, en dus kwam waterstof als geroepen. Want waterstof brandt zonder CO2-uitstoot en lijkt het onmogelijke mogelijk te maken: een energietransitie zonder grote aanpassingen. Met waterstof blijft alles bij het oude: in plaats van aardgas verwarmen we in de toekomst met waterstof, in plaats van benzine of diesel tanken we waterstof en ook industrie en gascentrales draaien binnenkort op waterstof. Dit maakt niet alleen onze energie proper, maar geeft zelfs de huidige energie-infrastructuur een tweede leven…
03 december 2023
25.000 betogers trotseerden sneeuw en koude om dringende en echte klimaatmaatregelen te vragen aan onze politici. Een heel divers gezelschap van jong tot oud, van milieuorganisaties, derdewereldorganisaties en vakbonden tot mutualiteiten en jeugdbewegingen.
20.000 klimaatbetogers hebben de sneeuw en vrieskou in Brussel getrotseerd voor een klimaatmars. De betogers eisen meer daadkracht tegen de klimaatverandering. Ze voeren niet toevallig nu actie, want er loopt momenteel een VN-klimaattop in Dubai.
02 december 2023
Dat politici het klimaatarrest naast zich neer leggen, verbaast eigenlijk niemand. Misschien is dat wel het meest verbazingwekkende: dat we er met z'n allen zo aan gewend zijn geraakt dat onze overheden hun zorgplicht niet nakomen dat we er nauwelijks nog van opkijken.
01 december 2023
Zondag 3 december gaat in Brussel-Noord om 13 uur de Klimaatmars door, terwijl in Dubai de COP28 van start gaat. Marc Alexander van de Climate Express stlt 12 minimale eisen die volledig moeten vervuld worden alvorens van een echt klimaatbeleid gesproken kan worden.
De VN-klimaattop in Dubai opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de ‘historische beslissing’ toe.
Veertig jaar geleden was de klimaatopwarming vooral voor insiders een kwestie. Sinds het Akkoord van Parijs is ze meer op het voorplan gekomen. ‘Eindelijk’, zegt bioloog en klimaatblogger Sara Vicca. Een interview over extreem weer, de window of opportunity, en werken aan oplossingen.
België schrijft geschiedenis. Het Brusselse Hof van Beroep heeft het vonnis uitgesproken dat ons land zijn deel moet doen van de wereldwijde inspanningen om de opwarming van de aarde onder de 1,5°C te houden. Concreet moet ons land de uitstoot van broeikasgassen ten laatste in 2030 met minstens 55 procent verminderd hebben tegenover het niveau in 1990. "Klimaatzaak wint! Jullie hebben GEWONNEN!! Wij hebben gewonnen, alle 70.536 samen!!", schrijft Sarah Tak van Klimaatzaak opgetogen in een open brief.
De COP28-klimaattop opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de “historische beslissing” toe.
Bij de start van de Klimaattop in Dubai komt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) met nieuwe cijfers, en die zijn niet geruststellend voor de onderhandelaars. 2023 wordt het warmste jaar ooit gemeten, en de zeespiegelstijging en CO2-concentratie zijn nog nooit zo hoog geweest.
30 november 2023
Dit is wat er op het spel staat op de VN-klimaattop in Dubai: een internationaal akkoord over de uitfasering van fossiele brandstoffen. Zal dat lukken, met een oliestaat die de klimaattop organiseert?
De politici, bedrijfsleiders en activisten op de klimaattop in Dubai zien één cruciaal aspect over het hoofd: meisjesrechten. Dat vindt Isabelle Verhaegen van Plan België. Want de negatieve impact van de klimaatverandering is het grootst voor meisjes en jonge vrouwen.
Nederlandse, Duitse en Belgische boeren en boerinnen kwamen op woensdag 29 november naar Brussel om samen met leefmilieuorganisaties te protesteren tegen de nieuwe regels voor ggo-gewassen die de Europese Commissie sluiks wil doordrukken.
Naar aanleiding van de klimaattop in Dubai blaast de klimaatcoalitie op 3 december terug verzamelen in Brussel. Medeorganisator Anuna De Wever kondigde aan met een Palestijnse vlag aan de grote klimaatmars te zullen deelnemen. Zij wil namelijk de strijd tegen het kolonialisme koppelen aan de klimaatzaak. De rechterzijde greep de gelegenheid aan om de klimaatbeweging te 'ontmaskeren'. Ook de ecomodernistische voorstanders van een apolitieke klimaataanpak trokken stevig van leer. Hoewel het discours van De Wever zowel tactisch als inhoudelijk rammelt, is de klimaatkwestie wel degelijk door-en-door politiek. De vraag is echter hoe we de verschillende deelstrijden best met elkaar verbinden.
Wereldleiders verzamelen vanaf vandaag in Dubai voor COP28, de jaarlijkse wereldwijde klimaattop. Dat gebeurt aan het eind van een jaar waarin elk werelddeel te maken kreeg met extreme weersomstandigheden, van de hitte in de zomer, over de overstromingen in Pakistan tot de recente wateroverlast in het IJzerbekken bij ons. Simon Sterck is in Dubai als VN-jongerenvertegenwoordiger vanuit de Vlaamse Jeugdraad.
Hoe krijgt de Green Deal waarmee de Europese Commissie de economie wil verduurzamen in de praktijk gestalte? Journalist Hans Wetzels trok voor MO* op onderzoek uit. In deze laatste aflevering: Griekenland, waar de energietransitie een verdienmodel dreigt te worden voor fossiele megabedrijven.
29 november 2023
Het stikstofakkoord richt zich hoofdzakelijk op de nefaste effecten op natuurgebieden van de uitstoot van de landbouw. Maar is er ook voldoende aandacht voor dierenwelzijn? MO* sprak met mensen op en naast het veld.
Om de meest vervuilende industriële sectoren te vergroenen is zo’n 12.300 miljard euro aan investeringen nodig, blijkt uit nieuwe cijfers van het Wereld Economisch Forum. Vooral in de productie van cement en staal, en de energie- en transportsectoren zijn nog enorme veranderingen nodig.
MO*blogster Merel Overloop hoopt met heel haar hart dat er op zondag 3 december een massale opkomst is voor de klimaatmars in Brussel. Ze droomt ervan dat zelfs de machthebbers eraan deelnemen. En dat ze daaruit de nodige kracht kunnen putten om iets ten gronde te veranderen.
Donderdag start in Dubai een - alweer cruciale - VN-klimaattop. Begrippen als INDC’s, emissiehandel en loss and damage zullen ons dus weer twee weken lang om de oren vliegen. Tijd voor een opfrissing van ons klimaatjargon.
Morgen start de klimaattop in Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten. COP28 wordt de belangrijkste klimaattop sinds Parijs, want een drastische koerswijziging is nodig, ook op Belgisch niveau. ‘Doelen en verdragen betekenen weinig als ze niet omgezet worden in maatregelen’, onderstreept Koen Stuyck, beleidsmedewerker klimaat en voetafdruk bij WWF-België.
28 november 2023
Nog twee dagen voor alweer een cruciale VN-klimaatconferentie, een internationaal akkoord over de uitfasering van fossiele brandstoffen is wat er op het spel staat. Kan een oliestaat de klimaattop hosten die deze natte droom van klimaatactivisten waarmaakt?
De aardse realiteit maakt duidelijk dat klimaat geen ‘zacht’ thema is. Nooit in de menselijke geschiedenis bevatte onze atmosfeer meer broeikasgassen. Waarom hebben we in België anno 2023 nog altijd een belastingsysteem dat elektriciteit duur en fossiel goedkoop maakt? Waarom kent Vlaanderen het meest krakkemikkige openbaar vervoer van Europa? Welke volksvertegenwoordiger is nu bezig met de voorkeursbehandeling van de luchtvaart (geen btw op tickets, geen kerosinetaks, miljoenen subsidies naar structureel verlieslatende vliegvelden)? Waar bevinden zich de uitfaseringsplannen voor alle stromen belastinggeld die naar fossiele brandstoffen gaan?
Alle acht Vlaamse en Waalse politici die zijn getest, testen positief op PFAS in hun bloed, ongeacht woonplaats of levensstijl. “Dit toont hoe wijdverspreid PFAS-vervuiling is.”
Onder de uitgestrekte zoutvlaktes van Jujuy in Argentinië zitten gigantische hoeveelheden lithium. Tientallen mijnbouwbedrijven staan te trappelen om die te ontginnen, maar de bewoners van de zoutvlaktes vechten terug. ‘Er is veel water voor nodig. En water is leven.’
In Irak worstelt 60% van de boeren met watertekorten en verminderde oogsten door de extreme droogte. Veel Irakezen proberen na jaren van conflict de draad weer op te nemen, maar nu dreigt de klimaatverandering er voor een tweede keer voor te zorgen dat ze hun huis en land moeten verlaten.
27 november 2023
Je merkte het vast ook al in je eigen kleerkast: kledij gaat steeds minder lang mee. Samen met de prijs daalt ook de kwaliteit, en modetrends veranderen razendsnel. Sommige merken willen kwaliteitsvollere en duurzamere mode ontwerpen, maar hoe begin je daaraan?
24 november 2023
Ziet u ook de bomen door het bos niet meer in de wirwar van klimaatrapporten, energiecijfers en CO2-concentraties? In aanloop naar de klimaattop in Dubai lijsten we de belangrijkste cijfers en trends voor u op.
23 november 2023
De jaarlijkse alarmklok 'Broken Records' van het VN-Milieuprogramma UNEP in 2023 bevestigt de klimaatrapporten, sinds het jaar 1990: “De blijvende stijging van de uitstoot van broeikasgassen is de meest zekere weg naar onomkeerbare klimaatverandering en de eruit volgende verwoesting van natuurlijke en menselijke leefgebieden”.
Hoe krijgt de Green Deal waarmee de Europese Commissie de economie wil verduurzamen in de praktijk gestalte? Journalist Hans Wetzels trok voor MO* op onderzoek uit. In deze derde aflevering: Frankrijk, waar landbouwverduurzaming essentieel is voor de toekomst van het platteland.
Rivierdelta’s wereldwijd staan onder druk, en lang niet alleen door de klimaatverandering, blijkt uit een studie van 49 grote riviermondingen over de hele wereld. In veel gevallen vormen bevolkingsgroei en slecht milieubeheer een nog grotere bedreiging.
22 november 2023
De rijkste 1 procent in de wereld stoot evenveel uit als de 5 miljard armste mensen op aarde, stelt Oxfam in een nieuw rapport. De ngo pleit voor een belasting op extreme rijkdom.
Er worden gevangenen geruild en er komen vier dagen lang geen (lucht)aanvallen. Dat is het resultaat van de onderhandelingen tussen Israël en Hamas. Het toont aan dat de druk van de internationale solidariteitsbeweging effect heeft en dat ze door moet gaan tot een langdurig staakt-het-vuren realiteit is.
21 november 2023
Wordt het derde keer goede keer voor het Vlaamse stikstofdecreet? MO* sprak de afgelopen maanden met mensen op en naast het veld, op zoek naar mogelijke oplossingen op lange termijn en financiële perspectieven voor een duurzamere sector.
De waterellende in de Westhoek confronteert ons opnieuw met de kwetsbaarheid van Vlaanderen. Als we échte oplossingen willen, moeten we het water meer ruimte geven via het vernatuurlijken van het landschap. Na de overstromingen in de Vesder hebben we voor Vlaanderen lessen getrokken, implementatie blijft uit. Geef water ruimte, anders slaat het terug, aldus Robin Verachtert van de Watercoalitie, een brede groep natuur- en milieuverenigingen die ijvert voor een ambitieuzer waterbeleid.
20 november 2023
Terwijl we in het Noorden van de wereld overstappen op hernieuwbare energie, stijgt de vraag naar materialen die nodig zijn voor de groene technologie. Maar onze honger naar grondstoffen veroorzaakt enorme sociale en milieuproblemen in het Zuiden, schrijft Babs Verhoeve van Stop Ecocide Nederland.
Temperatuurrecords sneuvelen en de uitstoot van broeikasgassen bereikt nieuwe hoogten. Het Emissions Gap Report 2023 dat op maandag werd vrijgegeven klinkt bijzonder onheilspellend: de wereld stevent af op een temperatuurstijging van net geen 3 graden Celsius
De bosbranden dit jaar in Canada hebben niet alleen lokaal, maar wereldwijd ernstige gevolgen gehad voor de luchtkwaliteit. Nieuw onderzoek toont aan dat het volledige noordelijk halfrond, inclusief Europa en China getroffen werd.
De wereld stevent af op een opwarming met 2,5 tot 2,9 graden Celsius als we met zijn allen niet snel de klimaatinspanningen opschroeven en de uitstoot van broeikasgassen drastisch doen dalen. Wat we momenteel doen, is en blijft ruim onvoldoende. De tijd om nog dingen bij te sturen tegen 2030, wordt intussen steeds korter. Dat blijkt uit een belangrijk VN-klimaatrapport in de aanloop naar de klimaatconferentie COP28. VRT NWS sprak met de hoofdauteur, de Belg Joeri Rogelj.
19 november 2023
Een nieuw manifest en bijhorende campagne, ‘Meer dan genoeg/More than enough’, pleit voor een wereld met genoeg voor iedereen. Het doet MO*columniste Tine Hens nadenken over de schoonheid van genoeg en de pletwals van steeds meer.
17 november 2023
Er is een Europees akkoord over een nieuwe richtlijn die milieumisdrijven strenger aanpakt. Het aantal erkende misdrijven verdubbelt en de straffen worden strenger.
In een Open Brief aan de Nederlandse en Belgische ministers van Landbouw en Volksgezondheid bekritiseren 158 Nederlandse en 132 Belgische wetenschappers de ernstige tekortkomingen in de risicobeoordeling van de onkruidverdelger glyfosaat door de Europese Commissie. Zij vragen een nieuwe beoordeling van de risico's van glyfosaat, zo meldt de Bond Beter Leefmilieu.
Feitenvrije politiek, noemt MO*columnist Thomas Goorden het bejubelde meest recente stikstofakkoord. Alleen is het niet eens wetenschappelijk of juridisch getoetst of gestemd in het parlement. ‘Echte wetenschap is geen hoopje bij elkaar gefantaseerde cijfertjes die het gewenste eindresultaat geven.’
Als we ons gebruik van herbruikbare flesjes en bekers met tien procentpunt opkrikken tegen 2030, elimineren we duizend miljard plastic drankverpakkingen. En minstens 153 miljard van die plastics komen dan niet langer in oceanen en rivieren terecht, beweert milieugroep Oceana in een nieuw rapport.
16 november 2023
De wateroverlast die de Westhoek momenteel treft, is geen noodlot. Ze heeft een oorzaak: klimaatverandering. Extreme weerfenomenen hebben altijd bestaan, maar des te verder we de klimaatverandering laten escaleren des te vaker zullen ze voorkomen en des te heviger zullen ze zijn.
In een opmerkelijke brief richt Bernard Foccroulle, componist en voormalig directeur van de Koninklijke Muntschouwburg, zich tot zijn Joodse en Palestijnse vrienden. Diep verontrust over wat zich afspeelt in Gaza en Israël droomt hij van een wereld waarin niet haat en vergelding regeren, maar begrip en erkenning, en waarin het Westen zijn zeer zware verantwoordelijkheden in dit conflict erkent.
Europees Parlementslid Sara Matthieu (Groen) veroordeelt de Europese Commissie die het gebruik van glyfosaat opnieuw tien jaar toelaat. Dit gaat in tegen alle wetenschappelijke adviezen en zonder dat een meerderheid van de EU-lidstaten hier achter staat. “De Commissie negeert het voorzorgsprincipe ten koste van de volksgezondheid en de biodiversiteit.”
Op woensdag 15 november om 15 uur verstoorden activisten van het GrowthKills-collectief [1] het "re-use v. recycle"-panel op de jaarlijkse Sustainability Future Week van Politico in Brussel, een evenement waar verslaggevers en redacteuren belangrijke politici, wetenschappers, campagnevoerders en bedrijfsleiders interviewen over het energie- en klimaatbeleid van de EU [2].
14 november 2023
Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout en Groen-fractieleidster Mieke Schauvliege in het Vlaams Parlement reageren met vernietigende kritiek op de stikstofdeal die de Vlaamse regering van N-VA, Open VLD en CD&V bereikte. “Dit is een deal waar INEOS blij mee zal zijn, maar daar is alles mee gezegd.”
Australië heeft een verdrag getekend met het eilandstaatje Tuvalu om klimaatvluchtelingen op te vangen. Dat is een mijlpaal, schrijft Jane McAdam, aan de Universiteit van Oxford. Het kan een begin zijn van bredere akkoorden in de regio.
Waterschaarste of waterstress treft één op de drie kinderen op mentaal en fysiek vlak, zegt VN-kinderrechtenorganisatie Unicef in een nieuw rapport.
In de aanloop naar de VN-klimaatconferentie hoopt een team van onderzoekers de wereldleiders te inspireren tot ambitieuzere klimaatbeslissingen. In een nieuw rapport analyseren ze de vooruitgang die de wereld maakt met 42 klimaatmaatregelen. Alleen de uitrol van hernieuwbare energie en elektrische wagens zit op schema om de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te halen.
13 november 2023
Regeringen zijn van plan om in 2030 twee keer zoveel fossiele brandstoffen te produceren als wat het Klimaatakkoord van Parijs toelaat. Dat blijkt uit een VN-onderzoek van 20 grote landen die steenkool, olie en gas produceren.
De Vlaamse milieuminister Zuhal Demir riep een maand geleden in een persbericht op om de Belgische delegatie naar de VN-klimaattop in Dubai (COP28) te beperken tot slechts één onderhandelaar en enkele experten. Op die manier geeft ze de indruk dat ze onze aanwezigheid als jongeren daar ietwat overbodig vindt. Nochtans gaan wij daar echt niet naartoe om mee te spelen in een soort klimaatpoppenkast of om er wat selfies te nemen, zoals Demir lijkt te geloven.
10 november 2023
Olie- en gasbedrijf Shell heeft voor het Hooggerechtshof in Londen een enorme schadeclaim geëist van Greenpeace, tenzij de organisatie al haar verdere protesten tegen het bedrijf wereldwijd stopzet. De milieuorganisatie spreekt van intimidatie.
Driekwart van de Belgen wil fossiele brandstoffen afbouwen en pleit voor meer investeringen in wind- en zonne-energie. Ook voor ambitieuze klimaatdoelen is er een grote meerderheid, blijkt uit een enquête in opdracht van 11.11.11 en Knack.
De zender NBC meldt dat “Amerikaanse hoge functionarissen in alle stilte bij de Oekraïense overheid aandringen op vredesoverleg met Rusland”. Deze ommezwaai is een gevolg van de evolutie aan het front.
De Europese Commissie wil weten of onze kleding vrij is van schadelijke chemicaliën. Onafhankelijke laboratoria in België, Duitsland en Italië concluderen dat een zesde van ons textiel onze gezondheid kan schaden.
De Europese instellingen zijn 9 november bijeengekomen om een voorlopig akkoord te vinden over de tekst van de Europese natuurherstelwet. De Biodiversiteitscoalitie blijft met een gemengd gevoel achter. “We zijn blij dat het akkoord terug alle ecosystemen bevat die origineel in het wetsvoorstel waren opgenomen, maar de artikels zijn afgezwakt ten opzichte van het voorstel van de Europese Commissie en de positie van de Raad. Het is teleurstellend om te zien dat er veel uitzonderingen zijn opgenomen en dat de verplichtingen voor de lidstaten te flexibel zijn.”
09 november 2023
Vijftien consumentenorgansiaties hebben bij Europa klacht ingediend tegen grote producenten van flessenwater. Onder meer Danone, Coca-Cola en Nestlé schilderen hun producten veel groener af dan ze zijn, stellen ze.
Door de voedselverspilling aan te pakken, kunnen Europese landen de ecologische voetafdruk fors verminderen. Deense onderzoekers zien grote winsten op het vlak van water-, land- en energieverbruik.
08 november 2023
Regeringen zijn van plan om in 2030 zowat dubbel zoveel fossiele brandstoffen te produceren als wat het Klimaatakkoord van Parijs toelaat. Dat blijkt uit een VN-onderzoek van twintig grote producerende landen van steenkool, olie en gas.
Koraalriffen hebben er een nieuwe vijand bij: overal ter wereld rukken korstvormende algen snel op. De algen gedijen in het warmere water, overwoekeren de koralen en verstikken ze.
Landschapsarchitect Louis De Jaeger begrijpt niet waarom veel mensen klimop willen kortwieken of verwijderen. Klimop is immers een ontzettend waardevolle plant, betoogt hij.
07 november 2023
Heel veel jongeren zijn uitermate bezorgd over de klimaatverandering en willen dat het onderwijs hier meer aandacht aan besteedt. Burgerbeweging Grootouders voor het Klimaat ondersteunt de verzuchting van de jongeren met een open brief aan alle scholen. ‘Toon uw inzet voor hun toekomst.’
Er is te weinig financiële ondersteuning voor zonne-energie in de armste landen van de wereld. Dat weerhoudt zonne-energie ervan om overal het volledige potentieel te bereiken, zo stellen Britse wetenschappers in een analyse.
06 november 2023
In de Chileense hoofdstad Santiago staat de droge, zuidelijke zomer voor de deur en dreigt een watertekort. Meer dan 40% van de 19,5 miljoen Chilenen wonen in Santiago, en het drinkwater wordt er steeds schaarser. Gemeenschappen in en rond de stad herontdekken de natuur nu als oplossing voor dat probleem.
In Europa zijn ‘verborgen bomen’ goed voor maar liefst een miljard ton aan extra biomassa. Het zijn bomen in steden en landelijke gebieden die eerder niet meegerekend werden in inventarisaties omdat ze niet in een bos groeien.
Van 27 november tot 1 december vindt in New York de tweede bijeenkomst plaats van de lidstaten van het Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens. De regering heeft ondanks deelname in 2022 als 'waarnemer' aan de eerste bijeenkomst van de lidstaten van het Verdrag, nog niet bevestigd dat ze terug zal deelnemen.
Een schimmel of milieuramp kan een plantensoort plots op de rand van uitsterven brengen. Wetenschappers leggen diepgevroren back-upcollecties aan. Bij –196°C sturen ze de planten zelfs de eeuwigheid in.
Hoe maken we in de toekomst nog medicijnen, bouwmaterialen, textiel of verpakkingsmaterialen als we geen fossiele grondstoffen meer gebruiken? Er bestaan al veel alternatieven, maar die kunnen vaak nog niet gebruikt worden. Gelukkig kunnen slimme computerprogramma’s ons helpen.
04 november 2023
“Groene groei” en technologie gaan ons niet redden van de klimaatcrisis. Valt er dan nog iets in te brengen tegen doemdenken? Ja, vindt de Nederlandse filosofe Lisa Doeland. ‘Alternatieven zoeken vanuit de beperking, vanuit wat we vandaag al hebben: dat vind ik een inspirerende gedachte.’
03 november 2023
De productie, het transport, het verpakken en de opslag van voedsel leidt samen tot een uitstoot van 4,6 gigaton CO2 per jaar. Dat is een hap van 15 procent van het jaarlijkse wereldwijde verbruik van fossiele brandstoffen.
Ons land had deze zomer al een eerste keer uitstel gekregen.
31 oktober 2023
Voormalig minister van Ontwikkelingssamenwerking Réginald Moreels heeft een zeer lange staat van dienst als humanitair chirurg in oorlogsgebieden. Hij keurt zowel de aanval van Hamas als de gruwelijke repressie van Israël af. Er bestaat niet zoiets als een rechtvaardige oorlog. Moreels doet een oproep voor staakt-het-vuren en dialoog tussen de vredespartijen in beide kampen.
Na vijf jaar komt er eindelijk nog eens een loonsverhoging aan voor de 4,5 miljoen kledingarbeiders in Bangladesh. Maar die loonsverhoging dreigt wel heel mager uit te vallen nu de werkgevers een schandalig ontoereikend voorstel van 10.400 Tk of minder dan 90 euro per maand op tafel leggen. De fast fashion-merken, die al jaren leefbare lonen beloven, weigeren hun steun uit te spreken voor de looneis van de vakbonden en zich te engageren om hogere prijzen te betalen aan hun leveranciers.
30 oktober 2023
Professor Saleemul Huq uit Bangladesh was een vaste waarde op elke klimaattop. Op 29 oktober overleed hij op 71-jarige leeftijd. Eos sprak hem onlangs nog over de kloof in wereldwijd klimaatonderzoek. ‘De literatuur is gekleurd.’
Volgens kinderrechtenorganisatie Save the Children is het aantal kinderen dat in drie weken tijd in Gaza is gedood, hoger dan het jaarlijkse aantal kinderen in alle conflictgebieden samen sinds 2019.
29 oktober 2023
Volgens nieuw onderzoek van de Britse universiteiten van Surrey en Swansea is het haalbaar om relatief goedkope, lichte zonnepanelen te ontwikkelen die energie kunnen genereren in de ruimte.
28 oktober 2023
MO*columnist Jan Mertens heeft een boek geschreven over klimaatemoties. Hoe gaan we om met de angst, het verdriet, de kwaadheid of de machteloosheid die we ervaren door de klimaatcrisis? Een fragment.
27 oktober 2023
Volgens de Scientists for Global Responsibility, een Britse organisatie die wil dat wetenschap vooral zou bijdragen aan vrede, sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid, zullen de door een kernaanval veroorzaakte megabranden gedurende minstens zeven tot tien jaar wereldwijd zware ontwrichtingen van het weer veroorzaken. Stedelijke en industriële doelwitten bevatten immers veel brandbaar materiaal, zoals asfalt, kunststoffen en fossiele brandstoffenvoorraden. Een of meerdere nucleaire vuurballen zouden enorme hoeveelheden roetdeeltjes afkomstig van brandende steden tot hoog in de stratosfeer stuwen. Op een hoogte van 10.000 meter en meer zouden deze partikels het inkomende zonlicht grotendeels reflecteren en een wereldwijde afkoeling van de gemiddelde temperatuur veroorzaken.
Code Rood versus de luchtvaartindustrie: Don’t crash the planet
Afspraak zondag 3 december, vanaf 13u, station Brussel Noord
Hoewel we de afgelopen dagen een stortvloed aan beelden en cijfers te verwerken kregen over wat er in Palestina gaande is, lijkt al die informatie ons inzicht nauwelijks te vergroten. Daarvoor is de nodige historische achtergrond en kadering nodig. Een spoedcursus.
26 oktober 2023
Op 25 oktober sprak VN-Secretaris-Generaal António Guterres de Veiligheidsraad toe. Hij stelde de terroristische aanval van Hamas op gelijke voet met de terreur van 78 jaar onteigening, verdrijving en bezetting door de staat Israël, wat bij de Israëlische regering niet in goede aarde viel. DeWereldMorgen publiceert zijn toespraak met Nederlandstalige ondertitels zodat je zelf kan oordelen hoe evenwichtig zijn toespraak is.
25 oktober 2023
De Europese Unie zal haar eigen energie- en klimaatdoelen niet halen op basis van de plannen die tot nog toe zijn ingediend. Dat blijkt uit een vernietigende doorlichting van Climate Action Network Europe, een koepel van milieuorganisaties.
24 oktober 2023
Steeds meer Joodse Israëli verlaten die regio of willen dat doen. Die emigratie heet 'yerida' en is het tegengestelde van de 'aliyah', de immigratie van Joden uit de zogenaamde diaspora naar Israël. De Israëlische overheid maakt emigratie knap lastig. Door o.a. de eis van een exit visum en andere administratieve obstakels.
21 oktober 2023
Door de oorlog in Oekraïne explodeerde de vraag naar palmolie. En dat is niet zonder gevolgen, zien de activisten van milieuorganisatie Walhi. In hun thuisland Indonesië ondervinden ze de schadelijke effecten van de palmolie-industrie aan den lijve: ‘We hebben met een catastrofe te maken.’
19 oktober 2023
In Europa wordt steeds meer schaliegas gebruikt om onze huizen te verwarmen en dat is geen goed nieuws, schrijft Bart Dewaele van de ngo Join For Water. De schaliegaswinning leidt immers tot een ongeziene uitputting van onze watervoorraden.
16 oktober 2023
De hoeveelheid wolken is de laatste jaren flink afgenomen. Dat blijkt uit gegevens van het KMI in Ukkel. Dat zonnestralen ons land daardoor beter bereiken lijkt goed nieuws, maar het baart wetenschappers zorgen.
De landbouw moet dringend minder plastics gaan gebruiken, stellen wetenschappers in het vakblad “Nature”. Zo kunnen we voorkomen dat microplastics en giftige chemicaliën terechtkomen in de bodem, en ook in ons voedsel.
15 oktober 2023
Blijven we de urgentie van de klimaatcrisis minimaliseren? Of erop antwoorden met een cynisch ‘niet wij, niet hier, niet nu’? Die reacties geven in elk geval geen vertrouwen dat politici zullen doen wat nodig is, schrijft MO*columnist Jan Mertens. ‘Een mens zou van minder hysterisch worden.’
13 oktober 2023
Bernie Sanders was dinsdag 10 oktober in Bozar in Brussel, waar hij in een uitpuilende zaal sprak met Karl van den Broeck, hoofdredacteur van Apache, over zijn nieuwste boek: 'Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme'. Wij waren erbij en noteerden zijn openingstoespraak. “Sociale ongelijkheid en de klimaatcrisis zijn de problemen waartegen we actie moeten voeren en tegen de superrijken die dit systeem in stand houden. Er is in feite maar één probleem: rijkdom en macht”.
12 oktober 2023
De Europese hopteelt krijgt het moeilijker in een opwarmend klimaat, stelt onderzoek in Nature. Niet alleen daalt de oogst, ook de typische smaak komt in het gedrang.
11 oktober 2023
Acht maanden voor de verkiezingen publiceert de Klimaatcoalitie op woensdag 11 oktober haar 17 prioriteiten voor de regionale, federale en Europese verkiezingen in juni 2024. De klimaatcrisis blijft een enorme uitdaging en daarom roept de Klimaatcoalitie alle burgers uit om op 3 december om 12 uur 's middags in Brussel een duidelijke stem te laten weerklinken. Een stem die alle politieke leiders vraagt om werk te maken van een doeltreffende en rechtvaardige transitie. De grens van 1,5°C komt steeds meer in zicht, toch mogen we de hoop niet opgeven want elke tiende van een graad telt.
In Brazilië, de grootste sojaproducent ter wereld, rijpen de geesten om uitgeputte gronden te herstellen voor de teelt, in plaats van bossen te kappen om nieuwe landbouwgrond vrij te maken.
Een accu die liefst minstens tien jaar meegaat, geen zeldzame grondstoffen nodig heeft en snel oplaadt? Wetenschappers werken eraan, ook bij technologie die al bestaat. ‘Aan lithiumionaccu’s kunnen we nog flink wat verbeteren.’
09 oktober 2023
In Panama zullen ongeveer 300 inheemse families naar het vasteland worden overgebracht omdat het eiland dat ze bewonen vanwege de klimaatcrisis door het water zal worden verzwolgen.
België zal zich volgende week onthouden bij de stemming over de hervergunning van glyfosaat, een werkzame stof in verschillende bestrijdingsmiddelen. “Een compromis à la belge”, reageert Bond Beter Leefmilieu (BBL) teleurgesteld.
08 oktober 2023
Op 14 september 2023 is in het Brusselse Justitiepaleis de beroepsprocedure van de Klimaatzaak van start gegaan, met 60.000 eisers de grootste rechtszaak in de gerechtelijke geschiedenis van België – en zelfs de grootste klimaatzaak wereldwijd. De zittingen – telkens op donderdag en vrijdag – duurden acht dagen over een periode van vier weken. De pleidooien liepen tot 6 oktober 2023. We publiceerden op onze website de updates die David Van Reybrouck vanuit de rechtszaal maakte, hieronder het vierde en laatste verslag.
07 oktober 2023
In Brugge heeft een dertigtal klimaatactivisten zaterdagnamiddag het verkeer in de Smedenstraat geblokkeerd. Een aantal van hen werd door de politie aangehouden toen ze weigerden de blokkade op te heffen.
06 oktober 2023
We beginnen de sociale en ecologische crises steeds meer te voelen, en dus valt “degrowth” of ‘ontgroei’ niet langer weg te denken uit het debat. Maar helaas circuleren er hardnekkige misverstanden over die ontgroei. Hoog tijd om die definitief uit de wereld te helpen, vindt econoom Jonas Van der Slycken.
Van 2016 tot 2021 heeft extreem weer wereldwijd 43,1 miljoen kinderen uit hun huis gejaagd, blijkt uit cijfers van Unicef. Dat zijn er zo’n twintigduizend per dag.
Pesticiden die verboden zijn in de EU worden nog steeds massaal verscheept naar Zuid-Afrika. Daar beginnen arbeiders in de landbouw zich te verenigen om aan te tonen dat die bestrijdingsmiddelen hun gezondheid schaden. “Waarom zijn onze levens minder belangrijk?”
05 oktober 2023
Volgens gegevens van de Europese klimaatdienst Copernicus was de afgelopen september de warmste maand ooit sinds de metingen. Het brengt 2023 weer wat dichter bij de twijfelachtige eer om warmste jaar ooit te worden.
Steeds meer mensen op de vlucht door droogte, overstromingen of mislukte oogsten - allemaal zaken die vaker voorkomen in een warmere wereld. Toch gnieten klimaatvluchtelingen tot vandaag geen enkele erkenning. Hoog tijd om die juridische leemte aan te pakken, schrijft Cristiano d’Orsi, hoogleraar Internationaal Recht aan de Universiteit van Johannesburg.
Amfibieën zijn overal ter wereld in grote problemen en hebben wanhopig behoefte aan bescherming. De klimaatverandering blijkt een steeds grotere rol te spelen in de teloorgang, stelt onderzoek in Nature.
04 oktober 2023
De wereldwijde werkgelegenheid in de hernieuwbare energiesector bereikt een recordpiek van 13,7 miljoen voltijdse banen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het Internationaal Agentschap voor Hernieuwbare Energie (Irena) en de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO).
Meer dan 75 organisaties hebben een open brief gepubliceerd aan nationale en Europese politici. In de brief roepen ze op om privévliegtuigen te verbieden en om frequent vliegen te belasten.
03 oktober 2023
Tropische bossen zijn niet langer de belangrijkste CO2-reservoirs ter wereld, stelt een nieuwe studie in Nature. Boreale en gematigde bossen hebben die rol overgenomen.
02 oktober 2023
Cruisemaatschappijen investeren steeds vaker in schepen op vloeibaar aardgas. Ze profileren die move als een ‘klimaatvriendelijke’ actie. Maar onderzoek toont aan dat dit niet de hele waarheid is, stelt de ngo Opportunity Green. Die dient klacht in wegens “greenwashing”.
28 september 2023
Hoe weet je of er gevaarlijke chemische stoffen in je regenjas of voedselverpakking zitten? De nieuwe app Scan4Chem kan daarbij helpen.
Zes Portugese jongeren tussen 11 en 24 jaar worden morgen (woensdag) gehoord door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Ze klagen Europese regeringen aan voor de enorme bosbranden in Portugal in 2017. Ngo’s spreken van een historisch proces.
De heetste winter ooit, gevolgd door een bijzonder droge lente, leidt tot grootschalige droogte in heel Bolivia. Zes van de negen departementen kampen nu met droogte.
La Commission européenne a annoncé l'envoi d'un avis motivé à la Belgique concernant la politique des nitrates en Flandre. Il s’agit de la dernière étape avant un éventuel renvoi du pays devant la Justice européenne.
Op 12 oktober stemt Europa over glyfosaat. Als het van de Europese Commissie afhangt, krijgt de omstreden onkruidverdelger een vergunning van maar liefst tien jaar. Nochtans tonen heel wat studies dat glyfosaat niet enkel leidt tot een verhoogd risico op onder meer kanker en de ziekte van Parkinson, maar ook bijdraagt aan de verzwakking van de biodiversiteit, stellen Niels Luyten van Vogelbescherming Vlaanderen en Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu.
27 september 2023
De hoop om de ergste gevolgen van de klimaatverandering te vermijden blijft leven, met dank aan het fenomenale succes van hernieuwbare energie. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Internationaal Energieagentschap (IEA).
De Deputatie van Provincie Antwerpen heeft de lozingsvergunning voor ultrakorte en korte keten PFAS bij 3M geweigerd. 3M vroeg in april een vergunning aan voor het lozen van extra korte keten PFAS, waarbij de lozing momenteel onvergund verloopt. Dat doen ze al jaren en met deze nieuwe vergunning was het opzet om de huidige situatie te regulariseren. Tegelijkertijd zegt het bedrijf in 2025 met alle PFAS te willen stoppen. “In afwachting wou men dus nog eens lekker voluit gaan” zegt Katrin Van den Troost (vzw Climaxi). Maar daar heeft de Deputatie dan toch een stokje voor gestoken.
Regenwormen blijken een onderschatte rol te spelen in de mondiale voedselvoorziening. Ze dragen elk jaar bij aan de productie van 140 miljoen ton voedsel, stelt onderzoek in Nature.
Op 14 september 2023 is in het Brusselse Justitiepaleis de beroepsprocedure van de Klimaatzaak van start gegaan, met 60.000 eisers de grootste rechtszaak in de gerechtelijke geschiedenis van België – en zelfs de grootste klimaatzaak wereldwijd. De zittingen – telkens op donderdag en vrijdag – zullen acht dagen duren over een periode van vier weken. De pleidooien lopen tot 6 oktober 2023. We publiceren hier de updates die David Van Reybrouck vanuit de rechtszaal maakt, hieronder het tweede verslag van David Van Reybrouck.
26 september 2023
Uit onderzoek onder mensen tussen 16 en 30 jaar blijkt dat driekwart zich zorgen maakt over het klimaat. 20 procent voelt regelmatig klimaatstress.
22 september 2023
De Noorse toendra rekent op strenge winters en temperaturen die met gemak tientallen graden onder het vriespunt gaan. De temperatuurschommelingen van de laatste jaren blijken een groot probleem voor de rendierpopulaties in Noorwegen én voor de mensen die er afhankelijk van zijn. “We kunnen niet meer vertrouwen op de natuur”.
21 september 2023
Maar liefst 98 procent van de Europeanen leeft in een gebied met een schadelijke luchtkwaliteit. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de Britse krant The Guardian.
De Vlaamse Regering wil dat vanaf 2029 geen nieuwe wagens met verbrandingsmotoren meer verkocht worden. De Barometer Elektrisch Autorijden, die Bond Beter Leefmilieu vandaag publiceert, toetst deze doelstelling af aan de hand van vijf cruciale parameters: de betaalbaarheid en het marktaandeel van de elektrische wagens, het aantal en de spreiding van de laadpalen en de uitfasering van fossiele wagens. “Aan de huidige trend is slechts 46% van de nieuwe wagens volledig elektrisch in 2029.”
De wereld moet een flinke inhaalbeweging maken als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, blijkt uit cijfers van consultancybedrijf PwC. Vanaf nu moet de uitstoot elk jaar 17,2% dalen – of zeven keer sneller dan het huidige tempo.
20 september 2023
De wereld moet een flinke inhaalbeweging maken als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, blijkt uit cijfers van consultancybedrijf PwC. Vanaf nu moet de uitstoot elk jaar 17,2 procent dalen - of zeven keer sneller dan het huidige tempo.
De Europese Unie gebruikt heffingen op CO2-uitstoot om een gaspijplijn in Roemenië te financieren. Brussel beweert dat het project de uitstoot zal verminderen in vergelijking met steenkool, maar critici veroordelen de beslissing.
19 september 2023
Patiënten met borst-, eierstok-, huid- en baarmoederkanker blijken opvallend hogere niveaus van bepaalde chemicaliën in hun lichaam te hebben. Een grootschalig onderzoek in de VS vindt een “duidelijk verband” met stoffen als PFAS en Bisphenol A.
18 september 2023
Hoe zal de toekomst eruit zien? Een verstandige benadering is om de menselijke soort vanuit een extern perspectief te beschouwen. Stel je voor dat je een buitenaardse waarnemer bent die tracht te begrijpen wat er hier gaande is, of een historicus 100 jaar in de toekomst- ervan uitgaande dat die dan nog bestaat, wat niet vanzelfsprekend is - die terugkijkt naar wat er vandaag gebeurt. Je zou iets zeer opmerkelijks vaststellen.
De toename van zowel droogtes als erg natte periodes vormt een grote uitdaging voor het waterbeheer overal ter wereld. Niet alleen de beschikbaarheid van water staat onder druk, maar ook de kwaliteit ervan, blijkt uit internationaal onderzoek.
Of het nu gaat om de strijd tegen honger, armoede en ziekte of de toegang tot schoon water en energie: de klimaatverandering en extreem weer halen de hele ontwikkelingsagenda overhoop. Dat blijkt uit een gezamenlijk rapport van 18 VN-instellingen en agentschappen.
15 september 2023
Scherp 's middags je hersenen aan met hot topics en een warme kom soep. Boeiende sprekers ontleden actuele thema's met een Brusselse invalshoek.
In de week van 18 tot 23 september zoeken we met de Grootouders tekenen van hoop in de klimaatcrisis. Elke dag in een andere provincie. Elke dag een boeiend programma, gecoördineerd door de lokale GvK-afdeling.
14 september 2023
Vissen worden kleiner van gestalte door menselijk handelen. Dezelfde trend lijkt zich ook bij andere organismen af te tekenen, zij het een stuk minder duidelijk.
In deze rubriek brengt veellezer Marc Vandepitte markante feiten, cijfers of quotes van over heel de wereld die in de andere media weinig of geen aandacht kregen, maar zeker het vermelden waard zijn om de chaotische wereld van vandaag te begrijpen. Deze keer de invoer van Russisch gas, Afghanen aan hun lot overgelaten en vluchtelingenkinderen geplaatst bij zedendelinquenten.
Het boek 'Apocalypsofie' van Lisa Doeland leest als een ijskoude emmer water over je hoofd, niet als verfrissing maar als wake-up-call. Paul Verhaeghe las het en is verontwaardigd, maar hij weigert te doemdenken en maakt zich terecht boos over de onwillige struisvogelpolitici die een echte aanpak van de klimaatcrisis voor zich uit blijven schuiven.
De schoolstakingen van Greta Thunberg en haar volgelingen hebben een tastbare indruk gemaakt op het consumentengedrag. Uit onderzoek in Zwitserland blijkt dat bijna een op drie zijn gedrag heeft veranderd.
Wereldwijd de helft van onze vlees- en melkproducten vervangen door plantaardige alternatieven levert enorme klimaat- en milieuwinsten op, zegt een nieuwe studie in Nature. De CO2-uitstoot zou met 31 procent dalen en de aantasting van bossen en natuurgebied zou grotendeels gestopt kunnen worden.
De blootstelling van de Europeanen aan de chemische stof bisphenol A ligt veel te hoog en vormt een gezondheidsrisico voor miljoenen mensen. Dat blijkt uit onderzoek van het Europees Milieuagentschap (EEA).
De wereldwijde vraag naar fossiele brandstoffen zal nog voor 2030 beginnen te dalen. Dat zegt Fatih Birol, topman van het Internationaal Energieagentschap (IEA). ‘Elektriciteit en brandstoffen met een lage uitstoot staan steeds meer in voor de stijgende energiebehoeften van de wereld.’
13 september 2023
De ontbossing in het Braziliaanse Amazonegebied blijft een neerwaartse trend vertonen, zo blijkt uit gegevens die vrijdag zijn vrijgegeven door INPE, het nationale ruimteonderzoeksinstituut van Brazilië.
De haastige uitbreiding van kobalt- en kopermijnen in de DR Congo leidt tot gedwongen uitzettingen en ernstige mensenrechtenschendingen zoals seksueel geweld, brandstichting en mishandeling. Dat blijkt uit onderzoek door Amnesty International in het zuiden van het land.
Driekwart van de Europese hommelsoorten kan in de komende halve eeuw bedreigd worden. Dat schrijven Belgische wetenschappers in het vakblad Nature.
Rijke landen reduceren geleidelijk hun CO²-uitstoot, maar dat is bij lange na niet genoeg om klimaatrampen te stoppen, zoals de hittegolven, extreme regenval en bosbranden die de planeet deze zomer teisterden. De staat moet drastische maatregelen nemen om onze economieën snel CO²-neutraal te maken.
12 september 2023
Rusland draaide na de invasie de gaskraan toe en de wereld – vooral Europa – moest op zoek naar alternatieven. Het gevolg was een opstootje in de vraag naar olie en steenkool. Maar vandaag is duidelijk dat op de langere termijn vooral ingezet wordt op schone energie.
11 september 2023
De grootste banken ter wereld pompen twintig keer meer in de oorzaken van de klimaatcrisis dan regeringen in het zuiden krijgen voor klimaatoplossingen. Dat blijkt uit cijfers van de ngo ActionAid.
09 september 2023
De zomercampagne ‘Niet meppen, wel appen’ heeft anderhalf miljoen waarnemingen van insecten in Vlaanderen opgeleverd. ‘Een massa insecten, maar toch zien we bij veel soorten een achteruitgang’, concludeert Natuurpunt.
Vorige maand publiceerden de University of Maryland en de Global Forest Watch, GWP, een overzicht van het verlies aan bos in de afgelopen twintig jaar. De GWP is een initiatief van het World Resources Institute. Het instituut is gevestigd in Washington DC en heeft een bijzonder gedetailleerde en informatieve website. U vindt hem hier. Het overzicht berust op de jaarlijkse gegevens over het bosverlies door brand die door de Universiteit van Maryland worden verzameld en geanalyseerd. De analyses berusten op Landsat-satellietbeelden.
08 september 2023
De pressiegroep erkent dat een dagelijkse blokkadeactie slecht kan vallen bij het publiek en kan leiden tot verlies aan goodwill.
Het nieuwe boek van Aviel Verbruggen over energiewinning. en -gebruik mag een olympische prestatie genoemd worden. Een inspiratiebron voor basiswerkers, ondernemers en politici.
Welvarende landen slagen er niet in om economische groei in evenwicht te brengen met de internationale klimaatdoelstellingen. Spreken over ‘groene groei’ is misleidend, stelt een nieuwe studie in The Lancet, omdat deze landen er niet in slagen om hun emissies voldoende terug te dringen.
07 september 2023
Ja, het was een kwakkelzomer. Maar weer mag je niet verwarren met klimaat. De fenomenen die we de afgelopen zomer zagen zijn meer dan alarmerend. In plaats van met combiplassers bezig te zijn zou het alle hens aan dek moeten zijn.
Stoere oorlogstaal en -daden overheersen het politieke en publieke debat over de Oekraïneoorlog, stellen ook Vlaamse vredesorganisaties vast. MO* stelde aan hen de vraag of ze hun boodschap van vrede nog verkocht krijgen.
06 september 2023
Het burgercollectief Rise for Climate Belgium doet een oproep om op 17 september; Autoloze zondag, te betogen in Brussel voor het "geleidelijk maar snel" afstappen van fossiele brandstoffen. Dat zegt Kim Lê Quang, voorzitter van het burgercollectief.
Europese longspecialisten hebben opgeroepen om dringend in actie te komen tegen de klimaatcrisis. ‘Die vormt een van de grootste risico’s voor mensen met ademhalings- en longproblemen’, schrijven ze.
Glyfosaat, de werkzame stof in verschillende bestrijdingsmiddelen, is overal: het is al aangetroffen in menselijke urine, huisstof en de bodem. Uit nieuw onderzoek van Pan Europe en de Europese Groenen blijkt dat de stof en zijn metaboliet AMPA ook terug te vinden is in de waterlopen van elf van de twaalf onderzochte lidstaten …
05 september 2023
De commerciële walvisvangst in IJsland zal worden hervat na een verbod van twee maanden. De regering heeft de walvisjacht in juni tijdelijk verboden vanwege zorgen over het dierenwelzijn, maar laat de praktijk nu toch weer doorgaan. Dat lokt veel kritiek uit van milieuactivisten en voorstanders van dierenrechten.
Klimaatakkoorden, de beurzen, voedselproductie, leveringsketens die beginnen in China en eindigen in onze winkels… Een wereld zonder internationale samenwerking lijkt ondenkbaar. Maar de oorlog in Oekraïne brengt die samenwerking in gevaar.
Wereldwijd worden steeds grotere hoeveelheden N2O uitgestoten, ook bekend als lachgas. De emissie van dit broeikasgas – vele malen krachtiger dan CO2 – is de voorbije eeuw verdrievoudigd. Vooral stuwmeren vormen het probleem.
04 september 2023
Hoewel ze grotendeels verantwoordelijk zijn voor de verergerende klimaatcrisis in Oost-Afrika, betaalden de rijke landen Ethiopië, Kenia, Somalië en Zuid-Soedan in 2021 slechts 2,4 miljard dollar aan klimaatgerelateerde ontwikkelingsfinanciering, in schril contrast met de 53,3 miljard dollar die Oost-Afrika jaarlijks nodig zegt te hebben om zijn klimaatdoelen voor 2030 te halen.
Back on Track Belgium is een collectief van burgers die ijveren voor de terugkeer van nachttreinen. Zij stellen vast dat de liberalisering van de trein geen enkele belofte heeft ingevuld. Zij vragen federaal minister van Mobiliteit Gilkinet (Ecolo) om het komende Belgische EU-voorzitterschap te gebruiken als platform voor een echt Europees treinnetwerk, in het bijzonder voor nachttreinen als ecologisch, aangenaam en haalbaar alternatief.
01 september 2023
De klimaatactivisten van Extinction Rebellion voerden maandag opnieuw vreedzame actie tegen de investeringen van PNB PARIBAS FORTIS in fossiele brandstoffen, omdat de bijhorende industrietak niet goed is voor de klimaatopwarming. Ze vragen hier aandacht voor door roerloos en met gesloten ogen voor de ingang te liggen, als een verwijzing naar de slachtoffers van de extreme weersomstandigheden die klimaatopwarming met zich meebrengt.
De leiders van de G20 komen op 9 en 10 september bijeen in New Delhi. Daar zullen ze onder meer maatregelen bespreken om de klimaatverandering aan te pakken en schone energie te stimuleren. Verschillende experts vinden dat de G20-landen een deadline moeten vastleggen voor het afschaffen van subsidies. Enkel zo kunnen fossiele brandstoffen uitgefaseerd worden.
31 augustus 2023
We worden ons steeds bewuster van de klimaatcrisis, maar tegelijkertijd lijkt het alsof we er zelf niets aan kunnen doen. Volgens Loes van Hove van KlimaatContact klopt dat niet en kunnen we zelf veel meer doen dan we denken. Hoe dat moet, legt ze uit in deze nieuwe aflevering van Alles Wordt Beter.
Volgens nieuw onderzoek van de Universiteit van Cambridge en de Vrije Universiteit Amsterdam overdrijven de meeste CO2-compensatieprogramma’s in hoeverre ze bomen planten of ontbossing voorkomen. Dat zet het systeem van de populaire koolstofkredieten zwaar onder druk.
29 augustus 2023
Klimaatbeweging Extinction Rebellion mag opkrassen uit zaal 1 van het SMAK in Gent. Het museum had die ruimte voor drie weken toegezegd aan de activisten, maar nu duidelijk wordt dat de geweldloze bezetting van een stuk autostrade voorbereid werd, spreekt museumdirecteur Phillipe Van Cauteren van een vertrouwensbreuk. In het Gentse leeft de indruk dat bevoegd schepen Sami Souguir (Open Vld) een vorm van druk zou uitgeoefend hebben.
28 augustus 2023
Kunstlicht verstoort de biologische klok van wilde dieren, en daardoor blijven ze ‘s nachts langer actief. Dat hebben biologen van de Universiteit Antwerpen aangetoond.
Zowel de hoeveelheid als de diversiteit van insecten neemt af in West-Europa. Dat besluiten wetenschappers die 82 eerder gepubliceerde studies over loopkevers en vlinders vergeleken. Menselijke activiteiten, landbouw, verstedelijking en klimaatverandering zijn de drijvende kracht achter het verlies.
25 augustus 2023
Australische onderzoekers hebben aangetoond dat kleine stedelijke vergroeningsprojecten een enorme boost kunnen betekenen voor het ecosysteem van de stad.
22 augustus 2023
Over de hele wereld verdwijnen gletsjers in een steeds sneller tempo als gevolg van klimaatopwarming. De terugtrekkende ijsmassa's laten land achter dat ruimte biedt aan nieuwe ecosystemen.
21 augustus 2023
Zondag trokken Ecuadorianen naar de stembus – niet enkel om een nieuwe president en parlement te verkiezen. Voor de allereerste keer in de geschiedenis, spraken burgers van een land zich in een referendum uit tegen oliewinning in een van de meest waardevolle natuurgebieden ter wereld. “De uitbuiting van mens en natuur door de olie-industrie wordt een halt toegeroepen”, reageert 11.11.11 tevreden.
De gevolgen van een veranderend klimaat worden steeds duidelijker: ongewone weersomstandigheden zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Maar de klimaatverandering heeft ook een impact onder het aardoppervlak, schrijft expert Matthew Blackett van de Universiteit van Coventry.
De vergunningverlening aan bedrijven staat sinds enige maanden volop in de schijnwerpers. Zo is er de vernietiging van de Ineos-vergunning, berichtte deze krant over lokale ambtenaren die verontwaardigd zijn door vriendjespolitiek in bouwdossiers, onthulde Apache dat Antwerpse vergunningen verhoudingsgewijs vaker worden vernietigd door de Raad voor Vergunningsbetwistingen en stelden wij een aantal gemeenten, provincies en hun mandatarissen in gebreke wegens illegale vergunningverlening(DS 13 juli).
19 augustus 2023
De recente verwoestende overstromingen in Peking hebben het Chinese “Sponge Cities Project” danig op de proef gesteld. Hoewel de hoofdstad onder het project extreme regenval zou moeten aankunnen, lieten tientallen mensen het leven en moest een gloednieuwe “sponsluchthaven” sluiten.
18 augustus 2023
Jacob de Boer is pas met pensioen. Maar ook als emeritus hoogleraar milieuchemie en toxicologie blijft hij zich in de media uitspreken over schadelijke stoffen, zoals PFAS. ‘Het voelt als mijn plicht.’
17 augustus 2023
Klimaat: Zowel Lisa Doeland als Wouter Kusters buigt zich over de vraag hoe je moet omgaan met de waarheid over klimaatverandering. Met humoristisch fatalisme? Of een beroep op de ratio?
Minister Zuhal Demir liet woensdag 16 augustus haar bloed testen op de aanwezigheid van PFAS. De test gebeurt op vraag van Bond Beter Leefmilieu. De milieukoepel gaat de komende weken langs met testkits bij verschillende politieke kopstukken. Met deze actie vragen ze maatregelen om het gebruik van schadelijke chemicaliën, zoals PFAS, uit te faseren.
De Cambodjaanse textielindustrie teert op illegaal gekapt brandhout. Het best bewaarde regenwoud van het land komt daardoor in gevaar.
De gevolgen van een veranderend klimaat worden steeds duidelijker: ongewone weersomstandigheden zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Maar de klimaatverandering heeft ook een impact onder het aardoppervlak, waardoor het gevaar op aardbevingen en vulkaanuitbarstingen kan toenemen.
16 augustus 2023
Een milieuorganisatie had bezwaar aangetekend maar volgens de hoogste bestuursrechter zijn de gevolgen voor natuurgebieden beperkt.
Als een kopstuk van het establishment verklaart dat het kapitalisme een zware crisis doormaakt, dan is het ernst en zit de schrik er goed in. Hieronder lees je een vlijmscherpe analyse van hoe de wereld er aan toe is. Deze longread is een must-read.
Op zaterdag hebben honderden Zuid-Koreanen in de hoofdstad Seoul betoogd tegen plannen van Japan. Het Zuid-Koreaans buurland kondigde vorige week namelijk aan dat het zal beginnen “behandeld” radioactief water te lozen in de Stille Oceaan.
Na verschillende terreinbezoeken aan plantages in Liberia en Kameroen, hebben onderzoekers aantijgingen bevestigd van seksuele intimidatie, oneigenlijk grondgebruik en oneerlijke wervingspraktijken aan het adres van het Belgisch-Luxemburgs palmoliebedrijf Socfin.
14 augustus 2023
‘Waarom naar Calais gaan als hier al hulp nodig is?’, vroegen Riet, Christiane en Mia zich in 2015 af. Ze waren net terug van een bezoek aan het vluchtelingenkamp in Noord-Frankrijk, en zagen aan Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel dagelijks een rij van honderden vluchtelingen die asiel wilden aanvragen. Ze besloten hier drie dagen per week ontbijt aan te bieden: Vriendschap Zonder Grenzen was geboren. Nu vieren ze hun achtste verjaardag, al hebben ze de situatie enkel zien verergeren.
Volgens de Argentijnse professor sociale wetenschappen José Seoane is de klimaatcatastrofe waarvan wordt beweerd dat ze in de komende jaren op de mensheid afkomt in feite al volop bezig. Het ongeziene recordaantal bosbranden in Canada zijn slechts één van de bewijzen van de ineenstorting van het voor de mens leefbare klimaat. "De oproepen tot verandering, geïnspireerd door klimaat- en sociale rechtvaardigheid, worden steeds dwingender en dringender."
Jeremy Corbyn blijft een consequent onvermoeibare verdediger van de juiste strijd. Op 6 augustus, 78 jaar na de VS-atoombom op Hiroshima, schreef hij deze opinie in de Islington Tribune, de lokale krant van zijn kiesdistrict in Londen. ‘De wereld stond nooit dichter bij een nucleaire oorlog, de enige manier om dit te vermijden is nucleaire wapens voor eens en altijd verbannen.’
In de Verenigde Staten hebben zestien jongeren gelijk gekregen in een rechtszaak tegen de staat Montana. De jongeren vochten een regel aan die verbood om de impact van wetten op het klimaat te bestuderen. De staat moet voortaan rekening houden met de CO₂-uitstoot en de gevolgen ervan op droogte, bosbranden en andere klimaatrisico’s. Het was de eerste Amerikaanse klimaatzaak die het tot in de rechtbank schopte.
13 augustus 2023
Zijn we soms bang van de stilte? vraagt MO*columnist Jan Mertens zich af. ‘In tijden van een kantelend klimaat kan net een beetje stilte ons misschien wel helpen om in te zien hoe absurd het “normale” kan zijn.’
12 augustus 2023
In januari wordt Celeste Saulo de eerste vrouw aan het hoofd van de Wereld Meteorologische Organisatie van de VN. Ze verdedigt met vuur het globale belang van meteorologische diensten en ziet een geëngageerde samenleving als de basis van verandering. ‘We hebben een ontwrichtende samenleving nodig.’
11 augustus 2023
De top in Jamaica over diepzeemijnbouw heeft voorlopig geen groen licht opgeleverd. ‘Er wordt steeds meer ingezien hoe onrechtvaardig en vernietigend diepzeemijnbouw zal zijn.’
De top van Belém in Brazilië op 8 augustus, gaf een duidelijk bericht aan de wereld vanwege de Amazone-landen. Ze verzetten zich tegen ‘groen kolonialisme’ en vragen de geïndustrialiseerde landen om hun historische schuld aan de rest van de wereld te betalen door te investeren in de bescherming van de regenwouden.
10 augustus 2023
Wereldnieuws was het de laatste weken. ‘De Golfstroom kan stilvallen in 2025’, kopten kranten naar aanleiding van een recent verschenen paper. In feite ging de publicatie niet over de Golfstroom, maar over de Atlantic Meridional Overturning Circulation, kortweg AMOC. En bij de genoemde termijn vallen ook vraagtekens te plaatsen. Wat zegt de wetenschap over al die amok rond de AMOC? ‘Of het nu in 2025 is of in 2100, we willen niet dat dit gebeurt.’
Op 20 juli gaf de Raad voor Vergunningenbetwistingen de Vlaamse Regering een ferme veeg uit de pan omdat ze ‘routinematig en achteloos’ had besloten dat Ineos Project One geen significante milieueffecten door extra stikstofdepositie zou veroorzaken. Niet over de grens en niet bij ons. Natuurlijk had Ineos in zijn vergunningsdossier voorzichtig toegegeven dat er een streepje stikstofdepositie zou zijn, maar de toename zou verwaarloosbaar klein zijn, te klein om ze in rekening te brengen. De framing van Ineos Project One als state of the art paradepaard ging er bij de Vlaamse Regering hoe dan ook in als zoete koek
De klimaatcrisis en de teloorgang van het milieu leiden op verschillende manieren tot een toename van mentaal, fysiek en institutioneel geweld tegen kinderen, schrijven vier Britse experten. Ze pleiten voor meer onderzoek naar het verband tussen extreem weer en geweld tegen kinderen.
“Luchtvervuiling en antibioticaresistentie zijn op dit moment de twee grootste bedreigingen voor de volksgezondheid”, volgens recent grootschalig onderzoek over bacteriën in fijnstof van luchtvervuiling. Resistentie tegen antibiotica neemt toe in gebieden waar veel luchtvervuiling wordt gemeten.
De klimaatverandering gaat in het arctisch gebied drie tot vier keer zo snel als elders in de wereld. Veranderende weerpatronen tasten in het noordwesten van Canada de kwetsbare natuur aan, de cultuur en voedselvoorziening van inheemse gemeenschappen. Hoe kunnen ze overleven en tegen welke prijs?
09 augustus 2023
Ons voedselsysteem bleek de voorbije jaren rampzalig kwetsbaar. Het is niet gebouwd om iedereen toegang tot voedsel en gezonde voeding te garanderen. Speciaal VN-rapporteur Olivier De Schutter schetst hoe we van crisis naar veerkracht kunnen gaan.
Articifiële intelligentie is anno 2023 hip en biedt tal van mogelijkheden. Maar de technologie komt ook met grote risico’s, waarschuwen activisten en AI-onderzoekers. ‘Bedrijven moeten verantwoordelijk kunnen worden gesteld als AI-modellen schade berokkenen.’
08 augustus 2023
Afgelopen maand brak de temperatuur wereldwijd verschillende records, bevestigt het Europese observatieprogramma Copernicus.
04 augustus 2023
Jaarlijks dreigt meer dan 122 miljard dollar aan economische activiteit verloren te gaan als extreem weer de werking van havens verstoort. Onderzoek door de Universiteit van Oxford spreekt van een grote impact op de internationale handel.
03 augustus 2023
Je zou het bijna worden als je de ontwikkelingen in vooral het kneuterige Vlaamse en het Belgische politieke landschap vergelijkt wat er in de echte wereld om ons heen aan het gebeuren is. Overal worden de warmterecords bijna dagelijks gebroken, behalve in het mooie Vlaamse land dan. Daar hebben we nog geluk. Ondanks dat dit jaar het warmste jaar ooit zal worden, zijn de weergoden ons gunstig gezind. Maar onze klimaatcrisis ontkennende politici breken voortdurend alle records door hun onverantwoordelijk gedrag en een volstrekt gebrek aan zorg voor de toekomstige generaties.
Sommige kwesties zijn een no-brainer en toch worden ze geen beleid. Waar wachten we op? Die vraag stelt maandblad SamPol zich in zijn 'Zomerrreeks 2023: 5 minuten politieke moed' met 40 korte artikels over ideeën die veel meer aandacht verdienen. Dit is één van die ideeën: "In afwachting van een EU die de productie van SUV’s verbiedt of beperkt, kan een lokale overheid SUV-vrije zones creëren in woonkernen".
Volgens Portugees klimaatonderzoeker João Camargo zijn de financiële crisissen van heden en toekomst klein bier tegen de vernietigende kostprijs van de klimaatcrisis, die onvermijdelijk op ons afkomt. Enkel een bundeling van alle ecologische en sociale krachten kan de klimaatverwoestende winsthonger van de multinationals nog stoppen.
Kunnen vleesvervangers een oplossing zijn voor noodlijdende boeren, de klimaatverandering én problemen met de volksgezondheid? Denemarken trok 168 miljoen euro uit voor onderzoek naar vleesvervangers en premies voor boeren die plantaardige eiwitten produceren. ‘Een win-winsituatie voor iedereen.’
02 augustus 2023
De gemiddelde koolstofvoetafdruk van de grote BEL20 bedrijven bedraagt 20,84 miljoen ton CO2 per jaar Dit komt overeen met de jaarlijkse uitstoot van de armste 34% in België, d.w.z. 3,87 miljoen mensen, zo toont Oxfam aan in een nieuw rapport vandaag. Vier bedrijven overtreffen dit gemiddelde: KBC, AB INBEV, Umicore en Solvay. Toch zijn er manieren om de investeringen te financieren die nodig zijn om een ambitieuze vermindering van de CO2-uitstoot te realiseren. Tussen 2016 en 2021 betaalden de BEL20-bedrijven immers meer dan €47,5 miljard aan dividenden uit aan hun aandeelhouders, of 70% van hun winst.
Tegenwoordig loont het soms om kleren opnieuw binnen te brengen bij de modeketens. Die geven je er een kortingsbon voor, en een goed gevoel. Ze beloven immers dat de kledij een “tweede leven” kan krijgen.
De Verenigde Staten willen miljarden bomen aanplanten in de strijd tegen de klimaatverandering. De wil is er, het geld ook, maar er nauwelijks boompjes voorhanden.
“Er is te weinig aandacht voor de impact van de klimaattransitie op de arbeidsomstandigheden van mijnwerkers en fabrieksarbeiders, waarschuwt de Nederlandse vakbond CNV Internationaal. "Om werkelijk duurzaam te zijn, mogen de sociale gevolgen niet vergeten worden.”
Nederlandse wetenschappers hebben een verband ontdekt tussen stofwolken boven de Sahara en methaan in de atmosfeer. De implicaties voor het klimaat kunnen groot zijn. “Dit is zeer bemoedigend.”
01 augustus 2023
Morgen, op 2 augustus, zullen alle hulpbronnen al opgebruikt zijn die de planeet in een jaar kan genereren. Als iedereen aan het tempo van de Belgen zou consumeren, zou “Earth Overshoot Day” zelfs al op 26 maart gevallen zijn, zegt het Wereldnatuurfonds.
‘We moeten echt stilstaan bij wie al gestorven is door de klimaatverandering én over hoe we nog meer doden voorkomen’, stelt de 16-jarige Benjamin. Hij doet wat hij kan om de klimaatslachtoffers te herdenken. ‘Het is heel erg dat we het nog niet begrepen hadden van de slachtoffers in andere landen.’
Extreem weer, de stijgende zeespiegel en milieuvervuiling maken dat hiv in de Aziatisch-Pacifische regio moeilijker valt in te dijken. ‘We weten dat de klimaatverandering de menselijke gezondheid beïnvloedt.’
31 juli 2023
Voor het Nigeriaanse kuststadje Ayetoro dreigt de totale vernieling door de stijgende zeespiegel én door olievervuiling. De inwoners zijn radeloos en vragen tevergeefs om hulp, van eender wie. Want oplossingen zijn er. ‘Ik smeek God om hier een einde aan te maken.’
De helft van alle kinderen in Europa en Centraal-Azië wordt steeds vaker blootgesteld aan hittegolven, het dubbele van het wereldwijde gemiddelde. Dat blijkt uit een onderzoek van Unicef in vijftig landen.
29 juli 2023
Op woensdag 26 juni werd Jim Skea verkozen tot nieuwe voorzitter van het IPCC, een organisatie van de Verenigde Naties die de risico’s van de klimaatcrisis evalueert. Wat is zijn visie? ‘Elke fractie van een graad maakt een verschil. Dat moeten we onthouden.’
28 juli 2023
Het aantal rechtszaken over klimaatverandering is sinds 2017 meer dan verdubbeld en neemt wereldwijd nog steeds toe.
27 juli 2023
Toeristen trekken naar de Middellandse Zee alsof er niets aan de hand is, maar de huidige hittegolven zijn wel degelijk een game changer, schrijven experten Susanne Becken en Johanna Loehr. Hoe, waar en wanneer we reizen gaat de komende jaren sterk veranderen.
Vuur speelt een belangrijke rol in ecosystemen, en dus ook in de evolutie van wilde dieren. Maar kan hun aanpassingsvermogen gelijke pas houden met de stijgende frequentie van natuurbranden?
De eerste drie weken van juli waren de warmste periode van drie weken die ooit is gemeten wereldwijd. Juli is goed op weg om de warmste maand uit de moderne geschiedenis te worden. Momenteel flirten we al met een globale opwarming van anderhalve graad, zij het nog niet structureel. De nieuwe voorzitter van het VN-klimaatpanel, Jim Skea, zegt dat we het klimaatakkoord van Parijs niet meer zullen halen. VN-baas Antonio Guterres spreekt klare taal.
26 juli 2023
De extreme hittegolven deze maand in grote delen van de VS, Zuid-Europa en China zouden ‘vrijwel onmogelijk’ geweest zijn zonder de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Dat is de conclusie van het World Weather Attribution-initiatief (WWA).
Hulporganisaties waarschuwen voor uitbraken van dengue in de nasleep van de vele overstromingen in heel Azië. Die creëren de perfecte broedplaatsen voor de mug die de ziekte overbrengt.
25 juli 2023
We kunnen geen krant openslaan of het nieuws beluisteren of er komt wel iets voorbij dat met klimaat, milieu of duurzaamheid heeft te maken. Met veel bombarie is door Europa een klimaatbesluit genomen dat echter niet verder reikt dan een inspanningsverplichting. Dus tot niets.
24 juli 2023
Stop Ecocide Belgium en Greenpeace verwelkomen de erkenning van ecocide als misdaad in het nieuwe strafwetboek. Dat werd donderdag 20 juli goedgekeurd in tweede lezing door de federale ministerraad. “Hoewel de wet beperkter is dan we hadden gehoopt, is het een belangrijke stap in de goede richting,” zegt Patricia Willocq, oprichtster en directrice van Stop Ecocide Belgium. “Nu is het aan het Parlement om de wet te versterken.”
De Noorse archipel Spitsbergen warmt 6 keer sneller op dan de rest van de wereld. Het lokale bestuur probeert de schade te beperken. ‘Deze plek is altijd het toneel geweest van ontdekking en uitbuiting. Het is tijd om die cyclus te doorbreken.’
21 juli 2023
John Kerry in China: wil en kan hij samenwerking rond het klimaat verzoenen met de koude oorlog tegen China?
20 juli 2023
Reizen met de trein is in Europa gemiddeld twee keer duurder dan vliegen, blijkt uit onderzoek door Greenpeace. Op sommige routes en bij last-minute boekingen kan het prijsverschil nog veel groter zijn, en dat heeft veel met het beleid te maken.
14 juli 2023
De klimaatcrisis dreigt een derde van de vlasoogst teniet te doen. Dat meldt de Europese koepel voor vlas, linnen en hennep. Vlasboeren experimenteren met wintervlas om hittegolven te slim af te zijn.
13 juli 2023
Met zo’n 2.500 waren ze, de deelnemers aan de Beyond Growth Conferentie in het Europees Parlement, en tel daarbij nog eens bijna het dubbele aantal deelnemers online. Hiermee was de conferentie het grootste evenement ooit over ‘de groei voorbij’, en zelfs het grootste evenement ooit in het Europees Parlement. Het initiatief lag bij een groep van 20 parlementsleden uit 5 grote fracties, met Philippe Lamberts (Ecolo) als stuwende kracht.
Verschillende schoonmaakproducten die in tal van gezinnen worden gebruikt, blijken gevaarlijk voor de gezondheid. Dat wijst een studie uit in opdracht van ACV.
12 juli 2023
Europees Parlement stemt voor natuurherstelwet: hoopvol signaal voor de toekomst
De zomer van vorig jaar was de warmste ooit gemeten in Europa en heeft geleid tot 61.000 vroegtijdige overlijdens. Volgens een analyse in wetenschappelijk tijdschrift Nature Medicine werden vooral vrouwen van boven de 80 slachtoffer van de hitte.
Stoppen met plastic: veel bedrijven beloven het, maar nog meer bedrijven vermijden het. De ngo Surfrider Foundation Europe brengt in kaart welke strategieën ze toepassen om plastic te blijven gebruiken.
11 juli 2023
De Mozambikaanse aluminiumindustrie, de grootste industrie van het land, beweert dat haar aluminium klimaatvriendelijk is dankzij schone energie. Zo zou Mozambique onder de dreigende Europese CO2-grensbelasting uit kunnen komen. Maar onderzoekers betwijfelen de beweringen.
Het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en Jan De Nul Group onderzoeken de milieu-impact van drijvende zonnepanelen op zee. Ook Nederland gaat 2,8 miljoen euro investeren in onderzoek naar het potentieel van drijvende zonnepanelen.
09 juli 2023
Seizoensvoorspellingen zijn al maanden voor de zomer een signaal van wat ons te wachten staat. Tussen maart en mei bleek met toenemende waarschijnlijkheid, dat we een bovennormaal warme zomer zullen krijgen.
08 juli 2023
In deze bijdrage bekijken we de onderlinge relaties tussen oorlog, milieu en klimaat. Dit artikel wil niet de indruk wekken dat broeikasgassen of milieuschade het hoofdprobleem zijn bij oorlog. De bekommernis om het leven, het welzijn en de gezondheid van de burgers blijven voorop staan. Maar in het huidig perspectief van toenemende bezorgdheid over het klimaat is het goed om ook daarin de rol van militaire operaties, wapens en oorlogsschade onder de loep te nemen. En dan blijkt dat er causale verbanden bestaan in beide richtingen, die belangrijk zijn in het globale beeld en in de preventie.
07 juli 2023
De internationale scheepvaartsector heeft na dagen van onderhandelen in Londen een akkoord bereikt over het inperken van de uitstoot van vrachtschepen. Die zijn verantwoordelijk voor ongeveer 3 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Tegen 2030 moet de uitstoot met minstens 20 procent naar omlaag, om "tegen of rond" 2050 een nuluitstoot te bereiken. Milieuorganisaties reageren kritisch.
NL
Nucleaire deal: kernachtig bedrog, gegarandeerde winsten voor Engie, onzekerheid voor de gemeenschap
- 11 maartbewegingMet veel trompetgeschal werd begin juli 2023 de nucleaire deal aangekondigd, het akkoord tussen de federale regering en de Franse energiegigant Engie - of is het andersom? De 11 maart beweging is niet overtuigd, integendeel. Een goede maatstaf om dergelijke akkoorden te beoordelen is hoe de financiële markten erop reageren. Het aandeel van Engie schoot na de aankondiging van het akkoord de hoogte in. Duidelijker kan niet.
06 juli 2023
Wat door de Europese Commissie – daarin devoot gevolgd door de grote media – wordt verkocht als een grote stap vooruit in de productie van veilig voedsel is in werkelijkheid een zoveelste cadeau aan de agro-industrie, dat de rechten van boeren en consumenten andermaal laat vallen voor de ongebreidelde graaiwinsten van de grote agrobedrijven.
Kunnen koolstofkredieten een deel leveren van de miljarden die nodig zijn om het Congolese woud te redden? Dat moet nog blijken. MO* trok naar Congo en zag er zowel hoopvolle projecten als struikelblokken. Maar kunnen we het ons permitteren om het systeem van koolstofkredieten niét te gebruiken?
Natuurcriminaliteit eist een hoge tol van Europese bedreigde soorten en vormt een groeiende bedreiging, stelt een studie in elf Europese landen. Toch blijven de meeste misdrijven onbestraft: ‘Dieren kunnen geen aangifte doen.’
05 juli 2023
De wereldwijd stijgende temperaturen verstoren het broedseizoen van vogels, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek. Dat kan verregaande gevolgen hebben voor de al dalende vogelpopulaties wereldwijd.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft nieuwe richtlijnen uitgevaardigd om kinderen beter te beschermen tegen “agressieve” marketing voor ongezonde voeding.
04 juli 2023
De gevolgen van de klimaatcrisis dringen steeds regelmatiger ons leven binnen. Toch komen we niet in actie. We zijn net zo verlamd als de beschavingen in het verleden die geconfronteerd werden met catastrofale vernietiging.
Wetenschappers hebben plastic afval aangetroffen in de mest van de bedreigde Indische neushoorns in het Chitwan National Park in Nepal. Dit kan schadelijk kan zijn voor hun gezondheid en de overleving van hun soort.
Dit is het tweede van vier artikelen over zin en onzin van gratis openbaar vervoer. In het eerste deel gaan we in op de situatie in het Groothertogdom Luxemburg waar het openbaar vervoer in het voorjaar van 2020 gratis werd. In het tweede deel komt de situatie in ons land aan bod en in het derde deel is het woord aan onderzoekers. In het vierde en laatste deel wordt een en ander samengevat en voeg ik er mijn bedenkingen aan toe. Deze reeks artikelen kwam tot stand met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor bijzondere journalistiek.
03 juli 2023
De lage-emissiezones in steeds meer Europese steden hebben een positieve invloed op de volksgezondheid. Dat blijkt uit een studie die verschenen is in het medische tijdschrift The Lancet.
Dit is het eerste van vier artikelen over zin en onzin van gratis openbaar vervoer. In het eerste deel gaan we in op de situatie in het Groothertogdom Luxemburg waar het openbaar vervoer in het voorjaar van 2020 gratis werd. In het tweede deel komt de situatie in ons land aan bod en in het derde deel is het woord aan onderzoekers. In het vierde en laatste deel wordt een en ander samengevat en voeg ik er mijn bedenkingen aan toe. Deze reeks artikelen kwam tot stand met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor bijzondere journalistiek.
01 juli 2023
Wat als een land dammen bouwt voor eigen watergebruik en er daardoor in de buurlanden meer droogte, sociale onrust en conflicten zijn? ‘Als landen hun watergebruik optimaliseren en beter samenwerken,’ stelt milieuwetenschapster Sophie De Bruin, ‘wordt het risico op conflict in stroomgebieden minder groot.’
Na de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne en de steeds sluimerende opstoten van migratiecrises, komt stilaan weer de meest omvangrijke van alle crises, de klimaatproblematiek, bovenaan de belangstelling van de media.
30 juni 2023
Het Vlaams klimaatplan is onvoldoende onderbouwd en kan zijn doelstellingen waarschijnlijk niet waarmaken. Bovendien gaan er kansen verloren om de energierekening voor de Vlamingen betaalbaarder te maken door sneller af te stappen van fossiele energie. Dat zegt de adviesraad SERV vandaag in een nieuw advies aan de Vlaamse regering.
We worden steeds vaker geconfronteerd met droogte en waterbommen, en dat hebben we voornamelijk aan onszelf te danken. Actie om het tij te keren lijkt ondanks pogingen zoals Weerbaar Waterland, het advies van het expertenpanel hoogwaterbeveiliging aan de Vlaamse Regering, niet te lukken. In deze aflevering deelt Robin Verachtert van Natuurpunt zijn inzichten.
Ondanks grote politieke ambities en inspanningen op vlak van bosuitbreiding, blijft het dweilen met de kraan open, zeggen Bos+ en Greenpeace in een nieuw rapport. Er wordt nog steeds veel ontbossing vergund, er is onvoldoende compensatieplicht en bovendien scoort jonge bosaanplant minder goed op het vlak van CO2-opslag en biodiversiteit.
Donderdag werd aan de Scheldeoevers in Hoboken een nieuwe samenwerking gelanceerd tussen River Cleanup en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO). Burgers worden opgeroepen om met drones het zwerfvuil langs de Schelde te spotten en zo hotspots in kaart te brengen. Artificiële intelligentie combineert de beelden, zodat nadien gericht opgeruimd kan worden.
Alles is er, schrijft MO*columniste Virginie Platteau, om onze hedendaagse universele uitdagingen aan te pakken. Maar dan moet wel het hele systeem op de schop. ‘Het kapitalisme loslaten betekent een existentiële crisis.’
We weten dat we te veel vlees eten en produceren, schrijft econoom Jonas Van der Slycken. Maar de individuele overproducent of overconsument met de vinger wijzen, zal weinig zoden aan de dijk brengen. Afkicken van onze vleesverslaving vraagt om collectieve rituelen.
Tijdens de Europese Raad van 8 en 9 juni bereikten de EU-lidstaten een historisch akkoord over twee belangrijke onderdelen van het nieuwe Europese Migratiepact. Flor Didden, migratie-expert bij 11.11.11, vindt het akkoord teleurstellend en wijst op de belangrijkste tekortkomingen.
29 juni 2023
Dit najaar, vanaf 14 september tot 6 oktober, is de klimaatzaak geagendeerd in het Brusselse hof van beroep. Wat werd alweer geoordeeld in eerste aanleg? Waarom ging men in beroep en waarop is dit gebaseerd? Welke zou de impact kunnen zijn van een positieve uitspraak?
Activisten van XR Gent vielen woensdagavond 28 juni 'dood' neer voor een kantoor van BNP Paribas. Zo klagen ze de verantwoordelijkheid van de grootbank voor de klimaatcrisis aan. 'Dode' burgers en de treurende ‘Rode Rebellen’ symboliseren de klimaatslachtoffers die de bank mee veroorzaakt door hun investeringen in fossiele brandstoffen. XR Gent eist dat BNP haar verantwoordelijkheid neemt en haar fossiele investeringen volledig stopzet.
Greenpeace Gent organiseert in Gent een minimanifestatie om een ambitieuze Europese natuurherstelwet te eisen. Met een miniatuurversie van een betoging wijzen de leden van Greenpeace Gent erop dat we veerkrachtige natuur nodig hebben om de klimaatdoelstellingen te halen en het verlies aan biodiversiteit te stoppen. Dezelfde actie zal deze week ook plaatsvinden in andere steden zoals Namen, Brussel en Leuven.
In het Congolese park Kahuzi-Biega zijn interacties tussen dieren en mensen schering en inslag. Om de risico’s van overdraagbare ziektes te beperken, werd het project One health gelanceerd. Daarbij wordt gepleit voor een holistische aanpak: de gezondheid van mens, milieu en dier vormt één geheel.
28 juni 2023
Elke dag verliezen we in Vlaanderen meer dan een voetbalveld aan bos. Dat is veel, zeker als je weet dat Vlaanderen al een van de meest bosarme regio’s van Europa is. Om daar verandering in te brengen, hebben we samen met BOS+ de ontbossing in Vlaanderen in kaart gebracht in een nieuw rapport: ‘Ontbossing in Vlaanderen: onze bossen op wandel.’ Het onderzoek toont dat onze bestaande bossen verdwijnen aan een alarmerend hoog tempo. Hier delen we de belangrijkste bevindingen.
27 juni 2023
UGent toont effecten klimaatverandering aan met VRT-archiefbeelden van de Ronde van Vlaanderen
‘Alarm Phone’ is een alarmlijn voor bijstand aan bootvluchtelingen in nood. De noodlijn wordt bemand door een netwerk van activisten in Europa en Noord-Afrika. Een aantal mensen van het ‘Alarm Phone’-netwerk zakt deze week af naar Brussel waar ze voor het Europees Parlement een actie organiseren. Ze zullen 48 uur lang, van woensdag 28/06 om 12h tot vrijdag 30/06 om 12h, een duizendtal mails luidop voorlezen die ze sinds januari dit jaar gestuurd hebben naar de autoriteiten om bootvluchtelingen in nood te redden. Ze nodigen iedereen uit om langs te komen.
De beweging voor Klimaat en Sociale Rechtvaardigheid Climaxi organiseert bloedonderzoek naar sporen van PFAS in samenwerking met lokale buurtcomité's. Daarmee toont ze het gebrek aan inzet en initiatief van het Departement Gezondheid en Welzijn van de Vlaamse overheid aan. In plaats van mee te werken mobiliseert deze overheidsdienst om het initiatief te boycotten.
Zoals alle Europese landen moest België op 30 juni zijn Klimaatplan indienen bij de Europese Commissie. Maar door het gebrek aan inzet van Vlaanderen zal deze deadline niet gehaald worden. Deze houding zal een grote impact hebben op de Belgische economie, haar industrieën en de inspanningen die nodig zijn om de klimaatverandering tegen te gaan.
Het boek 'Een vlecht van heilig gras' van de inheemse Amerikaanse auteur Robin Wall Kimmerer zou volgens Walter Lotens niet misstaan tussen alle ingewikkelde wetenschappelijke rapporten van het VN-Klimaatpanel. “Dit boek verdient wereldwijde bekendheid”.
Extreme milieufenomenen zoals bosbranden en droogtes zetten ecosystemen zodanig onder druk dat ze steeds moeilijker terug evenwicht vinden. Dat leidt dan tot een zogeheten tipping point voor ecologisch verval. En die kantelpunten komen steeds sneller, zegt een nieuwe studie in Nature.
Vlinders worden wereldwijd het hardst getroffen door de groei van steden. Gebrek aan groen en voedsel treft daarnaast ook veel wilde bijen die vroeg in het voorjaar vliegen, blijkt uit een wereldwijde studie.
26 juni 2023
Brussels minister van Klimaat Alain Maron (Ecolo) wil voorlopig het Belgisch energie- en klimaatplan niet indienen bij de Europese Commissie indien Vlaanderen zijn klimaatinspanning niet verhoogt of zich financieel borg stelt. Dat zegt Vlaams minister van Leefmilieu Zuhal Demir (N-VA), nadat de verschillende bevoegde ministers daarover eerder op de dag rond de tafel hebben gezeten.
Kinderen zijn de grootste dupe van de klimaatcrisis, maar tellen eigenlijk nauwelijks mee in de inspanningen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Dat zeggen Unicef, Save The Children en Plan International in een gezamenlijk rapport.
In hoge bergketens zoals de Alpen bliksemt het nu dubbel zo vaak dan 40 jaar geleden. Dat hebben onderzoekers van de universiteit van Innsbruck ontdekt. Het geeft hun een beter begrip van de relatie tussen de klimaatverandering en lokaal weer.
België heeft een belangrijk Koninklijk Besluit goedgekeurd dat de export verbiedt van pesticiden die in de EU al verboden zijn voor gebruik. Het verbod wordt toegejuicht door een coalitie van ngo's die zich inzetten voor de geleidelijke eliminatie van synthetische pesticiden.
De gemiddelde koolstofvoetafdruk van de grote BEL20 bedrijven bedraagt 20,84 miljoen ton CO2 per jaar. Dit komt overeen met de jaarlijkse uitstoot van de armste 34% in België, d.w.z. 3,87 miljoen mensen, zo toont Oxfam aan in een nieuw rapport die onlangs uitkwam. Vier bedrijven overtreffen dit gemiddelde: KBC, AB INBEV, Umicore en Solvay. Toch zijn er manieren om de investeringen te financieren die nodig zijn om een ambitieuze vermindering van de CO2-uitstoot te realiseren. Tussen 2016 en 2021 betaalden de BEL20-bedrijven immers meer dan €47,5 miljard aan dividenden uit aan hun aandeelhouders, of 70% van hun winst.
De Vlaamse en de Franstalige Grootouders voor het klimaat en NGO's in België, Frankrijk en Portugal hebben actie gevoerd bij hun centrale banken.
22 juni 2023
Vliegmaatschappijen misleiden hun klanten met claims rond “groen” of “duurzaam” vliegen, zeggen Testaankoop en 21 andere Europese consumentenorganisaties. Ze dienen samen met koepelorganisatie BEUC klacht in tegen 17 maatschappijen bij de Europese Commissie.
De gemiddelde CO2-voetafdruk van veertien Bel20-bedrijven is gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van de armste 34 procent van de bevolking, blijkt uit een rapport van Oxfam. Er zijn mogelijkheden om de CO2-impact van de bedrijven te verkleinen, zegt Oxfam, maar die worden niet benut.
Waarom waren we niet klaar voor een pandemie en slagen we er misschien niet in om ons voor te bereiden op de volgende? Onderzoekers zetten vraagtekens bij de kortzichtige aanpak van regeringen.
21 juni 2023
Het tentenkamp aan het klein kasteeltje werd opgedoekt, de Paleizenstraat werd ontruimd en plots was het muisstil rond de opvangcrisis. Maar is het opvangprobleem daadwerkelijk opgelost? Verre van.
De Argentijnse politieke klasse promoot investeringen in olie en gas als een patriottische onderneming. Milieuactivisten die zich ertegen verzetten, worden belachelijk gemaakt.
20 juni 2023
Tijdens de EU-Milieuraad van vandaag verklaarde de meerderheid van de Europese milieuministers zich te kunnen vinden in de compromistekst voor een Europese natuurherstelwet. De compromistekst werd goedgekeurd door 20 lidstaten, die 66,13% van de EU-bevolking vertegenwoordigen. België onthield zich.
Europa warmt tweemaal sneller op dan als het globaal gemiddelde, de zomer van 2022 was de warmste ooit gemeten en de extreme temperaturen hebben meer dan 16.000 dodelijke slachtoffers geëist. Ziedaar de toestand van het klimaat in Europa vorig jaar.
Begin mei kondigde Code Rood aan dat hun volgende actie gericht zou zijn tegen Engie, het meest klimaatschadelijke bedrijf in België. Nu, een paar weken voor de start van de actie, meldt Code Rood honderden inschrijvingen, ondersteund door een stevige reeks van infosessies en trainingen in heel België.
Insecten leveren verschillende diensten die van levensbelang zijn voor het functioneren van ecosystemen en onze samenleving. Een greep uit hun rijke aanbod aan straffe diensten.
Afgelopen weekend bereikte de federale regering nog geen akkoord over de langverwachte fiscale hervorming. Greg Van Elsen van HERW!N, de koepel van de erkende kringloopcentra in Vlaanderen, hoopt dat de regering alsnog werk maakt van een fiscaliteit die circulair ondernemen stimuleert.
De Vlaamse en de Franstalige Grootouders voor het klimaat en NGO’s in België, Frankrijk en Portugal hebben actie gevoerd bij hun centrale banken. Het doel: lagere rentetarieven verkrijgen voor energierenovatieleningen (1). Renovatie is essentieel om de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren en de bevolking te beschermen tegen extreme weersomstandigheden en stijgende energieprijzen (2). Nu de recente door de Europese Centrale Bank (ECB) doorgevoerde renteverhogingen investeringen in renovatie duurder maken, roepen activisten en NGO’s de Europese centrale banken op om een mechanisme voor groene leningen op te zetten om renovatieprojecten te ondersteunen.
19 juni 2023
Congo is een grootmacht op het vlak van biodiversiteit. Met buitenlandse hulp brengt het land die zelf in kaart. Tegelijk zetten menselijke activiteiten alle ecosystemen onder druk, erkennen de Congolezen zelf. In de natuurparken, de hotspots van biodiversiteit, zijn de uitdagingen groot.
Schimmels zijn veel belangrijker voor het klimaat dan gedacht, blijkt uit nieuw wetenschappelijk onderzoek. Ze slaan een derde van de jaarlijkse wereldwijde CO2-uitstoot op en verdienen daardoor veel meer aandacht, zeggen wetenschappers.
In Bonn kwamen vertegenwoordigers van bijna 200 landen samen om ambitieuze doelen te bepalen in de strijd tegen de klimaatverandering, ter voorbereiding van de echte klimaattop in november dit jaar (COP28). De klimaatgesprekken werden pas op het nippertje gered, na bittere verdeeldheid tussen ontwikkelingslanden en welvarende landen.
De miljarden die nodig zijn voor de klimaatstrijd liggen eigenlijk voor het rapen. Ten minste als we willen kijken naar de subsidies die nu nog steeds in fossiele brandstoffen worden gepompt, maar ook in het in stand houden van landbouw- en visserijpraktijken zoals we die nu kennen. Dat zegt een nieuw rapport van de Wereldbank.
18 juni 2023
“Landbouw, natuur en milieu worden als tegenpolen neergezet en tegen elkaar uit gespeeld. Het feit dat ze wel verzoenbaar zijn, is volledig naar de achtergrond geraakt.” Dat stelt professor Erik Meers (UGent) deze week in een serie door Nutricycle Vlaanderen georganiseerde toespraken over nutriëntrecuperatie en kringlooplandbouw als antwoord op milieu-, natuur- en landbouwvraagstukken. In een interview met VILT uit professor Meers felle kritiek op de trage acceptatie van technologie en innovatie door de politiek. “Hoe kun je van boeren verwachten dat ze verduurzamen als je zelf deze verduurzaming tegenhoudt.”
16 juni 2023
Welk voedsel willen we en wat willen we ervoor opgeven? vraagt MO*columniste Virginie Platteau zich af. ‘De wereldbevolking voeden, dat wíl de agro-industrie niet. Overproductie en inadequate distributie zijn inherent aan het systeem waarin winstmarges voorgaan op het voeden van de mensheid.’
15 juni 2023
De eerste elf dagen van deze maand waren de heetste ooit gemeten voor deze tijd van het jaar. Dat zegt Copernicus, het aardobservatieprogramma van de Europese Unie.
Een werkgroep van het platform ‘Europa voor vrede en solidariteit’, dat sinds de Russische invasie in Oekraïne verschillende acties en betogingen organiseerde, reikt in een politieke nota tien aanbevelingen, denkpistes en aandachtspunten aan voor vrede in Oekraïne en een ander veiligheidsbeleid.
Microplastics in de lucht vormen een grotere bedreiging voor de menselijke gezondheid dan eerder gedacht, stelt nieuw onderzoek. Elk uur ademen we gemiddeld 16,2 deeltjes microplastics in - dat komt overeen met de grootte van een hele kredietkaart per week.
De zwavelvervuiling door cruiseschepen rond Europese havens was vorig jaar nog erger dan voor de pandemie. Grote uitzondering is Venetië, waar een verbod op grote schepen de vervuiling met 80 procent deed dalen. Dat toont aan dat er veel meer kan gebeuren, zegt milieudenktank T&E.
Offshore windparken moeten een netto-positieve impact hebben op biodiversiteit. Uit onderzoek bij de windparken Borssele 1&2 voor de Zeeuwse kust blijkt dit voor kabeljauw alvast te lukken.
14 juni 2023
In 2022 zijn opnieuw meer mensen op de vlucht geslagen, blijkt uit nieuwe cijfers van de VN. De oorlog in Oekraïne, extreem weer en toenemende conflicten in de wereld zijn daarvoor de belangrijkste oorzaken.
Het Netwerk van intellectuelen en kunstenaars ter verdediging van de mensheid (REDH) roept op om de staatsgreep te verwerpen en de vrede en de uitdrukking van de volkswil in Venezuela te steunen.
13 juni 2023
Hoe kunnen we, in het licht van toenemende droogte, overstromingen en de snelle bevolkingsgroei de toegang tot voldoende zuiver water garanderen? Wetenschappers Jim Saiers en Shimi Anisfeld denken na over de toekomst van ons water en geven oplossingen op korte en lange termijn.
Meer dan de helft van burgemeesters van grote Europese steden geeft klimaatactie de allerhoogste prioriteit. Dat blijkt uit de resultaten van de Eurocities Pulse-enquête waarin 92 burgemeesters uit 28 landen in Europa werden bevraagd.
12 juni 2023
Hoe kunnen we, in het licht van toenemende droogte, overstromingen en de snelle bevolkingsgroei de toegang tot voldoende zuiver water garanderen? Want ook vanuit de landbouw, de industrie en de energiesector is de vraag naar water groeiend. Professor Hydrologie Jim Saiers en hoofddocent en onderzoekswetenschapper Water en Milieuchemie Shimi Anisfeld van de Yale School of the Environment denken na over de toekomst van ons water en geven oplossingen op korte en lange termijn.
De klimaatcrisis wordt steeds tastbaarder, maar we blijven consumeren en broeikasgassen uitstoten aan een onhoudbaar tempo. Is radicaal activisme de enige manier om de wereld nog wakker te schudden? MO* ging in gesprek met drie activisten over ‘eco-sabotage’ en andere soorten klimaatverzet.
11 juni 2023
Was het een naïef besluit van MO*columniste Tine Hens in 1989 om geen vlees meer te eten? ‘Als ik nu naar mijn 15-jarige zelf kijk, voel ik een barst in mijn hart. Maar ik denk ook: liever naïef dan gewetenloos.’
Er is nog steeds geen duidelijkheid over wie nu de VN-klimaattop in 2024 kan organiseren. Het is de beurt aan een Oost-Europees land, maar de conflicten tussen Rusland en Oekraïne en Armenië en Azerbeidzjan maken eensgezindheid onmogelijk.
10 juni 2023
Rijke landen zijn bijna 180.000 miljard euro verschuldigd aan ontwikkelingslanden, stelt een studie in Nature. Ze zijn immers verantwoordelijk voor een in verhouding hogere CO2-uitstoot, terwijl arme landen het zwaarst worden getroffen door de gevolgen daarvan.
09 juni 2023
Een internationaal team van wetenschappers werkt aan een systeem dat de achtjaarlijkse rapporten van het VN-klimaatpanel aanvult met een actuele stand van zaken per jaar. Klimaatexpert Piers Forster van de Universiteit van Leeds legt uit waarom dat zo belangrijk is, en wat de laatste bevindingen zijn.
‘Waar economische migranten lange tijd kop van Jut waren, zijn ze door de arbeidskrapte – decennia na onze zoektocht naar “gastarbeiders” – opnieuw in trek’, stelt MO*hoofdredacteur Jago Kosolosky vast. Die realiteit botst met het antimigratiediscours waar politici keer op keer naar teruggrijpen.
Nachtvlinders of motten zijn nuttige insecten en blijken, net zoals bijen, fantastische bestuivers te zijn. Ze verdienen meer waardering én bescherming, vinden onderzoekers van de Universiteit van Sheffield.
08 juni 2023
De oceaan is de onbeminde vriend van de mens. Maar hij is er slecht aan toe, schrijft ecotoxicoloog en marien ecoloog Colin Janssen.
De wereld hinkt ver achterop bij de doelstelling om iedereen tegen 2030 toegang te geven tot betaalbare en duurzame stroom. Wereldwijd moeten nog altijd 674 miljoen mensen het zonder stellen, blijkt uit een rapport van verschillende VN-instellingen en het Internationaal Energieagentschap (IEA).
07 juni 2023
Hoe moeten we ons verhouden tot de Apocalyps? Vrezen voor het ergste en hopen op het beste? Om een andere toekomst denkbaar én mogelijk te maken, moeten we de horror onder ogen zien. Want we zitten er al middenin.
In het boek “De tijd dringt” schrijven 69 Grootouders voor het Klimaat een brief aan hun kleinkinderen, kinderen of beleidsmakers. MO* publiceert enkele van die brieven. Vandaag: de brief van professor Rik Pinxten aan zijn zoon Simon.
Net als na de sabotage van Nord Stream in de Oostzee aarzelen de media niet om vrij snel de waarschijnlijke dader aan te duiden, terwijl het nog ontbreekt aan enig element om er ook maar iets over te beweren. Het antwoord op de vraag 'Wie heeft hier baat bij? was bij Nord Stream vrij snel duidelijk, ditmaal is dat niet het geval.
14 activisten staan woensdag 7 juni terecht in Brugge voor hun deelname aan een geweldloze actie van Greenpeace België in de Fluxys gasterminal van Zeebrugge. Sympathisanten van onder andere Greenpeace, Amnesty International, Oxfam, ABVV, Extinction Rebellion, Grootouders voor het Klimaat, Ineos Will Fall, verzamelen voor de rechtbank om te protesteren tegen dit proces dat bedoeld is om klimaatactivisten te intimideren. Tegelijkertijd wordt er in Brussel actie gevoerd tegen een wetsvoorstel van minister van Justitie Van Quickenborne dat protest aan banden wil leggen.
Er is nog steeds geen duidelijkheid over wie nu de VN-klimaattop in 2024 kan organiseren. Het is de beurt aan een Oost-Europees land, maar de conflicten tussen Rusland en Oekraïne en Armenië en Azerbeidzjan maken eensgezindheid onmogelijk.
06 juni 2023
De natuurherstelwet: wat staat er eigenlijk in?
Wat wensen ouders hun pasgeboren kind? Dat het gezond is, dat het opgroeit tot een fijne tiener en uitgroeit tot een volwassen persoon. Er zijn geen ouders bekend die verlangen dat hun kind groeit en blijft groeien, en dus steeds groter wordt. Dat lijkt eerder iets voor een sprookje of beter een griezelverhaal. En toch is dit laatste verlangen de overheersende wens als het over onze economie gaat. Die moet groeien, en blijven groeien. Een land gaat zogezegd achteruit als het bruto binnenlands product niet groeit, als we niet steeds, jaar na jaar na jaar, meer producten en diensten produceren. En terwijl we ons goed kunnen voorstellen hoe onwezenlijk het zou als een kind zou blijven groeien – het huis, de stoelen, het eten, het zou allemaal te klein of te weinig zijn – lukt dat dus niet als het over de groei van de economie gaat in het huis van de mens, onze aarde. Terwijl die ook niet groeit. Sterker nog, ons leven gedijt enkel in die dunne laag boven en net in de aardkorst, de kwetsbare zone van de biosfeer,
Welvarende landen zijn iets minder dan 180.000 miljard euro verschuldigd aan ontwikkelingslanden, stelt een studie in Nature. Ze zijn immers verantwoordelijk voor een disproportioneel hoge CO2-uitstoot, terwijl arme landen het zwaarst worden getroffen door de gevolgen daarvan.
05 juni 2023
Welvarende landen zijn al drie jaar te laat met het nakomen van hun belofte om jaarlijks 100 miljard dollar te mobiliseren voor arme landen om de gevolgen van de klimaatverandering aan te pakken. Dat stelt Oxfam vandaag in een rapport.
04 juni 2023
Tijdens het pinksterweekend brak er brand uit in de Hoge Venen, meer bepaald nabij de Duitse grens. Het vuur werd gelukkig relatief snel onder controle gebracht, al gingen er zo’n 170 hectare veengras in de vlammen op. Struikgewas en kleinere naaldbomen doorstonden de hitte relatief goed, maar broedende vogels, slangen en kleine knaagdieren kregen het veel harder te verduren. Het had veel erger kunnen zijn indien er geen natte winter aan was voorafgegaan.
03 juni 2023
Congo is een grootmacht op het vlak van klimaatregulering. Congolese politici zijn zich daarvan steeds meer bewust en eisen nu boter bij de vis. Maar rijke landen leggen vooralsnog weinig geld op tafel, ziet milieuminister Ève Bazaiba. ‘We zullen het milieu niet beschermen met onze eigen goede wil.’
02 juni 2023
Greenpeace heeft vanochtend actie gevoerd bij de federale ministerraad, om duidelijk te maken dat het klimaat en de natuur geen pauze verdragen. De actievoerders schilderden de boodschap ‘fast forward for nature’ op de grond voor de Wetstraat 16. Ze wijzen erop dat we veerkrachtige natuur nodig hebben om de klimaatdoelstellingen te halen en het verlies aan biodiversiteit te stoppen. Greenpeace roept premier Alexander De Croo op om vaart te maken met het beleid voor de biodiversiteit, en de Europese voorstellen voor een natuurherstelwet te steunen.
Het Europees Parlement heeft de Textielstrategie goedgekeurd in een stemming. Maar liefst zeshonderd parlementsleden scharen zich zo achter de ambitie om fast fashion de wereld uit te helpen.
Een beperkte hittegolf in vochtige gebieden kan veel meer schade aanrichten dan veel hogere temperaturen in een drogere regio. Klimatologen Alan Thomas Kennedy-Asser, Dann Mitchell en Eunice Lo leggen uit hoe dat komt.
Tijdens de legendarische coronalente van 2020 herontdekte MO*columniste Virginie Platteau de weldaden van tuinieren. Het voelde aan als een welgekomen pauze, maar niet op de manier zoals eerste minister De Croo dat ziet.
Om écht komaf te maken met eurocentrisme is er meer nodig dan traditionele handelsrecepten met een groene saus, schrijft beleidsmedewerker bij Broederlijk Delen Wies Willems. Als het de EU menens is met meer gelijkwaardige relaties, moeten handelsinstrumenten worden ingezet als hefboom voor waardecreatie.
01 juni 2023
Uit een bevraging in 2021 blijkt dat de helft van de Belgen het liefst flessenwater drinkt, en een op de drie kraanwater verkiest. Een kwart drinkt zelfs nooit kraantjeswater. Hoe komt dat? Wat zit er nu écht in kraanwater en wat betekent dat voor jouw gezondheid?
De Noordzeenatuur heeft het moeilijk. Dat is geen nieuws, net zo min als het feit dat we kunnen helpen en dat dit zal lonen op de lange termijn. Immers, door de Noordzeenatuur te beschermen worden ook de effecten van de klimaatverandering verzacht. Op zee kan de gouden tandem van robuuste natuur én technologie ons verzekeren van hernieuwbare energie, kustbescherming en rijke biodiversiteit. We weten hoe en veel sectoren zijn voor. Waarom het dan niet gewoon doen? Het is tijd voor 5 minuten politiek leiderschap in plaats van verkiezingskoorts. 4Sea roept de Belgische beleidsmakers op om een ambitieuze Europese natuurherstelwet te steunen.
De permanent bevroren bodem in het Hoge Noorden werd altijd beschouwd als een ideaal gebied voor industriële activiteiten. De opwarming van de aarde legt nu een explosieve erfenis bloot.
Het gebruik van brandstoffen op basis van dierenvetten neemt toe in Europa. Maar wat gepromoot wordt als een schone brandstof voor auto’s en vliegtuigen, maakt ons transport in werkelijkheid minder duurzaam volgens koepelorganisatie Transport & Environment (T&E).
Door de opwarming van de oceanen verschuiven de leefgebieden van vissen naar het noorden. Op sommige plaatsen zijn bepaalde vissoorten zelfs al helemaal verdwenen, blijkt uit nieuw Schots onderzoek.
Deze lente vielen er in Vlaanderen vreemde vogels op te merken. Het gaat om zwarte ibissen en steltkluten, allebei soorten die zich normaal gezien ophouden in natte gebieden in het zuiden van Europa. Door de extreme droogte in Spanje en Italië trokken ze noodgedwongen noordwaarts.
31 mei 2023
De ene technologie, artificiële intelligentie (AI), leidt dezer dagen tot grote zorg: politiek, journalistiek en zelfs CEO’s van betrokken tech-bedrijven waarschuwen voor de grote risico’s. Des te opvallender is het grenzeloze optimisme over die andere technologie: kernenergie. Die krijgt, in tijden van klimaatverandering en energieschaarste, een nieuw leven toegeschreven. Vooral kleine modulaire reactoren, ‘small modular reactors’, SMR’s in het jargon, krijgen veel optimistische steun van politiek, journalistiek en betrokken bedrijfsleven. Ze zouden goedkoop, veilig en duurzaam zijn. Dat optimisme is onterecht, soms stuitend oppervlakkig en vaak misleidend. Ook deze technologie behoort kritischer benaderd te worden.
Bij de recyclage van plastic kunnen giftige stoffen zich op drie manieren opstapelen. Dat blijkt uit een rapport dat milieubeweging Greenpeace uitbracht in de aanloop naar onderhandelingen over een wereldwijd verdrag om plasticvervuiling te stoppen.
30 mei 2023
Recent verscheen bij uitgeverij Atlas 'De vloek van de nootmuskaat' van Amitav Ghosh en kreeg als ondertitel 'Boodschap aan een planeet in crisis' en eind 2022 publiceerde uitgeverij EPO 'Te groot om ons voor te stellen'. Wil Heeffer las ze allebei: “Ghosh schrijft op uiterst toegankelijke wijze over de nog altijd voortdurende effecten van het kolonialisme op natuur en mens.
Net voor de ontginning van ’s werelds meest ongerepte oceaanhabitat begint, wijst nieuw onderzoek op het belang van de bescherming ervan. In een gebied waarin België een kleine tweehonderd keer past, trof een team biologen zo’n vijfduizend tot nog toe onbekende organismen aan.
28 mei 2023
De kritiek op een eenzijdige focus op individuele verantwoordelijkheid in de klimaatcrisis is terecht, en tegelijk mogelijk een beetje misleidend, schrijft MO*columnist Jan Mertens. ‘Laten we naar onszelf kijken als burgers, en niet als consumenten. Individuele stappen doen ertoe.’
26 mei 2023
Anuna De Wever en Maarten Boudry debatteerden deze week in de studio bij Phara de Aguirre over zin en onzin van economische “degrowth” of “ontgroei” om het klimaat te redden. Een Europese wet over natuurherstel veroorzaakt politieke onrust tot in de federale regering. Klimaat, biodiversiteit en natuurherstel zitten op het snijvlak van wetenschap en politiek. Activisten, academici en beleidsmensen zijn ermee bezig, maar ook u, als kijker.
Klimaatactiviste Anuna De Wever en filosoof Maarten Boudry mochten met elkaar in discussie gaan in De Afspraak afgelopen dinsdagavond (23 mei) op Eén. Mocht je Maarten niet kennen, moet je je nu niet schuldig voelen. In tegenstelling tot Anuna die haar mening verkondigt aan iedereen en dit op een vurige manier ter harte neemt, zal je Maarten niet tegenkomen op de straat.
De VS verkoopt wapens aan minstens 48 autoritaire regimes. Het rommelt echter binnen de leidende elites in Washington DC. Meer en meer stemmen roepen op de waanzin van het huidige buitenlandse beleid van de VS te stoppen. De oorlog in Oekraïne moet ook omwille van het klimaat zo snel mogelijk onderhandeld stoppen. De Franse energiegigant Total verbergt zijn klimaatvernietigende activiteiten achter kleine vitrine-investeringen in hernieuwbare energie.
De bijna honderdjarige Kissinger is een van de meest ervaren strategische denkers van deze tijd. In een uitgebreid interview in The Economist maakt hij zich ernstig zorgen over de gevaarlijke wereldsituatie en geeft hij aan hoe een confrontatie tussen de VS en China kan vermeden worden.
Een netwerk van burgers dat een vluchtelingengezin rechtstreeks, actief en lokaal begeleidt tijdens hun integratietraject, dat is het uitgangspunt van Community Sponsorship. Het project van Caritas en Fedasil is net uit de pilootfase. ‘Op deze manier hebben vluchtelingen meteen een sociaal vangnet.’
25 mei 2023
Artsen zonder Grenzen, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Caritas International, Ciré en Dokters van de Wereld brengen in een gezamenlijk rapport de verontrustende gevolgen van de opvangcrisis op mensen die internationale bescherming zoeken aan het licht. Volgens de zes organisaties zijn de maatregelen van het federale akkoord over migratie, bedoeld om deze crisis op te lossen, ontoereikend gebleken. De bevindingen van het rapport zijn alarmerend en roepen op tot dringende aanvullende acties.
Activisten van Greenpeace België hebben vanochtend het gebouw van de Europese Raad in Brussel beklommen, terwijl de EU-ministers van handel vergaderden over het handelsakkoord met de Mercosur-landen. De actievoerders hingen er een spandoek met de slogan ‘Stop EU-Mercosur’. Een landbouwvoertuig simuleerde het sproeien van pesticiden om te protesteren tegen de verwachte toename van de export van giftige pesticiden als het handelsakkoord wordt goedgekeurd.
In een gezamenlijke reactie verwerpen Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, WWF, Velt, de Klimaatcoalitie, Natuurpunt, PAN Europe, Canopea, Natagora en Bral de negatieve politieke positionering rond het Europese klimaat-, natuur-, en milieubeleid. De problemen gaan niet weg door de kop in het zand te steken. Het is aan onze overheden om krachtig beleid te voeren dat onze leefomgeving en gezondheid beschermt. De pauzeknop indrukken is schuldig verzuim. Hoe langer we wachten, hoe moeilijker en duurder de oplossingen.
Arnaud Feist, CEO van Brussels Airport, heeft aangekondigd dat hij 1500 nachtvluchten wil ‘schrappen’. De milieubeweging en de omwonenden stellen dat het louter om een rechtzetting van overtredingen gaat, en geen oplossing biedt voor de ernstige slaapverstoring van meer dan honderdduizend omwonenden. Ze vragen bemiddeling om tot ernstige maatregelen te komen.
De tien grootste uitstoters in het Europese emissiehandelssysteem zijn allemaal kolencentrales, blijkt uit een analyse van energiedenktank Ember. Vooral Duitsland en Polen geraken maar niet af van de vervuilende brandstof.
Wie vandaag vasthoudt aan de achterhaalde logica dat “groene groei” het klimaatprobleem zal oplossen, staat buiten de vakgebieden van de ecologische economie en klimaatwetenschap, schrijft onderzoeker Nick Meynen. ‘Toch nodigt VRT zulke “experts” uit. Het resultaat? Erudiet verpakte desinformatie.’
24 mei 2023
In de zomer van vorig jaar kampte Europa met een van de ergste droogtes sinds de metingen. Dit jaar zit er niet veel beterschap in.
Leden van het Europees Parlement en het Amerikaanse Congres hebben op dinsdag een gezamenlijke open brief gepubliceerd waarin ze de afzetting eisen van de omstreden voorzitter van de volgende VN-klimaatconferentie, een oliebaas.
23 mei 2023
De nieuwe Europese natuurherstelwet botst op steeds meer verzet. Na de vraag van de Franse president Emmanuel Macron - en later ook van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) - om even de pauzeknop in te drukken voor nieuwe Europese klimaatplannen, roept premier De Croo (Open VLD) nu ook op om "de kar niet te overladen".
22 mei 2023
Over de risico's op rampen van kerncentrales, het onoplosbare probleem van het kernafval, de onverzekerbaarheid van de sector en de échte kostprijs verschijnen voortdurend kritische commentaren. Dat ook het gewone leven rond kerncentrales (en rond uraniummijnen) ernstige gezondheidsrisico's inhoudt krijgt minder aandacht. Nederlands auteur Els de Groen schreef deze analyse van een onterecht onderschat gevaar.
Mensen in Colombia die moeten vluchten voor de gevolgen van de klimaatverandering, zullen binnenkort misschien wettelijke bescherming genieten. Een belangrijke wet over klimaatmigratie - een primeur voor Latijns-Amerika - heeft afgelopen week de eerste hindernis genomen in het Colombiaanse parlement.
Wetenschappers en artsen waarschuwen de leden van G7 dat een volgende gezondheidscrisis veel weg zal hebben van de coronacrisis. De leiders van de zeven rijkste industrielanden kwamen de afgelopen dagen samen in Hiroshima.
Tegen het einde van deze eeuw zal het aantal boerderijen in de wereld met de helft gekrompen zijn, stelt onderzoek in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. De overblijvende bedrijven worden steeds groter, en dat vormt risico’s voor de biodiversiteit en onze voedselsystemen.
20 mei 2023
Het Amazoneregenwoud is de ultieme wildernis. Hier heerst de natuur, groots en meedogenloos, in al haar glorie. Dit was en is geen plaats voor landbouw of voor de mens, op een handvol jagers en verzamelaars na. Of toch? Recent archeologisch onderzoek heeft dit beeld volledig op zijn kop gezet.
Het toegenomen gebruik van pesticiden en kunstmest is de belangrijkste oorzaak voor de achteruitgang van de meeste vogelpopulaties in Europa. Dat is de conclusie van een grootschalige studie in 28 landen.
Met de opwarming van het oceaanwater neemt ook het aantal gevallen van piraterij toe, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Krimpende visbestanden duwen vissers sneller richting criminaliteit.
19 mei 2023
De oplossingen zijn nu al voorhanden om plasticvervuilng tegen 2040 met 80 procent te verminderen, zeggen de Verenigde Naties. Eind deze maand start in Parijs de tweede ronde van onderhandelingen over een wereldwijd verdrag om plasticvervuiling te stoppen.
18 mei 2023
De Stemming, een onderzoek in opdracht van De Standaard en de VRT, gepubliceerd op 11 mei is ronduit alarmerend. Het hoofdartikel in de krant, dat bevindingen van dit onderzoek weergeeft, krijgt terecht als titel ‘SOS politiek’. Drie zinnen uit het rapport zeggen genoeg. Een op de drie Vlaamse kiezers vindt België geen democratie. Zes op de tien bevraagde Vlamingen vinden een regering van technocraten een zeer goed idee. En ten slotte ziet een derde zelfs heil in een sterke leider die ons land bestuurt zonder zich druk te moeten maken om het parlement en de verkiezingen.
De productie en verkoop van elektrische voertuigen (EV) raakt in verschillende delen van de wereld in een stroomversnelling. Maar de daarbij behorende mijnbouw van nikkel bedreigt de rechten en de natuur van mensen in Indonesië en de Filipijnen, zo waarschuwt een nieuw rapport.
17 mei 2023
Het toegenomen gebruik van pesticiden en kunstmest is de belangrijkste oorzaak voor de achteruitgang van de meeste vogelpopulaties in Europa. Dat is de conclusie van een grootschalige studie in 28 landen.
Op dagen met meer luchtvervuiling stijgt het aantal zelfdodingen. Luchtvervuiling veroorzaakt schade aan longen en bloedvaten; fijn stof tast zelfs direct de hersenen aan. Een Canadees onderzoek voegt aan de bekende gevolgen nog een dodelijk gevolg toe: samen met de luchtverontreiniging neemt ook het aantal zelfdodingen toe. De wetenschappers namen de suïcidecijfers in Canada tussen 2002 en 2015 onder de loep en legden die naast de waarden van het dichtstbijzijnde meetstation voor stikstofdioxide, fijn stof en ozon. Een kortstondige toename van die waarden kon in verband worden gebracht met een verhoogd risico op zelfdoding. Het verband was het sterkst voor ozon.
Ondanks alle IPCC-rapporten over de klimaatcrisis stevenen we tegen 2100 nog steeds af op een opwarming van de aarde van 3 graden Celsius. Volgens de degrowth-beweging kan alleen een ander economisch model het tij keren. Ng Sauw Tjhoi praat hierover met economen Irma Emmery en Jonas Van der Slycken.
“De vrijheid van meningsuiting en protest is nochtans zuurstof voor een gezonde democratie en die moeten we dringend beschermen.” Dat is de centrale stelling van onderstaande opinie. Greenpeace nam het initiatief en nodigde o.a. de Grootouders voor het Klimaat uit om de tekst mee te ondertekenen. Co-voorzitter Bernard Hubeau deed dat, naast anderen die je onderaan de brief vindt. De opinie is ook online verschenen bij Knack.be.
16 mei 2023
De bazen van Delhaize sturen deurwaarders met bevelschriften van de rechtbank die elke sociale actie op en rond Delhaize-winkels verbieden. Volgens PLN-advocaten Hind Riad en Jan Buelens gaat deze aanval veel verder dan de strijd van de werknemers van één bedrijf. "Dit is een gevaarlijk precedent dat elke actievorm bedreigt, ook de klimaatbeweging, de strijd voor het leefmilieu, tegen kernenergie en de strijd voor vrede. Daar gaat de betoging van 22 mei over."
Eind 2022 waren er wereldwijd 71,1 miljoen mensen op de vlucht in eigen land voor crises en conflicten. Nooit eerder waren er zoveel intern ontheemden, blijkt uit een rapport van het Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC) en de Noorse Vluchtelingenraad (NRC).
De kleine man tegenover de grote Amerikaanse chemiereus: zo vatten enkele experten milieurecht de uitspraak van een Antwerpse vrederechter in de zaak tegen 3M samen. Maar wat moeten we nu denken van deze uitspraak? En welke impact kan ze hebben?
15 mei 2023
Zonder radicale transformatie zullen de ecosystemen van de oceanen dit decennium instorten.
Terwijl politieke leiders bijeenkomen voor een tweede conferentie in het Europese Parlement over hoe we “voorbij groei” gaan, pleit een groep academici en maatschappelijke organisaties om de geopolitieke crisis aan te grijpen als een kans om in Europa van onze groeiafhankelijkheid los te komen.
In een gloednieuw 'Crisis Info'-rapport over migratie naar Europa geeft de internationale medisch-humanitaire organisatie Artsen Zonder Grenzen (AZG) een overzicht van de belangrijkste en meest zorgwekkende effecten van het Europese migratiesysteem en roept ze opnieuw op tot oplossingen die mensenlevens beschermen en de waardigheid van iedereen hooghouden. Europese staten kondigen opnieuw een 'crisis' aan de Europese grenzen af, maar hun prioriteit blijft het stimuleren van meer institutionele steun voor meer opsluiting, meer grensmuren en meer deportaties, in plaats van zinvolle hulp en bescherming. De crisis van vandaag is er bovenal een van institutionalisering van het geweld in de hele EU.
13 mei 2023
Geen weer om een hond door te jagen, maar als de Vlaamse Regering stilletjes een ondermaats klimaatplan goedkeurt, zijn we van de partij.
Naar aanleiding van de theatervoorstelling “Antigone in de Amazone” van Milo Rau, schreven de Landloze Arbeidersbeweging MST en enkele experts en activisten een open brief die de praktijk van greenwashing door het Braziliaanse bedrijf Agropalma aanklaagt.
12 mei 2023
De scheepvaart ligt steeds meer onder vuur vanwege de grote klimaatafdruk. Europa legt strengere regels op, en ook de Internationale Maritieme Organisatie zal dat waarschijnlijk doen. We vroegen Don Maier van de Universiteit van Tennessee of de industrie die strengere doelstellingen kan halen.
Vandaag verzamelden zich een twintigtal vertegenwoordigers van de klimaatbeweging op het Martelaarsplein, waar de Vlaamse Regering de herziening van het Vlaamse Energie- en Klimaatplan bespreekt. Ze bekritiseren dat Vlaanderen slechts 40% minder broeikasgassen wil uitstoten tegen 2030, een pak lager dan de eerlijke bijdrage die Europa van elke lidstaat vraagt (47%).
In de ochtend van 12 mei overhandigden verschillende actiegroepen en organisaties als ludieke actie een taart aan de Europese Commissie om haar “te feliciteren” met de zevende verjaardag van de procedure tegen de Belgische overheid omwille van de slechte luchtkwaliteit. De actievoerders manen de Europese Commissie ook aan om zich voor nieuwe luchtkwaliteitsnormen te baseren op de laatste wetenschappelijke en medische kennis.
Twee grote bosbranden teisteren delen van Canada en Midden- en Oost-Rusland. De branden zijn deels normaal voor deze tijd van het jaar, maar experts uiten toch hun bezorgdheid omdat droogte het vuur extra aanwakkert. Op 8 mei kende de CO2-uitstoot uit deze branden de hoogste piek sinds 2019.
Liggen burgers aan de andere kant van de wereld net als wij ook wel eens wakker van het klimaat, van plasticvervuiling, van het mentaal welzijn van hun kinderen of van economische ongelijkheid? In welke mate zijn stedelingen op andere continenten begaan met de voedselzekerheid voor een groeiende wereldbevolking of de invloed van sociale media en fake news? IPS-correspondenten in verschillende wereldsteden in het zuiden trokken de straat op en gingen op zoek naar antwoorden. Waar liggen onze medewereldburgers wakker van?
11 mei 2023
Europese steden hebben het moeilijk om klimaatdoelstellingen vast te leggen die zowel ambitieus als haalbaar zijn. Zo miste Oslo - nochtans een gidsstad op vlak van klimaatbeleid - een belangrijke doelstelling om de uitstoot te halveren tegen 2020, en de Noorse hoofdstad is niet alleen.
Het Europees Parlement heeft nieuwe wetsvoorstellen goedgekeurd die consumenten beschermen tegen “greenwashing” door bedrijven en tegen de vroegtijdige veroudering van elektronica.
10 mei 2023
De snel groeiende productie van olie en gas in de de VS eist een zware tol van de volksgezondheid. Nieuw onderzoek spreekt van een jaarlijkse rekening van 77 miljard dollar.
De Verenigde Naties publiceerden eind maart een vernietigend rapport over mensenrechtenschendingen door Libië, in het bijzonder tegen migranten. Amper twee maanden eerder heeft de Italiaanse overheid haar samenwerking met Libië verlengd. Dat de mensenrechten van migranten en vluchtelingen steeds geschonden worden, is geen noodlottig toeval. Het is een rechtstreeks gevolg van die samenwerking, en het wordt gefinancierd door de Europese Unie.
GvK is blij met de toestemming van hun ambassadeur Jan Mertens en van Dirk Holemans, respectievelijk voorzitter en coördinator van Sociaal-ecologische denktank Oikos, om hun repliek op het klimaatsceptisch discours, op 9 mei verschenen in DM, te mogen publiceren op de GvK-website.
09 mei 2023
Meer dan 100 mensen voeren vandaag actie aan de aandeelhoudersvergadering van Fluxys in Brussel. Samen met Vredesactie, Greenpeace, Tegengas|Dégaze en Bond Beter Leefmilieu (BBL) klagen ze aan dat Fluxys blijft investeren in fossiel gas, en zo de oorlog in Oekraïne in stand houdt en de gezondheid schaadt van gemeenschappen in de VS. “Wij eisen dat Fluxys uit fossiel gas stapt - voor het klimaat, de mensenrechten en de vrede.”
De gemeenteraad van Zwolle heeft een motie aangenomen om fossiele reclame te verbieden via een verordening. Zwolle is daarmee de 1e Nederlandse gemeente – en mogelijk zelfs de 1e wereldwijd – die fossiele reclame gaat weren via een lokale wet. Het college moet de komende tijd aan de slag met het opstellen van de verordening.
08 mei 2023
‘Vliegschaamte helpt ons duurzamer te reizen, maar enkel daarmee redden we het niet. We moeten niet meer reizen met de trein, maar minder reizen tout court’, schrijven vier onderzoekers van de universiteit van Castilië-La Mancha.
Recensie van De tijd dringt- Brieven van Grootouders voor het Klimaat. Samengesteld door Bernard Hubeau en Marc Cabus.
07 mei 2023
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz kondigt een bijdrage van 2 miljard euro aan het VN-Klimaatfonds aan. Daarmee verhoogt de druk op andere donoren om over de brug te komen.
06 mei 2023
De Ecuadoraanse milieuactiviste Patricia Gualinga is niet iemand die machteloos aan de zijlijn toekijkt. Met haar collectief Mujeres Amazónicas verenigt ze inheemse vrouwen in Ecuador in hun strijd tegen de brutale ontginning van grondstoffen in de Amazone en het geweld dat daaruit voortvloeit.
De Amerikaanse staat Californië heeft een verbod goedgekeurd op de verkoop van dieseltrucks vanaf 2036. Dat geeft Europa het nakijken, zeggen ngo’s, en dreigt de dominantie van Europese vrachtwagenbouwers op de wereldmarkt in het gedrang te brengen.
De rechtszaak waarbij iedereen wint
05 mei 2023
Op 15 mei organiseert Denktank Oikos in samenwerking met Kunstencentrum 404 in Gent een debat met de belangrijkste 'degrowth'-denker van het moment, Jason Hickel. Oikos-hoofdredacteur Dirk Holemans daarover: “'Ontgroei' (degrowth) is een filosofisch concept: het toont dat we een heel ander maatschappelijk verhaal nodig hebben dan het blinde groeidenken.”
Sinds dinsdag 2 mei wordt de UGent bezet door de studentenbeweging End Fossil Gent, de Gentse tak van een internationale beweging die opkomt voor duurzamere (hoger)onderwijsinstellingen en een fossielvrije samenleving. De studenten publiceerden enkele weken geleden een open brief met hun eisen, gericht aan de rector en de Raad van Bestuur van de UGent. Vrijdag 5 mei eindigen de studenten hun bezetting met een protest tegen de besparingsplannen en eisen een universiteit dat de klimaatproblematiek serieus neemt.
We zijn al lang deelgenoot in de oorlog in Oekraïne, of we het nu willen of niet, zegt hoogleraar conflictstudies Jolle Demmers. ‘En daarmee dragen wij medeverantwoordelijkheid voor zowel de escalatie als een uitweg uit deze hel.’
Hoewel er geen oorzakelijk verband is vastgesteld tussen klimaatverandering en tuberculose (tbc), wijzen steeds meer studies erop dat het de verspreiding van de ziekte in de hand werkt. ‘We moeten ons voorbereiden op een potentiële pandemie van door de klimaatverandering veroorzaakte tbc.’
04 mei 2023
Een nieuwe analyse van Greenpeace Midden- en Oost-Europa rangschikt de betaalbaarheid en toegankelijkheid van het openbaar vervoer in 30 Europese landen en hun hoofdsteden. De analyse bewijst dat openbaar vervoer op veel plaatsen te duur is. Bulgarije, Kroatië, Griekenland en Noorwegen scoorden het slechtst in de nationale ranglijst. België zit in de middenmoot. Greenpeace roept overheden op om betaalbare ‘klimaattickets’ voor openbaar vervoer in te voeren, zoals Duitsland en Hongarije eerder deze week.
Activisten van Extinction Rebellion en WeMove Europe roepen de Europese Raad en de Europese Commissie op om het wetsvoorstel over ecocide, dat door 600.000 Europese burgers wordt gesteund, aan te nemen.
Liggen burgers aan de andere kant van de wereld net als wij ook wel eens wakker van het klimaat, van plasticvervuiling, van het mentaal welzijn van hun kinderen of van economische ongelijkheid? In welke mate zijn stedelingen op andere continenten begaan met de voedselzekerheid voor een groeiende wereldbevolking of de invloed van sociale media en fake news? IPS-correspondenten in verschillende wereldsteden in het zuiden trokken de straat op en gingen op zoek naar antwoorden. Waar liggen onze medewereldburgers wakker van?
03 mei 2023
Hoe meer de temperatuur de hoogte in zal gaan, hoe vaker stedelingen te maken krijgen met hittestress. In het Zuiden komt daar nog een extra factor bij: vochtige hitte maakt het leven in steden nog ondraaglijker.
Meer dan een kwart miljard mensen leden honger in 2022 vanwege een escalerende wereldwijde voedselcrisis. Onder meer door de oorlog in Oekraïne is hongersnood een reëel gevaar voor miljoenen mensen, zo waarschuwt een VN-rapport op woensdag.
02 mei 2023
Steeds meer studies wijzen erop dat de klimaatverandering de verspreiding van tuberculose in de hand werkt. “We moeten ons voorbereiden op een potentiële pandemie van door de klimaatverandering veroorzaakte tbc”, volgens medische experten op vlak van tbc-bestrijding.
Langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging verhoogt het risico op hartritmestoornissen, zo blijkt uit een uitgebreide studie in driehonderd steden, die werd gepubliceerd in het Canadian Medical Association Journal.
Tijs Boelens, groentekweker in het Pajottenland, legt uit hoe hij samenwerkt met een veeteeltbedrijf voor een duurzame landbouw die tegelijkertijd gezonde voeding produceert én de natuur laat herleven. Het kan, maar dit is niet de visie die de Vlaamse regering met zijn stikstofplan uitdraagt.
30 april 2023
De Grootouders zoeken voortdurend naar het beste middel om de transitie naar een duurzame samenleving vooruit te helpen, in het belang van die samenleving en de volgende generaties. De term ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’ (in het Engels: civil disobedience) bestaat al eeuwen: opzettelijk de wet of het gezag tarten, openlijk, geweldloos en zonder eigenbelang, om de samenleving op een probleem te wijzen. Deze praktijk wordt in deze cruciale tijden ook gehanteerd door (klimaat)activisten. De Grootouders zoeken naar de beste manier om daarmee om te gaan. Deze pagina gaat over die zoektocht.
27 april 2023
De Grootouders voor het Klimaat vinden het prima dat steden en organisaties mensen meer aansporen tot bewegen. Goed voor onze gezondheid. Maar de gezondheid van mens en planeet is niet gediend met multinationals die tegen beter weten in blijven investeren in fossiele activiteiten. Total Energies is zo’n bedrijf. We vinden het samen met partners ongepast dat de 20km van Brussel de sponsoring door deze oliegigant aanvaard. Samen met onze partners willen we het daarover hebben met de organisatoren van de 20km van Brussel. Overigens namen de Grootouders voor het Klimaat deel aan Code Rood voor Total Energies zij het met vooral in ondersteunende functies. Met deze daad van burgerlijke ongehoorzaamheid werden tijdens het weekend van 7-8-9 oktober ’22 de toegangswegen afgesloten tot de vestiging in Feluy. Lees hier het verslag van een van onze deelnemers. Met onderstaande brief vragen we een gesprek aan met de organisatoren van de 20km van Brussel
Langetermijncontracten voor de levering van Amerikaans gas aan Europese bedrijven leiden tot een enorme toename aan infrastructuur aan beide kanten van de oceaan, verstikken lokale gemeenschappen, en bedreigen onze klimaatdoelen. De gasindustrie, waaronder het Belgische Fluxys, zit niet alleen aan de knoppen, maar heeft geprofiteerd van de oorlog in Oekraïne om deze plannen door te duwen. Dat wijst een nieuw onderzoeksrapport van Greenpeace International uit, dat vandaag wordt gepubliceerd. [1]
Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt starten een procedure op om de vernietiging van de lozingsvergunning van Ineos Aromatics te vragen. Doordat het bedrijf nog zeker vier jaar te veel kobalt mag lozen in de Grote Nete, zal Vlaanderen haar Europese doelstellingen rond waterkwaliteit niet halen. De milieuorganisaties roepen de Vlaamse overheid op om onze waterkwaliteit au sérieux te nemen.
Hoewel de luchtkwaliteit in Europa blijft verbeteren, is het nog steeds het grootste gezondheidsrisico in Europa, verantwoordelijk voor een groot aantal vroegtijdige sterfgevallen, blijkt uit cijfers van het Europese Milieuagentschap (EEA).
Ondanks een neergeschoten spionageballon en spanningen rond Taiwan blazen China en de VS - de twee grootste economieën ter wereld- hun klimaatgesprekken nieuw leven in. De Chinese topgezant Xie Zhenhua nodigt zijn Amerikaanse tegenhanger John Kerry uit voor een bezoek.
De ijskappen op Groenland en Antarctica smolten nooit zo snel dan de voorbije tien jaar. De slechtste zeven jaar sinds het begin van de metingen hebben zich in het afgelopen decennium voorgedaan. Wetenschappers wijzen de klimaatverandering aan als schuldige.
26 april 2023
Een veelgehoord argument tegen strengere klimaatregels is dat bedrijven zouden uitwijken naar landen met een laksere wetgeving. Strengere klimaatwetgeving doet bedrijven echter helemaal niet verhuizen naar het buitenland, blijkt uit een studie van het Nederlands Centraal Planbureau. De regels blijken bovendien de winst of productiviteit niet te schaden.
In het boek “De tijd dringt” schrijven 69 Grootouders voor het Klimaat een brief naar hun kleinkinderen, kinderen of beleidsmakers. MO* publiceert enkele van die brieven. Vandaag: de brief van journaliste Alma De Walsche aan haar kleinzoon Wannes.
Een nieuw inzicht breekt door in de wetenschappelijke wereld en zoekt zijn weg naar het beleid: niet alleen herstel van bossen en andere koolstof vastleggende habitats is noodzakelijk om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5°C. Ook het herstel van wilde dierenpopulaties en hun functionele rol in het ecosysteem is noodzakelijk om dat te realiseren. Voor onze regio kunnen onder meer wolven, bevers en mariene vissen een belangrijke rol spelen in het opnemen en vastleggen van CO2 uit de lucht.
25 april 2023
Joël De Ceulaer heeft ongelijk: het kapitalisme zal het klimaat niet redden. Het huidig economisch systeem bedreigt net onze toekomst. Dirk Holemans doorprikt de dogma's van de neoliberale 'denkers' voor wie het kapitalisme de Heilige Schrift van de XXIe eeuw is.
Studenten over de hele wereld zullen als onderdeel van de internationale campagne 'End Fossil: Occupy! vanaf 2 mei scholen en universiteiten bezetten om een einde te maken aan de fossiele economie en te strijden voor klimaatrechtvaardigheid. Met deze bezettingen willen zij de business-as-usual verstoren en onderwijsinstellingen onder druk zetten om te handelen en klimaatactie te ondernemen.
24 april 2023
Op 24 april 2013 kwamen 1138 kledingarbeiders om het leven toen in Bangladesh een gebouw instortte waarin kleding werd gemaakt voor westerse modemerken. Op de tiende verjaardag van de ramp organiseerden de Schone Kleren Campagne en de campagne Made With Respect een actie in Brussel. Hiermee willen ze beleidsmakers aanmanen om te zorgen voor een meer ambitieuze wetgeving.
Zowel de Franse president Macron als Braziliaans president Lula pleiten voor vredesonderhandelingen in Oekraïne. Het zou naïef zijn om te veronderstellen dat dit alles slechts een kwestie van tijd zou zijn.
Precies 10 jaar geleden stortte de Rana Plaza-kledingfabriek in Bangladesh in. De enorme ramp bracht aan het licht in welke onmenselijke omstandigheden kledingarbeiders werken. Is er intussen iets verbeterd? Documentairemaakster Lies Van der Auwera en ACV-persmedewerker Patrick Van Looveren gingen kijken.
Europese leiders tekenen de "Ostend Declaration": zo willen ze van de Noordzee één grote, groene energiecentrale maken
23 april 2023
Op 24 april 2013 stortte in Dhaka, hoofdstad van Bangladesh, een gammel gebouw in waar naaisters (hoofdzakelijk vrouwen) voor westere consumenten spotgoedkope merkkledij fabriceerden aan hongerlonen in erbarmelijke werkomstandigheden. Van de 3112 aanwezige personen kwamen er officieel 1138 om het leven, terwijl anderen zwaargewond overleefden. Is er sindsdien iets veranderd?
Het noorden van Italië krijgt steeds meer te kampen met extreme droogte. Dat is slecht nieuws voor de boeren, maar ook voor liefhebbers van Italiaanse ham en kaas. Ook de helft van de Europese rijst komt uit de regio. ‘Zonder water kan hier niks groeien.’
21 april 2023
Tien jaar na Rana Plaza is er het boek “Kleerkastvasten” van journaliste en fairfashionexperte Sarah Vandoorne. Het is een wereldwijde zoektocht naar de processen, impact en verduurzaming van de kledingindustrie.
20 april 2023
Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, zegt "diep teleurgesteld" te zijn in de houding van Vlaanderen over de koolstofprijs, waardoor fossiele brandstoffen duurder worden. Hij verwijst daarmee naar Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir, die zegt er niet mee gediend te zijn dat de Vlaamse belastingbetaler ervoor zal moeten opdraaien.
Verschillende milieuorganisaties dagen de Europese Commissie voor de rechter omdat die gas en kernenergie heeft opgenomen in de lijst van duurzame activiteiten. ‘Pure greenwashing’, zeggen deze organisaties.
19 april 2023
De arrestatie van de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich door Rusland is – naast een duidelijke waarschuwing voor buitenlandverslaggevers – tekenend voor de toenemende intolerantie van het Kremlin voor onafhankelijke stemmen. Dat zeggen verschillende internationale perswaakhonden.
Bart De Wever schreef in zijn boek over woke dat het ‘onze cultuur vernietigt’ of ‘het water waarin we ons bevinden vergiftigt’. Maar als je vraagt wat woke precies is, blijft het antwoord meestal uit, schrijft sociaal-econoom Emmanuel O. Iyamu. Wat betekent woke nu echt?
18 april 2023
De komenden maanden voeren ministers van de EU-lidstaten en de europarlementsleden cruciale onderhandelingen over de ‘Natuurherstelwet’. Het gaat om het belangrijkste wetgevende initiatief voor bescherming van de Europese natuur in de laatste 30 jaar.
Greenpeace-kantoren in 8 EU-lidstaten dienen op 18 april 2023 beroep in tegen de Europese Commissie bij het Europees Hof van Justitie. Ze verzetten zich tegen de opname van fossiel gas en kernenergie in de EU-lijst van duurzame investeringen die sinds 2022 van kracht is. Ook andere organisaties sluiten zich hier bij aan.
De wereldwijde overschakeling op groene energie doet de vraag naar een aantal cruciale grondstoffen enorm stijgen. Europa is voor deze grondstoffen grotendeels afhankelijk van import uit andere landen. Met de Critical Raw Materials Act wil de EU die afhankelijkheid bijsturen.
Kwetsbare landen zoals Malawi hebben vandaag een actieplan nodig om zich te weren tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Ze kunnen niet wachten tot er over compenserende maatregelen voor hun verliezen wordt onderhandeld op een volgende klimaattop.
17 april 2023
Zondag 16 april demonstreerden de organisaties Boerenforum, FUGEA, MAP en het Netwerk voor Steun aan de Boerenlandbouw (RéSAP) in het Waalse dorp Bierset tegen de uitbreiding van de luchthaven van Luik ten koste van vruchtbare landbouwgrond. Boeren, activisten en muzikanten trokken langs de bedreigde gronden tot aan de luchthaven. Ze plantten er aardappelen en uien onder de leuze: “Beton kunnen we niet eten!”.
Al decennialang slaagt El Salvador er niet in om zelfvoorzienend te zijn. Door de klimaatcrisis zit de landbouwsector er in steeds slechtere papieren. ‘Hoe triest is het dat El Salvador bonen moet importeren, terwijl wij ze zelf willen telen?’
15 april 2023
Koolstofcompensatiemarkten worden belangrijker en belangrijker, maar verdienen ook een kritische blik. Dat schrijft Simon Zadek, directeur van NatureFinance. ‘Slecht geregelde systemen hebben de opkomst van “koolstofcowboys” mogelijk gemaakt.’
14 april 2023
Earth Day - Dag van de Aarde - is één van de grootste milieu protestbewegingen ter wereld. Het begon in 1970 en vindt elk jaar plaats op 22 april. Ongeveer 1 miljard mensen uit meer dan 190 landen nemen deel aan demonstraties, projecten e...
De Franse ngo Le Relais des Jeunes organiseert een fietstocht l’enRJtour van 1443 km van Brussel tot Toulouse als protest tegen de aanleg van een oliepijpleiding in Oeganda en Tanzania door TotalEnergies. Ziehier het indrukwekkende traject dat die dappere jongeren willen afleggen.
12 april 2023
In het boek “De tijd dringt” schrijven 69 Grootouders voor het Klimaat een brief naar hun kleinkinderen, kinderen of beleidsmakers. MO* publiceert de komende weken enkele van die brieven. Vandaag: de brief van wijlen Caroline Pauwels.
Het Grondwettelijk Hof vernietigt twee voorwaarden die het sinds kort moeilijk maakten om omgevingsvergunningen aan te vechten bij de rechtbank. Zo krijgen burgers die opkomen voor natuur en milieu opnieuw een échte stem. Een coalitie van elf natuur- en milieuorganisaties, gesteund door 25.000 handtekeningen, eiste de vernietiging van deze struikelblokken omdat het de natuur dus monddood maakte. “Vandaag zegevierde de redelijkheid. Dit is een hoogdag voor burgers die bezorgd zijn om het leefmilieu”, reageren ze opgelucht.
Ruim 80% van de Belgen is voorstander van een Europese zorgplichtwet, die bedrijven verplicht om hun CO₂-uitstoot te verminderen. Dat blijkt uit een nieuwe enquête die 11.11.11 op dinsdag vrijgaf.
In steden over de hele wereld hebben steeds minder mensen toegang tot water. Volgens nieuw onderzoek is deze watercrisis eerder gelinkt aan sociale ongelijkheid dan aan de opwarming van de aarde. ‘Rijke mensen verkwisten water voor hun zwembaden, arme mensen hebben niet eens een kraantje.’
11 april 2023
Om de ergste gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan, moet er het komende decennium een ingrijpende economische transformatie plaatsvinden, schrijft Owen Gaffney (Earth4all). Dat is zowel mogelijk als betaalbaar – als we ervoor zorgen dat de rijksten in de wereld hun deel betalen.
08 april 2023
De Nederlandse milieuorganisatie Milieudefensie, is al meer dan 50 jaar een baken in het Nederlandse milieu protest. Het is een sterke organisatie die gelooft in de kracht van samenwerkende mensen. Samen sta je nu eenmaal sterker ten opzichte van grote vervuilers, zoals Shell en treuzelende politici, waar er veel te veel van zijn.
07 april 2023
Plantages van grote bedrijven vervuilen het water in het zuidwesten van Guatemala. De oogst van de landbouwers en de gezondheid van de bevolking komen daardoor in het gedrang. Drie Guatemalteekse activisten kwamen voor de campagne van Broederlijk Delen in België het probleem aankaarten.
De toenemende bevolkingsomvang is niet de voornaamste reden waarom de mensheid de planetaire grenzen overschrijdt. Tot die vaststelling kwamen Beniamo Callegari en Per Espen Stoknes na onderzoek. Wat wél een probleem is, is de luxe-consumptie van koolstof en het uitputten van de biosfeer.
06 april 2023
Velen doen hun best om hun ecologische voetafdruk te verkleinen en toch worden de zomers steeds warmer. Moeten we de teugels laten vieren? Zeker niet, zegt MO*columnist van de maand Jurgen Masure. Maar de focus op onze individuele inspanningen leidt ons af van de échte boosdoeners voor het klimaat.
05 april 2023
De diepzeestromingen rond het Antarctische continent tonen tekenen van vertraging, stelt onderzoek in Nature. Een totale ineenstorting zou wereldwijde gevolgen hebben voor de oceanen en het klimaat.
In het klimaatdebat worden jongeren nog te vaak niet serieus genomen. En dat is zonde, want jongeren kunnen constructief tegen klimaatschenen stampen, schrijft VN-jongerenvertegenwoordiger bij de Vlaamse Jeugdraad Simon Sterck.
Bedrijven staan te popelen om de oceaanbodem om te ploegen om kostbare ertsen te winnen, maar de weerstand tegen de nieuwe industrie groeit. De diepzee verstoren kan namelijk ernstige en onomkeerbare gevolgen hebben voor mens en planeet, schrijven Daniela Fernandez en Matthew Gianni, medeoprichters van de Deep Sea Conservation Coalition.
04 april 2023
Een nieuw onderzoek van Oxfam België brengt ernstige mensenrechtenschendingen aan het licht in de Belgische toeleveringsketen van bio-ethanol uit Braziliaans en Peruaans suikerriet. ‘Ondanks duidelijk bewijs blijft België mensenrechten schenden door de import van biobrandstoffen.’
Dat wij mensen onze ondergang tegemoet zullen gaan, lijdt geen twijfel. De vraag is wanneer en hoe dat zal gebeuren.
03 april 2023
Onderzoek in opdracht van Bond Beter Leefmilieu schat de economische last van de geluidshinder door de nationale luchthaven op meer dan 1 miljard euro per jaar. De overlast verstoort namelijk de nachtrust van duizenden omwonenden en werkt hart- en vaatziekten in de hand.
Een meerderheid van de Belgen zet plasticvervuiling in zijn top drie van grootste milieuproblemen, maar weet niet goed waar ze zelf kunnen helpen. Een gemiste kans, zegt de Belgische organisatie River Cleanup, want er is veel dat we kunnen doen.
In de Verenigde Naties werd met consensus een resolutie aangenomen om het Internationaal Gerechtshof in Den Haag te vragen een adviserende opinie uit te brengen over de klimaatcrisis. Initiatiefnemer was Vanuatu, een eiland in de Stille Oceaan, dat zeer kwetsbaar is voor de effecten van de klimaatcrisis, terwijl het zelf minst bijdraagt aan de oorzaken ervan.
Voor het eerst buigt het Europees hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg zich over klimaatzaken. De eerste zaak werd ingesteld door onze Zwitserse zusterorganisatie KlimaSeniorinnen Schweiz, gesteund door Greenpeace Zwitserland. De klimaatoma’s argumenteren dat zij als oudere vrouwen bijzonder kwetsbaar zijn voor de hittegolven zoals die zich vandaag reeds voordoen. Zij eisen dat Zwitserland door het Hof zou worden veroordeeld, op grond van de art. 2 (recht op leven) en 8 (recht op bescherming van privé- en familiaal leven) van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), haar “fair share” te doen voor de beperking van de temperaturen onder de 1,5 ° C.
31 maart 2023
In 2020 en 2021 zagen wereldwijd bijna 500 klimaatzaken het licht, het summum van een aanhoudende stijging in de afgelopen tien jaar. Steeds meer burgers maken zich ongerust over het klimaat en willen hun grondrechten via de rechter beschermen.
De Europese Unie laat toe dat lidstaten hun doelstellingen voor hernieuwbare energie op verschillende manieren halen. België blijft dat doen door in te zetten op biobrandstoffen die gegenereerd worden uit voedingsgewassen, zegt Oxfam in een nieuw rapport. Volgens dat onderzoek importeert België ook steeds meer bio-ethanol uit suikerriet voor gemotoriseerd transport. Terwijl …
Nu het vaker lang droog is, moeten we planten telen die tegen een stootje kunnen. Boeren zaaien daarom de granen, maïs of aardappelen die het best presteerden de voorbije, vaak droge, jaren. Er zijn ook nieuwe teelten die hun intrede doen in Vlaanderen: quinoa en kikkererwt bijvoorbeeld. Kunnen de Vlaamse boeren zomaar van het ene jaar op het andere overschakelen op zo’n nieuwe teelt?
Het Vlaams Netwerk tegen Armoede is niet te spreken over de besparingsplannen van de federale regering. Het zijn vooral de meest kwetsbaren die het hardst geraakt zullen worden en nog dieper in de armoede geduwd worden, aldus Heidi Degerickx algemeen coördinator Vlaams Netwerk tegen Armoede.
30 maart 2023
Dezelfde landen waar mensen op straat komen om te demonstreren tegen stijgende kosten, gebrekkige gezondheidszorg, langer werken... zullen in de toekomst beduidend meer uitgeven aan bewapening. Dat is geen toeval, want het accepteren van hogere wapenuitgaven betekent inleveren op sociale uitgaven en welzijn. Het wordt tijd dat we die tegenstelling goed onder ogen zien.
Door klimaatverandering trekken steeds meer boeren weg uit de Iraakse moerassen. Ze verkopen hun vee of verhuizen met hun waterbuffels. De overheid in Bagdad weet zich geen raad met de klimaatmigratie, milieuactivisten worden bedreigd of gekidnapt. ‘De regering belooft actie en doet niets.’
Het aantal vluchten met privéjets is vorig jaar in Europa met 64% gestegen. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van Greenpeace. De totale CO2-uitstoot van de vluchten is meer dan verdubbeld.
Klimaatverandering symptoom van een zieke economie
Het aantal privéjetvluchten in Europa is vorig jaar met 64 procent gestegen, blijkt uit onderzoek in opdracht van Greenpeace. De totale CO2-uitstoot van de vluchten is meer dan verdubbeld.
29 maart 2023
De energietransitie zit allesbehalve op schema. Volgens deskundigen moet er jaarlijks zo’n 1000 miljard euro aan fossiele investeringen herleid worden naar hernieuwbare projecten om bij te benen. Dat is jaarlijks drie keer meer dan nu.
28 maart 2023
Het Westen bestookt Rusland met strenge sancties en steunt Oekraïne volop met massale wapenleveringen. Maar die kordate aanpak steekt fel af tegen de lakse reactie op mensenrechtenschendingen elders in de wereld, stelt Amnesty international.
In 2020 en 2021 zagen wereldwijd bijna 500 klimaatzaken het licht, het summum van een aanhoudende stijging in de afgelopen tien jaar. Steeds meer burgers maken zich ongerust over het klimaat en willen hun grondrechten via de rechter doen beschermen.
Le manque de contrôles a fait de notre pays une plaque tournante du commerce de bois tropicaux coupés illégalement, a révélé ce mardi l'enquête internationale Deforestation Inc,
27 maart 2023
Vorige week bracht het IPCC, het internationaal klimaatpanel van de VN haar 6de rapport uit. De boodschap is opnieuw duidelijk: wie vandaag wordt geboren, ondervindt een veel grotere impact van de klimaatverandering dan zijn ouders of grootouders. Federaal parlementslid Kim Buys (Groen) kroop in haar pen.
Pakistaans Brusselaar Sadiq Khan geeft zes maand na de klimaatramp een update over de situatie in zijn geboorteland. In september 2022, een maand na de moordende overstromingen in Pakistan, sprak DeWereldMorgen.be reeds een eerste maal met hem. Pakistan is weg uit het nieuws maar nog niet uit de problemen.
26 maart 2023
Pesticiden hebben een invloed op het gedrag van bijen, en volgens een nieuwe studie is de omgevingstemperatuur daarbij een extra bepalende factor. Met een veranderend klimaat wil dat zeggen dat we het toekomstige gedrag van bijen – inclusief hun bestuivingsdiensten- moeilijk kunnen inschatten.
De organisatie Grootouders voor het Klimaat organiseerden op 24 maart een colloquium in Antwerpen over de kwestie 'Burgerlijke Ongehoorzaamheid, een volgende stap in het klimaatactivisme? Voor Grootouders voor het Klimaat meer dan een retorische vraag. Zijn zachte acties nog voldoende om de klimaatcrisis aan te pakken?
25 maart 2023
Elizabeth Wathuti is een mondiale pleitbezorgster voor lokale klimaatoplossingen. De 27-jarige Keniaanse is een van de gezichten van de mondiale beweging van klimaatjongeren. Milieubescherming en mensenrechten zijn met elkaar verbonden, zegt ze. ‘Transitie moet het leven van mensen beter maken.’
24 maart 2023
De broeikasuitstoot moet nu meteen drastisch naar beneden, schrijven wetenschappers in een nieuw rapport van het VN-klimaatpanel. ‘Alle landen gaan akkoord’, zegt co-hoofdauteur Detlef van Vuuren.
Vorige week deed MO*columniste en klimaatactiviste Katrin Van den Troost een rondvraag op de boerenmarkt die ze mee organiseert in Borgerhout. Wat is dat nu met dat stikstofakkoord? ‘De landbouw betaalt een hoge prijs, terwijl voor transport en industrie de rode loper uitgerold wordt.’
23 maart 2023
Maar liefst 77 procent van de dieselmodellen toont in officiële tests “verdachte” stikstofniveaus. Dat wijst volgens ICCT, de ngo die in 2015 het oorspronkelijke dieselschandaal aan het licht bracht, op “waarschijnlijk” gesjoemel.
Rechts-populisten zetten de arbeidersklasse op tegen de middenklasse door die laatste als ‘culturele elite’ weg te zetten. Links-populisten doen aldus Robrecht Vanderbeeken nu hetzelfde, maar ze hebben het over de ‘groene elite’.
22 maart 2023
Een voedselbos combineert meerdere functies. Niet enkel gonst het er van de biodiversiteit, het is ook een aangename plek om toeven waar veel eetbaars groeit. Maar produceren ze voldoende voedsel als de wereldbevolking dra richting tien miljard tikt?
Een kritische Facebookpost over een kolencentrale in zijn dorp: daarvoor hangt de Bengaalse klimaatactivist Shahnewaz Chowdhury tot tien jaar celstraf boven het hoofd. Meer dan 17.000 Belgische scholieren vragen met een briefschrijfactie van Amnesty International om de aanklacht te laten vallen.
21 maart 2023
Door dit warmere weerpatroon komt de aarde volgend jaar misschien in een nooit eerder geziene situatie terecht.
We hebben het probleem onderschat. De gevolgen van de klimaatopwarming zijn erger dan oorspronkelijk werd ingeschat, aldus het laatste rapport van het VN Klimaatpanel (IPCC). Toch is het nog niet te laat. We weten gelukkig wat we moeten, maar er is haast bij. "Dit rapport is een overlevingskit voor de mensheid."
De Europese Commissie wil tegen 2030 het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw halveren. Drie pesticiden op basis van neonicotinoïden zijn ondertussen al verboden vanwege hun impact op het ecosysteem, maar nieuwe pesticiden dreigen soortgelijke effecten te hebben.
Het VN-Klimaatpanel (IPCC) presenteert een nieuw syntheserapport. Daarin bundelt het actuele wetenschappelijke klimaatkennis en vat het de vorige klimaatrapporten samen. Het syntheserapport bevat ook een oproep aan wereldleiders om de wetenschap ter harte te nemen en zonder uitstel te handelen.
Cycloon Freddy is weggetrokken uit Malawi en Mozambique. Maar de tropische storm laat een spoor van vernietiging na en draagt bij aan een escalerende cholera-uitbraak in Mozambique, laat Unicef weten.
Op vraag van de FRDO voerden onderzoekers van de UCLouvain een studie uit over jongeren, communicatie en klimaat. De Nederlandse vertaling van deze studie is nu beschikbaar op onze website.
Pushbacks, het gewelddadig terugdringen van mensen die asiel willen aanvragen, vormen de basis van het Europees buitengrenzenbeleid. We telden er in 2022 maar liefst 225.533. Mensen worden systematisch uitgebuit. De Europese pushbacks zijn illegaal wanbeleid met doden tot gevolg.
20 maart 2023
Het zesde IPCC syntheserapport is helder: we moeten en beter en sneller handelen. De Klimaatcoalitie roept op tot een algemene mobilisatie.De wetenschappers herhalen: de klimaatcrisis gebeurt nu, de mens is er de oorzaak van, de zware gevolgen voor de planeet zijn nu al voelbaar en zullen dit nog honderden jaren blijven. Ze herhalen ook dat de meest kwetsbaren het hardst getroffen worden, zowel bij ons als in de rest van de wereld. De gevolgen van de opwarming van de aarde met 4, 3 of zelfs 2 graden zijn veel groter dan de beoogde 1,5 graden. Indien we nu handelen, kunnen we die gevolgen nog inperken, want elke tiende graad telt. Het zesde rapport van de wetenschappers van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) is vandaag voorgesteld. Dit is een samenvatting van de verschillende rapporten die tussen 2018 en 2023 zijn gepubliceerd.
China heeft vorig jaar versneld plannen doorgevoerd voor nieuwe steenkoolcentrales om de energiezekerheid te garanderen. Maar daardoor zal de impact van de Aziatische grootmacht op de wereldwijde uitstoot nog sneller toenemen, vrezen waarnemers.
Duizenden steden over de hele wereld kunnen zichzelf volledig van energie voorzien met zonnepanelen die op waterreservoirs drijven. Bovendien beschermen die de watervoorraden in een opwarmend klimaat, stelt onderzoek in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.
Het internationale klimaatpanel van de Verenigde Naties (IPCC) is het eens geworden over een nieuwe tekst waarin actuele wetenschappelijke klimaatkennis wordt gebundeld en de vorige klimaatrapporten worden samengevat. Het syntheserapport doet een oproep aan wereldleiders om de wetenschap ter harte te nemen en zonder uitstel te handelen.
16 maart 2023
Grootouders voor het Klimaat stelt trots haar nieuwe boek voor: De tijd dringt – Brieven van Grootouders voor het Klimaat. Brieven dus, geschreven door 69 GvK-ambassadeurs en actieve Grootouders. Door ons, zeg maar, want elke brief gaat over de klimaatcrisis die ieder van ons aangrijpt. Tenslotte probeert iedereen ermee om te gaan, iedereen voelt de stappen die de samenleving zet om er iets aan te doen, te weinig, te traag, te moeizaam en te hoognodig.
Amper 6 landen ter wereld halen de luchtkwaliteitsnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). In slechts 3 procent van de steden blijft de luchtvervuiling binnen de perken. Dat is de conclusie van het jaarlijkse World Air Report van het Zwitserse bedrijf IQAIr.
Staalreus ArcelorMittal wil tegen 2050 wereldwijd CO2-neutraal zijn. Geen sinecure, als je weet dat de staalindustrie, na de cementindustrie, de tweede grootste CO2-voetafdruk ter wereld heeft.
15 maart 2023
MO*blogger Lieven Bauwens zag in de Amerikaanse staat Wisconsin iets wat een grote impact op hem had. Een landbouwer/ecoloog baat er een boerderij uit zonder dat daarvoor een bos tegen de vlakte moet of zonder dat het ecosysteem verstoord wordt.
Onlangs stelde weerman Frank Deboosere zijn radioluisteraars gerust wat de zogenaamde ‘chemtrails’ betrof, maar hij dacht er toen niet aan om erop te wijzen dat de condensatiesporen of ‘contrails’ ons zouden moeten verontrusten. In de burgerluchtvaart gaat de meeste aandacht naar de uitstoot van CO2 en NOx, maar in de praktijk blijken contrails een veel grotere klimaatimpact te hebben. Ondertussen blijkt dat een aanpassing van de vliegtuigbrandstof dergelijke condensatiesporen sterk kan doen verminderen. Maar toch zijn alle problemen hiermee niet van de baan.
Duizenden vrouwelijke fietsers doorkruisten afgelopen weekend verschillende steden in zes Aziatische landen onder het motto ‘Pedal for People and Planet’. Met de fietsactie willen ze mensen bewust maken van klimaatverandering, voedselzekerheid en duurzame energie, én de rol van vrouwen in de strijd voor klimaatrechtvaardigheid.
14 maart 2023
Afrikaanse economieën lonken steeds meer naar goedkope productie in plaats van de vaak schadelijke winning van grondstoffen, omdat het gezien wordt als gunstiger voor de ontwikkeling. Professor Internationale Ontwikkeling Niamh Gaynor waarschuwt dat die verschuiving risico’s inhoudt voor vrouwen.
Eos selecteerde drie boeiende wetenschappelijke documentaires die je kan zien op het Internationaal Documentaire Filmfestival Docville.
Samen met 207 andere natuurorganisaties roept Natuurpunt in een gezamenlijke verklaring de EU-lidstaten, het Europees Parlement en de Europese Commissie op om in 2023 dringend werk te maken van een sterke natuurherstelwet. Het is nú het moment om te handelen willen we de klimaat- en biodiversiteitscrisis een halt toeroepen. Nog langer talmen of het ambitieniveau van deze wet afzwakken, zal het aanpakken van de gevolgen enkel nog moeilijker en duurder maken.
Om een klimaatontaarding te voorkomen is een zeer ingrijpende energietransitie nodig. De automobielindustrie schuift e-brandstof naar voor als alternatief. Maar dat is een halfslachtige oplossing en er zal veel meer nodig zijn dan dat. Klimaatexpert Wiebe Eekman geeft tekst en uitleg.
13 maart 2023
Onderzoekers van de Universiteit van Göteborg zijn nagegaan welke boomsoorten het best geschikt zijn om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren.
Alleen al onze voedselproductie is genoeg om de klimaatgrenzen te overschrijden, waarschuwt een nieuwe studie in wetenschappelijk vakblad Nature . Maar er zijn ook oplossingen: schonere energie, een gezonder dieet en technologie.
De Vlaamse regering heeft eindelijk knopen doorgehakt in het stikstofdossier. Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Dryade en West-Vlaamse Milieufederatie reageren tevreden dat het akkoord de druk van landbouw op natuur erkent. Positief zijn de extra middelen voor natuurherstel en de afbouw van de varkensstapel. Maar blind optimisme in technologische oplossingen pakt de grondoorzaak van het stikstofprobleem niet aan en blijft een risicovol toekomstpad voor landbouwers.
Een botsing met de wieken van windturbines loopt voor vogels haast altijd fataal af. Bij bepaalde roofvogels heeft die sterfte door aanvaringen mogelijk een effect op de populatie. Wat kunnen we daartegen doen?
12 maart 2023
Nederland heeft de meeste zonnepanelen per hoofd van de bevolking in Europa, ondanks een gebrek aan ruimte. Het land vindt innovatieve plekken om zonnecentrales op te richten, van stortplaatsen tot kunstmatige meren.
11 maart 2023
11 maart 2011, 12 jaar geleden, ontploften drie reactoren van de kerncentrale in Fukushima in Japan. Dit verschrikkelijk voorval leert ons dat de schade van een kernramp niet op te ruimen valt en dat kernreactoren in een dichtbevolkt en sterk geïndustrialiseerd gebied als België en Nederland compleet onverantwoord zijn.
10 maart 2023
Rook uit bosbranden is nefast voor de ozonlaag, blijkt uit onderzoek in Nature. De enorme bosbranden in Australië in 2020 hebben het gat boven Antarctica met 10 procent doen groeien.
Klimaatomstandigheden die de koffieoogsten negatief beïnvloeden, komen de laatste veertig jaar steeds vaker voor. Dat zet ons kopje koffie behoorlijk onder druk, stellen Australische onderzoekers.
Het Netwerk van Intellectuelen, Kunstenaars en Sociale Bewegingen ‘Ter Verdediging van de Mensheid’ (REDH) is een denk- en actiebeweging tegen alle vormen van overheersing en uitsluiting. Naar aanleiding van de 20e verjaardag wordt ook in België een afdeling opgericht.
Om een trendbreuk op het vlak van mobiliteit te realiseren zijn 3 sleutelmaatergelen noodzakelijk: investeren in mensen in plaats van asfalt, de invoering van een slimme kilometerheffing voor personenwagens en de introductie van een nabijheidsbudget voor iedereen. Dat stelt het Netwerk Duurzame Mobiliteit in een memorandum in de aanloop naar de verkiezingen in 2024.
Op de schoolbanken kreeg MO*columnist en klimaatactivist Katrin Van den Troost steevast te horen dat de vervuiler betaalt. Alleen lijkt dat niet op te gaan voor een van de meest vervuilde lappen grond in Europa: daar waar multinational 3M decennialang PFOS dumpte.
09 maart 2023
Een van Europa's grootste banken krijgt twee spraakmakende rechtszaken te slikken. Het moederbedrijf van BNP Paribas Fortis moet zich verdedigen tegen beschuldigingen van financiering van klimaatverandering en de vernietiging van natuur.
Beleidsmakers en milieuorganisaties wereldwijd zijn in de wolken over het bindend internationaal verdrag om de wereldzeeën en het leven erin beter te beschermen. Na bijna twintig jaar van moeilijke onderhandelingen werd zaterdag eindelijk een akkoord gesloten. “Wat op volle zee gebeurt, is niet langer 'uit het oog, uit het hart’”.
08 maart 2023
Door de verschuivingen op de arbeidsmarkt en andere evoluties wordt het klassiek beeld van mannelijkheid - dominant, competitief, sterk, rationeel – vandaag in vraag gesteld en dat veroorzaakt onzekerheid bij mannen, in de eerste plaats bij laaggeschoolden. Extreemrechts probeert daar garen bij te spinnen. Dit en andere zaken leggen we voor aan feministe van het eerste uur Monika Triest.
Bij zeevogels voor de kust van Australië is een nieuwe ziekte vastgesteld die veroorzaakt is door plasticvervuiling. De inname van de deeltjes veroorzaakt een voortdurende ontsteking van hun ingewanden.
07 maart 2023
Boeren, Burgers, Bijen, Bodem, Biodiversiteit, … zijn sleutels voor een leefbare toekomst. Samen uiteraard met de onvermijdelijke Ban op de ontginning en het gebruik van fossiele grondstoffen. Grondstoffen die in de grond horen en niet in de lucht, ons lijf en in het water.
05 maart 2023
Europa bouwde vorig jaar voor 19 gigawatt aan windmolenparken bij. Dat is meer dan het jaar ervoor, maar het gaat nog lang niet snel genoeg om de klimaatdoelen van 2030 te halen.
Welkom bij XR Ambtenaren, voor ambtenaren uit alle geledingen van de Nederlandse overheid die zich—soms ontregelend maar altijd beschaafd—inzetten voor het klimaat, buiten én binnen de eigen organisatie. XR Ambtenaren is een onderdeel van Extinction Rebellion. We zoeken elkaar vanuit het hele land op, voeren actie in onze eigen organisatie of in onze sector, steunen elkaar, wisselen kennis en ervaring uit en enthousiasmeren collega’s om ook actief te worden voor een leefbaar klimaat.
Wereldleiders tekenden na jaren onderhandelen een wereldwijd oceanenverdrag: een historische overwinning voor de natuur. Met dit verdrag kunnen grote delen van de oceanen straks beschermd worden als zeereservaat, na jaren van overbevissing, vervuiling en vernietiging.
03 maart 2023
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) waarschuwt dat groene subsidies landen doen “afglijden naar protectionisme”. Dat maakt het extra moeilijk voor arme landen om toegang te krijgen tot groene technologie en zo hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
De VN-rapporteur voor Mensenrechten en Milieu trekt aan de alarmbel over de smog in Iran. Door een gastekort houdt Teheran zijn centrales draaiende met vervuilend mazout. Maar daardoor gaat de luchtkwaliteit er razendsnel op achteruit.
02 maart 2023
Ontbossing in de tropen leidt lokaal tot vermindering van de neerslag. Dat werd al lang vermoed, maar is nu ook bewezen in een Britse studie.
01 maart 2023
Volgens nieuw onderzoek zal het verbruik van plastics in de G20-landen verdubbelen tegen 2050. Gezien de enorme milieu-impact moet dat absoluut vermeden worden, zeggen experts.
28 februari 2023
Buitenlandse ervaring bevestigt mijn jarenlange vermoedens: grote media geven selectieve versie van de waarheid. In ons aller nadeel. Begonnen als arbeider bij Sabena (1975-1984) - niet vanuit een of andere ideologische keuze maar vanuit noodzaak. Mijn diploma van de landbouwschool in Vilvoorde bracht me immers niet aan een baan. Later toch ambtenaar Departement Leefmilieu Vlaams Gewest (1984-1995) geworden. Ondertussen een Licentiaat Politieke Wetenschappen gehaald aan de VUB (1989-1993). In 1982 de stap gezet naar de politiek. Keuze was beperkt. Uiterst links bracht schitterende analyses van perversie van overheersende economische systeem maar bood verkrampte dogmatische alternatieven. CVP (CD&V), PVV (VLD), VU uiteraard géén optie. SP ideologisch OK maar principeloze machtsdeelname, corruptieschandalen jaren 1970 en beschamende atlantische slaafsheid (remember Willy Claes) sloten hen uit. Agalev (de partij, niet de beweging) was degelijk alternatief. Een andere manier om aan progressieve politiek te doen.
De grootste agro- en voedingsbedrijven ter wereld hebben sinds 2020 miljardenwinsten gemaakt, dankzij de corona-pandemie en de oorlog in Oekraïne. Dat blijkt uit een nieuw rapport in opdracht van Greenpeace. De milieuorganisatie roept internationale, nationale en lokale beleidsmakers op om mee een einde te maken aan de controle en het monopolie van dit soort bedrijven, en maatregelen te nemen die zorgen voor transparantie en strengere regelgeving voor de activiteiten van deze sector.
Een decennium geleden was er het plan om belastingontduiking van grote bedrijven via onder meer belastingparadijzen aan banden te leggen. Is dat plan gelukt? ‘Niet echt’, zeggen economen Ludvig Wier en Gabriel Zucman. ‘Het probleem is alleen maar groter geworden.’
27 februari 2023
Eén jaar na de start van de oorlog in Oekraïne wordt de bevolking bedreigd door een ongekende gezondheidscrisis. Dat zegt de organisatie Dokters van de Wereld. ‘Het Oekraïense zorgsysteem staat op imploderen.’
Net als Noam Chomsky ben ik een koele minnaar van het criminaliseren van verkeerde meningen. Omdat als alleen nog de juiste mening getolereerd wordt, je in een dictatuur leeft. Negationisme moet je niet criminaliseren maar weerleggen, was eertijds Chomsky’s redenering. Nu, wees gerust, ik zal het hier zeker niet opnemen voor Dries Van Langenhove, die net is doorverwezen naar de correctionele rechtbank voor Holocaustnegationisme. Ik gebruik hem wel graag als opstapje, als voetveeg zo je wil, om te pleiten voor het criminaliseren van klimaatnegationisme.
25 februari 2023
Waarom pacifisme altijd de moeilijkste en tegelijk de minst naïeve optie is, volgens Thomas Decreus? “Het is utopisch om te denken dat je oorlog kan vermijden door middel van oorlog, agressie kan tegengaan door bewapening. Wat moet nagestreefd worden is vrede, een breuk met de oorlogslogica zelf en de orde die haar reproduceert. Die breuk bewerkstelligen is de enige realistische optie.”
Als titel boven het essay van Joël De Ceulaer in de krant van 11/02/23 staat: “Jawel, het kapitalisme kan het klimaatprobleem helpen oplossen.” De auteur zegt te willen reageren tegenover het beeld dat bestaat over de ‘ecomodernisten’, en haalt daarbij uit naar de ecologisten. Bij dat alles hanteert hij een bepaalde lezing van de moderniteit, op basis waarvan hij zegt over de ecologisten: “Zij willen niet méér moderniteit, maar minder.” Het denken van de ecologisten houdt volgens hem vooruitgang tegen. Het is zinvol op die framing verder in te gaan. Het lijkt alsof er maar één moderniteit of één rationaliteit zou zijn, en dat is niet zo. De ecologisten zitten veeleer in de traditie van de kritische dan in die van de triomferende moderniteit. Mee vanuit het besef van de ‘dialectiek van de Verlichting’ is het hun basisovertuiging dat je ook moet kijken naar de schaduwzijde van een welbepaalde invulling van moderniteit als je de positieve waarden ervan – vrijheid, rechtvaardigheid – overeind wilt houden.
24 februari 2023
Wat heeft de strijd om het monopolie op de handel in de muskaatnoot te maken met de hedendaagse klimaatverandering? Amitav Ghosh’ boek leidt onze hedendaagse planetaire crisis terug naar de ontdekking van de Nieuwe Wereld en de zeeroute naar de Indische Oceaan. Centraal staat de nu alomtegenwoordige nootmuskaat. In de handen van Ghosh wordt het verhaal van de nootmuskaat een parabel voor onze milieucrisis, die onthult hoe onze welvaart altijd afhankelijk is geweest van aardse materialen zoals specerijen, thee, suikerriet, opium en fossiele brandstoffen. De hui
Op 24 februari 2023 gaat de oorlog in Oekraïne zijn tweede jaar in. Hoe kon dit gebeuren? Had dit vermeden kunnen worden? Hoe geraken we hier uit? DeWereldMorgen gaat er over in gesprek met Annemarie Gielen van Pax Christi, Ludo De Brabander van Vrede vzw en Tom Sauer, professor aan de Universiteit Antwerpen.
Een temperatuurstijging van 1 graad Celsius kan leiden tot een vertienvoudiging van migratie. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Oxford, waarin de effecten van conflict, weer en droogte op gedwongen migratie zijn bestudeerd.
De kans bestaat dat de groenten en het fruit in onze supermarkten, geplukt en verpakt zijn door een arbeidsmigrant in het zuiden van Spanje. Met tienduizenden werken ze daar, in bloedhete plastic kassen – vaak onderbetaald en zonder verblijfsvergunning – in de groentetuin van Europa. “Goedkope groenten, ja. Maar tegen welke prijs?”
Noam Chomsky stelt vast dat er zeer kleine breuken komen in het Westerse discours voor de oorlog 'tot de laatste Oekraïner' om Rusland te verzwakken.
Lichtpollutie is een onderbelichte schaduwzijde van onze ontwikkeling, meent MO*Ontwikkelaar Jonas Van der Slycken. Ze neemt vliegensvlug toe, maakt de sterrenhemel minder zichtbaar en verstoort de dag- en nachtritmes van fauna en flora. Moet ‘s nachts het licht laten branden ons zorgen baren?
Het Tonlé Sapmeer in het noordwesten van Cambodja is de levensader van 1,2 miljoen mensen. Dammen op de rivier de Mekong hebben het aantal vissen in het meer sterk doen dalen. De klimaatverandering bedreigt de biodiversiteit in Tonlé Sap, dat ook lijdt onder corruptie en overbevissing.
23 februari 2023
Zonne-energiecentrales in de ruimte, met constante zonneschijn en zonder verstorende wolken of lucht, lijken voor veel overheidsinstanties dé wonderoplossing om groene en goedkope energie te produceren. Maar schijn bedriegt, schrijven enkele Franse astrofysici.
Volgens Oxfam, Friends of the Earth en Notre Affaire à Tous blijft de Franse grootbank investeren in de sector van fossiele brandstoffen en draagt ze zo bij tot de klimaatcrisis.
22 februari 2023
Ook op de grens van Kruisem, Zulte en Waregem ligt een PFAS-bom begraven. Na wat aandringen kreeg vzw Climaxi het bodemonderzoek van het oud-stort aan de Meirestraat in handen. Daaruit blijkt dat de saneringsnormen voor grondwater tot 17 maal overschreven worden en er opnieuw (zoals in Ronse) een combinatie is met zware metalen en andere giftige stoffen. Climaxi vindt dat het onderzoek vol gaten zit en eist dringende opheldering. Bijkomend probleem: het stort werd overdekt door een betonplaat op 4500 palen (die het oud stort doorboren) en een industriële opslagplaats.
Inwoners van enkele dorpen in Nigeria hebben nieuwe olielekkages door oliegigant Shell gemeld. Het om dezelfde dorpen die onlangs een 30 jaar durende juridische strijd om compensatie voor vervuiling door Shell hebben gewonnen.
Uit een bevraging van de Noorse Vluchtelingenraad (NRC) blijkt dat 7 op de 10 Oekraïense vluchtelingen in Polen, Roemenië en Moldavië niet in hun basisbehoeften kunnen voorzien en in armoede dreigen te vervallen.
21 februari 2023
Vorig jaar stootte de energiesector wereldwijd 135 miljoen ton van het broeikasgas methaan uit. Dat is bijna evenveel als het record uit 2019. Nochtans zou 3 procent van de omzet die de energiesector vorig jaar draaide, volstaan om 75 procent van die uitstoot terug te dringen, zegt het Internationaal Energieagentschap.
In de context van een dreigende wereldoorlog lijkt het bijkomstig, maar de klimaatcrisis blijft even urgent, wordt door de oorlog nog erger en blijft onze aandacht opeisen. Afgevaardigden van 193 VN-lidstaten pogen sinds 20 februari 2023 een akkoord te bereiken om de wereldzeeën te beschermen tegen overbevissing, vervuiling en andere bedreigingen.
Een groep academici aan het Departement Architectuur van de KU Leuven reageert op de ongepaste manier waarop het 'Palace des Droits' op 14 en 15 februari werd ontruimd in de Paleizenstraat te Brussel. Zij stellen dat er ter plaatse een alternatief aanwezig is: “Het Paleis zou een pilootproject kunnen zijn voor een stad als Brussel die zich wil branden als leefbare en verdraagzame stad.”
Maandag begonnen in New York onderhandelingen tussen afgevaardigden van 193 lidstaten van de Verenigde Naties. Ze hopen een akkoord te bereiken over een langverwacht verdrag om de wereldzeeën te beschermen tegen overbevissing, vervuiling en andere bedreigingen.
20 februari 2023
Gezien de bedrieglijke geschiedenis van de Minskakkoorden is het onwaarschijnlijk dat Rusland langs diplomatieke weg op andere gedachten kan gebracht worden en zou afzien van zijn militair offensief. 2023 lijkt dan ook een jaar van aanhoudend oorlogsgeweld te worden.
Helaas is de World Social Justice Day van de Verenigde Naties van vandaag 20 februari een bittere ervaring voor meer dan 1,5 miljoen Belgen die op of onder de armoedegrens leven”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede (Cijfers Statbel). Het Netwerk stelt samen met de 61 verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen vast dat de sociale rechtvaardigheid in Vlaanderen en Brussel steeds meer afbrokkelt.
In dit artikel geeft militair expert Roberto Buffagni een beknopt en helder overzicht van het strategische pad en de dynamiek die hebben geleid tot de huidige vierde fase van de oorlog in Oekraïne. Voor hem is het duidelijk dat een Oekraïense overwinning onmogelijk is, maar de Westerse hulp kan het conflict gaande houden. Hij voorspelt dat Rusland de uitputtingsslag nog veel langer zal voortzetten.
19 februari 2023
Dr. Sultan Ahmed Al Jabar, groot geworden in de nationale olie-industrie, is door de Verenigde Arabische Emiraten benoemd als voorzitter van COP28 in Dubai. De klimaatbeweging is in rep en roer omdat deze benoeming een signaal van de fossiele industrie kan zijn dat men probeert het roer van de VN-klimaatconferenties over te nemen. Dat is onaanvaardbaar omdat de olie-en gasindustrie in de afgelopen halve eeuw de wereld bewust naar een klimaatcrisis heeft geleid. Big Oil koos voor puur winstbejag ten koste van de toekomst van de wereldbevolking. Hierdoor hebben ze een historische schuld en verantwoordelijkheid opgebouwd, net zoals landen met een historische CO2-uitstoot, zoals België. Die schuld moet worden ingelost.
18 februari 2023
In de Paleizenstraat 48 in Schaarbeek woonden de afgelopen drie maanden enkele honderden mensen, vooral vluchtelingen, in erbarmelijke omstandigheden. Dinsdag 14 februari vond er een ontruiming plaats waarbij alle bewoners op vrijwillige basis naar opvangcentra werden gebracht. Een dag later, woensdag 15 februari, werd het pand definitief ontruimd en zijn de achterblijvers gedwongen eruit gezet door de politie. Echter liep dinsdag al de organisatie van hun evacuatie in bussen uit op een fiasco. Onze collega Rahma was erbij en maakte deze reportage.
16 februari 2023
Rechtse krachten maken vandaag schandelijk misbruik van het klimaat om oude kerncentrales te blijven openhouden en de bouw van nieuwe te promoten. Zogezegd om mogelijke stroomtekorten te voorkomen. Nochtans is een nucleair vrije en klimaatvriendelijke energietransitie technisch perfect mogelijk en heeft het verleden bewezen hoe potentieel gevaarlijk kerncentrales zijn.
Goudwinning is een van de meest destructieve industrieën ter wereld. Maar gelukkig kan de wereld gerust zonder, schrijft onderzoeker Stephen Lezak van de Universiteit van Cambridge.
14 februari 2023
Vierentwintig grote multinationals die claimen dat ze klimaatleiders zijn omdat ze actief inzetten op netto nul-uitstoot blijken in werkelijkheid amper te doen wat ze beloven. Dat concludeert de non-profit Carbon Market Watch.
Plasticvervuiling is alomtegenwoordig: in onze huizen en werkplekken, tot in de diepste uithoeken van de planeet. Er sijpelen zelfs microplastics tot in ons bloed. De vervuiling van ons eten en drinken verdient daarom minstens evenveel aandacht als de vervuiling van de oceanen, vinden experts.
13 februari 2023
"Make Polluters Pay!" roepen wetenschappers en klimaatactivisten die nu de ingang blokkeren van de Aviapartner Executive Lounge en de Luxaviation terminal, exclusieve faciliteiten voor de superrijken die met privéjets van en naar Brussel vliegen.
Deze geweldloze actie maakt deel uit van een wereldwijde campagne waarin wordt geëist dat degenen die het meest verantwoordelijk zijn voor de klimaatnoodsituatie, stoppen met hun destructieve levensstijl.
Heel wat elementen wijzen er op dat dit conflict de voorbode is van een nieuwe, veel grotere oorlog op het Europese continent. De rechterzijde domineert de discussie en bekleedt een bevoorrechte positie in de media. De verdediging van de oorlog wordt gemaakt in naam van de vrede. Dit kan leiden tot een nucleaire Holocaust. Om het tij te keren is een krachtige democratie nodig.
10 februari 2023
De NAVO is al tenminste sinds 2008 partij in het conflict tussen Rusland en Oekraïne, schrijven Paul Aarts en Henk Overbeek.
In Noordwest-Syrië zorgt de aardbeving voor een humanitaire ramp boven op een humanitaire ramp. Shaymaa Mostafa, projectcoördinator voor 11.11.11 in het Midden-Oosten, benadrukt hoe belangrijk én dringend internationale solidariteit is voor de Syrische burgers. ‘Het kan levens redden.’
We hebben niet alleen een energietransitie nodig, maar ook een omslag in het Europese grondstoffenbeleid. Extractie terugschroeven en mondiale ongelijkheden aanpakken, daar moet het om gaan. Waar blijft de ‘sense of urgency’? vraagt beleidsmedewerker bij Broederlijk Delen Wies Willems zich af.
De teloorgang van watergebieden wereldwijd valt beter mee dan gedacht, blijkt uit nieuw onderzoek. In Europa, de Verenigde Staten en China is het probleem wel erg groot, en de overblijvende gebieden moeten dringend beschermd worden om de klimaatdoelen binnen bereik te houden.
09 februari 2023
Van designfestivals tot prestigieuze prijzen: vlas van eigen bodem is hot en happening. De sterke, vochtabsorberende vezel vraagt minder water om in linnen om te toveren dan katoen en we kweken het gewoon hier, in Vlaanderen. Maar betekent dat dan automatisch dat linnen duurzaam is?
08 februari 2023
Denk aan de kleinkinderen
Ondanks wereldwijde initiatieven tegen plasticvervuiling is de productie van wegwerpplastic de voorbije drie jaar verder gestegen. De productie stijgt zo snel dat de recyclagecapaciteit niet kan volgen.
Tijdens ons uitgebreid gesprek met Noam Chomsky vorig jaar had hij het tevens over de oorsprong van de wapen- en geweldcultuur in de VS. Zoals hij uitlegt in dit uittreksel van 11:50 minuten: "Promotie van vrije wapendracht is een methode om arme witte kiezers aan te trekken, die anders nooit voor een partij zouden kiezen die met zijn echt programma alleen voor de rijke Amerikanen zorgt."
We hebben ongeveer evenveel tuin als bos in Vlaanderen. Als je zelf aan de slag wil om de biodiversiteit te helpen, dan is de tuin dus een mooi vertrekpunt. Ecologen Ellen De Vrieze en Karen De Pauw (Universiteit Gent) leggen in deze aflevering uit hoe je vlinders, vogels, salamanders en misschien wel duizend andere diersoorten naar je tuin lokt.
07 februari 2023
Wie op zoek is naar een tand of de huid van een jaguar, hoeft niet meteen de meest duistere hoeken van de zwarte markt op te zoeken. Dat leert een snelle Google-zoekopdracht of een bezoekje aan online marktplaatsen. Overheden kijken liever de andere kant, blijkt uit een nieuw rapport.
De federale regering heeft vandaag een beslissing genomen over de hervorming van de energiefactuur. De btw op gas en elektriciteit blijft permanent op 6 procent, het sociaal tarief is enkel voor personen met bepaalde uitkeringen of tegemoetkomingen, zoals een leefloon, een tegemoetkoming voor personen met een handicap of de inkomensgarantie voor ouderen. Over het algemeen zullen we de factuur met 20 euro zien stijgen. “Het Netwerk tegen Armoede is bezorgd over de vele gezinnen die nu al onder de armoedegrens leven en in de kou blijven staan”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.
Terwijl we in Nederland vooral willen afrekenen met mensen die pleiten voor het stopzetten van wapenleveranties aan Oekraïne, laten internationale experts zien dat het anders kan, maar ook moet. Zo hield de vermaarde Amerikaanse professor Jeffrey Sachs – jarenlang adviseur van verschillende regeringen - in The Economist van 18 januari jl. een pleidooi voor het bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne met steun van enkele onafhankelijke landen als India en Brazilië. Landen die zich niet hebben uitgesproken voor één van de strijdende partijen maar zich uitspreken voor het stopzetten van de oorlogshandelingen.
06 februari 2023
Zaterdagavond gooide ik mijn Quechua-tent nog eens de lucht in. Niet op een festivalterrein, maar langs het kanaal in Brussel. Samen met dertig andere buurtbewoners van het Klein Kasteeltje sliep ik die nacht op straat uit solidariteit met de grote groepen vluchtelingen die dat noodgedwongen al maanden doen. Brussel, de hoofdstad van …
Mobiliteitsexpert Kris Peeters werpt zijn licht op de recente prijsstijgingen van de trein: “De federale en Vlaamse zuinigheid over openbaar vervoer kost ons veel geld. Hogere prijzen leiden tot minder reizigers, blijkt zowel uit onderzoek over prijselasticiteit als uit de praktijk. Lagere prijzen leiden tot meer reizigers. Zie Luxemburg. Zie Duitsland.”
02 februari 2023
Nog nooit waren zoveel mensen -vier op vijf- zich bewust van de klimaatverandering. Maar hoewel de helft daarvan zegt actie te willen ondernemen, gebeurt er in de praktijk nog veel te weinig. Hoe komt het precies dat ‘willen’ niet noodzakelijk leidt tot effectief ‘doen’? Volgens sociale wetenschapper George Marshall en communicatiestrateeg Koen Thewissen ligt de oplossing in ons brein en de manier waarop we beslissingen nemen. “Eens je daar inzicht in hebt, ligt de weg open voor gedragsverandering.” Met deze vijf tips gaan wij alvast aan de slag.
01 februari 2023
De gevreesde comeback van steenkoolcentrales in Europa is op een sisser geëindigd. Vooral wind en zon hebben vleugels gekregen door de energiecrisis, en halen aardgas in als belangrijkste bron van elektriciteit.
Ruim 4 procent alle de sterfgevallen in Europese steden tijdens de zomermaanden is te wijten aan het “hitte-eiland-effect”, blijkt uit een nieuw onderzoek in The Lancet. Extra bomen in de stad zouden bijna een derde van die sterfgevallen kunnen vermijden.
31 januari 2023
Buitenlandse ervaring bevestigt mijn jarenlange vermoedens: grote media geven selectieve versie van de waarheid. In ons aller nadeel. Begonnen als arbeider bij Sabena (1975-1984) - niet vanuit een of andere ideologische keuze maar vanuit noodzaak. Mijn diploma van de landbouwschool in Vilvoorde bracht me immers niet aan een baan. Later toch ambtenaar Departement Leefmilieu Vlaams Gewest (1984-1995) geworden. Ondertussen een Licentiaat Politieke Wetenschappen gehaald aan de VUB (1989-1993). In 1982 de stap gezet naar de politiek. Keuze was beperkt. Uiterst links bracht schitterende analyses van perversie van overheersende economische systeem maar bood verkrampte dogmatische alternatieven. CVP (CD&V), PVV (VLD), VU uiteraard géén optie. SP ideologisch OK maar principeloze machtsdeelname, corruptieschandalen jaren 1970 en beschamende atlantische slaafsheid (remember Willy Claes) sloten hen uit. Agalev (de partij, niet de beweging) was degelijk alternatief. Een andere manier om aan progressieve politiek te doen.
Kunstmatige intelligentie levert nieuw bewijs dat onze planeet meer dan 1,5 graad zal opwarmen in de komende vijftien jaar. Zelfs indien we een pak minder gaan uitstoten, is het “zeer waarschijnlijk” dat ook de drempel van 2 graden overschreden wordt.
De wereld heeft nauwelijks lessen getrokken uit de covid-pandemie en is niet beter voorbereid op een volgende gezondheidscrisis. Dat concludeert het Internationale Rode Kruis in twee rapporten.
Sommige koude ijsplaten op Antarctica, waarvan onderzoekers aanvankelijk dachten dat ze de komende eeuwen stabiel zouden blijven, blijken toch kwetsbaar als de aarde verder opwarmt. Dat stelt een studie in Nature.
30 januari 2023
Hoe kunnen de Congolezen hun welvaart verbeteren zonder kwetsbare bossen kappen? MO*journalist John Vandaele deed er onderzoek naar en gaf tekst en uitleg in Bureau Buiteland op NPO Radio 1.
29 januari 2023
In Brazilië komt de vorige regering onder vuur te liggen nadat de overheid de noodtoestand heeft uitgeroepen voor het Yanomami-volk in het Amazonewoud. Door de opmars van de illegale mijnindustrie zou de inheemse stam lijden onder extreme ondervoeding en besmettelijke ziekten.
28 januari 2023
Portugal is overeengekomen met zijn voormalige kolonie Kaapverdië om de schuld van het land te ruilen tegen klimaatinvesteringen die de eilandengroep zelf ten goede komen.
27 januari 2023
De grootste banken ter wereld hinken achterop in de energietransitie. Van hun totale financiering in energie gaat amper 7 procent naar hernieuwbare energie, blijkt uit nieuw onderzoek in opdracht van een aantal ngo’s.
26 januari 2023
Slechts één graad opwarming kan al ingrijpende gevolgen hebben voor diersoorten, blijkt uit nieuw onderzoek van de Technische-natuurwetenschappelijke Universiteit van Noorwegen. De onderzoekers bepaalden de klimaatimpact op diersoorten door collecties van natuurhistorische musea te analyseren.
De Russische invasie in Oekraïne veroorzaakt niet alleen menselijk leed, maar zorgt ook voor de vernietiging van de Oekraïense natuur. Babs Verhoeve van de actiegroep Stop Ecocide NL vindt het hoog tijd dat Rusland vervolgd wordt voor ecocide. ‘De juridische middelen daartoe zijn voorhanden.’
Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF, Velt en Dryade dagvaarden de Vlaamse regering. In belang van onze burgers en natuur moeten er dringend omvangrijke bufferzones komen rond huizen, scholen, crèches, waterlopen en natuur- en waterwingebieden. Naar schatting wordt zo 35% van Vlaanderen pesticidenvrij. De organisaties gaven eind oktober de Vlaamse regering een maand om de Vlaamse regels in lijn te brengen met de Europese regelgeving, maar kregen hierop geen toereikende reactie.
Multinational 3M blijft met de voeten slepen in de aanpak van het PFAS-milieuschandaal. Ondanks het feit dat 3M eind 2025 met PFAS zal kappen, ontkent het bedrijf nog steeds de gezondheidsimpact van de ‘forever chemicals’. Het houdt zich ook niet aan zijn verplichtingen rond de opkuis van haar vervuiling. Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace België en bewonerscollectief Grondrecht hebben er genoeg van en stellen zich burgerlijke partij in de strafrechtzaak die loopt tegen 3M.
In het Hoge Noorden leefden 50 miljoen jaar geleden primaatachtige zoogdieren. Mogelijk leren zij ons iets over hoe soorten zich aanpassen aan de gevolgen van de huidige aardopwarming.
25 januari 2023
Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF, Velt en Dryade dagvaarden vandaag de Vlaamse regering. In belang van onze burgers en natuur moeten er dringend omvangrijke bufferzones komen rond huizen, scholen, crèches, waterlopen en natuur- en waterwingebieden. Naar schatting wordt zo 35% van Vlaanderen pesticidenvrij. De organisaties gaven eind oktober de Vlaamse regering een maand om de Vlaamse regels in lijn te brengen met de Europese regelgeving, maar kregen hierop geen toereikende reactie.
In Brazilië komt de vorige regering onder vuur te liggen nadat Brazilië de noodtoestand heeft uitgeroepen voor het Yanomami-volk in het Amazonewoud. Door de opmars van de illegale mijnindustrie - oogluikend toegestaan onder het bewind van Bolsonaro - zou de inheemse stam lijden onder extreme ondervoeding en besmettelijke ziekten.
Sinds we helemaal overstag zijn gegaan voor online shoppen, neemt ook het terugsturen van kleding en elektronica enorm toe. En wat blijkt uit een Zweedse studie? Hoe goedkoper de spullen die je retourneert, hoe vaker die door de producent worden weggegooid.
Lützerath was geen leeg dorp, zoals afgelopen weken vaak verkondigd werd, zegt Anton Vandevoorde. Het Duitse dorp dat moest wijken voor de uitbreiding van een bruinkoolmijn was de afgelopen jaren een antikapitalistisch laboratorium dat activisten van over de hele wereld én buurtbewoners samenbracht.
Afrikaanse olifanten staan steeds meer onder druk. Nochtans spelen de majestueuze dieren volgens nieuw onderzoek een cruciale rol in het beschermen van een van de grootste CO2-reservoirs op aarde. Het verlies van de diersoort zou dus ook verwoestend zijn voor het klimaat.
De zichtbaarheid van sterren gaat er elk jaar op achteruit. Dat merkte u misschien zelf al op maar blijkt nu ook uit een studie in Science, die tot stand kwam in samenwerking met burgerwetenschappers. Niet de sterren stoppen met stralen, de hemel wordt elk jaar meer verlicht.
Noam Chomsky sprak in 2022 een uur lang met Lode Vanoost over meerdere onderwerpen. Het werd onze meest bekeken video van vorig jaar. We hernemen thematische onderdelen van dit gesprek, te beginnen met zijn kijk op de Russische invasie in Oekraïne (gesprek van 19 minuten).
24 januari 2023
De afgelopen dagen heeft u wellicht de beelden gezien van duizenden mensen die samenkwamen in het kleine dorpje Lützerath in Duitsland. Ze protesteerden tegen de ontwikkeling van een enorme bruinkoolmijn. Hun geweldloze protest tegen de machines is een voorbeeld van burgerlijke ongehoorzaamheid. Dit belangrijke instrument van activisme heeft de laatste tijd veel media-aandacht gekregen. We maken de balans op.
Deze boude uitspraak komt niet van een linkse klimaatactivist maar van een staatshoofd van een van de belangrijkste landen van Latijns-Amerika. Ze komt uit een speech van Gustavo Petro Urrego op het Wereld Economisch Forum. Daarin kondigt hij o.a. aan dat Colombia gaat stoppen met het ontginnen van petroleum. Hieronder zijn speech.
Gekweekte kelp, een zeewier, kan helpen om stikstofverontreiniging in kustwateren aan te pakken. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Universiteit van Alaska Fairbanks.
23 januari 2023
De NAVO dringt aan op verdere escalatie van de oorlog in Oekraïne, waarbij Duitsland onder enorme druk staat om tanks te sturen naar Oekraïne. Deze oorlog helpt de VS om zich te concentreren op zijn erkende belangrijkste rivaal, China. Oekraïne zou wel eens het eerste slagveld kunnen worden van een derde wereldoorlog. Daarom is de uitbouw van een sterkere en luidere vredesbeweging een dringende prioriteit.
Het Congolese woudbassin huisvest de krachtigste long ter wereld. MO*journalist John Vandaele onderzocht hoeveel middelen er worden vrijmaakt om het onmetelijke woud te beschermen. De hamvraag: kunnen de Congolezen hun welvaart opkrikken zonder dat ze hun kwetsbare bossen kappen? Enkele slotbeschouwingen.
22 januari 2023
Zou de minister-president aan zijn kransje CEO’s in Davos hebben uitgelegd dat een verlieslatende luchthaven voor deze regering meer doorweegt dan een mens die het financieel moeilijk heeft?, vraagt Tine Hens zich af. Of schaamt hij zich er toch een heel klein beetje voor?
20 januari 2023
Kunnen we het ons echt veroorloven om in deze tijden van klimaatcrisis en groeiende ongelijkheid geen vermogensbelasting in te voeren?, vraagt Eva Smets, directeur van Oxfam België, zich af. ‘Miljardairs zijn een teken van een zieke economie.’
De jaren van 2001 tot 2011 waren de tien warmste sinds duizend jaar, stellen wetenschappers van het Alfred Wegener Instituut in Nature. Zelfs in het koudste deel van Groenland is daardoor de dooi ingezet.
19 januari 2023
Een grootschalige studie naar de gevolgen van geluid van het wegverkeer en vliegtuigen op de gezondheid toont aan dat regelmatige blootsstelling aan een geluidsniveau boven 55 decibel het risico op hartaandoeningen verhoogt.
De extreme ongelijkheid neemt toe in de wereld, volgens een recent rapport van Oxfam. Volgens Maarten Boudry is de 'obsessie' met extreme rijkdom en ongelijkheid een moreel irrelevante kwestie. We zouden ons volgens hem beter focussen op extreme armoede. Met die armoede gaat het – vanuit historisch oogpunt – helemaal niet zo slecht, zo luidt het argument. Is dat wel zo?
Een voormalige stortplaats in Bulawayo maakte plaats voor een moestuin met aquacultuur en bracht zo inspiratie voor de bredere gemeenschap. Het is een voorbeeld van een geslaagd Green Cities-project waarmee de FAO de levenskwaliteit in kwetsbare steden wil verbeteren en stadslandbouw stimuleren.
Wereldwijd zijn bijna negen op de tien grote havens blootgesteld aan klimaatgevaren, waarschuwen onderzoekers van de universiteit van Oxford. Ook de haven van Antwerpen is kwetsbaar. De potentiële impact op de wereldeconomie is enorm.
Een sterke toename van stof uit zandstormen in de atmosfeer in de voorbije eeuw heeft de echte omvang van de klimaatverandering voor een deel gemaskeerd. Nieuw onderzoek spreekt van een effect tot 8 procent.
18 januari 2023
Onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de Université Catholique de Louvain (UCL) waarschuwt voor de gevolgen van de opwarming van de aarde voor de kwetsbare ecosystemen van één van de grootste Afrikaanse meren. Een opwarming van enkele graden van het water kan het ecosysteem uit evenwicht brengen met een grote impact op de lokale leefgebieden (habitats).
Ondanks Europese maatregelen om de productie van gevaarlijk afval, zoals explosieve, kankerverwekkende of erg giftige stoffen, te verminderen, blijft de hoeveelheid groeien, blijkt uit cijfers van de Europese Rekenkamer.
Meststoffen op basis van menselijke uitwerpselen en urine zijn veilig voor gebruik in de voedselketen, blijkt uit nieuw onderzoek. En dat is goed nieuws voor het milieu en het klimaat.
17 januari 2023
Enkel minder transport kan de CO2-uitstoot van de transportsector drastisch naar beneden halen. Dat stelt nieuw onderzoek van de Universiteit van Valladolid in Spanje vast.
Verlaten mijnschachten hebben een enorm potentieel om energie op te slaan, zeggen onderzoekers. Een nieuwe techniek met zand maakt er in essentie batterijen van.
16 januari 2023
Door de focus op de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis kregen heel wat andere humanitaire rampen nauwelijks aandacht, zegt de ngo Care International. Ze speelden zich allemaal in Afrika af.
13 januari 2023
Exxon en de andere energiereuzen wisten in de jaren zeventig al dat de ontginning van fossiele brandstof zou leiden tot een klimaatontaarding. Toch hebben ze alles gedaan om dat te ontkennen en hebben ze jarenlang denktanks en onderzoekers gefinancierd die klimaatontkenning propageerden.
De Verenigde Arabische Emiraten hebben de voorzitter van de volgende klimaattop bekendgemaakt: Sultan Ahmed Al Jaber, ceo van staatsoliebedrijf Adnoc. Onbegrijpelijk, zeggen milieuorganisaties. ‘Een staatsoliebedrijf kaapt de VN-klimaatgesprekken.’
12 januari 2023
Een gebrek aan officiële eigendomspapieren voedt de ontbossing in Oeganda. Door omkoping verkrijgen mensen en bedrijven eigendomstitels, waarna niets hen in de weg staat om het bos te kappen. Waarnemers vinden dat het Oegandese eigendomssysteem op de schop moet.
11 januari 2023
Landbouw en voedsel staan op het kruispunt van de grootste uitdagingen van onze tijd: klimaat, milieu en armoede. Maar aan de polariserende manier waarop de discussie gevoerd wordt, valt dat niet af te lezen, vindt Jelle Goossens van Rikolto. Een pleidooi voor minder debatten en meer gesprekken.
Verschillende milieuorganisaties hebben de Franse voedingsgroep Danone voor de rechter gesleept voor haar overtollige gebruik van plastic in heel de toeleveringsketen. Danone doet volgens de eisers niet genoeg om het gebruik van wegwerpplastic te beperken en milieuvervuiling te voorkomen.
Op 10 januari in de vroege ochtend is de Duitse politie begonnen met de ontruiming van Lützerath, een dorpje dat reeds twee jaar bewoond wordt door milieuactivisten. Met hun actie beogen ze de uitbreiding van de naastgelegen bruinkoolmijn tegen te houden. Ondertussen hebben meer dan duizend activisten zich in het dorpje verzameld, waaronder een twintigtal Belgen, met als doel te blijven. Ze hebben zich hierop de afgelopen maanden dan ook goed voorbereid: ze hebben voedsel voor meerdere dagen voorzien, bouwden barricades en hebben zichzelf nu verschanst in gebouwen en zelfgebouwde boomhutten. Daarnaast reizen nog tientallen Belgen de komende week naar daar en is er een solidariteitsactie georganiseerd aan de Duitse ambassade in Brussel.
Steeds hevigere stormen en overstromingen zorgen ervoor dat natuurrampen de komende jaren zware economische verliezen zullen veroorzaken, stelt herverzekeraar Munich Re in een nieuw rapport. In 2022 bedroeg de “rampenfactuur” wereldwijd 270 miljard dollar volgens de Duitse verzekeraar.
De ozonlaag is goed op weg om zich binnen vier decennia te herstellen, blijkt uit een VN-rapport. De inspanningen die daarvoor nodig zijn, komen ook het klimaat ten goede.
De zomer van 2022 was de warmste ooit gemeten in Europa, blijkt uit cijfers van de Europese klimaatdienst Copernicus. In zijn geheel was 2022 het op één na warmste jaar ooit in Europa.
10 januari 2023
Meer dan vier maanden nadat noodweer een derde van Pakistan onder water heeft gezet, leven 4 miljoen kinderen nog steeds in ongezonde en mensonwaardige omstandigheden. Unicef waarschuwt voor een menselijke catastrofe.
De Wereldbank overweegt klimaatactie een centralere plaats te geven in haar missie. Dat blijkt uit een schrijven van de ontwikkelingsbank aan de aandeelhouders.
Volgens een nieuwe studie met verbeterde modellen verdwijnen gletsjers nog sneller dan tot nog toe werd aangenomen. Aan het huidige tempo verdwijnen twee op de drie gletsjers tegen het einde van deze eeuw.
09 januari 2023
De financiële wereld kan inspiratie uit oude kennissystemen putten om ethischer te handelen, schrijft auteur en econoom Atul K. Shah. Bedrijven kunnen met andere, duurzamere concepten werken en toch succesvol zijn. ‘De mens is niet de spil van het leven op aarde.’
Nederlandse onderzoekers hebben een maisvariant ontdekt die beter bestand is tegen het ‘heksenkruid’ Striga. Zo kunnen op termijn de oogsten gered worden waar miljoenen Afrikanen van afhangen.
06 januari 2023
Grootouders voor het Klimaat voert campagne om het spaargeld van 55-plussers in bank- en verzekeringsproducten en in pensioenfondsen te bestemmen voor duurzame projecten om op die manier de klimaatcrisis aan te pakken. De campagne richt zich tot de 55-plussers, de financiële sector en de overheid.
De zeestromen die mee ons klimaat reguleren, dreigen stil te vallen. De opwarming van het zeewater bedreigt het vermogen van de oceaan om koolstofdioxide uit de lucht te halen, waardoor de klimaatcrisis nog zal versnellen.
05 januari 2023
Jaarlijks belanden miljoenen kerstbomen rond deze periode op het stort. Uit nieuw onderzoek blijkt echter dat uit dennennaalden van afgedankte kerstbomen een vloeistof kan worden gewonnen die kan dienen als waterstofdrager en grondstof voor andere producten.
03 januari 2023
Verschillende experts ter zake delen hun inzichten over welke kwesties het klimaatdebat het komende jaar zullen beheersen.
‘Voor de Vlaamse regering lijkt de klimaatcrisis niet te bestaan’, reageert mobiliteitsexpert Dirk Lauwers (UAntwerpen) op de beslissing van de regering om de drie Vlaamse regionale luchthavens open te houden.
In zijn nieuwjaarstoespraak noemde de Franse president Macron de gevolgen van de klimaatverandering onverwacht. Onder andere bosbranden en droogte geselden de voorbije zomer het land. Franse klimaatwetenschappers reageren erg scherp op zijn speech. Zij wijzen erop dat ze al dertig jaar lang waarschuwen voor de gevolgen van de klimaatverandering. "Dit had je in de jaren 80 nog kunnen zeggen, maar niet in 2022."
30 december 2022
NL
Vriendschap Zonder Grenzen doet wat de overheid nalaat: mensen op straat terug hun waardigheid geven
- DeWereldMorgenHet einde van 2022 nadert, de mensen op straat ondergaan nog steeds de bikkelharde gevolgen van de politieke onwil om tot een oplossing te komen. Terwijl nog altijd honderden op straat slapen in de natte, barre kou, tonen medemensen in Brussel en omstreken zich solidair. DeWereldMorgen.be was aanwezig bij de Humanitaire Hub, waar de ingezamelde hygiënepakketten werden uitgedeeld. Dit is ons verslag van ter plaatse.
Het voorbije jaar was er niet alleen eentje van klimaatrampen, toenemende vervuiling en verdwijnende natuur. Er waren ook hoopgevende ontwikkelingen en ronduit historische doorbraken op het vlak van milieu en klimaat. We zetten de vijf grootste op een rij.
De heilige natuur – Hoe we de relatie met onze natuurlijke omgeving kunnen herstellen
Omdat de zon niet altijd schijnt en er niet steeds wind is, is een van de belangrijkste vraagstukken voor de komende energietransitie het kunnen bufferen van opgewekte groene energie. Zopas is op dat vlak een doorbraak gerealiseerd in China door de productie van waterstof uit zeewater.
29 december 2022
Er schort wat aan de machtsverhoudingen in de klimaatbeweging, ziet MO*columniste Faïrouz ben Salah. Waarom mogen Europese activisten keer op keer opdraven en komen stemmen uit pakweg Marokko of Algerije zelden aan het woord? ‘Ik mis veel gezichten op het internationale klimaatpodium.’
28 december 2022
De Europese emissiehandel wordt uitgebreid naar mobiliteit en verwarming. Een sociaal klimaatfonds moet de impact voor de armste gezinnen verzachten, maar deskundigen waarschuwen dat het mogelijk niet volstaat.
De wereld is een theater voor de aandachtseconomie geworden, ten koste van het klimaat, stelt oud-hoofdredacteur Gie Goris vast. Politici én klimaatklevers weten: spektakel werkt altijd. ‘En dat wordt beloond door de media, ook al staat de cassante mening los van gevoerd beleid.’
De flinke financiële klimaatkater van 2022
De uitbreiding van de Europese emissiehandel wordt naar mobiliteit en verwarming dreigt het leven duurder te maken. Een nieuw Sociaal Klimaatfonds moet de impact voor de armste gezinnen verzachten, maar deskundigen waarschuwen dat het mogelijk niet volstaat.
23 december 2022
Van enorme overstromingen in Pakistan en extreme droogte in Europa, tot doorbraken op het vlak van milieubescherming en plastic: de wereld beleefde opnieuw een goed gevuld klimaatjaar in 2022. De impact van de Russische invasie in Oekraïne liet zich op zowat alle domeinen voelen.
Op de conferentie over biodiversiteit in Montréal (COP15) werd zopas een nieuwe routekaart uitgestippeld om het natuurverlies in de wereld te stoppen. Vooral de doelstelling om wereldwijd ten minste 30% van het land en de oceaan te beschermen wordt als historisch bestempeld. Maar over de financiering is nog veel onduidelijkheid, en waarnemers zetten ook vraagtekens bij de uitwerking van het akkoord.
De internationale scheepvaart bleef lang buiten schot bij klimaatakkoorden. Maar nu groeit ook voor die sector de internationale steun, ook van verschillende opkomende economieën, voor strengere klimaatdoelen. Maar er blijven zorgen over de kosten.
22 december 2022
Nieuw onderzoek van FairFin toont aan dat de Belgische financiële sector nauw verbonden is met de multinational DEME. Via haar dochteronderneming Global Sea Mineral Resources (DEME-GSR) zet dit Belgisch baggerbedrijf de eerste stappen naar diepzeemijnbouw in de Stille Oceaan. Maar niet zonder kritiek.
COP15 in Montreal werd maandag 19 december een nieuw wereldwijd kader afgesproken om de biodiversiteitscrisis aan te pakken. Dit akkoord verbindt de wereld ertoe het verlies aan biodiversiteit tegen 2030 te stoppen en terug te draaien - een wereldwijd doel dat wordt geprezen als het equivalent van de 1,5°C- doelstelling van klimaatakkoord van Parijs.
Op de COP15-conferentie in Montreal werd een nieuwe routekaart uitgestippeld om het natuurverlies in de wereld te stoppen. Vooral de doelstelling om wereldwijd ten minste 30 procent van het land en de oceaan te beschermen wordt als historisch bestempeld. Maar over de financiering is nog veel onduidelijkheid, en waarnemers zetten ook vraagtekens bij de uitwerking van het akkoord.
Op de Nederlandse TV: "Klimaatactivisten bezetten Duits dorpje Lützerath dat moet wijken voor afgraving milieuvervuilend bruinkool". Duitsland verbrandt steeds meer kolen voor de opwekking van elektriciteit, sinds de verminderde invoer van gas uit Rusland. Klimaatactivisten hebben zich uit protest in het dorp gevestigd. Er wordt ingegaan op de rol van 'De Groenen' in de regionale en nationale politiek.
21 december 2022
Na anderhalf jaar werd de beslissing om soja en palmolie uit te sluiten voor de productie biobrandstoffen op 13 december 2022 eindelijk in een wet vastgelegd. Ook de uitfasering van biobrandstoffen van de eerste generatie wordt al even beloofd, maar laat op zich wachten. PVDA-Kamerlid Greet Daems pleit ervoor dat België alle biobrandstoffen op basis van landbouwgewassen onmiddellijk uitfaseert.
De wereld ver verwijderd is van de doelstelling van het klimaatverdrag van Parijs, schrijven Naveen Rao en Eloise Todd. Er moet gezamenlijk actie worden ondernomen om de klimaatdoelstelling van 1,5°C nieuw leven in te blazen – en dat begint met de erkenning dat klimaat en gezondheid deel uitmaken van hetzelfde gesprek. ‘Ze kunnen en moeten samen worden aangepakt’.
Ook tropische wouden die al zijn omgehakt, verdienen nog altijd volop bescherming, stelt onderzoek in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. De gebieden blijven opvallend waardevol en mogen niet zomaar opgegeven worden voor plantages.
20 december 2022
De banken BNP Paribas, Deutsche Bank, ING, en Santander, alle vier actief in België, blijven investeren in bedrijven die betrokken zijn bij de productie, het onderhoud of de modernisering van kernwapens. Dat blijkt uit het nieuwe ‘Don’t Bank on the Bomb’-rapport van de internationale campagne ter afschaffing van kernwapens (ICAN) en de Nederlandse Vredesorganisatie PAX.
Tijdens de COP15-top over biodiversiteit is een wereldwijd akkoord gesloten om 30% van het land en de oceanen van de aarde in stand te houden. In het verdrag worden voor het eerst ook de rechten van inheemse volkeren op hun land erkend.
Het Zweedse bedrijf Eco Wave Power en het Turkse Ordu Energji hebben een overeenkomst afgesloten over een proefproject om energie op te wekken uit de golfslag van de zee. De bedoeling is om uiteindelijk de grootste getijdencentrale ter wereld bouwen.
19 december 2022
Pakjes van Amazon kwamen in 2021 met 320 miljoen kilogram plastic, een toename van 18 procent op een jaar tijd. ‘Amazon negeert de vraag van klanten en aandeelhouders om daar iets aan te doen’, zegt Oceana, de milieugroep die de cijfers uitbracht.
16 december 2022
De wereld heeft nog maar 7 jaar om de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN te verwezenlijken. Van sommige van die doelen is nu al duidelijk dat dat wellicht niet zal lukken tegen de deadline van 2030. De zesde doelstelling bijvoorbeeld, drinkbaar water en een toilet voor iedereen, is in grote delen van de wereld nog steeds een verre droom.
De teloorgang van bijen en andere bestuivende insecten heeft al een impact op de volksgezondheid, stelt de Universiteit van Harvard. Minder bestuivers betekenen minder gewassen als fruit en groenten. En minder aanbod van die gezonde voeding, leidt tot meer aandoeningen, en meer sterfgevallen.
15 december 2022
Fabrikanten van batterijen voor elektrische auto’s krijgen strenge milieuregels opgelegd. Daarover bereikte de EU vorige week vrijdag een overeenstemming.
Terwijl de boeren buiten de prijzen vallen is de Vlaamse overheid zeer gul met subsidies aan grote bedrijven. Vaak dienen die subsidies voor nepoplossingen. Als we de klimaattransitie serieus nemen moeten we durven resultaat afdwingen voor de subsidies die gegeven worden.
Onder het motto 'Statiegeld, Yes We Can!' pleiten 1300 bedrijven, gemeenten en organisaties er voor dat de Belgische milieuministers Zuhal Demir (N-VA, Vlaams Gewest), Céline Tellier (Ecolo, Waals gewest) en Alain Maron (Ecolo, Brussels gewest) het beste statiegeldsysteem ter wereld implementeren.
14 december 2022
BiodiversiTree is een instrument dat door de federale overheid en de 3 gewesten wordt gefinancierd en wetenschappelijk wordt ondersteund door het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen.
De overheid van de Cookeilanden heeft plannen om aan diepzeemijnbouw te doen. Milieuorganisaties vrezen echter dat het lawaai van de onderzeese activiteiten de walvissen zal verjagen. Die verblijven drie maanden per jaar rond de eilandengroep. De natuurbeschermers vragen een moratorium zodat er meer onafhankelijk onderzoek kan gebeuren.
Na marathononderhandelingen heeft Europa een akkoord bereikt over een koolstoftaks op ingevoerde industriële producten zoals staal en cement. Die moet vermijden dat de industrie vervuilende productie verplaatst naar landen met een lakser klimaatbeleid. De grensbelasting is een wereldprimeur, maar milieuorganisaties zetten vraagtekens bij de uitwerking ervan.
Vier maanden na hun afspraak om het gas- en stroomverbruik flink te drukken, hebben amper twaalf lidstaten al bindende maatregelen genomen. Veel landen doen enkel vrijblijvende inspanningen, en acht lidstaten hebben zelfs nog helemaal niets gedaan.
Onze bossen hebben steeds vaker te lijden onder natuurlijke verstoringen, gaande van branden tot schorskevers en schimmels, blijkt uit onderzoek in de hele EU. De oorzaak ligt bij de klimaatverandering.
Gisteren raakte bekend dat Fluxys samen met Arcelor Mittal en de havens van Antwerpen en Gent 154 miljoen euro krijgen van Europa. Dit geld dient voor CO2 opvanginstallaties bij verschillende bedrijven in de havens. Einddoel: CO2 opvangen en onder de grond stoppen in de Noordzee. Vandaag krijgen we te horen dat Vlaanderen voor 500 miljoen euro waarborg op tafel legt voor de nieuwe plastic-fabriek van Ineos in Antwerpen.
Belgische wetenschappers onderzochten of straling van onder meer wifi en mobiele telefoons echt klachten als hoofdpijn en slapeloosheid kunnen veroorzaken. Net als in eerdere studies konden ook zij geen enkel aantoonbaar verband vinden.
13 december 2022
Door menselijke activiteiten als overbevissing en vervuiling staat het zeeleven onder zware druk. Uit de laatste update van de rode lijst van de Internationale Unie voor Natuurbescherming met alle bedreigde diersoorten blijkt dat bijna een tiende van alle mariene soorten met uitsterven bedreigd wordt.
12 december 2022
Tussen mei en eind oktober van dit jaar vonden onderzoekers van Sciensano en van het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen op twaalf verschillende locaties in België Aziatische tijgermuggen. Dit is veel meer dan verwacht.
09 december 2022
Dat financiële instellingen mee verantwoordelijk zijn voor mensenrechtenschendingen, klimaatverandering en natuurvernietiging is bekend, schrijft MO*ontwikkelaar Wies Willems. Het is dan ook wraakroepend dat de sector erin slaagt om te ontsnappen aan nieuwe Europese duurzaamheidsregels.
Ethiopië maakt momenteel de ergste droogte mee in veertig jaar tijd en geweld heeft hele delen van het land in de tang. Kinderen zijn het grootste slachtoffer van de situatie. Zij kunnen niet naar school en zien zo hun toekomst in rook opgaan.
08 december 2022
Ethiopië maakt momenteel de ergste droogte mee in veertig jaar tijd en geweld heeft hele delen van het land in de tang. Kinderen zijn het grootste slachtoffer van de situatie. Zij kunnen niet naar school en zien zo hun toekomst in rook opgaan.
Vandaag 8 december verstoorde een klimaatactivist van Extinction Rebellion de speech van Alexander de Croo tijdens de inhuldiging van een nieuwe ethanolfabriek in de haven van Gent. De activist stond op uit het publiek, onderbrak de premier en riep “This is not the future, this is a lock-in for decades of fossil fuel consumption to come. We need to Just Stop Coal to save our children.” Hiermee gaf hij aan dat de oplossing voor de klimaatcrisis niet ligt in technologisch oplossingen die veel te weinig en veel te laat effect hebben, en in tegendeel ervoor zorgen dat we vast blijven hangen aan het gebruik van fossiele brandstoffen. Hij werd door het veiligheidspersoneel overmeesterd en buitengewerkt.
In de volgende vijf jaren wordt evenveel geïnvesteerd in hernieuwbare energie als in de voorbije twintig jaar. Het Internationaal Energieagentschap noemt de wereldwijde energiecrisis hét kantelpunt in de transitie.
07 december 2022
In Montreal (Canada) start op woensdag 7 december COP15, de biodiversiteitsconferentie van de VN. In tijden van versnellend biodiversiteitsverlies en groeiende voedselonzekerheid, spoort WWF de wereldleiders aan om een ambitieus globaal biodiversiteitsakkoord te sluiten dat de levensaders van onze planeet beschermt en herstelt. Van België vraagt WWF o.m. een duidelijk actieplan.
In Montreal (Canada) start op woensdag 7 december COP15, de biodiversiteitsconferentie van de VN. In tijden van versnellend biodiversiteitsverlies en groeiende voedselonzekerheid, spoort WWF de wereldleiders aan om een ambitieus globaal biodiversiteitsakkoord te sluiten dat de levensaders van onze planeet beschermt en herstelt. Van België vraagt WWF o.m. een duidelijk actieplan.
Historische stap vooruit in internationale bosbescherming: de onderhandelingen over een EU-bossenwet zijn dinsdag 6 december afgerond. Deze wet houdt in dat bedrijven die hun producten in de EU willen verkopen moeten aantonen dat zij niet aan ontbossing hebben bijgedragen.
Grootschalige overstromingen in Tsjaad hebben ook de hoofdstad Ndjamena getroffen, pal in het hoogseizoen voor malaria. Tienduizenden mensen zijn uit hun huizen verdreven, en hulporganisaties vrezen voor uitbraken van malaria en cholera.
06 december 2022
De EU verbiedt producten zoals palmolie, cacao en koffie als die gelinkt zijn aan ontbossing. Onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten hebben daar gisteren (maandag) een akkoord over bereikt - een wereldprimeur.
Congo wil zich volop op de kaart zetten als een land dat met oplossingen komt voor de klimaatverandering. Maar wil het in die missie slagen, dan zal het land ook moeten luisteren naar de grieven van zijn noodlijdende bevolking. Nuttige eerste stappen worden gezet, maar de weg is nog lang. ‘Het vraagt tijd om menselijke gewoontes te veranderen.’
Pakistan produceert minder dan 1 procent van de mondiale uitstaat van broeikasgassen maar wordt frontaal getroffen door de klimaatcrisis, schrijft Tanupriya Singh. Hij vindt het hoog tijd dat het Globale Noorden zijn verantwoordelijkheid neemt en mee betaalt voor de enorme schade die Pakistan lijdt.
Een zeldzame gekko, niet groter is dan een paperclip, maakt een opmerkelijke comeback in het Caribisch gebied. Die is te danken aan de beschermingsinspanningen van milieuorganisaties en de overheid.
Voortaan zullen voedingsproducenten moeten kunnen bewijzen dat er geen waardevol bos heeft moeten wijken voor hun producten. Tenminste, als ze hun producten nog willen kunnen verkopen op de Europese markt. Dat is het gevolg van een nieuwe Europese wet waarover vandaag een politiek akkoord is bereikt. Het gaat om producten als rundvlees, koffie, cacao-afgeleiden en soja, maar ook rubber, hout en beprint papier. De milieubewegingen reageren opgetogen: Door deze wet zullen sommige kettingzagen stilvallen.
05 december 2022
Het aantal meren op aarde is de afgelopen decennia sterk toegenomen, en dat heeft belangrijke gevolgen, zeggen Deense wetenschappers. De veelal kleine meren zijn vaak echte ‘broeikasgasfabrieken’.
De Europese Commissie oordeelt dat het Franse verbod op korte vliegreizen legaal is. De beslissing is een klap voor de luchtvaartsector, die het verbod aanvocht.
04 december 2022
Met tweehonderd per dag zijn ze. Diersoorten die uitsterven. Op de de VN-biodiversiteitsconferentie die op 7 december in Montreal begint, zullen leiders zich over dit razendsnelle verlies aan soorten buigen. Maar zullen ze het aandurven tot in de kern van de crisis door te dringen?, vraagt columniste Tine Hens zich af.
02 december 2022
“De tijd is voorbij om toeschouwer te zijn.” — Serge de Gheldere
De Europese Commissie stelt nieuwe regels voor om de ongebreidelde groei van wegwerpverpakkingen te stoppen. Onnodige verpakking wordt verboden, minimaal hergebruik en recyclage worden verplicht.
01 december 2022
Luchtvervuiling is jaarlijks verantwoordelijk voor bijna een miljoen doodgeboorten in Azië, Afrika en Latijns-Amerika, blijkt uit onderzoek door de Universiteit van Beijing. In meer dan de helft van de gevallen is fijnstof uit de verbranding van fossiele brandstoffen de hoofdschuldige.
30 november 2022
Ook de Rode Duivels gaan mee met hun tijd en de stijgende vraag naar duurzaamheid: hun WK-truitjes én supporterstruitjes zouden gemaakt zijn van oceaanplastic. Het klinkt mooi, maar in werkelijkheid is er weinig groen aan de ambities van producent Adidas, zo blijkt uit Duits onderzoek.
In de Uruguayaanse stad Punta Del Este zijn gesprekken gestart tussen bijna tweehonderd landen over een globaal verdrag om de plasticvervuiling terug te dringen.
Wereldwijd kalven stranden steeds sneller af, vooral tijdens stormen. De stranden worden doorgaans hersteld door zand op te spuiten, of worden beschermd met dijken. Maar er is ook een natuurlijke oplossing, zeggen Zweedse onderzoekers: zeegrassen.
Duurzaam beleggen is populairder dan ooit. Maar ondanks mooie praatjes en beloftes belegt de helft van Europa’s duurzaamste beleggingsfondsen nog altijd in kolenbedrijven, oliegiganten en andere vervuilers.
29 november 2022
De maatschappelijke hoofdverantwoordelijkheid voor wat er in en rond het WK in Qatar gebeurt, ligt simpelweg bij de organisatoren van het WK zelf. Een gelijkaardige redenering gaat op voor de inspanningen die supermarkten kunnen doen voor klimaat en milieu, vindt Maarten Corten van de ngo Rikolto.
De bescherming van tropische regenwouden in Azië tegen palmolieplantages verhoogt onbedoeld de druk op andere gebieden, blijkt uit Brits onderzoek. Vooral graslanden en droge bossen in Latijns-Amerika en Afrika lopen gevaar.
28 november 2022
De kernlobby overstelpt de maatschappij met peptalk over de schitterende toekomst die kleine kerncentrales tegemoet gaan. Tegelijk weten ze beter dan wie ook dat kleine kerncentrales nu al te kampen hebben met ernstige problemen, nog voor ze werkelijk bestaan. Eén ervan is het probleem van de bevoorrading met speciale nucleaire brandstof. Het enige land dat dit op dit moment kan doen is Rusland. Waarmee meteen de leugen van kernenergie maakt ons onafhankelijk doorprikt wordt. Met als pikant detail: kleine kernreactoren vergroten de kans op verspreiding van kernwapens.
27 november 2022
België deed het goed: geen Fossil of the Day award dit keer. Maar dat is dan ook bijna alles.
26 november 2022
De aftakeling van het immuunsysteem bij mensen op leeftijd is niet alleen het gevolg van veroudering: ook de decennialange blootstelling aan luchtvervuiling speelt een rol. Dat blijkt uit nieuw onderzoek in het wetenschappelijk blad Nature.
Na de klimaattop in Egypte staat er volgende maand al opnieuw een belangrijke milieutop op de agenda. Op de biodiversiteitstop in het Canadese Montreal moet de internationale gemeenschap het eens worden over een historisch akkoord rond natuur en biodiversiteit, dat zich kan meten met het Klimaatakkoord van Parijs.
25 november 2022
MO*columniste Kiki Berkers zag op de klimaattop hoe België met gastland Egypte een nieuw internationaal initiatief voor waterstofpartnerschappen oprichtte. Die kunnen een belangrijke rol spelen in de globale energieomslag. Maar ‘of die transitie ook rechtvaardig zal zijn, is verre van zeker’.
Snelle ingrepen in onder meer transport, landbouw en afvalbeheer kunnen Afrika helpen om honderdduizenden overlijdens door luchtvervuiling te voorkomen. De maatregelen hebben ook meteen een belangrijke klimaatbonus.
Het Europees Parlement roept de EU-lidstaten op om uit het omstreden Internationaal Energiehandvest (ECT) te stappen. Dat handvest maakt het voor energiebedrijven mogelijk om miljarden euro’s schadevergoeding te eisen van landen die klimaatinspanningen doen.
Koraalriffen voor de kust van Hawaï krijgen een nieuwe bescherming tegen toenemende stormen: een verzekeringspolis. Die is gesloten door de Amerikaanse organisatie The Nature Conservancy, ter waarde van 2 miljoen dollar.
Dat de economische sancties ten gevolge van de inval in Oekraïne Europa meer treffen dan Rusland is een vervelend feit. Maar nu blijkt uit een recente studie van The Economist dat omwille van de hoge brandstofprijzen het aantal extra doden in Europa in de komende winter groter zou kunnen zijn dan het aantal soldaten dat tot nu toe in de strijd in Oekraïne is omgekomen. Stof om eens goed over na te denken.
De industriële tomatensector is één van de sectoren waarin mens en milieu uitgebuit worden. Veilige en gezonde arbeidsomstandigheden zijn in deze sector veelal gebrekkig of afwezig terwijl arbeiders onderbetaald worden. Veel vluchtelingen werken in de sector als arbeidskracht zonder enig statuut. De impact van deze industrie reikt ver. Door een gebrek aan keten-transparantie is er eveneens sprake van labelfraude op mondiale schaal. Chinees geproduceerde tomatenpuree wordt zo bijvoorbeeld vaak verkocht onder een Italiaanse merknaam. Dit voedt de illusie van ‘lokale’ producten uit Europa terwijl de tomaten veelal een lange en weinig traceerbare afstand afgelegd hebben, met de bijhorende CO2-uistoot terzake.
23 november 2022
Na de klimaattop in Egypte staat er volgende maand al opnieuw een belangrijke milieutop op de agenda. In het Canadese Montreal moet de internationale gemeenschap het eens worden over een historisch akkoord over natuur en biodiversiteit, dat zich kan meten met het Klimaatakkoord van Parijs.
Rotsige kusten - goed voor meer dan de helft van de kustlijnen in de wereld - eroderen steeds sneller door de zeespiegelstijging. Dat blijkt uit nieuw onderzoek in het wetenschappelijk magazine Nature Communications.
22 november 2022
De VN-klimaattop COP27 in Sharm-el-Sheikh Egypte liep zondag 20 november op zijn einde. De bijna tweehonderd deelnemende landen kwamen afgelopen weekend tot een slotakkoord. De brede klimaatbeweging reageert, wij bundelden de reacties van de Klimaatcoalitie, 11.11.11, Greenpeace, en Oxfam. ‘COP27 vergeet de oorzaak van de klimaatcrisis aan te pakken. De uitstap uit alle fossiele brandstoffen heeft de tekst niet gehaald.’
Greenpeace voerde op maandagochtend 21 november actie aan het partijbureau van de N-VA. De milieuorganisatie toont met een groot spandoek dat de partij de fossiele energiebedrijven een hand boven het hoofd houdt. Greenpeace vindt het onbegrijpelijk dat N-VA de Belgische uitstap uit het omstreden Energiehandvestverdrag (ECT) blokkeert.
Supermarkten kunnen meer inspanningen leveren om plantaardige en duurzame voeding te stimuleren en om ontbossing en voedselverspilling te verminderen. Dat blijkt uit Superlijst Milieu België, een onderzoek naar de vijf grootste warenhuisketens in België.
Een nieuwe bevraging in de Europese lidstaten brengt in kaart welke landen strenge en wettelijk bindende doelstellingen inzake voedselverspilling promoten of blokkeren. De verspilling van voedsel is een oud zeer binnen de EU.
21 november 2022
COP27 heeft mooie stappen gezet in de richting van een schadefonds voor arme landen die getroffen worden door de gevolgen van de klimaatverandering. Concrete maatregelen om de opwarming af te remmen heeft de klimaattop echter niet opgeleverd, en dat heeft ernstige gevolgen voor de wereld zegt het Wereldnatuurfonds (WWF).
Naarmate de gletsjers wereldwijd smelten, zal zo’n 100.000 ton aan microben vrijkomen, blijkt uit nieuw onderzoek. Wetenschappers pleiten voor oplettendheid, want er kunnen ook schadelijke varianten bij zijn.
19 november 2022
De VN-Klimaattop in de Egyptische stad Sharm-el-Sheikh (COP27) loopt stilaan ten einde. Volgens klimaatwetenschapper Wim Thiery (VUB) zijn de resultaten ronduit teleurstellend. ‘Zolang wij onze atmosfeer als vuilnisbak blijven gebruiken, gaan we rampspoed tegemoet.’
18 november 2022
De klimaatconferentie (COP27) in Egypte loopt op haar einde, de onderhandelingen gaan in verlening. De uitdagingen zijn dan ook enorm en de roep om concrete actie klinkt luid want de klimaatklok tikt onverstoord verder... Intussen zien we enkele hoopgevende signalen van onze politici. Maar we moeten oppassen voor het tweesnijdend zwaard; België moet erop letten dat haar groene transitie niet tegelijkertijd conflicten elders in de wereld aanwakkert.
De klimaattop in Egypte gaat zijn laatste dagen in. De slottekst laat op zich wachten en de kans is groot dat de onderhandelingen in extra time gaan. Toch is deze top nu al heel anders dan de vorige edities. Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en initiatieven.
De klimaattop in het Egyptische Sharm-el-Sheik loopt op zijn einde. Onze host Ng Sauw Tjhoi gaat in gesprek met klimaatjournaliste Tine Hens over de roep om arme landen te vergoeden voor de schade die ze nu al lijden. Klimaatrechtvaardigheid en klimaatfinanciering zijn de centrale thema’s.
Bomen aanplanten in de straat leidt tot een daling van de sterftecijfers. Hoe ouder de bomen worden, hoe sterker de impact, blijkt uit nieuw onderzoek in de Amerikaanse stad Portland.
De plenaire Kamer heeft donderdag unaniem haar fiat gegeven voor de nieuwe wet Marien Milieu van minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne (Open Vld). Die vervangt een 23 jaar oude wet en moet zorgen voor het beheer van de natuur in de Noordzee. Het principe 'de vervuiler betaalt' staat daarin centraal.
17 november 2022
Egypte is het gastland voor de klimaattop COP27. Maar in dat land worden mensenrechten en vrijheden zwaar geschonden, en dat slaat ook op klimaatdeskundigen en milieuactivisten. Prominenten uit het middenveld roepen België en andere internationale partners van Egypte op om het land aan te sporen om de mensenrechtensituatie te verbeteren.
Op de VN-klimaattop van dit jaar, de COP27 in Egypte, worden voor het eerst olie- en gasbedrijven uitgenodigd om deel te nemen aan het officiële programma. De impact die de lobbyisten van deze sector op de COP27 hebben gekregen is ongezien. Dat belooft weinig goeds.
Op de VN-klimaattop in Egypte toont de Europese Unie zich dan toch bereid om te praten over een nieuw mechanisme voor klimaathulp aan ontwikkelingslanden. Maar dan moeten grote economieën als China mee betalen.
COP27-gastland Egypte gaat meer van de vervuilende zware stookolie mazout gebruiken in twintig elektriciteitscentrales om gas vrij te maken voor uitvoer naar Europa.
De Democratische Republiek van Congo, Indonesië en Brazilië gaan samenwerken op vlak van het behoud, beheer en herstel van hun regenwouden. Samen herbergen de drie landen meer dan de helft van ’s werelds tropische regenwouden.
16 november 2022
Bij het begin van de klimaattop in Egypte heeft VN-secretaris-generaal Antonio Guterres de wereldleiders toegesproken. Volgens hem voeren we de strijd van ons leven en zijn we die aan het verliezen. De tijd dringt.
De ontbossing in het Braziliaanse Amazonewoud bleef in oktober 2022 in stijgende lijn gaan, toen de burgers van de grootste democratie van Zuid-Amerika moesten kiezen tussen twee presidentskandidaten met compleet verschillende agenda’s voor het grootste regenwoud op aarde.
Ook in 2022 heeft het Global Carbon Budget, de wereldwijde CO2-begroting, geen goed nieuws. De globale uitstoot van broeikasgassen blijft stijgen. Peter Landschützer over de rol van de oceaan in het klimaat: ‘Het is aan ons om de stress die we de oceaan bezorgen, te stoppen.’
15 november 2022
MO*journalist John Vandaele bezocht in Congo de ngo Faja Lobi, die tien jaar geleden werd opgestart door Gentenaar Jurgen Heytens. Met vele kleine giften plantte de organisatie 3000 hectare bos aan in de savannes van Kwilu én werd ze de grootste werkgever van de streek. Het is een zoektocht naar een ontwikkelingspad dat welvaart brengt, en tegelijk het woud intact laat.
De wereld telt vandaag 8 miljard mensen, maar wordt geconfronteerd met grote uitdagingen en sterke verdeeldheid. VN-secretaris-generaal António Guterres roept de wereldleiders op om dringend werk te maken van oplossingen die de verdeeldheid overbruggen en het vertrouwen herstellen. ‘We stevenen regelrecht af op een klimaatcatastrofe, terwijl de uitstoot en de temperaturen blijven stijgen.’
Inheemse volkeren zijn de beste bewakers van klimaatgezonde ecosystemen, maar geld om hun werk te kunnen uitvoeren, zien ze zelden. Op COP27 pleiten ze voor rechtstreekse sponsoring. ‘Dank aan de vele ngo’s voor hun werk, maar nu is het tijd dat we zelf kunnen handelen.’
De projecten voor de productie van vloeibaar aardgas (LNG) die al gepland zijn tot 2050, kunnen volgens een nieuw rapport de uitstoot tegen 2030 met 1,9 gigaton CO2-equivalent per jaar doen toenemen. Dat is ver boven de emissieniveaus die het Internationaal Energie-agentschap (IEA) voorschrijft om de opwarming van de aarde binnen de perken te houden.
14 november 2022
Omdat het klimaat verandert en de wereldbevolking toeneemt, moet er meer en efficiënter dan ooit voedsel worden geproduceerd. Vaak wordt dan naar vlees gekeken vanwege de voedingsstoffen en de mogelijkheid om deze sector snel te intensiveren. Deze landbouwtechniek heeft op de lange termijn echter veel nadelen, stelt een nieuwe analyse.
In de weken voor de start van de klimaattop in Sharm-el-Sheikh heeft Egypte honderden mensen gearresteerd wegens oproepen tot protest, zeggen Amnesty International en lokale mensenrechtenorganisaties.
Klimaatactivisten, klimaatjongeren en veel milieuorganisaties zijn niet te spreken over de toespraak van de Belgische eerste minister Alexander De Croo op de klimaatconferentie in Egypte (COP27). De jonge klimaatactivist Benjamin Van Bunderen Robberechts van “Justice for Rosa” zei dat de premier “vijf minuten verkwist heeft”, Zanna Vanrenthergem van de Klimaatcoalitie noemde het “vijf minuten, nul inhoud” en Greenpeace vond de toespraak “leeg en teleurstellend”.
De schimpscheut van premier De Croo richting klimaatactivisten schiet bij heel wat Grootouders voor het Klimaat in het verkeerde keelgat. Verschillende Grootouders schreven hun verontwaardiging uit in een brief naar de premier. Ze hebben die ook als lezersbrief aangeboden aan de reguliere media. De redactie is heel blij met die initiatieven. We zijn er van overtuigd dat zo’n persoonlijke brieven impact hebben op politici en als lezersbrief op de publieke opinie. Grootouders voor het Klimaat nodigt iedereen uit om van dit eenvoudig actiemiddel meer gebruik te maken
Gematigde activisten halen voordeel uit de acties van hun radicale collega’s, schrijft Dirk Holemans. Wat heet ook radicaal?
Benjamin Van Bunderen Robberechts is op de Klimaattop in Sharm-el-Sheikh. Hij verloor zijn vriendin Rosa tijdens de overstromingen in Wallonië in 2021. Hij kon dit verhaal al vertellen aan Runa Khan uit Pakistan, een land dat ongelooflijk hard getroffen is door overstromingen. Runa heeft veel bewondering voor Ben die in zijn verlies de kracht vindt om zich te verzetten tegen de klimaatcrisis. “In die strijd hebben we meer jongeren zoals hij nodig,” zegt Runa Khan. Met welke ideeën is Ben naar Sharm-el-Sheikh vertrokken?
13 november 2022
Leven gaat onvermijdelijk gepaard met verlies, met verval en met afval – wie leeft maakt vuile handen en laat een ecologische voetafdruk achter. Toch dromen we liever van recycling zonder restjes binnen een circulaire economie, van een wereld waarin alles zich laat opruimen en oplossen. Lisa Doeland confronteert ons met het illusoire karakter van deze ‘Groene droom’. Apocalypsofie stelt niet gerust, maar biedt wel handvatten voor leven in tijden van uitsterving. Waar het op aankomt, is jezelf steeds de vraag stellen hoe je dat zo goed mogelijk kunt doen. Filosoferen is leren om te sterven, stelden onder andere Socrates en Montaigne. In tijden van ecologische catastrofe moeten we echter niet alleen met onze sterfelijkheid om leren gaan, maar ook met onze ‘uitsterfelijkheid’. Hoe kan de filosofie ons leren om uit te sterven? ‘Wat als er niemand meer over is om überhaupt nog de vraag te stellen naar het goede, het ware, en het schone?’
12 november 2022
De Colombiaanse journaliste Erika González brengt met de documentaire De Illusie van Overvloed een aangrijpend portret van drie vrouwen op de barricades tegen de onstilbare honger van multinationals in Latijns-Amerika. MO* sprak met haar en twee Braziliaanse activisten uit de film.
Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) heeft na zijn speech op de klimaatconferentie in Sharm-el-Sheikh de woede van de klimaatjongeren op de hals gehaald. “Het is net de klimaatagenda van “minder, minder, minder” die uit de ‘jaren stillekes’ komt”, dient de premier hen in een brief nu van repliek.
11 november 2022
De ijskap in het noordoosten van Groenland kan tegen het einde van deze eeuw zes keer sneller afnemen dan modellen eerder hebben voorspeld. Dat is de conclusie van een nieuwe studie die verschillende data heeft gecombineerd.
10 november 2022
De klimaattop COP21 bracht in 2015 het Klimaatakkoord van Parijs voort, waar ambitieuze doelstellingen overeengekomen werden en landen beloofden hun best te doen om de globale opwarming tot 1,5°C te beperken. Toch zijn we 7 jaar en 5 COPs later helemaal nog niet op koers om die doelstelling te halen. We hopen dat COP27 hier verandering in brengt, maar daarvoor zal de manier waarop beslissingen gemaakt worden moeten veranderen.
De ijskap in het noordoosten van Groenland kan tegen het einde van deze eeuw zes keer sneller afnemen dan modellen eerder hebben voorspeld. Dat is de conclusie van een nieuwe studie die verschillende data heeft gecombineerd.
Klimaatactivisten en klimaatjongeren zijn niet te spreken over de toespraak van premier Alexander De Croo op de klimaatconferentie. De jonge klimaatactivist Benjamin Van Bunderen Robberechts van "Justice for Rosa" zei dat de premier "vijf minuten verkwist heeft". Zanna Vanrentherghem van de Klimaatcoalitie zit op dezelfde lijn: "Vijf minuten, nul inhoud." Greenpeace vindt de toespraak dan weer "leeg en teleurstellend".
In de aanloop naar de COP27 in Egypte weerklonk de vraag of de top wel te verzoenen was met de precaire mensenrechtensituatie in het land. Die kans is er, meent MO*columnist Kiki Berkers, want mensenrechten zijn onlosmakelijk verbonden met de klimaatcrisis. ‘Maar dan moet wie het écht meent met mensenrechten, actie voeren op alle fronten: vóór de vrijlating van politieke gevangenen en vóór financiering voor de slachtoffers van de klimaatcrisis.’
Nu een van de belangrijkste verwezenlijkingen van de VN-klimaattop in Glasgow van vorig jaar - een breed gedragen verbintenis om ontbossing een halt toe te roepen - vertaald moet worden in concrete actie, haken de meeste ondertekenaars af. Rusland, Indonesië en Congo zijn maar enkele van de bosrijke landen die zich teruggetrokken hebben.
09 november 2022
Overstromingen hebben het voorbije jaar minstens 27,7 miljoen kinderen getroffen in tientallen landen over de hele wereld. Vaak is de nasleep van de rampen dodelijker dan de overstromingen zelf.
Walvissen krijgen veel meer plastic binnen dan tot nog toe werd gedacht. Uit onderzoek door de Universiteit van Stanford blijkt dat een doorsnee walvis tot 40 kilogram per dag binnen krijgt.
De noodzakelijke energietransitie komt volgens klimaatpsycholoog Gerdien de Vries niet snel van de grond omdat de overheid allerlei zaken om te verduurzamen neerlegt bij burgers en bedrijven. Burgers zijn afwachtend vanwege de onduidelijkheid en bedrijven willen dat er eerst wetgeving komt. Hoe kan de duurzame omslag er toch komen?
08 november 2022
Het Wereldnatuurfonds (WWF) roept de wereldleiders die momenteel samen zitten op de 27e klimaattop van de Verenigde Naties (COP27), op tot beslissende actie. “De klimaatcrisis verloopt op dit moment sneller dan onze reactie erop en overal ter wereld ondervindt men de catastrofale gevolgen van het uitblijven van actie”.
Vandaag leggen overheden in Europa veel geld op tafel in het kader van de klimaatopwarming en om Russisch gas te vervangen. Deze plannen hebben echter minder met energietransitie te maken dan met de winsthonger van de fossiele industrie.
De internationale gemeenschap strijkt de volgende twee weken neer in het Egyptische Sharm-El-Sheikh voor de klimaattop COP27. Zo'n top heeft een heel eigen jargon, van loss and damage tot mitigation en INDC's. We zetten enkele van de belangrijkste termen op een rijtje.
Sinds de sabotage van de twee Nord Stream-pijpleidingen kunnen de Europeanen een winter van grotere armoede en koude verwachten. Door dit internationaal vandalisme werd de Russische gastoevoer naar Europa afgesneden en is een gaslek veroorzaakt waardoor een enorme hoeveelheid methaan, het schadelijkste broeikasgas, in de atmosfeer terechtkwam.
In de weken voor de start van de klimaattop in Sharm-el-Sheikh heeft Egypte honderden mensen gearresteerd wegens oproepen tot protest, zeggen Amnesty International en lokale mensenrechtenorganisaties.
Hoewel ze niet meer te verkrijgen zijn in de winkelstraten van Moskou en Sint-Petersburg, gebruiken kledingmerken als Esprit en New Look Russische olie om hun kleding te produceren. Daarmee voeden ze onrechtstreeks de oorlog in Oekraïne, blijkt uit onderzoek.
07 november 2022
Hoewel het Amazonewoud beduidend groter is, halen de tropische wouden in het Congobekken, in het hart van Afrika, vandaag meer CO2 uit de lucht. Dat lijkt goed nieuws, maar ook deze wouden zijn in sneltempo aan het verdwijnen. Verschillende landen, waaronder ook ons land, investeren in projecten om de bossen te beschermen. Toch hebben zulke projecten maar weinig kans op slagen als ze ook niet de snelgroeiende bevolking vooruithelpen.
Het Peruaanse parlement had een wet goedgekeurd die mijnbouwbedrijven in financiële moeilijkheden vrijstelt van het naleven van milieunormen. Maar het ministerie van Milieu heeft die wet nu tegengehouden.
Het Wereldnatuurfonds (WWF) roept de wereldleiders die momenteel samen zitten op de 27ste klimaattop van de Verenigde Naties (COP27), op tot beslissende actie. ‘De klimaatcrisis verloopt op dit moment sneller dan onze reactie erop en overal ter wereld ondervindt men de catastrofale gevolgen van het uitblijven van actie’.
Naar aanleiding van COP 27, die maandag 7 november van start gaat in Sharm-el-Sheikh, sprak Simon Sterck, VN-jongerenvertegenwoordiger Duurzame Ontwikkeling van de Vlaamse Jeugdraad, met Pieter Boussemaere, auteur van boeken als Tien Klimaatacties die Werken en docent klimaat & wereldgeschiedenis aan de Vives Hogeschool in Brugge & Kortrijk. Ze spraken over de stand van zaken in de klimaatopwarming, over verschillende vormen van protest, en over de rol die de jeugd kan spelen bij bewustmaking van het brede publiek.
Nederland trekt zijn beslissing in om de internationale financiering van fossiele brandstoffen vanaf dit jaar stop te zetten. Ook Italië en Duitsland lijken op eerdere beloftes terug te komen.
06 november 2022
In de herfst van 2022 organiseren de Verenigde Naties twee keer een COP, COP15 in Montréal, Canada, en COP27, in Sharm el-Sheik, Egypte. Wat betekent COP, waarom zijn er twee en waarom 15 en 27?
05 november 2022
NL
‘Ramses II, Ghengis Khan en Napoleon moesten niet afrekenen met smeltende gletsjers of zure oceanen’
- Gie GorisOp de klimaattop in Egypte staan de wereldleiders voor een opdracht van mythische omvang, zegt de IJslandse auteur Andri Snaer Magnason. Maar de mensheid ontbeert de taal om de enormiteit van de crisis te begrijpen. ‘De klimaatcrisis functioneert als een zwart gat voor onze taal en ons spreken. “Enorm” volstaat niet om de enormiteit van de crisis te verwoorden.’
04 november 2022
Wat mogen we verwachten van de klimaattop in Egypte? Hoe erg is het als het klimaat meer dan 1,5°C opwarmt? Is het te laat om een klimaatcrisis te voorkomen? Wie zal de factuur betalen? Is dit de top van de laatste kans? Antwoorden op deze en andere veel gestelde vragen kan je hier lezen.
De aankondiging van klimaatactiviste Greta Thunberg om niet aanwezig te zijn op COP27 is begrijpelijk, maar toch hopen we dat ze haar standpunt nog zal herzien, net zoals ook Brits premier Rishi Sunak dat deed. Klimaatauteurs Felix Dodds en Chris Spence leggen uit waarom dat zo belangrijk is.
De nipte overwinning van Lula da Silva (77) bij de Braziliaanse presidentsverkiezingen geeft de democratie en de Amazone in het Zuid-Amerikaanse Brazilië een nieuwe kans. De nieuwe president is vastberaden om de internationale geloofwaardigheid van Brazilië te herstellen en opnieuw een leidende rol op te nemen in de strijd tegen de klimaatcrisis.
Onze planeet is in crisis, dus tijd rekken om de klimaatverandering een halt toe te roepen is niet meer aan de orde, zegt klimaatwetenschapper Andrew King. Hij hoopt dat de wereldleiders doordrongen zijn van deze realiteit als ze zondag aanschuiven aan de COP27-onderhandelingstafel in Egypte.
Europa maakt de ergste crisis qua levensduurte sinds decennia door als gevolg van de stijgende energie- en voedselprijzen. Covid, de oorlog in Oekraïne en de klimaatverandering hebben de stijging van de grondstoffenprijzen nog verergerd, met voedseltekorten en een snel toenemende voedselonzekerheid in de ontwikkelingslanden tot gevolg. Maar er is ook goed nieuws, schrijven Sarah Lake en Nico Muzi van non-profitorganisatie Madre Brava: met een eenvoudige maar cruciale verandering in de voedselproductie kan de Europese Unie de inflatie van de voedselprijzen verlichten en de mondiale voedselvoorziening schragen.
03 november 2022
Textielverf is een van de meest schadelijke componenten van de kledingindustrie. Duurzame ondernemers blikken terug op het verleden om alternatieven te zoeken voor synthetische kleurstoffen. Zelf kan je aan de slag met voedselresten of met onkruid of gebladerte langs de weg. ‘Achter elke kleur schuilt een heel proces, maar dat zijn we kennelijk vergeten.’
De VN-klimaattop (COP 27) begint deze zondag 6 november in Sharm el-Sheikh, Egypte. Twaalf experten van de Klimaatcoalitie zijn er aanwezig om hun inzichten over de cruciale vraagstukken van deze klimaattop aan de ministers en de officiële Belgische delegatie te delen. Voor de Klimaatcoalitie is het nu van essentieel belang dat de beloftes die de landen tijdens de vorige COP's hebben gemaakt, worden omgezet in concrete acties.
De groep van twintig belangrijkste economieën heeft vorig jaar 693 miljard dollar uitgegeven aan steunmaatregelen en subsidies voor de olie-, gas- en steenkoolindustrie. Dat blijkt uit een analyse uitgevoerd door onderzoeksbureau BloombergNEF.
Grazende dieren beschermen de plantendiversiteit omdat er, door het grazen, meer licht kan doordringen tot op de bodem. Het gebruik van meststoffen leidt juist tot het verlies van diversiteit omdat planten sneller groeien en daardoor anderen verdringen. Het eerste directe bewijs voor dit mechanisme is zopas geleverd.
02 november 2022
Van de Pakistaanse minister van Klimaat Sherry Rehman tot de Egyptische cijferaar Mahmoud Mohieldin, dit zijn de belangrijkste spelers op de VN-klimaatconferentie Cop27 die volgende week begint.
Jean-Paul Gailly is gepensioneerd ambtenaar met rijke ervaring in mobiliteit en verkeerskunde. Hij legt de principes uit van het nieuwe circulatieplan voor de Brusselse Vijfhoek.
Naar jaarlijkse gewoonte trapt ngo-koepel 11.11.11 zijn herfstcampagne op gang met de lancering van de Barometer van de Internationale Solidariteit, een online bevraging van 1000 Belgen. Daaruit blijkt onder meer dat de Belgen sterk voorstander zijn van een doortastend maar sociaal klimaatbeleid.
17 gas-exporterende landen zullen gas op de klimaattop in november promoten als de ‘ideale oplossing’ voor het klimaat en de energiezekerheid. Opvallend: bij die landen is ook Egypte, het gastland voor de klimaattop.
Vijf natuur- en milieuorganisaties stellen de Vlaamse regering in gebreke omdat de Vlaamse pesticidenreglementering al meer dan tien jaar de Europese habitat- en pesticidenrichtlijn schendt. De organisaties geven de Vlaamse regering een maand om de Vlaamse regels in lijn te brengen met de Europese regelgeving.
Van de Pakistaanse minister van Klimaat Sherry Rehman tot de Egyptische cijferaar Mahmoud Mohieldin, dit zijn de belangrijkste spelers op de VN-klimaatconferentie COP27 die volgende week begint.
31 oktober 2022
Na de enorme overstromingen in Azië blijft het water op veel plaatsen staan, waarschuwt het Internationale Rode Kruis. Daarmee neemt niet alleen de de schade toe, maar ook het risico op dodelijke ziekten als malaria, dengue en cholera.
Greta Thunberg bracht 108 wetenschappers, filosofen, auteurs en activisten samen die hun commentaren bundelden in 84 korte, vlot leesbare bijdragen. Zelf schreef ze 18 thematische inleidingen. Via het traject van haar eigen leerproces wijst ze op de onophoudelijke ontwijkingsmanoeuvres van de industrie en de collaboratie van de commerciële media, hun pundits en de meeste regeringen. Daartegenover ziet zij hoop in de bereidheid tot verandering van de jonge generaties, zij die het niet langer nemen.
Binnen enkele dagen gaat de 27ste klimaattop in Egypte van start. Els Lauriks van de ngo FairFin roept minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) op om het voortouw te nemen en mee een regelgevend kader te creëren om investeringen in fossiele energie uit te faseren. ‘Om onze klimaatdoelstellingen te halen, moet er geld naar duurzame investeringen stromen.’
Een brede, kale strook doorklieft de Maya-jungle in de buurt van Izamal, een gemeente in de staat Yucatán in het zuidoosten van Mexico. Het is sectie drie van de 1500 kilometer lange Tren Maya die straks dwars door het oerwoud zal sporen. De Mayatrein is het belangrijkste megaproject van de regering van de linkse president Andrés Manuel López Obrador.
De populatie van de ernstig bedreigde noordkaper, een van de grootste walvissoorten ter wereld, blijft volgens de laatste tellingen aanzienlijk slinken. Waarnemers vrezen dat de soort de uitsterving nabij is.
België moet zich terugtrekken uit het Energiehandvestverdrag (EHV). Dat vragen de Grootouders voor het klimaat samen met de Grands-Parents pour le Climat en Youth for Climate Belgium in een open brief aan de premier, de vice-premiers en de ministers van energie en klimaat.
28 oktober 2022
Op donderdag 27 oktober hebben twee activisten van het collectief JustStopOil het beschermende glas van Johannes Vermeers Het meisje met de parel met soep bevuild en zich vervolgens vastgeplakt aan de naastgelegen muur in het Mauritshuis in Den Haag. De boodschap is duidelijk: als de mensheid niet onmiddellijk stopt met het gebruik van fossiele brandstoffen, zal ze uitsterven.
We rijden ons op verschillende manieren vast in onze wagens. Met ellenlange files, dure tankbeurten, geopolitieke afhankelijkheid van petrostaten en de schade aan de planetaire en onze eigen gezondheid. MO*Ontwikkelaar Jonas Van der Slycken pleit voor een duidelijke verschuiving naar andere vervoersmiddelen. ‘Maar zullen we met het huidige beleid wel zo’n “modal shift” kunnen realiseren?’
Plannen voor duurzame energie kunnen niet zomaar voor Afrika als geheel geformuleerd worden, stelt een studie in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. Afrikaanse landen hebben onderling sterk verschillende energiebehoeften, en dat vraagt een specifieke benadering per land, zeggen de onderzoekers.
In Noordwest-Europa en delen van India en China ligt het stikstofverbruik te hoog. Maar in Afrika en Zuid-Amerika is er nog ruimte voor een hoger stikstofgebruik, stelt Nederlands onderzoek dat verschenen is in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.
27 oktober 2022
In de race tegen de tijd om de internationale klimaatdoelstellingen te halen zijn behalve de klimaatprotesten ook gerechtelijke klimaatzaken een gamechanger. Dat is de hoopvolle boodschap die de theaterhit De zaak Shell van Anoek Nuyens en Rebekka De Wit uitdraagt. VUB-klimaatprofessor Wim Thiery knikt instemmend: “Er lopen in de wereld een tachtigtal klimaatzaken, en we zien nu al de resultaten.”
De verhoopte overwinning voor Lula in de eerste ronde van de Braziliaanse verkiezingen begin oktober kwam er niet. Nu moeten de Brazilianen kiezen tussen hem en huidig president Bolsonaro, die hoger scoorde dan verwacht. Hij wordt in het zadel gehouden dankzij drie belangrijke machten, weet blogger Luc Vankrunkelsven.
De EU actualiseert haar verordening over duurzaam gebruik van pesticiden (SUR). Het voorstel van de commissie bevat slechts kleine verbetering en maakt geen plaats om de weg vrij te maken voor een duurzame en gifvrije landbouw. Pesticiden zijn een belangrijke oorzaak van het verlies aan biodiversiteit en een gezondheidsrisico voor mensen, vooral voor degenen die in de buurt van boerderijen werken en wonen. Daarom is het belangrijk dat de EU overstapt van het huidige landbouwsysteem dat afhankelijk is van schadelijke stoffen.
Vers geperst appelsap uit een 150 jaar oude boomgaard in Zwijndrecht bevat ernstige sporen van PFAS, blijkt uit een analyse door de Universiteit van Antwerpen.
De nieuwe Britse premier Rishi Sunak draait een beslissing van zijn voorganger Liz Truss terug: fracking blijft verboden in Groot-Brittannië. Milieuverenigingen zijn blij, en hopen op een meer milieuvriendelijke koers onder Sunak.
26 oktober 2022
Onze verslaving aan fossiele brandstoffen vormt “een toenemende bedreiging voor de gezondheid en het voortbestaan van alle mensen die vandaag leven”. Dat stelt een nieuw rapport van het gezaghebbende medische tijdschrift The Lancet.
De energiecrisis is een complex weefwerk van oorlog, politieke keuzes en economische dynamieken. De meeste aandacht gaat – terecht – naar de ontploffende prijzen en de sociale gevolgen daarvan. Opvallend minder aandacht gaat naar het eigenaarschap van de energiebedrijven. Nochtans geloven sommigen dat de prijzen pas onder controle gebracht kunnen worden als de aandeelhouders van gedaante en dus ook van logica veranderen. Een gesprek tussen Nick Meynen en, zoals altijd, onze host Tjhoi Ng Sauw.
Bewoners uit heel België spannen een rechtszaak aan tegen de regionale overheden omdat zij hebben nagelaten de gezondheid van de burgers te beschermen tegen schadelijke niveaus van luchtvervuiling.
Aan de vooravond van de Climate Finance Day, een internationaal financieel evenement dat elk jaar in Parijs plaatsvindt, geven de ngo's Oxfam Frankrijk, Friends of the Earth Frankrijk en Notre Affaire à Tous BNP Paribas - Europa's grootste financierder en 's werelds vijfde grootste ontwikkelaar van fossiele brandstoffen (1) - drie maanden de tijd om de wet op de zorgplicht na te leven. Deze ingebrekestelling is de eerste stap naar een baanbrekende juridische actie, de eerste ter wereld die gericht is tegen een commerciële bank vanwege haar risicovolle klimaatactiviteiten in de olie- en gassector.
Met de huidige klimaatbeloftes stevenen we af op een opwarming van de planeet met 2,5 graden Celsius. Daarvoor waarschuwen de Verenigde Naties in een nieuw rapport, anderhalve week voor de start van de klimaatconferentie in Egypte. Officieel is en blijft het doel om de opwarming te beperken tot "ruim onder 2 graden, en te streven naar een opwarming van maximaal 1,5 graad", zoals het klimaatakkoord van Parijs voorschrijft.
De concentraties van methaan, na CO₂ het belangrijkste broeikasgas in onze atmosfeer, zijn nog nooit zo snel gestegen als vorig jaar. Dat meldt de internationale meteorologische organisatie (WMO) in een nieuw rapport. Wetenschappers kunnen dit maar deels verklaren. Tegelijk zijn de concentraties van CO₂ en methaan in de atmosfeer verder naar recordhoogtes geklommen. De WMO wil met het rapport de beleidsmakers wakker schudden aan de vooravond van de klimaatconferentie (COP) in Sharm-el-Sheikh. Eerder vandaag was er ook al een ander alarmerend VN-rapport.
Academici en zelfverklaarde nerds sloegen de handen in elkaar voor een dier- én budgetvriendelijke sensor die een nieuw licht werpt op het broedgedrag van de met uitsterven bedreigde zeeschildpad.
25 oktober 2022
Vijf natuur- en milieuorganisaties stellen de Vlaamse regering in gebreke omdat de Vlaamse pesticidenreglementering al meer dan tien jaar de Europese habitat- en pesticidenrichtlijn schendt. De organisaties geven de Vlaamse regering een maand om de Vlaamse regels in lijn te brengen met de Europese regelgeving.
Olie- en gasproducenten kunnen de klimaatschade in ontwikkelingslanden makkelijk compenseren en nog steeds miljardenwinsten overhouden. Dat is een van de bevindingen van een rapport van Oxfam en de Loss and Damage Collaboration.
24 oktober 2022
Energiecrisis, klimaatcrisis, biodiversiteitscrisis... Plant snelgroeiende bomen op een akker en je slaat drie vliegen in één klap: het hout kan worden omgezet in benzine, de bomen vangen broeikasgassen en de bosjes vormen een thuis voor fauna en flora. Te mooi om duurzaam te zijn?
Het gaat slecht met de bijen. Nochtans was Vlaanderen enkele eeuwen geleden het walhalla van de honingbij. Waarom keerde het tij, en vooral: hoe lossen we de bijencrisis op? Eos-redacteur Ilse Boeren verdiepte zich in dit onderwerp en vertelt er in deze aflevering alles over aan Eos-collega Liesbeth Gijsel.
Zeker 30.000 mensen uit ons hele land en erbuiten kwamen zondag 23 oktober naar Brussel om mee te stappen in de klimaatmars. 'Change the system not the climate', is een van de slogans die je op veel spandoeken voorbij ziet komen. "Het huidig systeem gaat ons niet uit de crisis helpen", waarschuwt Zanna Vanrenterghem, woordvoerster van de klimaatcoalitie die de mars organiseert. Hoe dan wel? We spraken verschillende deelnemers.
23 oktober 2022
We verlangen naar dingen die eeuwig in verandering zijn en toch blijven, zoals muziek van onsterfelijke schoonheid, een rivier of de seizoenen. Dat is een troostende gedachte, vindt MO*columnist Jan Mertens. Maar het is net dat wat we met ons gedrag dreigen te verstoren.
De klimaatmars belooft groot te worden op zondag 23 oktober. Dit jaar staat de mars in teken van het recht op voedsel en de energiecrisis. De klimaatbeweging eist een transitie die ecologisch én sociaalrechtvaardig is, en wel nu. Wij spraken met Zanna Vanrenterghem, woordvoerder van de klimaatcoalitie aan Nederlandstalige kant.
De klimaatmars op zondag 23 oktober belooft groot te worden. Dit jaar staat de mars in teken van het recht op voedsel en de energiecrisis, want de klimaatbeweging eist een transitie die ecologisch én klimaatrechtvaardig is. En wel nu. Wij spraken met Simon Sterck (17), lid van de Vlaamse Jeugdraad als VN-jongerenvertegenwoordiger Duurzame Ontwikkeling en actief bij Youth for Climate.
Een klimaatmars is vanmiddag door de straten van Brussel getrokken. De politie heeft 25.000 deelnemers geteld, de organisatoren 30.000. Met slogans als "Change the policy, not the climate", "Er is geen Planet B" en "Hoeveel crisissen nog voor er actie komt?" wilden de deelnemers zich laten zien en horen voor een ambitieuzer klimaatbeleid.
22 oktober 2022
De oceaan is cruciaal voor de sociaal-economische groei en ontwikkeling van West-Afrika, maar wordt sterk bedreigd door overexploitatie en vervuiling. Maar er is iets aan te doen, meent Aderonke Omolara Lawal-Are, professor Mariene Wetenschappen aan de universiteit van Lagos (Nigeria).
21 oktober 2022
1,5°C opwarming is een harde planetaire grens, zo waarschuwt internationaal gerenommeerd wetenschapper Johan Rockström in een wereldwijd druk bijgewoonde webinar vorige week. Overschrijden we die grens, dan treden grote zichzelf versterkende mechanismen in werking die het klimaat op hol kunnen doen slaan. We moeten dus snel en drastisch onze uitstoot reduceren en natuurherstel kan daar een belangrijke rol in spelen, aldus nog de wetenschapper. We moeten er dus alles aan doen om de ambitieuze doelen van de Europese Commissie voor natuurherstel te steunen.
De spanningen rond de Oekraïne-oorlog nemen steeds gevaarlijkere proporties aan. Ondertussen tikt de tijd die ons voor krachtige klimaatactie rest genadig weg. Waarom moeten we de oorlog in Oekraïne stoppen als we de klimaatcrisis willen aanpakken?
Volgens Maarten Boudry zijn klimaatactivisten een grotere bedreiging voor onze planeet dan klimaatontkenners. Om dat te staven maakt hij gebruik van zogenaamde ecomodernistische oplossingen, die in feite hopeloos ouderwets zijn: kerncentrales en CO2-taks. Zijn vooruitgangsoptimisme eindigt waar kritiek op het kapitalisme begint.
Meer dan 40.000 jongeren staan vrijdag 21 oktober op voor klimaatrechtvaardigheid. Op school of in de jeugdbeweging, ze richten zich tot de hele bevolking om aanstaande zondag mee te lopen in de grootste klimaatmars ooit. De klimaatcrisis baart de jeugd zorgen, want het gaat over hun toekomst. DeWereldMorgen sprak met Maria en Gitte, voorzitters van de leerlingenraad van het Sint-Jozefcollege in Aarschot. Zij komen vandaag met 850 (!) leerlingen op straat in Aarschot.
De realisatie van klimaatrobuuste leefomgevingen gaat tergend traag vooruit, stelt stedenbouwkundige Jan Vilain vast. Nochtans ligt een deel van de oplossing gewoon op straat, letterlijk. De aanleg van tuinstraten is een realistische maatregel met een fantastische bonus voor de bewoners.
Eilandbewoners in de Stille Oceaan worstelen al jaren met de klimaatcrisis. Op de Cookeilanden komt er nog een dreiging bij: diepzeemijnbouw. Jongeren van bij ons gaan in dialoog met jongeren van daar. Die uitwisseling krijgt de steun van 1Planet4All van 11.11.11 en werd op touw gezet door Greet Brauwers en Raf Custers, die momenteel op een van de eilanden verblijven.
Elk jaar worden enorme hoeveelheden vistuig in de oceanen gedumpt, met langdurige gevolgen, blijkt uit wereldwijd onderzoek. Netten, vislijnen en haken kunnen nog tientallen jaren een vernietigend effect hebben op het zeeleven.
20 oktober 2022
In Noordwest-Europa en delen van India en China ligt het stikstofverbruik te hoog. Maar in Afrika en Zuid-Amerika is er nog ruimte voor een hoger stikstofgebruik, stelt Nederlands onderzoek in Nature.
De hausse in elektriciteitsprijzen op de Europese kortetermijnmarkt heeft de terugverdientijd van wind- en zonneprojecten op sommige plaatsen teruggebracht tot een jaar. Daardoor zit de sector volgens analist Rystad op schema om dit jaar voor de eerste keer meer investeringen aan te trekken dan olie en gas.
Veel rijke landen gebruiken boekhoudkundige trucs om hun bijdrage aan klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden groter voor te stellen dan ze in werkelijkheid is, stelt de ngo Oxfam in een nieuw rapport. Voor 2020 zou zo maar liefst 225 procent meer gerapporteerd zijn dan er effectief naar steun is gegaan.
In twintig jaar tijd is het gebruik van pesticiden wereldwijd bijna verdubbeld, blijkt uit de nieuwe Pesticide Atlas 2022. Reden genoeg voor de EU om dringend maatregelen te nemen, zeggen milieuorganisaties.
19 oktober 2022
In haar planning voor het komende jaar vermeldt de Europese Commissie geen exportverbod voor schadelijke pesticiden, nochtans een beloofde maatregel sinds 2020. Waarnemers vrezen dat het verbod op de lange baan wordt geschoven onder druk van de lobby van de agrochemische industrie.
In zijn boekje over eco-sabotage verbaast Andreas Malm zich erover dat de klimaatbeweging wel hard roept om actie, maar zelf tot dusver niet overgaat tot echte actie. Alsof de klimaatactivist te goed opgevoed is, te braaf. Of gelooft de klimaatactivist zelf niet in actie? Malm vraagt zich af of de tijd aangebroken voor een nieuw soort actie: eco-sabotage.
Er is een duidelijke mismatch tussen het beleid dat nodig is om de klimaatcrisis tegen te gaan en de systemen die vandaag in voege zijn, schrijft Marc Maes, beleidsmedewerker Handel bij 11.11.11. Nergens wordt die kloof duidelijker dan bij het Energy Charter Treaty, een miskleun van een verdrag dat maar niet wordt stopgezet.
China heeft geen uitnodigingen verstuurd naar regeringsleiders voor een belangrijke wereldtop rond biodiversiteit. Daar zou een wereldwijd akkoord bereikt moeten worden, maar de vrees neemt toe dat het milieu verdrukt wordt door beladen geopolitieke relaties.
Gebruikte batterijen uit elektrische bussen van het Nederlandse VDL krijgen een tweede leven bij energiebedrijf RWE. Ze blijken prima geschikt om het stroomnet te stabiliseren en pieken op te vangen.
18 oktober 2022
4 op de 5 steden kregen dit jaar al ‘aanzienlijke’ klimaatgevaren over zich heen. Maar er is ook goed nieuws: steden die klimaatactie ondernemen, krijgen er meteen ook een hele lijst aan voordelen bij. Dat stelt nieuw dataonderzoek in bijna duizend steden wereldwijd.
De organisatie die milieuvriendelijke houtproducten certificeert, FSC, gaat zijn label nu ook geven aan bedrijven die hout kappen. Die moeten dan wel alle bossen herstellen die ze tussen 1994 en 2020 hebben gekapt én de gemeenschappen vergoeden die schade hebben geleden door de ontbossing.
17 oktober 2022
NL
Olivier De Schutter: ‘Verhoog uitkeringen en lonen evenredig met inflatie of er zullen doden vallen’
- De armoede-expert van de Verenigde Naties, Olivier De Schutter, roept overheden wereldwijd op om uitkeringen en lonen aan te passen aan de inflatie. Door de wereldwijde stijgende levensduurte kunnen veel mensen zich sommige basisbenodigdheden zelfs niet meer veroorloven.
Op Werelddag van Verzet tegen Armoede, 17 oktober, voeren de armoedenetwerken samen met mensen in armoede actie over heel het land om het onrecht dat armoede is aan te kaarten. Dat is dit jaar, meer dan ooit tevoren, van cruciaal belang. De huidige energiecrisis en stijgende levenskosten storten onze samenleving in een ongeziene verarming.
Burgers en organisaties voor armoedebestrijding en hun bondgenoten mobiliseerden zich op 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, in een 'Parade van Honger' in de straten van Anderlecht. Hun doel? Samen het recht op toegang tot gezonde voeding opeisen. In een context waarin steeds meer mensen in België honger lijden, willen de betogers de aandacht vestigen op de noodzaak van een structureel antwoord op een realiteit die alleen maar erger wordt.
16 oktober 2022
Ooit konden we in België rekenen op een goed en uitgebreid openbaar vervoer, schrijft MO*columnist Walter Zinzen. Daar blijft jammer genoeg weinig van over. Het geld blijft, in tegenstelling tot de privatiseringsdrang, uit.
14 oktober 2022
Total Energies gaat tegen beter weten in voort met de ontginning van fossiele brandstoffen. De multinationale reus incasseert daarmee reuze winsten, terwijl hun spaarcenten moeten aanspreken of in de kou de winter moeten doorbrengen. Die onethische praktijk krijgt een Code Rood van een brede coalitie van burgerbewegingen. Zij gaan zeer gedisciplineerd en geweldloos over tot een massale actie van Burgerlijke Ongehoorzaamheid. Grootouders voor het klimaat maakt deel uit van de coalitie, vooral in een ondersteunende rol. Klimaatoma Nieske Puttaert nam deel aan het hele actieWE. Hierbij haar persoonlijk verslag.
Het was groot nieuws op 11 oktober, toen in de pers het bericht werd verspreid dat een studie van een gerenommeerd studiebureau aanbeveelt kleine kerncentrales te bouwen. Het heet dan dat de investeringskost voor de nodige energieomslag kleiner zou zijn met kleine kerncentrales dan zonder. Maar het uitgangspunt van vergelijking trekt de reële situatie scheef. Erger nog, ze draait de werkelijkheid om: energiebesparingen, energieopslag, hernieuwbare en klimaatpositieve energie komen er beter uit als alle kosten en risico’s van de kleine kernreactoren in rekening worden gebracht.
De EU profileert zich met haar Green Deal graag als wereldkampioen duurzaamheid en mensenrechten. Maar in de gesprekken over een internationaal verdrag dat de straffeloosheid van multinationals aan banden moet leggen, blijft ze al acht jaar aanmodderen. Die spreidstand wordt stilaan heel pijnlijk, schrijft MO*ontwikkelaar Wies Willems.
Er rammelt nogal wat aan de vrijwillige klimaatinspanningen van de acht grootste Europese vliegmaatschappijen. Nieuw onderzoek spreekt onder meer van misleidende beweringen, te grote afhankelijkheid van bedenkelijke koolstofcompensaties en veel te lage kosten voor een ton CO2.
13 oktober 2022
De helft van alle mensen in extreme armoede leeft in Afrika, en op dat continent vallen ook de helft van alle dodelijke slachtoffers door terreur. Bovendien kent Afrika het hoogste zelfmoordcijfer ter wereld. Waarom is het continent van overvloed er zo slecht aan toe?, vraagt Afrika-expert Baher Kamal zich af.
Elektrische vrachtwagens worden in de komende jaren snel goedkoper dan dieselvarianten, terwijl ze even ver rijden en evenveel vervoeren. Dat blijkt uit een studie door het Nederlandse onderzoekscentrum TNO.
De populaties van wilde dieren zijn tussen 1970 en 2018 met gemiddeld 69 procent achteruitgegaan. Dat blijkt uit een omvangrijk rapport door het Wereldnatuurfonds en de Zoological Society of London.
12 oktober 2022
Samen met luchthavenactiegroepen uit de Vlaamse Rand lanceert Bond Beter Leefmilieu de campagne ‘Wij liggen er wakker van’. Met deze campagne zetten ze druk op de Vlaamse Regering om de lawaaihinder en milieuverontreiniging veroorzaakt door Brussels Airport fors terug te dringen. Zo willen ze de gezondheid en leefkwaliteit van de inwoners beschermen, én Brussels Airport als eerste luchthaven in Europa klaarstomen voor een CO2-neutrale toekomst.
Met 'Voordat de bom valt' schreven Ludo De Brabander en Pieter Teirlinck de beste samenvatting ooit van de geschiedenis van de kernwapenwaanzin. Hier staat alles wat je moet weten uitstekend samengevat in 178 pagina's. Verzet begint bij kennis, kennis verwerf je met informatie, die vind je in 'Voordat de bom valt'.
De internationale gemeenschap wil de luchtvaartsector klimaatneutraal te maken tegen 2050. Een ambitieus doel, maar milieuorganisaties zijn erg sceptisch: er zijn geen ondersteunende maatregelen getroffen en geen tussentijdse doelen aangenomen.
1 minderjarigen hebben afgelopen nacht op straat moeten doorbrengen bij temperaturen die rond het vriespunt draaiden. Zij dienden dinsdagochtend een asielaanvraag in aan Pacheco, het aanmeldcentrum in Brussel. We vingen via verschillende betrouwbare bronnen op dat zij geen opvangplaats gingen krijgen, en vandaag opnieuw moeten terugkomen.
De consumptie van vlees, melk en eieren staat onder druk omdat steeds meer geweten is hoe belastend de sector is voor het milieu. Bovendien worden de gezondheidsvoordelen van deze producten sterk in vraag gesteld. “Een narratief dat populair is in het Noorden, maar een zware impact heeft op het Zuiden, waar velen leven van hun vee”, zeggen critici.
11 oktober 2022
DeWereldMorgen.be sprak Keesha Orts, woordvoerster van CODE ROOD, nieuwe burgerbeweging voor het klimaat. De coalitie van diverse klimaatbewegingen blokkeerde zaterdag 8 oktober de industriële site in Feluy van fossiele energiereus TotalEnergies. Met deze actie hield de coalitie van klimaatorganisaties die dag 6.960.000 liter olie en 8.605.344 euro aan winst tegen.
België doet het al niet goed op het vlak van politiek vertrouwen en de energiecrisis dreigt dat vertrouwen nog verder te kelderen, aldus politicoloog Silke Goubin. Dat is op termijn gevaarlijk. "Mensen trekken zich terug uit de politiek." Wim Vermeersch, hoofdredacteur van SamPol, sprak met politicoloog Silke Goubin.
VRT NWS keek mee achter de schermen bij de klimaatactivisten die TotalEnergies bezetten: "Gearresteerd worden is geen probleem"
10 oktober 2022
De burgerbeweging van Code Rood blokkeerde zaterdag 8 oktober met hun 1.000 deelnemende actievoerders de TotalEnergies-site in Feluy. Met deze vooraf aangekondigde, massale actie van burgerlijke ongehoorzaamheid eist de coalitie het einde van fossiele brandstoffen, en wijst zo de fossiele industrie aan als een van de verantwoordelijken voor de alles ontwrichtende klimaat- en sociale crisis. Na meer dan 24 uur heeft De Code Rood-coalitie de blokkade van de sites van TotalEnergies beeïndigd.
Sinds het begin van de pandemie raakten meer dan 200 miljoen mensen ondervoed en dreigt een decennium van armoedebestrijding te worden weggevaagd. Ook de VN trekt loeihard aan de alarmbel. Voor het eerst sinds haar oprichting daalt de ‘human development index’ – de index die op basis van inkomen, levensverwachting en alfabetisme de stand van ‘ontwikkeling’ van landen aangeeft – al twee jaar op rij.
Met een nieuw rapport wilt de Vlaamse Regering tonen dat de PFAS-verontreiniging op de Oosterweelwerf ‘onder controle’ is. Toch blijven de olifanten in de kamer de noodzaak aan een uitfasering van alle PFAS in Vlaanderen en een concrete kalender voor het saneringsplan voor de wijde omgeving van 3M.
Een groot deel van de steenkoolindustrie opent nog steeds nieuwe mijnen en centrales, ondanks het feit dat een snelle uitfasering van de grondstof essentieel is voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. Dat blijkt uit nieuwe gegevens van de Duitse energiewaakhond Urgewald.
De Oegandese regering besteedt veel aandacht aan de wilde dieren en toeristen in het zuidwesten van het land. Maar wat met de behoeften van de lokale bewoners? De regio is een actieve broeihaard van virussen en andere ziekteverwekkers. Investeren in een betere opsporing van nieuwe ziektes kan ons behoeden voor een volgende pandemie… maar tegen welke prijs?
‘Het gebeurt niet elke dag dat academici te horen krijgen dat ze de wet dreigen te overtreden als ze fundamentele wetenschappelijke feiten benoemen.’ Maar dat was wel wat Thomas Hale, expert Klimaatbeleid aan de universiteit van Oxford, overkwam tijdens zijn werk voor een wetenschappelijk adviesorgaan. Hij had er expliciet op gewezen dat nieuwe steenkoolontginning niet compatibel is met op wetenschap gebaseerde klimaatdoelen. ‘De regelgeving moet veranderen’, vindt hij.
Netbeheerder Fluvius heeft alle Vlaamse gemeenten het aanbod gedaan om 's nachts de verlichting te doven. Het doel is energie (en dus centen) besparen, maar ook het nachtleven vaart er wel bij.
Er beweegt iets onder de bodem van de Noordzee. Dikke bundels kabels verbinden windparken met het land en met elkaar. Ze maken ook internetverkeer mogelijk. Maar voor al die toepassingen zijn er evenveel uitdagingen.
07 oktober 2022
De rook van bosbranden leidt tot lagere leerresultaten bij scholieren, volgens een studie van Stanford University. De blootstelling kan later zelfs invloed hebben op hun inkomsten.
Nepalese boeren werden getipt door hun Indiase buren: kardemom doet het erg goed in de oostelijke grensregio, een gebied waar waterschaarste heerst. Ook de Verenigde Naties investeren in het gewas.
Elon Musk beweert dat als je zonnepanelen op de oppervlakte van een kerncentrale legt, ze doorgaans meer energie opleveren dan de kerncentrale zelf. Het is een sterke uitspraak, maar klopt ze ook?
06 oktober 2022
Het speeksel van waswormen bevat enzymen die de kunststof polyethyleen kunnen afbreken. De toevallige ontdekking biedt een scala aan mogelijke toepassingen voor de verwerking en recyclage van plasticafval.
Tijdens zijn werk voor een wetenschappelijk adviesorgaan kreeg expert Klimaatbeleid Thomas Hale te horen dat hij kon aangeklaagd worden. Zijn fout? Er expliciet op wijzen dat nieuwe steenkoolontginning niet compatibel is met op wetenschap gebaseerde klimaatdoelstellingen. Het toont volgens Hale dat de regelgeving moet hervormd worden.
Ongeboren baby's krijgen al in het eerste trimester van de zwangerschap luchtvervuiling in hun longen en andere vitale organen, zo blijkt uit Vlaams-Brits onderzoek in The Lancet.
Elke keer de Brazilianen naar het stemhokje trekken, wordt mee bepaald hoe het Amazonewoud de volgende vier jaar beheerd zal worden. Maar, zo schrijft Louis Cattrysse, de impact van die beslissing wordt wereldwijd gevoeld. ‘Vandaar de vraag: zou het niet beter zijn het Amazonewoud op een meer mondiale en duurzame manier te beheren, in plaats van het te laten afhangen van kortetermijnbelangen gelinkt aan verkiezingen?’
Alternatieve methodes om afval te verwerken - zoals composteren en recycleren - kunnen de uitstoot van de afvalsector met 84 procent terugdringen, volgens een rapport van de internationale afvalwaakhond Gaia. Toch krijgen die methodes nauwelijks aandacht in nationale klimaatplannen.
05 oktober 2022
Als we de maatregelen overschouwen die de regeringen nemen tegen de energiecrisis, dan zie je duidelijk een rode draad: de vrije markt blijft onaantastbaar. Men blijft erin geloven alsof het een natuurwet is. Maar bij de huidige werking van de energiemarkt is die logica ver te zoeken. Het kan en moet anders.
Een mechanisme dat een prijs plakt op CO2-uitstoot en die inkomsten doelgericht teruggeeft aan wie het meest lijdt onder die prijsstijgingen: het is zowel effectief als sociaal rechtvaardig, stelt een nieuwe studie in het Journal of Environmental Economics and Management (JEEM). "Politieke angst staat een eerlijke verhoging van CO2-prijzen echter in de weg".
Brazilië trekt binnenkort een tweede keer naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Behaalt de linksgeoriënteerde Luiz Lula da Silva, beter bekend als ‘Lula’, de overwinning? Hij gebruikt het dramatische milieubeleid van huidig president Jair Bolsonaro om stemmen te winnen. ‘Maar voor de meerderheid van de Braziliaanse bevolking heeft het milieu geen invloed op het stemgedrag.’
Omdat menselijke activiteiten steeds meer noordwaarts uitbreiden, krimpen de grasgebieden voor rendieren in Noorwegen, Finland en Zweden. De dieren hebben nochtans belangrijke voordelen voor klimaat en milieu.
Er fladderen momenteel honderd keer minder vlinders rond dan vorig jaar zelfde tijd, blijkt uit tellingen van Natuurpunt. Een hele generatie rupsen ging verloren door de gevolgen van de droge zomer.
04 oktober 2022
De Birkbeck University of London laat fossiele bedrijven niet langer toe om werknemers te zoeken op de universiteit. Het is een overwinning voor een studentencampagne die ook tientallen andere Britse universiteiten onder druk zet.
De ecologische voetafdruk van Bitcoin is sinds 2016 flink toegenomen, blijkt uit Amerikaans onderzoek. De munt creëert soms meer schade dan hij zelf waard is.
Orkaan Ian, die over Cuba en Florida is getrokken en aan tientallen mensen het leven kostte, kan de Amerikaanse economie 67 miljard dollar kosten. Een groot deel van die schade is niet verzekerd.
Vorig jaar werd in België een recordbedrag uitgegeven aan fairtradeproducten. Elke Belg gaf gemiddeld 29,28 euro uit aan duurzame producten die tegen eerlijke voorwaarden verhandeld worden, een stijging met 20 procent tegenover het jaar ervoor. Nochtans gaat de bekendheid van het keurmerk achteruit.
In een lege kooi vervelen papegaaien zich kapot en honden ontwikkelen verlatingsangst als hun baasje vaak van huis is. Mensen en hun omgeving hebben een enorme impact op het welzijn van huisdieren. Daar zijn we ons te weinig van bewust. ‘In de Ikea denkt niemand aan zijn kat.’
03 oktober 2022
De laatste jaren werd wereldwijd een recordaantal windmolenparken bijgebouwd. Dat heeft vernietigende gevolgen voor het Ecuadoraanse Amazonegebied: daar is een stormloop op balsa ontstaan, de tropische houtsoort die wordt gebruikt voor de wieken van windmolens. ‘Er zijn moorden gepleegd, er ontstond prostitutie, en dat alles werd veroorzaakt door de handel in balsa.’
Oliebedrijf Shell werd vorig jaar veroordeeld voor het mee veroorzaken van klimaatverandering. Een omvangrijk dataonderzoek toont aan dat het bedrijf ook vandaag op grote schaal blijft investeren in olie en gas, zegt de Nederlandse organisatie Milieudefensie.
02 oktober 2022
‘Hebben wij de blik niet afgewend van de klimaatverandering? Dat is toch zo comfortabel.’ Deze en andere bedenkingen maakt MO*columnist Geert Van Istendael zich tijdens onderstaande toespraak voor de Grootouders voor het Klimaat, waarin hij vertelt wat hem ’s nachts uit zijn slaap houdt.
29 september 2022
In een opmerkelijk interview pleit een topman van de Europese Centrale Bank voor een rijkentaks om de energiecrisis aan te pakken. Dat zelfs al zo’n gevestigd instituut oproept om de rijken te belasten toon aan hoe ernstig de crisis is waar we voor staan.
De kleur van een meer hangt af van heel wat factoren, waaronder sedimenten en algen. Maar uit het nieuwe onderzoek blijkt dat ook luchttemperatuur, neerslag, diepte en hoogte de kleur mee beïnvloeden.
28 september 2022
De helft van alle vogelpopulaties in de wereld neemt af, en een op de acht vogelsoorten in de wereld is met uitsterven bedreigd. Dat zijn de voornaamste conclusies van het nieuwe State of the World’s Birds-rapport.
Wereldblogger Luc Vankrunkelsven heeft goed nieuws uit Brazilië: Braziliaanse universiteiten gaan er de negatieve impact van de massale sojateelt onderzoeken. Want die leidt tot ontbossing, schendingen van de mensenrechten, het gebruik van pesticiden en honger. ‘Door het exportbeleid lijden 20 van de 240 miljoen Brazilianen honger.’
Er zijn nauwelijks landen die dit jaar hun klimaatambities hebben opgeschroefd, zoals ze nochtans beloofd hadden op de klimaattop in Glasgow vorig jaar. De oorlog in Oekraïne leidt zelfs tot een terugkeer naar fossiele brandstoffen.
27 september 2022
Tussen 1982 en 2020 is de periode van sneeuwbedekking in berggebieden wereldwijd met gemiddeld vijftien dagen afgenomen. Dat blijkt uit een nieuwe studie van het Zwitserse onderzoekscentrum Eurac Research.
Bijna een vijfde van het totale Belgische gasverbruik gaat naar de productie van plastic, waarvan een groot deel wegwerpplastic. Dat stelt onderzoek door de FairFin, Break Free From Plastic en het Centrum voor Internationaal Milieurecht.
26 september 2022
‘Loss and damage’ zal een veelgehoorde term zijn op COP27, de aankomende klimaattop in Egypte. Wat is dit mechanisme dat in het leven werd geroepen om te bepalen welke landen schade oplopen door de klimaatverandering – en welke vergoeding daar tegenover staat?
Inwoners van verschillende Duitse steden klagen de federale overheid aan voor de gezondheidsimpact die de luchtvervuiling in Duitsland heeft op zijn burgers.
23 september 2022
Op vrijdag 23 september wordt Doel 3 als eerste van zeven Belgische kernreactoren onvermijdelijk en definitief stilgelegd. Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Canopea grijpen dit moment aan om te pleiten voor meer sereniteit in het energiedebat en roepen alle overheden op om eindelijk meer vaart te maken met energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en flexibiliteit in het energiesysteem.
Een studie van het Vlaams Instituut voor Technologisch onderzoek (Vito) in enkele Vlaamse gemeenten vond opvallend hoge waardes aan vervuilende stoffen, waaronder glyfosaat, in de bloed- en urinestalen van kinderen.
Klimaatorganisaties roepen de Wereldbank op om voorzitter David Malpass te ontslaan. In een panelgesprek weigerde die tot driemaal toe om de klimaatwetenschap te erkennen.
De Franse premier Élisabeth Borne kondigt 250 miljoen euro aan investeringen in de fietsinfrastructuur aan. Die passen in een langetermijnstrategie om van Frankrijk een echt fietsland te maken.
22 september 2022
Annual CO2 Emissions - image
Belgisch-Canadees historicus Jacques Pauwels gaat in gesprek met Lode Vanoost. "De Eerste Wereldoorlog is in feite nooit gestopt. Hij is gewoon doorgegaan in de rest van de wereld. Zoals met alle oorlogen is zorg voor de slachtoffers in Oekraïne de laatste zorg van de oorlogsstokers, de wapendealers en de elite. Eeuwige oorlog is hun levensader."
Poetin kondigde een mobilisatie van 300.000 extra manschappen aan om de ‘speciale operatie’ in Oekraïne te ondersteunen. Volgens de Westerse media een wanhoopsdaad. Zou het?
De definitieve stillegging van Doel 3 is gepland op 23 september 2022. Sommige onverantwoorde politici willen zelfs deze gevaarlijke reactor “in reserve houden”. En twee andere reactoren zouden verlengd worden. In verschillende landen worden plannen voor nieuwe reactoren opgedrongen, waardoor de afhankelijkheid van Russisch en buitenlands uranium zou toenemen.
Denemarken is de eerste VN-lidstaat die geld toezegt aan ontwikkelingslanden voor loss and damage: compensatie voor schade door klimaatverandering.
Relatief eenvoudige veranderingen aan het voeder van vee en vissen kan veel meer voedsel beschikbaar maken voor menselijke consumptie. Dat blijkt uit een nieuwe studie in Nature Food.
Wie vanaf 2029 een nieuwe auto wil kopen, zal alleen nog maar kunnen kiezen uit elektrische wagens. Dat heeft de regering in 2021 afgeklopt om zo de klimaatdoelstellingen te kunnen halen. Maar hoe haalbaar is dat?
21 september 2022
Energiefacturen worden onbetaalbaar. En wat doet onze overheid? Ze geeft wat kruimels en weigert de schandalige overwinsten van de energiereuzen af te romen. Spanje en Griekenland tonen nochtans dat het anders kan. Gelukkig komen de vakbonden in actie.
Op 22 augustus lag de marktprijs voor aardgas bij de Duitse gasnetbeheerder THB (Trading Hub Europe) meer dan 1000% hoger dan een jaar geleden. De meeste Duitsers krijgen van de regering Scholz te horen dat de schuld ligt bij Poetin en diens oorlog in Oekraïne. Maar dat is ver bezijden de waarheid. EU-politici en belangrijke financiële belangen gebruiken Rusland als dekmantel voor wat eigenlijk een energiecrisis van Duitse en Brusselse makelij is. De gevolgen zijn dan ook geen toeval.
De Europese Unie kan al in 2040 netto-nuluitstoot bereiken - tien jaar eerder dan gepland, zegt een nieuw rapport van onderzoeksbureau Climate Analytics.
Grote bedrijven die actief zijn in de Europese Unie spenderen tot een derde meer aan lobbyen dan zeven jaar geleden. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van lobbywaakhond Corporate Europe Observatory.
Hoe bestrijden we de huidige klimaat- en energiecrisis? Reset.Vlaanderen, het netwerk rond de sociaal-ecologische transitie, ging daarvoor op zoek naar suggesties bij zijn leden — vakbonden, klimaat- en milieubewegingen en het sociale middenveld. Coördinator Vanya Verschoore: ‘Nu niet investeren in de toekomst, dat is schuldig verzuim.’
20 september 2022
De EU verspilt meer voedsel dan ze importeert, stelt een nieuw rapport. Maatregelen tegen de verspilling worden onvermijdelijk om de stijgende voedselprijzen te drukken, zeggen veertig organisaties.
Mensen maken zich meer dan ooit zorgen over klimaatverandering. In een uitgebreide bevraging in 31 landen zeggen meer dan vier op de tien mensen dat de effecten van klimaatverandering hen afschrikken om kinderen te krijgen.
Een belangrijk onderdeel van de internationale klimaatinspanningen is “adaptatie”: acties om zich aan te passen aan de impact van een veranderend klimaat. Maar hoe kan men zich aanpassen aan de enorme verwoesting die klimaatverandering kan teweegbrengen?, vraagt energie- en ontwikkelingsexpert Philippe Benoit zich af.
19 september 2022
Meren die droogvallen. Stofstormen die wel drie keer per week terugkeren. Temperaturen die hoger zijn dan ooit. Irakezen lijden onder de gevolgen van de klimaatverandering, terwijl de overheid niets doet om die te beperken. Boeren vluchten naar de stad, en de rijken gaan op klimaatvakantie.
Landbouw is de voornaamste reden voor tropische ontbossing, maar uitgestrekte stukken bos worden gekapt zonder dat er ooit gewassen of vee op dat land geteeld wordt. Dat blijkt uit een wereldwijde studie in het wetenschappelijk tijdschrift Science.
De verwoestende overstromingen in Pakistan hebben al aan minstens 528 kinderen het leven gekost. De vertegenwoordiger van Unicef in Pakistan vreest dat meer doden zullen volgen.
Acht Greenpeace-entiteiten ondernemen juridische stappen tegen de opname van fossiel gas en kernenergie in de EU-lijst van duurzame investeringen. De Europese Commissie besliste deze vervuilende technologieën in januari van dit jaar aan de taxonomie toe te voegen en het Europees Parlement maakte in juli bij een stemming geen bezwaar - ondanks wijdverbreid verzet van burgers, klimaatwetenschappers, financiële instellingen en milieuorganisaties.
In de tien landen waar de klimaatcrisis het hardst toeslaat, is de acute honger de voorbije zes jaar meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerd Oxfam-rapport.
In Niger en Nigeria zijn al meer dan 150.000 mensen, van wie de helft kinderen, getroffen door aanhoudende overstromingen. En de stortregens zullen naar verwachting nog tot eind deze maand aanhouden.
18 september 2022
Het is belangrijk dat we vragen blijven stellen die wat dieper gaan dan de oppervlakte. Zo zou er in het energiedebat eindelijk wat meer ruimte mogen komen voor vragen over wat nodig is, wat genoeg is en wat te veel is, vindt MO*columnist Jan Mertens. ‘Samen minder energie gebruiken is niet betuttelend, het is een vorm van vrijheid veroveren.’
16 september 2022
Een derde van Pakistan staat onder water, en de omvang van de verwoesting is moeilijk te vatten. De ellende voor de getroffen inwoners is momenteel nauwelijks te overzien. Maar ook de komende maanden en jaren zullen de schade aan infrastructuur, gebouwen en de economie zwaar wegen op het land.
15 september 2022
De transitie naar hernieuwbare energie kan de wereldeconomie minstens 12.000 miljard dollar besparen tegen 2050, blijkt uit een studie van de Universiteit van Oxford. En dan zijn de voordelen voor het klimaat nog niet eens meegerekend.
14 september 2022
Meer dan 175 medische organisaties en duizend medische professionals van over heel de wereld pleiten voor een bindend non-proliferatieverdrag om te stoppen met fossiele brandstoffen. Dat is nodig om de volksgezondheid te beschermen, zeggen ze.
Denk alle water op onze planeet even weg en kijk naar het landoppervlak dat overblijft. Maar liefst de helft daarvan is natuurlijk graasland waar nomadische veehouders rondtrekken. Een groot deel van hen leeft op het Afrikaanse continent, en hun leefwijze is slachtoffer van de klimaatcrisis. ‘We kunnen onze koeien veel minder melken dan vroeger. En dat heeft alles te maken met de onbetrouwbaarheid van de regen.’
Egypte legt klimaat- en milieuorganisaties zware beperkingen op en daardoor kunnen die hun werk niet naar behoren kunnen uitvoeren, zegt de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Milieuactivisten durven zelfs niet deelnemen aan de komende VN-klimaatconferentie in Egypte uit vrees voor repressie.
13 september 2022
Onder het beton en asfalt van São Paulo liggen honderden rivieren begraven. En toch onderging deze Braziliaanse miljoenenstad recent de derde grootste droogte in tien jaar. Journalist Peter Speetjens woont ter plaatse en doet het verhaal van de stad vol water die vreest voor een tekort aan drinkwater. ‘Wij willen rivieren én wegen, niet het ene of het andere.’
De enorme hittegolf die afgelopen maanden Pakistan en India teisterde, toont opnieuw hoe ernstig de klimaatcrisis nu al is. De toekomst oogt nog grimmiger als we de CO2-uitstoot niet drastisch inperken. Maar wie moet de meeste verantwoordelijkheid opnemen?, vraagt milieuwetenschapper Aaron Van Poecke zich af.
12 september 2022
Nauwelijks één week na de gruwelijke klimaatramp is Pakistan – zoals was te verwachten – verdwenen naar de kleine achterpaginas van de kranten. De Pakistanen organiseren zich zo goed als ze kunnen. Dit zal jaren herstel vragen. DeWereldMorgen.be sprak met de 51-jarige Brusselse Pakistaan Khalid Sadiq, die in augustus nog op familiebezoek was in Pakistan.
In 2017 was de EU verantwoordelijk voor 16% van de ontbossing via de internationale handel. Na opnieuw een seizoen van helse droogte, bosbranden en natuurvernietiging, nemen bijna 195.000 burgers dit niet langer. Ze eisen van onze vertegenwoordigers in het Europees Parlement een krachtige Europese wet tegen geïmporteerde ontbossing. Dinsdag 13 september stemt het parlement over het bestaande wetsvoorstel.
Woensdagochtend stonden honderden SUV-eigenaars in negen landen vreemd te kijken toen de banden van hun auto bleken platgezet. Met de actie vraagt Tyre Extinguishers aandacht voor de klimaatramp die deze wagens in hun ogen zijn.
09 september 2022
Tot 7 meter hoog stond het water dit voorjaar op sommige plaatsen in Suriname, en dat maanden aan een stuk. 12.000 Surinamers werden getroffen door de zware overstromingen van 17 maart. Er was nauwelijks aandacht voor, en de gevolgen van de overstroming werden overschaduwd door een discussie over de oorzaak. Want niet iedereen gelooft dat de klimaatverandering het probleem is.
Het oostelijke Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten zijn 'klimaathotspots': de regio warmt tweemaal zo snel op als de rest van de wereld. Die observatie schreven wetenschappers neer in een nieuwe studie in het wetenschappelijke vakblad Reviews of Geophysics. Wat wordt in deze hotspots de maatschappelijke impact van de klimaatcrisis?
De menselijke ontwikkeling wordt teruggedraaid omdat ‘de wereld van crisis naar crisis slingert’. Dat blijkt uit het recentste Human Development Report van de Verenigde Naties. Miljoenen mensen dreigen steeds verder achterop te raken – en dat werkt extremisme en geweld in de hand.
08 september 2022
Afrikaanse leiders hebben kritiek geuit op hun Europese tegenhangers voor het missen van een belangrijke top in Rotterdam over hoe Afrika zich kan aanpassen aan de klimaatverandering.
Wie de voorbije zomer pufte van de warmte in West-Europa, had daar alle reden toe. In India schoten de temperaturen dit jaar nóg meer de hoogte in: de hittegolven regen er zich aaneen dit jaar, met opeenvolgende dagen van 45 graden en meer. Journaliste Lisa Dupuy ging na hoe de hitte en droogte de Indiërs treffen.
Teelt met compost die op de juiste manier verrijkt is kan de wereldwijde voedselvoorziening een broodnodige boost geven en grote voordelen opleveren voor de planeet. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek in Nature.
Scheikundige Sibel Ügdüler (31) ontwikkelt methodes om plasticverpakkingen goedkoper en kwalitatiever te recyclen. Haar meer dan ooit actuele onderzoek werd bekroond met de Eos Pipet i.s.m. de Jonge Academie.
07 september 2022
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, stelt voor om een plafond in te voeren voor de inkomsten van bedrijven die elektriciteit produceren met lage kosten en een solidariteitsbijdrage van bedrijven die fossiele brandstoffen gebruiken. De inkomsten uit deze onverwachte winsten zullen naar mensen en bedrijven gaan om hen te helpen met de recente stijging van de energieprijzen en om te investeren in hernieuwbare energiebronnen van eigen bodem. Oxfam EU wil een belasting op de overwinsten van alle bedrijven die van de crisis profiteren.
Ondanks beter risicobeheer blijft de impact van overstromingen en droogtes over de hele wereld toenemen, stelt een nieuwe studie in Nature.
De Chileense kiezers hebben een nieuwe grondwet verworpen die de milieurechten aanzienlijk zou hebben uitgebreid en de urgentie van klimaatactie zou hebben erkend. In aanloop naar de stemming liepen de spanningen hoog op, omdat nepnieuws het debat verzuurde.
In het door oorlog geteisterde noordoosten van Syrië kunnen veel mensen zich geen schoon water meer veroorloven. Droogte, beschadigde infrastructuur en de stijgende inflatie door de Russische invasie van Oekraïne creëren er een nijpend watertekort.
De klimaatverandering kost nu al levens en levenskwaliteit, maar ook geld, veel geld. Als overheden, bedrijven en burgers niets of te weinig doen, leidt de ecologische crisis ook tot een economische ramp. MO*journalist John Vandaele maakt een tussentijdse balans op met het meest recente VN-klimaatrapport in de hand.
De overstromingen in Pakistan hebben intussen al aan meer dan 1300 mensen het leven gekost. Pakistan is een van de landen die volgens de Verenigde Naties het meest kwetsbaar zijn voor de klimaatverandering. Het land probeert zich nu, na de hittegolven en acht weken non-stop regen, opnieuw te organiseren. ‘Op sommige plaatsen is het onmogelijk om hulp te bieden.’
06 september 2022
Vanochtend ontrolden activisten een spandoek aan een benzinestation van TotalEnergies in centrum Brussel. Met de actie willen ze wijzen op de buitensporige winsten van TotalEnergies in een periode van exploderende energiefacturen voor Belgische gezinnen. De actievoerders waarschuwen de multinational voor wat hen te wachten staat. De Code Rood coalitie bereidt zich namelijk voor op een grootschalige blokkade op 8 en 9 oktober van belangrijke infrastructuur van TotalEnergies in België. Honderden mensen schreven zich al in voor infosessies of trainingen en bereiden zich voor op deze massale actie van burgerlijke ongehoorzaamheid. Ze zijn vastbesloten het tijdperk van fossiele brandstoffen te beëindigen en eisen een sociaal rechtvaardige transitie.
Het WK voetbal in Qatar is gebouwd met het bloed, zweet en tranen van honderdduizenden werknemers wier mensenrechten de voorbije 12 jaar werden geschonden. Zij hebben recht op herstelbetalingen, vinden Trui Van Ackere en Cassandra Ajufoh van Amnesty International Vlaanderen. 'Sport en mensenrechten kan je niet van elkaar scheiden als beslissingen uit de sportwereld zorgen voor onherstelbare schade.'
Vorig jaar is de steun van overheden voor fossiele brandstoffen bijna verdubbeld, blijkt uit cijfers van de OESO en het Internationaal Energieagentschap. De instellingen noemen de subsidies contraproductief en wijzen op de gevolgen voor de klimaatverandering.
Vorig jaar steeg de concentratie van CO2 en methaan in de atmosfeer tot een nieuw record, stelt een rapport van de Amerikaanse Klimaatdienst NOAA. Ook de zeespiegel stond nog nooit zo hoog sinds de metingen begonnen, en de temperatuur van het oceaanwater piekt.
De overstromingen in Pakistan, de hitte en droogte in Europa, de ongeziene hittegolf in China, de door droogte veroorzaakte hongersnood in de Hoorn van Afrika. Jawel, over al deze fenomenen bericht de openbare omroep regelmatig. Daarbij verschijnen heel wat stukken die de link leggen tussen het extreme weer, de impact van de mens en de klimaatverandering. Je zou denken dat ze bij de openbare omroep de ernst van het probleem beseffen.
05 september 2022
Angst die mensen ervaren over de toekomst van de planeet blijkt niet altijd negatief te zijn, stellen Britse onderzoekers. Eerder dan te verlammen, leidt deze angst vaak tot klimaatactie – en dat heeft dan weer een positief effect op het kanaliseren van de angst.
Dankzij Iedereen beroemd en TotalEnergies kunnen gezinnen één jaar gratis energie winnen. Die samenwerking doet Tom Hannes de wenkbrauwen fronsen.
02 september 2022
De zomer is nog niet voorbij, dus duikt Gie Goris weer in zijn boekenkast voor een nieuwe boekentip. Hij haalt er vijf recente boeken van Amitav Ghosh uit, al jaren een van de meest succesvolle Indiase schrijvers. ‘Een man met een missie. De jongste jaren heeft hij zich ontpopt tot een van de meest verhelderende auteurs in het veld van de klimaatliteratuur.’
Onze afhankelijkheid van Russisch gas, de energiecrisis of de klimaatverstoring: MO*ontwikkelaar Jonas van der Slycken ziet ontelbare redenen om ons gebruik van fossiele brandstoffen aan banden te leggen. Maar hoe zou een doortastend beleid dat ook nog eens sociaal en rechtvaardig is er kunnen uitzien? ‘De gebruikelijke politiek, die veelal bestaat uit het blussen van brandjes, kunnen we ons steeds minder veroorloven.’
De doorstijgende energieprijzen bezorgen veel gezinnen enorme financiële kopzorgen. Steeds meer mensen dreigen snel in problemen te komen, laat het ACV weten in een persbericht. "De verschillende regeringen van ons land geven aan van de verlaging van de energiefactuur een topprioriteit te willen maken. Dat is alvast een positief signaal", meent het ABVV. "Schulden stapelen zich op en velen hebben geen idee hoe ze die gaan inlossen." Beide vakbonden vinden dat er snel veel meer moet gebeuren.
01 september 2022
Een nakend VN-rapport stelt dat lokale productie van houtskool een veel kleinere impact op de ontbossing in het Congobekken heeft dan tot nog toe gedacht. Olieprojecten zijn een veel grotere bedreiging, zegt auteur Aurelie Shapiro. Ze spreekt van een ‘gigantische koolstofbom’.
Een groep internationale experts heeft een nieuwe batterij ontwikkeld voor de opslag van stroom uit duurzame bronnen. Ze gebruikten daarvoor drie huis-tuin-en keukenmiddeltjes: zout, aluminium en zwavel.
De eucalyptusplantages die houtskool leveren voor de hoogovens van staalproducent Aperam, die ook vestigingen in België heeft, dragen sterk bij aan het watertekort in de Braziliaanse Cerrado. Dat blijkt uit onderzoek van verschillende Braziliaanse universiteiten en middenveldorganisaties.
31 augustus 2022
Chili heeft een enorm groeipotentieel qua wind- en zonne-energie, en grote bedrijven zetten daar graag op in. Toch is er nog geen sprake van een echte energieshift in het Zuid-Amerikaanse land. Nieuwe wetgeving moet soelaas brengen.
“De droogste zomer van de afgelopen 500 jaar. Het valt niet meer te ontkennen: de klimaatcrisis gaat een versnelling hoger”. Daarom slaan 15 burgerbewegingen alarm. Met CODE ROOD/CODE ROUGE verhogen ze de druk op de fossiele industrie en de overheid om de transitie naar een duurzame industrie te versnellen, te beginnen met de actie #StopTotal.
14 mei 2022, Jacobabad, Pakistan. De thermometer toont een temperatuur van 51.0◦C. 'Tijd om onze historische verantwoordelijkheid recht in de ogen te kijken en ernaar te handelen', schrijft Aaron Van Poecke. Hij zet klaarhelder uiteen hoe het Globale Noorden de verpletterende verantwoordelijkheid draagt van de dodelijke hittegolf in India en Pakistan. 'Het laatste rapport van het IPCC vertelt ons dat elk moment waarop we niet drastisch ingrijpen een gemiste kans is.'
“Dat de hoge elektriciteitsprijzen een blijk van 'efficiënte economische aanpak' zouden zijn, is een loze bewering. Dit gaat om een hold-up op de bankrekeningen van de gebruikers.” Aviel Verbruggen geeft nadere uitleg bij de redenen waarom dit zo gebeurt en hoe het anders kan.
30 augustus 2022
Vrouwen en meisjes lopen extra gevaar door de enorme overstromingen in Pakistan, zegt het Bevolkingsfonds van de VN. Naar schatting 650.000 zwangere vrouwen hebben er zorg nodig. En nu bijna een miljoen huizen zijn beschadigd, lopen vrouwen en meisjes een hoger risico op gendergerelateerd geweld.
"Dit leiderschap is een welkome stimulans voor positieve verandering in Peru en in de regio in de richting van een rechtvaardige energietransitie weg van fossiele brandstoffen."
Als de onderwijskoepels lid worden van de Klimaatcoalitie en hun scholen oproepen om massaal mee te stappen op vrijdag 21 of zondag 23 oktober bereiken ze verschillende sleutelcompetenties.
Duitsland en Canada hebben deze week een ‘waterstofalliantie’ aangekondigd. Maar die zet leidt de aandacht af van het Duitse plan om massaal niet-Russisch fossiel gas in te kopen, stellen critici.
Al het water dat wij in Vlaanderen verbruiken, verbruiken we nog 3,3 keer zoveel in het buitenland, stelt blogger Louis De Jaeger. Waarom kraait er geen haan naar hoe wij met de import van goederen het water “stelen” van landen die dikwijls een nog grotere waterproblematiek hebben dan wij?
29 augustus 2022
Rijke zakenlui en beroemdheden namen de voorbije maanden in Europa nog vaker hun privéjet dan vóór corona. Het gaat om een toename met 30 procent, in Zaventem zelfs bijna 40 procent. Een luxevlucht werd nochtans dubbel zo duur.
Niet de gewone Pakistanen zijn verantwoordelijk voor de vreselijke overstromingsramp in hun land. Het aantal doden wordt geschat op 1000, een zware onderschatting. Andermaal tijd voor internationale solidariteitsacties? Eerder hoogste tijd om de echte schuldigen ter verantwoording te roepen: de multinationals van de olie- en gassector. Zij moeten dit betalen met hun woekerwinsten.
Met hun woekerwinsten beïnvloeden de multinationals van de olie- en gassector al 50 jaar het overheidsbeleid om hun fossiele brandstoffen olie en gas op de ‘markt’ te houden. Met die woekerwinsten kan evengoed de klimaatcrisis opgelost worden. Dat blijven de daders weigeren zolang onze regeringen hen dat toelaten. Het kan wél anders.
Hoe zit het met de gezondheid van de Noordzee voor onze kust? Welke rol speelt biodiversiteit nu juist in onze bossen en wat zijn de gevolgen van het verlies ervan? Eos-redacteur Ilse Boeren sprak erover met gewoon hoogleraar Ecotoxicologie en Marine Ecologie Colin Janssen (UGent) en hoofd van het Labo Bos & Natuur Kris Verheyen (UGent) op Theater Aan Zee.
26 augustus 2022
Leestip van deze zomerse week: de Britse archeoloog David Wengrow bundelde, samen met de intussen overleden antropoloog David Graeber, de jongste antropologische en archeologische kennis en inzichten in Het begin van alles. Het is een vuistdik boek, dat internationaal een hype werd nog voor het verscheen. De auteurs nemen afstand van de speculatieve en deterministische geschiedenissen van de mensheid, bedacht door filosofen uit de 16de en 17de eeuw, die tot vandaag ons denken blijven bepalen.
Europa staat deze winter voor een grote sociale uitdaging, zeggen experts. Aangejaagd door de stijgende energie- en voedselprijzen uiten burgers in Europa steeds vaker hun ontevredenheid. Een ontwricht klimaat en de aanslepende oorlog in Oekraïne versterken de sociale onrust.
25 augustus 2022
Europa staat deze winter voor een grote sociale test, zeggen experts. Aangewakkerd door de stijgende energie- en voedselprijzen uiten burgers in België, Groot-Brittannië of Spanje steeds vaker hun ontevredenheid. Deze sociale onrust wordt versterkt door een ontwricht klimaat en de oorlog in Oekraïne die nog steeds voortduurt.
Het project van looptijdverlenging van twee oude kernreactoren, Tihange 3 en Doel 4, mag om verschillende redenen niet doorgaan. De Vivaldi-regering moet gestopt worden.
Het was alweer een kurkdroge zomer, net als — met uitzondering van de natte zomer van 2021 — de jaren voordien. Hoe kan onze landbouw zich aanpassen aan een steeds droger en warmer klimaat? Wetenschappers en innovatieve boeren zoeken naar nieuwe gewassen en technieken die hopelijk een antwoord kunnen bieden voor een onzekere toekomst.
Terwijl de wereld worstelt met een knoert van een hongercrisis en torenhoge voedselprijzen, wordt nog steeds meer dan een derde van de voedselproductie verspild. ‘Voedselverspilling en -verlies zijn morele kwesties.’
Pinguïns passen zich moeilijk aan de opwarmende aarde aan. Hoe warmer het wordt, hoe sterker hun evolutiesnelheid afneemt.
24 augustus 2022
Bossen vol vuur, platteland zonder mensen. Deze twee apocalyptisch aandoende uitzichten zijn altijd aanwezig, op de achtergrond én akelig dichtbij, tijdens de vakantie van Pieter Stockmans in Portugal deze zomer en zijn fietstocht van de Spaanse naar de Portugese hoofdstad.
Sinds 2018 is er een dalende trend te merken in de stroperij van Afrikaanse neushoorns om hun hoorns. Ook de illegale handel in neushoornproducten is sterk afgenomen, meldt de Internationale Unie voor Natuurbescherming.
23 augustus 2022
Door de toenemende hitte neemt het wereldwijde gebruik van airco’s explosief toe. Het energieverbruik en de chemische koelmiddelen in airco’s dragen echter aanzienlijk bij aan de opwarming van de aarde. Wetenschappers hebben maandag een prototype voorgesteld van een airco-systeem dat een pak ecologischer is.
Dat de opwarming van de aarde een impact heeft op de verspreiding van bepaalde ziektes zoals malaria, cholera of hepatitis was al bekend. Een team onderzoekers legde al die studies over individuele ziekteverwekkers en hun interactie met weerfenomenen naast elkaar. Ze stelden vast dat 58 procent van al die pathogenen terrein wint als gevolg van veranderende weersomstandigheden gelinkt aan klimaatopwarming, zoals hittegolven of overstromingen.
21 augustus 2022
Pijn en verdriet voelen bij wat er om ons heen gebeurt is een teken van verbondenheid aan de wereld om ons heen, schrijft MO*columniste Tine Hens. Het is makkelijk en verleidelijk die emoties weg te zetten als zwakte, maar om het eigen ongemak toe te geven, is er moed nodig.
19 augustus 2022
Wie evenmin heeft stilgezeten de laatste tijd, is Nic Balthazar. Gedurende twee jaar volgde hij Roger Cox, dé wereldwijde klimaatzaakautoriteit en advocaat in onze zaak, op de voet. Dat resulteerde in een aangrijpende documentaire.
In delen van de koude woestijn in het Himalayagebergte experimenteren lokale dorpelingen met het aanplanten van bomen in een poging om de kale vlaktes te vergroenen en vruchtbaarder te maken. Maar experts waarschuwen: niet elke plek is geschikt om er bomen te planten. ‘Het kan unieke ecosystemen ook verarmen.’
Een groep van institutionele beleggers, met een gezamenlijke portefeuille van ongeveer 9600 miljard euro, gaat zijn invloed aanwenden om multinationals aan te sporen om duurzamer om te gaan met water.
Belangrijke eigenschappen die maken dat bijen de weg telkens weer terugvinden naar de korf, worden aanzienlijk verstoord door pesticiden, zelfs als die in kleine hoeveelheden worden gebruikt. Nieuw onderzoek toont dat de bijen hersenschade oplopen waardoor hun normale gedrag verandert.
De voorbije maanden explodeerden de energieprijzen. Ook in ons land. Dat heeft grote budgettaire gevolgen voor de gezinnen. Toch wordt niet iedereen gelijk getroffen. Een studie van Mathias Somers voor denktank Minerva “Elektriciteitsverbruik in Vlaanderen. Wie verbruikt hoeveel?” onderzoekt de link tussen inkomen en verbruik. Daar vallen heel wat lessen uit te trekken, zowel naar financieel ondersteunend beleid naar koopkracht als voor een duurzaam energiebeleid. Allebei zaken met een hoge prioriteit in de samenleving.
Klimaat komt naar voren als een belangrijk thema in de presidentsverkiezingen van Brazilië. Beide kandidaten - ook ontbossingskampioen Bolsonaro - werpen zich op als beschermers van het Amazonewoud, maar dringen tegelijk aan op nieuwe infrastructuur voor fossiele brandstoffen.
Nieuw onderzoek stelt dat er één kans op zes is dat er de komende honderd jaar een vulkaanuitbarsting plaatsvindt die het klimaat en de wereldhandel ernstig verstoort. Dat zou miljoenen levens in het gedrang brengen, maar toch is de wereld onvoldoende voorbereid op zo’n natuurramp.
17 augustus 2022
De plannen van BP, Royal Dutch Shell en Equinor om minder CO2 uit te stoten zijn onverenigbaar met de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs voor een veilige en bewoonbare planeet. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van denktank Climate Analytics.
Reeds tientallen jaren worden we verwittigd over de dodenmars waarin wij verwikkeld zijn als gevolg van de globale opwarming. De wereldwijde regerende klasse blijft ons verder voortduwen naar uitsterving. Amerikaans onderzoeksjournalist Chris Hedges: "Ineenstorting komt in de menselijke geschiedenis voor bij complexe samenlevingen, telkens kort nadat zij hun periode van grootste macht en welvaart hebben bereikt." We zijn weer eens zover, alleen gaat het nu voor het eerst over de hele planeet...
De Groenlandse ijskap smelt elk jaar aan een sneltempo. De Inuït, de inheemse bevolking van Groenland, worden daarmee rechtstreeks getroffen door de gevolgen van klimaatverandering. Stijgende temperaturen tasten de natuur en het kwetsbare ecosysteem aan, en daarmee hun levensonderhoud. ‘Stop alsjeblieft de klimaatverandering, zodat ik kan blijven leven volgens onze tradities.’
15 augustus 2022
Gezonde ecosystemen met een rijke biodiversiteit zijn de basis voor ons leven. Dit wetenschappelijk feit vindt gelukkig steeds meer weerklank in de maatschappij. Meer en meer burgers ondernemen acties voor meer biodiversiteit in eigen tuin of als vrijwilliger bij Natuurpunt of andere verenigingen. Jammer genoeg blijft het moeilijk voor beleidsmakers om dit ecosysteemdenken als leidraad te gebruiken bij beslissingen, zeker op zee. Op zee is er weinig tot geen publiek protest tegen de soms grootschalige uitbreiding van commerciële activiteiten. Bovendien lijkt er nog enorm veel vrije ruimte op zee doordat er (voorlopig) weinig vaste infrastructuur is. De Noordzee dreigt de spreekwoordelijke vuilbak te worden voor activiteiten die op land moeilijker uit te rollen zijn. Daarom kan de afbakening van een marien reservaat niet langer wachten.
NL
Zweedse wetenschappers luiden alarmbel: overal 'forever chemicals' in regenwater, tot Antarctica toe
- Vincent MerckxWereldwijd worden er hogere concentraties PFAS in regenwater aangetroffen dan Europese en Amerikaanse gezondheidsnormen toestaan. Dat besluit Zweeds onderzoek. Het toont aan hoe moeilijk de 'forever chemicals' uit de wereldwijde waterkringloop raken. De wetenschappers pleiten er daarom voor om het gebruik van PFAS zo snel mogelijk te verbieden waar mogelijk.
13 augustus 2022
De omslag naar een klimaatneutrale samenleving is nog te veel een initiatief van het individu. Dat kan anders, meent armoede-expert Tim Goedemé. We moeten systematisch, wijk per wijk, mensen helpen om de overstap te maken. 'Een democratie, daar moet je actief aan werken. We beseffen dat soms te weinig.’
12 augustus 2022
Ze is de dochter van een koning, maar prinses Esmeralda neemt geen blad voor de mond. De standbeelden van Leopold II moeten weg, vindt ze, en voor het klimaat wil ze wel even in de cel zitten. ‘Ik dacht: ik laat ze mij gewoon oppakken.’
We beleven een zeer hete en droge zomer. Sommigen vinden dat best wel aangenaam en voor onze overheid is er nog niets aan de hand. Maar eigenlijk zouden we groot alarm moeten slaan. Indien we niet snel het roer omgooien dreigen we volgens experten terecht te komen in het ‘eindspel’ van het klimaat. Ondertussen speelt het orkest van de Titanic rustig verder.
11 augustus 2022
Moeten we onze hoop vestigen op de technologische vooruitgang om de klimaatopwarming in bedwang te houden? In Onder een Witte Hemel onderzoekt de Amerikaanse wetenschapsjournalist Elizabeth Kolbert de vele innovaties die een ecologische catastrofe proberen af te wenden. Een ontluisterend gesprek over fabrieken die kooldioxide uit de lucht halen, het DNA van reuzenschildpadden en jawel, koraalseks.
10 augustus 2022
Door het geweld in Oekraïne raakt het nieuws over de hongersnood in de Hoorn van Afrika ondergesneeuwd. Nochtans dreigen door de extreme droogte, onder meer door de klimaatverstoring, miljoenen mensen honger te lijden en kampen zij nu al met ernstige voedselonzekerheid. In Ethiopië, Somalië en Kenia gaat het om de ergste droogte in meer dan 40 jaar. ‘De wereld mag de Hoorn van Afrika niet uit het oog verliezen.’
In de achtertuin van het grootste Amazondepot ter wereld vrezen bewoners voor hun leven. De luchtvervuiling in California, waar vier op de tien Amerikaanse pakjes passeren, is zodanig hoog, dat het niet meer veilig is om in te ademen. Bouwplannen voor nieuwe depots strooien zout in die wonde. “De meest kwetsbare mensen zullen het meeste impact ondervinden.”
De Chileense milieurechtbank onderzoekt de impact van de duizenden ton afgedankte kleding die jaarlijks gedumpt wordt in de Atacamawoestijn. De impact op het ecosysteem is zo groot dat advocaten in de zaak spreken over “nalatigheid en schuldig verzuim”.
De Indiase regering heeft de klimaatbeloften van eerste minister Narendra Modi formeel goedgekeurd. Daarmee mikt het land nog dit decennium op meer CO2-efficiëntie en op klimaatneutraliteit in 2070.
08 augustus 2022
De uitgebreide kennis van Inheemse volkeren over de natuur, voedselvoorziening, gezondheid, culturele tradities en inheemse talen wordt in de meeste landen ter wereld niet voldoende gewaardeerd en onderbelicht in onderwijs en beleid. Dit moet anders, vindt het Indigenous-Led Education (ILED) Netwerk. Naar aanleiding van de internationale Dag van Inheemse volkeren op 9 augustus roept dit netwerk op tot meer steun voor de overdracht van deze inheemse kennis, die ook een grote rol speelt bij het oplossen van de biodiversiteits- en klimaatcrises.
Naarmate de temperatuur wereldwijd stijgt, doen kinderen minder aan lichaamsbeweging. Gemiddeld zijn ze 30 procent minder actief dan hun ouders toen zij jong waren. Dit zal hun hittetolerantie negatief beïnvloeden blijkt uit nieuw onderzoek.
05 augustus 2022
Code Rood – een coalitie van burgers, ngo’s en actiegroepen – start met acties van burgerlijke ongehoorzaamheid en wil jou erbij!
Wat begon als een schoolstraf – op het land gaan werken-, werd voor Oegandees Edward Mukiibi zijn levensdoel. “Duurzame, lokale landbouw is de basis voor geluk en de oplossing tegen honger, werkloosheid en het verlies van biodiversiteit”, zegt de kersverse voorzitter van Slow Food International, actief in 160 landen.
04 augustus 2022
Het is een beruchte chemische stof en het valt met bakken uit de lucht. Wetenschappers uit Zweden en Zwitserland hebben ontdekt dat ook ons regenwater vol PFAS zit. Zelfs de sneeuw in Antarctica ontsnapt niet aan de “forever chemicals”.
Sri Lanka zit in diepe crisis. De afhankelijkheid van fossiele brandstoffen heeft het land tot aan het faillissement gebracht, maar geld om over te schakelen op duurzame energie is er niet. “Er is hier zon en wind genoeg, maar corruptie zet een rem op alles”, zegt Lien Wysmans die een backpackershotel aan de oostkust uitbaat.
02 augustus 2022
De meest vernietigende branden worden straks routine als we niet ingrijpen in het landschap en in ons eigen gedrag, schrijft de Spaanse onderzoeker Juli Pausas.
Plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel zijn niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor de gezondheid. Dat blijkt uit een samenvatting van 43 verschillende wetenschappelijke studies.
Ozon beschermt ons tegen schadelijke straling, maar kan ons ook ziek maken. Weerman Bram Verbruggen over "goede" en "slechte" ozon.
01 augustus 2022
Extreme weersomstandigheden en de gevolgen van klimaatverandering treffen Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied hard, van de Amazone tot de Andes en van de oceanen tot de met sneeuw bedekte bergen van Patagonië. Dat zegt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) , een VN-organisatie, in een nieuw rapport.
29 juli 2022
De regering en Engie hebben een principeakkoord bereikt over de verlenging van de twee minst oude reactoren Doel 4 en Tihange 3. De bevolking loopt het risico het kind van de rekening te worden. En er gaan stemmen op om de twee gevaarlijkste scheurtjesreactoren eveneens (al dan niet beperkt) te verlengen. Veiligheid en kosten worden op de tweede plaats gezet. En bovenal: het houdt ons afhankelijk van Rusland.
Het Europese financiële systeem is niet voorbereid op de kettingreactie die een klimaatramp of plotse veranderingen in het beleid kunnen veroorzaken, zegt de Europese Centrale Bank. Ze pleit onder meer voor een verplichte klimaatbuffer.
De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft de toegang tot een schoon en gezond leefmilieu officieel erkend als universeel mensenrecht, en dat met een overweldigende meerderheid.
De temperaturen tikten tijdens de afgelopen Ronde van Frankrijk verschillende keren tegen de veertig graden aan. Madeleine Orr, hoogleraar Sporteconomie aan de Loughborough University, vraagt zich af of het nog wel verantwoord is om in die omstandigheden zo’n uitputtingsslag te organiseren.
Earth Overshoot Day is de dag waarop de vraag van de mensheid naar ecologische hulpbronnen dat wat de aarde in dat jaar kan aanleveren, overstijgt.
28 juli 2022
Wetenschappers wringen zich in alle bochten om toch nog maar duidelijk te maken dat het kan. Als we NU de knop omdraaien, er echt voor gaan … dan kan het nog. De ‘window of opportunity’ wordt snel kleiner. Volgens het laatste IPPCC-rapport moet het roer drastisch om voor het einde van 2024. Maar wetenschappers beslissen niet. Het is aan de politiek om te beslissen. En dat zullen ze niet doen. Dat is de ontnuchterende mening van de redactie van de New Scientist van 11 juni.
‘Earth Overshoot Day’ valt dit jaar weer een dag vroeger dan vorig jaar, op 28 juli. Daarmee is de jaarlijkse toename van de voetafdruk bevestigd na de terugval tijdens corona (in 2020 viel de datum op 22 augustus). Voor België viel de overshoot dag dit jaar nog vier maanden vroeger. Als de hele wereld zou leven zoals de Belgen, dan hadden we meer dan 4 aardes nodig. We moeten heel dringend structurele maatregelen nemen om onze voetafdruk terug te dringen, in België en overal ter wereld.
De afgelopen 35 jaar vond slechts 1,6 procent van alle ontbossing in Brazilië plaats in beschermde regio’s. De beste beschermers blijken de inheemse gemeenschappen – met wat hulp van moderne technologie.
Elektriciteitsproductie vandaag neemt maar weinig landoppervlakte in beslag. Dat dreigt dramatisch om te slaan door de shift naar een koolstofarme energieproductie. Hernieuwbare energiebronnen vragen immers wel behoorlijk wat land.
26 juli 2022
Tien grote financiële spelers hebben samen energiebedrijven in handen die goed zijn voor de helft van alle uitstoot uit steenkool, olie en gas, blijkt uit nieuw onderzoek. Ze kunnen zo een cruciale rol spelen in de transitie naar een groene economie.
Het gaat niet goed met het milieu in Australië. Nergens sterven er meer zoogdiersoorten uit, en verschillende ecosystemen staan op instorten. Het zijn maar enkele conclusies uit een overheidsrapport, dat maanden geheim werd gehouden.
25 juli 2022
De voedselinflatie in de Oost-Afrikaanse landen, waar miljoenen mensen in een alarmerende hongercrisis verkeren, is sterk toegenomen. In Ethiopië bedraagt de inflatie maar liefst 44% - bijna vijf keer het wereldgemiddelde. Alleen al in Ethiopië, Kenia en Somalië, waar de ergste droogte in decennia nog wordt verergerd door voedselprijzen die de pan uit rijzen, sterft naar schatting elke 48 seconden een persoon.
De aanhoudende hitte heeft ook gevolgen voor de luchtkwaliteit. De Europese waakhond waarschuwt voor zeer hoge niveaus van ozonvervuiling.
In een stedelijke omgeving is het vaak warmer dan in landelijke regios. Die extra hitte warmt ook de ondergrond op. Een stijging van de grondtemperatuur heeft negatieve gevolgen voor het milieu, maar kan ook dienen om gebouwen te verwarmen.
Advocaten van de internationale milieuorganisatie ClientEarth hebben samen met 13 ngo’s de Vlaamse overheid voor de rechter gedaagd. Zij willen zo voorkomen dat de petrochemiereus INEOS in de haven van Antwerpen zijn grootste investering in plastic ooit doet.
22 juli 2022
Vandaag stelde de federale regering het princiepsakkoord met Engie over de verlenging van Doel 4 en Tihange 3 voor. Milieuorganisaties Greenpeace en Bond Beter Leefmilieu en Canopea (IEW) reageren: “Al in maart waarschuwden we dat de burger 3 maal zou betalen voor deze rampzalige beslissing. Dit akkoord bevestigt dit: de Belgische staat neemt hiermee een enorm financieel risico.”
Zuid-Arika kampt al jaren met stroomtekorten en stroomuitval. De oplossing ligt in wind- en zonne-energie, schrijft Hartmut Winkler, hoogleraar Fysica aan de Universiteit van Johannesburg.
Het aantal lage-emissiezones in Europa is de afgelopen drie jaar met 40 procent toegenomen en zal bijna verdubbelen tegen 2025. Steeds meer steden willen ook een totaalverbod op vervuilende auto’s.
20 juli 2022
Chili wil dat in 2050 het openbaar vervoer volledig elektrisch is. Daarom is het land begonnen met de eigen productie van elektrische bussen. Op termijn moeten die ook de grote Chileense industrieën bedienen.
19 juli 2022
Nieuwe laboratoriumtests tonen aan dat de hittetolerantie van het menselijk lichaam lager is dan tot nog toe werd aangenomen. De vier onderzoekers, van de Pennsylvania State University, beschrijven wat hun bevindingen inhouden in onze steeds warmere wereld.
18 juli 2022
Wie aan de Noordpool denkt, denkt aan koude, sneeuw, ijs, ijsberen. Zullen onze kleinkinderen de Noordpool ook nog op die manier kennen? Weerman Bram Verbruggen over het veranderende klimaat in het Noordpoolgebied.
Hoe moet er snel en diepgaand gewerkt moet worden aan de energietransitie, de overgang naar een wereld zonder fossiele brandstoffen, in een land dat afhankelijk is van steenkool? Voor antwoorden op die vraag reisde MO*journalist Gie Goris naar de Indiase deelstaat Jharkhand. ‘Rechtvaardigheid is een leeg begrip als je het plaatst binnen de huidige steenkooleconomie.’
Woongebieden in Bangladesh worden aan een verschroeiend tempo opgeslokt door rivieren. Sommige gemeenschappen moeten daardoor noodgedwongen een leven opbouwen op het water.
Gletsjers in tropische bergketens smelten in een gelijkaardig tempo als de poolkappen in Antarctica en het Noordpoolgebied. De klimaatverandering treft ijsmassa’s overal ter wereld even hard, concluderen wetenschappers van de Universiteit van Florida.
17 juli 2022
In zijn onlangs verschenen boek We eten ons dood neemt voedselkenner Louis De Jaeger de lezer mee op zijn zoektocht naar een landbouwmodel dat de wereld kan redden. Onderstaande tekst is een fragment uit dat boek: over het gevaar van droogte en verwoestijning, en over het cruciale belang van water.
15 juli 2022
De CO2-uitstoot van grote vervuilers als de VS en China heeft de planeet zodanig opgewarmd dat economieën van andere landen honderden miljarden verliezen. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek met behulp van supercomputers.
14 juli 2022
Een jaar geleden trof een tropische regenstorm meerdere dorpen in de diepe valleien van de provincies Luik en Namen. Meer dan 40 mensen verloren het leven. Duizenden anderen zagen hebben en houden verdwijnen in het wilde water. Een jaar later leven velen van hen nog steeds in het puin en blijft de beloofde overheidssteun achterwege. DeWereldMorgen sprak met Henri (69) en Rosa (66) in de zwaarst getroffen gemeente Pepinster.
De CO2-uitstoot van van grote vervuilers als de VS en China heeft de planeet zodanig opgewarmd dat economieën van andere landen honderden miljarden verliezen. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek met behulp van supercomputers.
Moet een project aan alle sociale en ecologische normen beantwoorden vooraleer de Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (BIO) zich er met belastinggeld kan in engageren? MO* boog zich over die vraag met Els Hertogen, directeur van 11.11.11 en Luuk Zonneveld, de CEO van BIO.
Op de gigantische Centrale Markt van Buenos Aires wordt eetbaar voedsel teruggewonnen uit afval en gebruikt als oplossing voor ecologische en sociale kwesties.
Onze omgang met de natuur wordt bepaald door de waarde die we toekennen aan de wereld om ons heen. Nu steunt natuurbeleid al te vaak op een eenzijdig perspectief op de natuur. Meerdere visies in rekening brengen kan natuurbehoud niet enkel effectiever maken, maar ook rechtvaardiger.
13 juli 2022
Vlaanderen heeft een nieuw type energiebeleidsovereenkomsten gelanceerd. De overeenkomsten hadden een hefboom kunnen worden om de Vlaamse industrie in de richting van klimaatneutraliteit te bewegen - en dus concurrentieel te houden. Maar het is een cadeautje geworden voor de industrie, zonder veel tegenprestaties of transparantie. Een gemiste kans in een cruciale periode voor de klimaattransitie, reageert Bond Beter Leefmilieu.
12 juli 2022
Wie ecologie en voetbal in één zin gebruikt, komt al snel uit bij de Engelse vierdeklasser Forest Green Rovers, in 2018 uitgeroepen tot eerste klimaatneutrale voetbalploeg ter wereld. Elders scoren de clubs maar weinig ecologische doelpunten.
Europese investeringen in gas en kernenergie krijgen voortaan het label groen, zo is vorige week besloten. Dit is pure greenwashing, waarschuwen Esther Bollendorff en Olivier Vardakoulias, beleidsexperts bij Climate Action Network Europe. De EU moet erop rekenen dat de nieuwe classificatie in de rechtbank wordt aangevochten.
09 juli 2022
Klimaatverandering is in de eerste plaats een gedragsprobleem, vinden psychologen en een filosoof. Daarom moeten we de psychologische impact van de klimaat- en biodiversiteitscrisis op de mens beter begrijpen. ‘Het is het wegkijken om niets te voelen dat ons van collectieve actie weerhoudt.’
08 juli 2022
Tine Hens en Karen Armstrong schreven twee heel verschillende boeken die beide de mens uit het centrum van het denken halen, of ten minste: de verhoudingen tussen de mens en de natuur of het sacrale herstellen, om zo tot een andere omgang met natuur, planeet en elkaar te komen.
Het Griekse eiland Ikaria, een plek waar het idee dat meer beter is en tijd geld is nooit vaste voet aan de grond kreeg, is voor econoom Jonas Van der Slycken een hartverwarmende inspiratiebron. Ze toont hem dat een leven zonder focus op de groeieconomie mogelijk is.
07 juli 2022
Finse ingenieurs hebben een nieuw type batterij ontwikkeld dat het potentieel van zand benut om energie op te slaan.
06 juli 2022
Enkele maanden geleden besliste de regering om toch twee kernreactoren te verlengen. Het gaat dan om de minst oude reactoren Doel 4 en Tihange 3. Sommigen zijn niet verlegen om waarheden op hun kop te zetten. Gascentrales zouden bijvoorbeeld zelfs minder betrouwbaar zijn. Ten minste als men feiten verzwijgt of buiten zijn context zet. Met twee oude kernreactoren zou er meer leveringszekerheid komen, de elektriciteit zou dan goedkoper zijn, omdat de staat – jawel! – een deel van de lasten zou moeten dragen. Opnieuw dreigen werknemers en gewone mensen de rekening te mogen betalen.
05 juli 2022
Progressieve wetgevers en activisten eisen een noodreactie van de regering Biden en van de congresdemocraten na de 6-3 uitspraak van donderdag ll. in de zaak West Virginia tegen het Environmental Protection Agency (EPA)."De catastrofale impact van deze beslissing kan niet worden onderschat," zei volksvertegenwoordiger Pramila Jayapal (democrate), maar "we kunnen ons niet neerleggen bij een nederlaag."
Wetenschappers hebben voor het eerst bewezen dat virussen kunnen overleven door zich te binden aan plasticvervuiling in het water. Ze blijven ook besmettelijk, en dat vormt een gevaar voor de volksgezondheid.
Een nieuw VN-financieringssysteem voor klimaatwaarnemingen en vroege waarschuwingen moet vooral kwetsbare landen ten goede komen. Als ze eerder gewaarschuwd worden, kunnen ze zich beter voorbereiden op klimaatextremen.
04 juli 2022
Wanneer neoliberale partijen pleiten voor nationalisering van de kerncentrales, boer, pas op je ganzen! Aviel Verbruggen ziet geen heil in verderzetten van grootschalige energieproductie met kerncentrales, een model dat alleen om winsten voor de enkelen draait. De toekomst is voor de velen, duurzaam én kleinschalig.
02 juli 2022
Een nieuw vonnis van het Amerikaanse Hooggerechtshof legt de macht van de regering-Biden sterk aan banden wat betreft energiebeleid.
01 juli 2022
Het Belgische palmolie- en rubberbedrijf SIAT maakt zich schuldig aan inbreuken op milieu- en mensenrechten in West-Afrika. Dat stelden enkele vertegenwoordigers van lokale gemeenschappen uit Ghana, Ivoorkust en Nigeria tijdens een bezoek aan ons land. ‘Voedselveiligheid is geen kwestie van kwantiteit, maar van investeren in voedselsystemen die goed zijn voor mensen en voor de planeet.’
De gevolgen van de groeiende ruimtevaart op het klimaat zullen ontzettend ingrijpend zijn als we niet nu in actie komen met regulering. Dat stelt een team van wetenschappers in nieuw onderzoek.
30 juni 2022
Je brengt tweedehandskledij met de beste bedoelingen naar een kledingcontainer, maar die belandt niet altijd opnieuw in Europese winkelrekken. Een deel ervan gaat naar West-Afrika en wordt er opnieuw verkocht, maar vervuilt er ook de stranden. Journaliste Sarah Vandoorne trok naar de grootste tweedehandsmarkt ter wereld, in Ghana, en ging op zoek naar de oorzaken én mogelijke oplossingen van ons kolossale kledingprobleem.
Het noordoosten van Bangladesh wordt getroffen door de ergste overstromingen in decennia. Volgens het Rode Kruis zijn schatting 7,2 miljoen mensen getroffen, en de nood aan onderdak en noodhulp is groot.
29 juni 2022
Het afval van meer dan 200 miljoen mensen beheren is geen sinecure, en dat ondervinden de Nigerianen aan den lijve. Het land produceert elk jaar een indrukwekkende 42 miljoen ton afval. Dat heeft zijn impact op de gezondheid van mens en milieu. De Nigeriaanse journalisten Oke Peter en Damilola Shittu staken hun neus in de vuilnisbelten en gingen op zoek naar de problemen en de alternatieven.
Ongecontroleerde visserij in de Amazone bedreigt de biodiversiteit in het stroomgebied en daarmee ook de visserij zelf, de belangrijkste bron van eiwitten en essentiële voedingsstoffen voor de lokale bevolking. Dat blijkt uit een analyse van visvoorraden in de afgelopen dertig jaar.
De oorlog is het slechts mogelijke scenario voor het klimaat, waarschuwen Ineos Will Fall, Climaxi, Youth for Climate, Grootouders voor het klimaat en andere klimaatorganisaties. Daarom roepen ze op voor diplomatieke oplossingen van Europa en om niet te kiezen voor een boycot van enkel Russisch gas.
Een overwinning voor de samenleving en de strijd tegen vervuiling: de regeringen van de EU hebben een overeenkomst bereikt om een einde te maken aan de verkoop van nieuwe auto's met een verbrandingsmotor. Maar de datum is niet ambitieus genoeg. Als de EU haar verplichtingen in het kader van het klimaatakkoord van Parijs wil nakomen, moet de verkoop van nieuwe benzine-, diesel- en hybride auto's al in 2028 stoppen.
De Spaanse stad Sevilla heeft als eerste stad ter wereld een systeem ontwikkeld om hittegolven te classificeren en de gevolgen voor de volksgezondheid in te schatten. Net zoals stormen zullen ze voortaan ook een naam krijgen.
Langdurige temperatuurstijgingen en regenval vergroten de kans op conflicten - ook buiten het direct getroffen gebied. Dat blijkt uit nieuw onderzoek uit Italië en Spanje.
28 juni 2022
Het Fit for 55-pakket, dat moet zorgen voor de EU-doelstelling om in 2030 de netto‑uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55% te verminderen, betekent nog eens 15 jaar bijkomend neoliberalisme. Dit is fataal voor de mensheid, want de klimaatverandering is onomkeerbaar en de tijd is op.
De Europese milieuministers hebben de aanstaande EU-wet die de bossen in de wereld moet beschermen tegen Europese consumptie, ernstig afgezwakt - zo merkt Greenpeace op. De ministers stellen wijzigingen in het wetsontwerp voor waardoor de verkoop van producten uit zwaar aangetaste bossen mogelijk zou blijven, net als de verkoop van hout-, pulp- en papierproducten die de volledige ontbossing van gebieden aanwakkeren.
Grote steden rond de Middellandse Zee maken zich op voor een tsunami. Het risico daarop in de volgende dertig jaar is bijna 100 procent, zegt Unesco.
Van smartphones en computers tot auto’s en zelfs huishoudapparaten. Je kunt het zo gek niet bedenken of er steekt een microchip in. Hoewel ze ons leven eenvoudiger maken, heeft de productie van chips heel wat gevolgen voor het klimaat. Tegelijk zijn onderzoekers druk doende om nieuwe technologie te ontwikkelen die ze duurzamer kunnen maken, en misschien zelfs biologisch afbreekbaar.
Brazilië heeft een overvloed aan goedkope energie, maar tegen de tijd dat die de consument bereikt, zijn de prijzen torenhoog. Dit belemmert de sociale en economische ontwikkeling van het land, zeggen experts.
Elk jaar wordt Midden-Amerika getroffen door weerfenomenen die vanwege de klimaatverandering extremer worden. Overheden zijn onwillig of niet in staat de nodige openbare werken uit te voeren.
27 juni 2022
Energiebesparende renovaties kunnen helpen om de klimaatverandering te beteugelen, om Europa te verlossen van Russische fossiele brandstoffen én om geld te besparen. Waarom wordt energie-efficiëntie in woningen dan niet serieuzer genomen?
Uit nieuw onderzoek blijkt dat het zwaartepunt van de uitstoot van ’s werelds voedselproductie bij het transport ervan ligt, nog veel meer dan eerder werd aangenomen. Vooral de consumptie van exotische niet-seizoensgebonden etenswaren weegt door.
Een slordige 64 miljoen vierkante kilometer, twee keer de oppervlakte van Afrika, zoveel land is er nodig om de soortenrijkdom van de aarde te beschermen. Dat is althans de conclusie die op tafel ligt nu de wereld onderhandelt over nieuwe afspraken over biodiversiteitsbehoud.
25 juni 2022
Thomas Siffer en zijn vrouw maakten een reis door Europa over 5600 kilometer spoor: ‘Als geen enkel land de klimaatdoelstellingen haalt, dan doen wij het maar.’
24 juni 2022
Na twee jaar coronacrisis belooft het een hete festivalzomer te worden. Besteden organisatoren ook genoeg aandacht aan duurzaamheid? En is het wel haalbaar om de voetafdruk van een massa-evenement tot nul te reduceren en dus circulair te zijn?
De Europese Commissie heeft woensdag haar langverwachte regelgeving voorgesteld om het gebruik van pesticiden te halveren tegen 2030. De landbouwsector zet de hakken in het zand, natuurorganisaties vinden de plannen niet verregaand genoeg.
23 juni 2022
Dit boek daagt ons uit om ons een wereld voor te stellen voorbij het kapitalisme en de mythe van de economische groei. Het is zowel een manifest voor systemische verandering als een uitnodiging om opnieuw een dieper gesprek aan te gaan over de aard van de menselijke conditie.
Droogte, overstromingen en kusterosie vormen een enorm risico voor steden over de hele wereld. De kosten kunnen oplopen tot 194 miljard dollar per jaar tegen de helft van deze eeuw, blijkt uit onderzoek in 96 steden.
Canada verbiedt nog dit jaar de invoer en productie van plastic voor eenmalig gebruik. Eind volgend jaar worden ook de verkoop en het gebruik ervan verboden.
Een vijfde van alle CO2-uitstoot gelinkt aan de productie van voeding is te wijten aan transport. Die impact ligt beduidend hoger dan tot nu toe werd aangenomen. Dat is de conclusie van een nieuwe studie die alle transport in de productieketen in kaart bracht.
22 juni 2022
Dé Brusselse oudere bestaat niet. Elk van ons liep een ander parcours en is uniek. Gekleurde wijsheid verwijst naar de superdiversiteit van Brusselse senioren. In 2021 heeft 75% van de Brusselaars een buitenlandse herkomst. Deze diversiteit in herkomsten weerspiegeld zich ook meer en meer in de populatie ouderen in Brussel. En of men nu Belg is of een migratieachtergrond heeft, er spelen ook vele andere factoren een rol die bepalen wie je bent. Hoe je opgevoed bent, of je hoger of lager geschoold bent, of je man of vrouw bent, je sexuele orientatie, of je een beperking heb , of je arm, middenklasse of rijk bent, enzovoort. We hebben met deze film een stukje van de rijke diversiteit van de Brusselse senioren in beeld willen brengen.
Overstromingen in de regio Sylhet in Bangladesh hebben 6 miljoen mensen getroffen. ‘80 procent van de regio staat onder water’, zegt de Noorse Vluchtelingenraad, die een oproep lanceert voor dringende hulp.
De Europese Commissie maakt 600 miljoen euro extra vrij om de voedselcrisis aan te pakken in landen in Afrika, de Caraïben en de regio van de Stille Oceaan. Want door de Russische invasie van Oekraïne is die nog verergerd.
De enorme ramp met olieplatform Deepwater Horizon, in 2010, had ernstige gevolgen voor mens en milieu. Maar, zo blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Washington, niet voor het aandeel van oliegigant BP. Op lange termijn heeft het aandeel van BP nauwelijks invloed ondervonden.
De Britse ecologische econoom en professor duurzame ontwikkeling Tim Jackson schreef 'Voorbij de Groei – Het leven na het kapitalisme'. Jan Mertens vindt het een moedig boek. “'Voorbij de Groei' voegt een mooie en relevante dimensie toe aan het wereldwijde debat over het denken voorbij de groei.”
De oorlog in Oekraïne is nog steeds gaande en dat zorgt ervoor dat onze voedselzekerheid steeds meer op het spel komt te staan, zegt Mario Lubetkin, onderdirecteur-generaal bij de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO). “Voldoende voedsel produceren wordt dé uitdaging voor 2023”.
Naarmate de uitstoot van fossiele brandstoffen blijft stijgen en de planeet warmer wordt, worden hittegolven frequenter, langer en dodelijker. In delen van India en Pakistan werd in mei een ondraaglijke 50 graden Celsius bereikt, een piek die volgens wetenschappers dertig keer waarschijnlijker was door de klimaatverandering.
De ambitieuze duurzame ontwikkelingsdoelen die 193 landen zich hebben gesteld in 2015 blijven dode letter, schrijft Frank Biermann, hoogleraar Global Sustainability Governance aan de Universiteit van Utrecht. Hij heeft een grootschalig onderzoek geleid naar de impact van de zogenaamde SDG’s.
21 juni 2022
De Oekraïnecrisis en de alarmberichten over de klimaatverandering drukken ons met de neus op de feiten: ook de Vlaamse industrie moet zijn afhankelijkheid van fossiele brandstoffen afbouwen en overschakelen op hernieuwbare energie, vindt Jeroen Fonteyn van Bond Beter Leefmilieu.
Het inademen van vervuilde lucht kan ertoe leiden dat giftige deeltjes via de bloedbaan van de longen naar de hersenen worden getransporteerd. En dat draagt mogelijk bij aan het ontstaan van hersenaandoeningen en neurologische schade.
20 juni 2022
Sinds 8 uur s ochtends blokkeren ongeveer 40 internationale activisten van Extinction Rebellion (XR) de ingang van het Berlaymont gebouw van de Europese Commissie in Brussel. 10 van hen hebben zich aan de toegangsdeuren vastgelijmd. De vreedzame activisten eisen de onmiddellijke invoering van een ecocide-wet op nationaal en EU- niveau.
Sommige mensen maken zich zozeer zorgen om de klimaatverandering dat ze ervan wakker liggen. Anderen kunnen de slaap niet vatten dóór de klimaatopwarming.
De uitstoot van het Amerikaanse leger is dezelfde als die van een middelgroot land. ‘En dat is waarschijnlijk een onderschatting’, stellen onderzoekers Patrick Bigger en Neta C. Crawford. ‘Het Pentagon neemt de klimaatcrisis ernstig, maar is blind voor de eigen bijdrage.’
18 juni 2022
Wereldblogger Luc Vankrunkelsven bezocht onlangs het stadje Pirenópolis, dat omgeven is door immense sojavelden - monocultuur die je ook elders in de Cerrado vindt. Toch zijn er in deze oude koloniale stad heel wat agro-ecologische alternatieven. Het is de thuis van IPEC, het internationaal gekende en gewaardeerde Instituut voor Permacultuur en Ecodorp van de Cerrado.
17 juni 2022
Begin juni 1972 en tijdens de afgelopen week was er in Stockholm een VN Earth Summit. De eerste leidde tot een reeks van Earth Summits, de oprichting van het United Nations Environmental Program (UNEP) en een reeks van andere initiatieven, zoals het IPCC. In 1972 maakte men zich grote zorgen over het milieu en de schade die wij veroorzaken. Dat doen we nu, vijftig jaar later nog. We hebben gefaald. De kans op een duurzame en rechtvaardige wereld neemt af, maar die kans bestaat wel degelijk; als we willen. En wie zou dat niet willen?
Gedurende het grootste deel van de menselijke geschiedenis werd de natuur als heilig beschouwd en geloofde men dat God of de goden in de natuur alomtegenwoordig waren. Dat gold voor bijna alle culturen en religieuze tradities ter wereld. Toen de westerse mens in de zeventiende eeuw God en de natuur van elkaar scheidde, was dat méér dan een breuk met duizenden jaren van verworven wijsheid en ervaring: we zagen er de legitimatie in om onze omgeving te plunderen en onszelf op een destructieve manier boven de natuur te plaatsen.
Overheden wereldwijd hebben “historische kans voor een herstel op basis van groene energie” gemist. De groei van hernieuwbare energie stagneerde door een stijging van subsidies voor fossiele brandstoffen, blijkt uit een rapport van de invloedrijke denktank REN 21.
16 juni 2022
Ze trekken illegaal het gebied binnen, op zoek naar goud. Ze kappen het bos en vergiftigen de rivieren met kwik. En ze zijn met zo’n 20.000 sinds 2019, deze illegale goudzoekers in het inheemse gebied Terra Yanomami in Brazilië. De regering-Bolsonaro, die doet niets. Ze introduceerde zelfs wetgeving die de mijnbouw in het Amazonewoud, inclusief de beschermde gebieden, moet bevorderen.
Gefundeerde mediakritiek is een gat in de Nederlandstalige boekenmarkt. Niet zonder reden, zo blijkt, want hoe krijg je een boek verkocht waarvan geen enkele krant een recensie schrijven wil?
De Europese vraag naar rubber is de belangrijkste motor voor de ontbossing in West- en Centraal-Afrika. Dat blijkt uit analyse van satellietbeelden.
Bomen planten is essentieel in de strijd tegen de klimaatverandering, maar CO2 uit de lucht halen en permanent opslaan in de ondergrond is minstens even belangrijk. De ene methode vervangt de andere niet, want ze hebben een totaal ander doel, schrijven internationale klimaat- en natuurexperten.
15 juni 2022
In drie videos van telkens 5 minuten geeft Lode Vanoost een historisch overzicht van de klimaatbeweging van de jaren 1960 tot vandaag, met als besluit een blik op de toekomst voor jong en oud en de suggestie van een goed boek over de strijd voor het klimaat. Bekijk hier de tweede aflevering van onze reeks Looking back, looking forward - Klimaatactie over de jaren heen, waarin Lode Vanoost dieper ingaat op het ontstaan en de groei van de groene partijen.
Afgelopen nacht hebben actievoerders van Greenpeace Gent zowat overal in de stad affiches aangeplakt met een valse reclameboodschap van TotalEnergies. Doel: voorbijgangers attent maken op de schadelijke invloed van (de reclame van) deze multinational.
Bomen planten is essentieel in de strijd tegen de klimaatverandering, maar CO2 uit de lucht halen en permanent opslaan in de ondergrond is minstens even belangrijk. De ene methode vervangt de andere niet, want ze hebben een totaal ander doel, schrijven internationale klimaat- en natuurexperten.
14 juni 2022
In een fascinerende tijdreis bekijkt Aviel Verbruggen de geschiedenis van energievoorziening en -productie door de eeuwen heen tot vandaag en trekt de lijn door naar de toekomst. “Doeltreffend en doelmatig beleid vereist een heldere visie op de maakbare toekomst, vertrekkend vanuit het heden, en lerend uit ervaringen van het verleden.”
Met de oorlog in Oekraïne wordt Europa diep in het groene hart geraakt. “Er zijn zorgwekkende aanwijzingen dat de schade voor de Oekraïense natuur bijzonder groot zal zijn”, zeggen Bohdan Vykhor en Andreas Beckmann van het Wereldnatuurfonds (WWF).
Ongeveer 40 activisten van Extinction Rebellion Animal (XR Animal) zijn in de middag van zondag 12 juni de McDonald's op het Beursplein in Brussel binnengevallen. Terwijl sommigen van hen op het plein een 'ecocide-misdaad' (de vernietiging van het milieu) ensceneerden, bezetten tientallen anderen het terras van het fastfoodrestaurant binnen om er hun eigen veganistische lunch te eten, tot ze werden gearresteerd.
De Russische blokkade van graan en tarwe in de Oekraïense havens aan de Zwarte Zee heeft directe gevolgen voor regio’s die honger lijden. Als er niet snel iets verandert, zullen onder meer Somalië, Kenia en Ethiopië met hongersnood worden geconfronteerd, waarschuwt het International Rescue Committee.
De ngo Fairfin klaagt de financiering van nieuwe plasticproductie aan, nu chemiereus Ineos groen licht kreeg van de Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) om een ethaankraker te bouwen in de Antwerpse haven. ‘Elke euro die naar de uitbreiding van plasticproductie gaat, is een euro die niet naar de groene transitie gaat.’
In de darmen van plastic-etende wormen ligt mogelijk een sleutel tot een chemisch proces om het materiaal af te breken.
13 juni 2022
'Hoe bomen leren om te gaan met klimaatverandering en hoe ons dat kan redden', het is de lange ondertitel van 'De lange adem van bomen' van Duits bosbouwer Peter Wohlleben. "Dé oplossing is bossen herstellen door ze alle vrijheid te geven, gecombineerd met een gevoelige uitbreiding van het bosoppervlak. De natuur ‘weet’ zeer goed wat ze moet doen om de gevolgen van de ramp die wij veroorzaakt hebben te herstellen. Wat wij kunnen doen, is dat mogelijk maken".
Volgens schattingen zal klimaatverandering de komende decennia miljoenen mensen op de been brengen. Adviesorganisatie MMC ijvert voor rechtstreekse financiering aan steden die vandaag al te maken krijgen met de gevolgen van het veranderende klimaat en de volksverhuizingen die daarmee gepaard gaan. Zo kreeg Beira in Mozambique een fonds waarmee een belangrijke vismarkt terug kan worden opgebouwd en visverkopers opnieuw een toekomst krijgen. De markt werd drie jaar geleden verwoest door cycloon Idai.
China heeft een nieuw vijfjarenplan bekendgemaakt voor de hernieuwbare energiesector. Tegen 2025 moet 33 procent van de elektriciteit van het land opgewekt worden uit hernieuwbare bron.
Beuken kappen om klimaatverandering een stapje voor te zijn? Geen goed idee, vinden Gentse bio-ingenieurs. De beuk blijkt minder droogtegevoelig dan gedacht.
12 juni 2022
Een wereld waarin het plastic sneeuwt op Antarctica en in de oceanen is meer dan zorgelijk, schrijft MO*columniste Tine Hens. Het is moeilijk zinvolle argumenten bij elkaar te schrapen om te verantwoorden dat je toch nog een nieuwe plasticfabriek nodig hebt in een wereld die stikt in sporen van plastic.
11 juni 2022
Van gewichten laten vallen in oude mijnschachten tot perslucht pompen in grotten … Nu Europa probeert af te raken van Russische olie en gas, ontwikkelen bedrijven in sneltempo innovatieve oplossingen om hernieuwbare energie op te slaan.
09 juni 2022
De samenleving worstelt met de link tussen het klimaatvraagstuk en sociale ongelijkheid. Mensen met een laag inkomen hebben geen geld voor klimaatmaatregelen maar zijn ook vaker het slachtoffer van klimaatverandering. Hoe geraak je uit dit dilemma?
De klimaatverandering teistert vandaag direct de inkomens en levens van honderden miljoenen mensen. MO*redacteur John Vandaele ziet dat we vastlopen in vicieuze cirkels. ‘Dat ecologie economie wordt, geldt het scherpst in de armste samenlevingen.’
In drie video's van telkens 5 minuten geeft Lode Vanoost een historisch overzicht van de klimaatbeweging van de jaren 1960 tot vandaag, met als besluit een blik op de toekomst voor jong en oud en de suggestie van een goed boek over de strijd voor het klimaat. Bekijk hier de eerste aflevering.
Omwille van de oorlog in Oekraïne staan we volgens de secretaris-generaal van de VN voor het risico van een grote hongersnood, vooral in Afrika. Er moet dringend worden ingegrepen. Deze situatie confronteert ons ook opnieuw met de irrationaliteit van onze wereldeconomie.
Hongersnood dreigt in het noorden van Kenia. Het vee sterft massaal door de droogte en daardoor verliezen families hun inkomen en hun status.
08 juni 2022
De klimaatverandering heeft een impact op het psychische welzijn, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie, en meer landen moeten daarmee rekening houden in hun nationale klimaatplannen.
Door de klimaatverandering worden hittegolven frequenter en intenser. Extreme temperaturen zijn niet alleen schadelijk voor de gezondheid, maar ook voor de landbouw en de infrastructuur, schrijft hoogleraar Kristie L. Ebi. ‘Dringende en onmiddellijke investeringen zijn nodig om ons aan te passen.’
Vanmorgen hebben activisten van Extinction Rebellion, vermomd als bijen en met de slogan "No bees - No food", een ton bietenpulp voor het MR-hoofdkwartier in Brussel gedumpt. Met deze actie hekelt XR het voortgezette gebruik in België van pesticiden die door de EU zijn verboden vanwege hun hoge toxiciteit voor bestuivende insecten. Volgens XR maakt het ministerie van Landbouw buitensporig gebruik van "toelatingen voor noodsituaties" om het gebruik van deze verboden stoffen te bestendigen.
Jan Rotmans wist een halve eeuw geleden al dat er een klimaatcrisis op til was. En dat die heftig zou worden. Maar er is hoop. ‘De gedragsverandering kan heel snel gaan als het moet.’
03 juni 2022
Maatregelen tegen de luchtvervuiling komen niet alleen de volksgezondheid ten goede, blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Stanford. Ook de landbouw profiteert sterk: de oogsten worden tot een kwart groter.
Natuurlijke oplossingen kunnen de intensiteit van weer- en klimaatrisico’s met een kwart verminderen. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van het Wereldnatuurfonds (WWF) en het Rode Kruis. ‘De kracht van de natuur om levens te redden en mensen te beschermen tegen klimaatrisico’s wordt onvoldoende benut’.
ACOD Onderwijs stemt klimaatmotie: “Hoe durft gij te spreken over onze toekomst wanneer de wereld in brand staat?”
De klimaatverandering heeft een impact op het psychische welzijn, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie, en meer landen moeten daarmee rekening houden in hun nationale klimaatplannen.
De opwarming van de aarde heeft een drastische impact op het Alpengebied. Net als het Noordpoolgebied worden de Alpen in sneltempo groener, blijkt uit een studie in Science.
02 juni 2022
In Europa is het klimaatbeleid vertaald in een beleid dat de naam Green deal meegekregen heeft. Is deze Green Deal echter ook sociaal rechtvaardig? Reset.Vlaanderen en denktank Minerva schreven een artikel op hun website. De 11 maart-beweging beoordeelt deze reactie, en geeft haar eigen visie over sociaal rechtvaardige transitie.
Engie wil dat de overheid -en dus de belastingbetaler- mee de kosten draagt voor de berging van extra nucleair afval. Compleet onaanvaardbaar, vinden Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Inter Environnement Wallonie. Want wat krijgt de Belg in ruil voor die torenhoge kosten? De nucleaire verlenging draagt niet bij tot de bevoorradingszekerheid of lagere energieprijzen.
Natuurlijke oplossingen kunnen de intensiteit van weer- en klimaatrisico's met een kwart verminderen. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van het Wereldnatuurfonds (WWF) en het Rode Kruis. “De kracht van de natuur om levens te redden en mensen te beschermen tegen klimaatrisico’s wordt onvoldoende benut”.
Cambio, Poppy, Bolides, DriveNow… Wie in een stad woont, weet het: autodelen is in. Volgens het laatste jaarrapport (met cijfers tot en met 2021) van Autodelen.net is er sprake van een verzevenvoudiging van het aantal autodelers in Vlaanderen in de afgelopen 5 jaar. Maar als we onze uitstoot naar beneden willen krijgen, moet het platteland ook mee.
01 juni 2022
De Europese Commissie heeft haar klimaatinspanningen overschat en haalt haar streefdoel van 20 procent lang niet. Dat blijkt uit berekeningen van de Europese Rekenkamer.
31 mei 2022
Voor Wervel-medewerker Xander Berbe was bodem tot voor kort iets waarop we rondlopen en waar planten in groeien. Welke functies de bodem allemaal heeft en waarom het zo belangrijk is om aan bodemgezondheid te werken, besefte hij maar half. Tot hij agro-ecoloog Jeroen Watté daarover interviewde.
De coronapandemie heeft de voortgang van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties fors teruggeschroefd. Internationale wetenschappers waarschuwen dat er de komende vijf jaar verder actie nodig is, wil de wereld nog een kans maken om de doelen te halen.
Experts van de Verenigde Naties roepen op om onconventionele waterbronnen – zoals ijsbergen en mist – aan te boren, nu water door de klimaatverandering steeds meer schaars wordt.
Historisch gezien heeft Midden-Amerika torenhoge ontbossingscijfers en opvallend veel sterfgevallen onder milieubeschermers. Maar de voorbije jaren lijkt de regio voorzichtig vooruitgang te boeken op het gebied van milieubescherming.
30 mei 2022
Door de klimaatverandering zal het risico op een pandemie de komende honderd jaar alleen maar toenemen, zo voorspelt een wetenschappelijk onderzoek dat eind april in het wetenschappelijke tijdschrift Nature is gepubliceerd. Dieren worden gedwongen om op zoek te gaan naar een nieuwe habitat, waardoor de verspreiding van virussen onder diersoorten zal toenemen.
Ter gelegenheid van Rerum Novarum hield Luc Van Gorp, voorzitter van de Christelijke Mutualiteit, deze toespraak. "De machthebbers hebben het nog niet door, maar het neoliberale model loopt wel degelijk op zijn einde. We beseffen het nog niet, maar we staan aan de vooravond van een nieuw tijdperk. Er is een generatie op komst die niet meer bereid zal zijn om mee te draaien in de ratrace. Steeds meer mensen hebben dat door. Zij geloven dat het anders kan."
Na het zien van een protest van Extinction Rebellion op het hoofdkantoor van Shell, besloot veiligheidsconsultant Caroline Dennett haar jarenlange werkrelatie met Shell te beëindigen. De veiligheidsconsultant maakte bekend na elf jaar te stoppen met haar werkzaamheden voor Shell vanwege investeringen in nieuwe olie- en gasproductie.
27 mei 2022
De uitstoot van CO2 verminderen is niet voldoende om een catastrofale klimaatverandering te vermijden. Ook de uitstoot van methaan en andere stoffen moet flink naar beneden om de klimaatcrisis te stoppen, stelt Amerikaans onderzoek.
25 mei 2022
In de Braziliaanse staat Minas Gerais maakt mijnbouw al eeuwen de dienst uit – eerst van goud, later van ijzer. Nu waterschaarste de regio bedreigt, klinkt daar voor het eerst brede kritiek op. Hoe gaat de regio om met waterbeheer, droogte en vervuiling van een economisch belangrijke sector?
24 mei 2022
Het hof van beroep in Brussel heeft vandaag bevestigd dat de Vlaamse overheid wel degelijk dwangsommen moet betalen wegens het niet respecteren van de Europese regelgeving inzake luchtvervuiling. Dit is het voorlopige eindpunt van een rechtszaak die Greenpeace bijna vijf jaar geleden is gestart. Met het geld van de dwangsommen zal Greenpeace een fonds oprichten om lokale projecten voor een betere luchtkwaliteit en een gezonde leefomgeving te ondersteunen.
Aan vier Antwerpse scholen werd deze ochtend actie gevoerd voor schone lucht. De kinderen van ‘t Speelscholeke in Deurne starten hun schooldag met de dans 'Live on Air' (een choreografie uit 2018 van Wim Vandekeybus, Ultima Vez, Filter Café Filtré en Greenpeace Belgium), op de Turnhoutsebaan in Deurne waar de school gelegen is. Leerlingen van De Kleine Wereld, gelegen op de Brederodestraat, zullen bij aanvang van de schooldag voor de schoolpoort een minuut lang heel hard (fiets)bellen met mondmasker op.
23 mei 2022
De economische gasoorlog met Rusland zou een signaal moeten zijn voor een drastische energietransitie. Maar daar is nu geen tijd voor, de oorlog gaat voor. En het einde van de wereld en het einde van de mensheid? Dat moet nu even wachten. Volgens het IPPC hebben we maar tot 2025 om onder de 1,5 graad opwarming te blijven. Alles daarboven wordt de hel, met mogelijke niet te stoppen kettingreacties en omslagpunten die ons naar 5 à 6 graden leiden. Het zogenaamde ‘hothouse earth’-traject. Dan is het over en uit met alle hogere levensvormen.
Steeds meer bedrijven beginnen hun producten te labelen om de klimaatimpact ervan te laten zien. Maar hebben consumenten - en vooral het klimaat - daar een boodschap aan?
20 mei 2022
De grote Belgische banken pompen samen meer dan 3 miljard euro in de plasticindustrie, stelt een rapport van FairFin. Daardoor zwengelen ze de productie verder aan, terwijl die zware gevolgen heeft voor milieu en klimaat.
Vlaanderen lanceerde ambitieuze klimaatdoelstellingen. Dat er dringend iets moet gebeuren, is ondertussen meer dan duidelijk. Maar moet, wil of kan iedereen wel dezelfde bijdrage leveren aan de strijd tegen de klimaatopwarming? Host Tjhoi Ng Sauw praat in deze derde aflevering van Alles Wordt Beter over energietransitie en armoede met Karel Pype van Reset.Vlaanderen en Caro Bridts van Welzijnsschakels.
Plannen van de Europese Commissie om gas en nucleaire energie op te nemen in de lijst van duurzame investeringen botsen op kritiek. Meer CO2-uitstoot en slecht voor de klimaatdoelstellingen, klinkt het bij tegenstanders. Bovendien zou de maatregel ook in het voordeel kunnen werken van Rusland.
Steeds meer bedrijven beginnen hun producten te labelen om de klimaatimpact ervan te laten zien. Maar hebben consumenten - en vooral het klimaat - daar een boodschap aan?
19 mei 2022
Vier cruciale indicatoren van klimaatverandering – broeikasgasconcentraties, zeespiegel, temperatuur en zuurtegraad van de oceanen - staan sinds vorig jaar op recordniveau. Volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) is het opnieuw een duidelijk teken dat de mens planetaire veranderingen veroorzaakt.
‘Biodiversiteitsverlies is een uitdaging die de komende jaren zelfs de klimaatverandering kan overschaduwen’, stelt het Finse innovatiefonds Sitra in een nieuwe studie. De circulaire economie kan het tij snel en efficiënt doen keren. De voedings- en landbouwsector hebben een sleutel in handen.
Wat maakt dat bomen groeien? Fotosynthese, simpel toch? Zo eenduidig is het echter niet, zo blijkt uit een nieuwe studie. Dat heeft gevolgen voor modellen die de CO2-opname van bossen in kaart brengen.
De uitzonderlijke periode van droogte in eigen land maakt ons weer even bewust van het belang van water. In heel wat landen speurt men momenteel angstvallig de hemel af. MO* brengt een overzicht van de wereldwijde watercrisis die de mensheid het komende decennium voor een grote uitdaging plaatst.
18 mei 2022
Sommige delen van India hebben momenteel af te rekenen met dagelijkse temperaturen tot ver boven de 40 graden Celsius. Met 1,4 miljard mensen te voeden en de voorspelling dat dergelijke hitte het nieuwe normaal wordt, dringt een verduurzaming van de landbouw zich op, zeggen landbouwexperts van de Universiteit van Cambridge.
Luc Van Krunkelsven trekt voor de vzw Wervel opnieuw naar Brazilië. Tijdens de landing in de hoofdstad Brasília ziet hij in de rijkere wijken waar hij over vliegt het ene privézwembad naast het andere. ‘Toch bijzonder om te zien hier in de Cerrado, waar de watervoorziening jaar na jaar problematischer wordt.’
Vervuiling was in 2019 wereldwijd verantwoordelijk voor negen miljoen overlijdens, schat nieuw onderzoek in The Lancet. Dat cijfer is al sinds 2015 nagenoeg even hoog, maar chemische vervuiling wordt belangrijker.
Wereldwijd beïnvloedt klimaatverandering het mentale welzijn. Vooral jongeren hebben last van klimaatangst, maar die angst is niet universeel.” Yara Van Heugten, studente journalistiek, contacteerde onlangs de Grootouders met de vraag of ze enkele leden van Grootouders voor het Klimaat kon interviewen in het kader van een essay dat ze schreef over klimaatangst. Dat essay bleek nadien een knap werkstuk te zijn geworden. Hoe zit dat met die klimaatangst bij onze jongeren? Lees Yara’s bijdrage.
17 mei 2022
België wil via “ontwikkelingssamenwerking”* de strijd tegen voedselonzekerheid en de klimaatcrisis aangaan. Dat doet ze onder meer via de Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkeling (BIO). 11.11.11 en de Coalitie Tegen de Honger hebben echter vragen bij de werking en de filosofie van BIO. ‘We vragen een democratisch debat over BIO zodat het de mensenrechten respecteert en in samenhang met de rest van de Belgische “ontwikkelingssamenwerkingsactoren” handelt.’
Japanse onderzoekers hebben voor het eerst een waterdichte en biologisch afbreekbare coating voor papier ontwikkeld. Daarmee moet papier verschillende soorten plastics kunnen vervangen.
De bodem is kurkdroog. De natuur en landbouwgewassen snakken naar water. Wat is de link met klimaatopwarming en hoe kunnen we onszelf weerbaarder maken tegen droogte?
14 mei 2022
In één generatie is de duur van droogteperiodes met 29 procent gestegen, stelt een alarmerend VN-rapport over de toenemende waterschaarste door de klimaatverandering en de bevolkingstoename. De tekst leest als een call-to-action maar voorziet ook in haalbare oplossingen.
13 mei 2022
De kans wordt steeds groter dat de aarde nog voor 2027 al 1,5 graad warmer zal zijn. Dat blijkt uit een klimaatupdate van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Volgens hen bedraagt die kans nu 48 procent, terwijl men er de afgelopen jaren nog van uit ging dat die kans klein was. Bovendien is de kans volgens dat rapport ook groot dat binnen dit en vier jaar opnieuw een warmste jaar ooit gemeten wordt.
In de VS wordt niet meer dan 5 tot 6 procent van het plastic afval gerecycleerd, blijkt uit nieuwe cijfers. Een dieptepunt, terwijl er steeds meer plastic afval wordt geproduceerd.
Door de opwarming van de aarde lijkt er in het Noordpoolgebied meer veenvegetatie te groeien. Dat is mogelijk een lichtpuntje voor het klimaat, want turf en veengebieden zijn bij de beste opslagplaatsen voor CO2.
12 mei 2022
De landbouwgrond in Europa is mogelijk de grootste opslagplaats van microplastics ter wereld. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van de universiteiten van Manchester en Cardiff.
In de Nigerdelta-regio van Nigeria is een grootschalige industrie ontstaan van illegale olieraffinaderijen. Maar die brengt grote risico’s met zich mee voor het milieu, de veiligheid en de volksgezondheid, schrijven experten Nnaemeka Vincent Emodi, Chukwumerije Okereke en Ogheneruona E. Diemuodeke.
Muziekfans zitten meer in met de klimaatcrisis dan wie niet van muziek houdt, blijkt uit Brits onderzoek. Ze zijn ook sneller bereid hun gedrag te veranderen.
11 mei 2022
Op de dag dat het VRT-journaal opende met een item over de aanhoudende droogte, kreeg de burgerbeweging Grootouders voor het Klimaat een prijs van de Vlaamse overheid. Bezorgd over de toekomst van hun kleinkinderen pleit de beweging voor een ambitieuzer klimaatbeleid.
Moerassen zijn uitblinkers in het opslaan van CO2. Om verdere opwarming van de aarde tegen te gaan is het noodzakelijk om de reeds aanwezige CO2 op te slaan. Moerassen blijken dit nóg beter te kunnen dan bossen of oceanen, toont onderzoek in het vakblad Science.
10 mei 2022
Met recycleren komen we er niet: alleen de afbouw van de plasticproductie kan de toenemende plasticvervuiling stoppen. Dat schrijven wetenschappers en experten in een open brief in het tijdschrift Science.
Grootouders voor het Klimaat (GvK) ontving op 10 mei de Ultima van de Vlaamse Cultuur in de categorie sociaal-cultureel volwassenenwerk.
08 mei 2022
In een logboek houdt Tine Hens nauwgezet bij wat naast het nieuws valt. Onderzoeken, gebeurtenissen of feiten die er wezenlijk toe doen. Nochtans, schrijft ze, is dit een zeer nefaste vorm van desinformatie: de focus van het nieuws vernauwen tot consumentenzaken, maar het toch “hét nieuws” noemen.
06 mei 2022
Minstens drie van de zestien oliepercelen die Congo openstelt voor olieboringen overlappen met het grootste veengebied ter wereld. Daardoor ontstaat een dubbele dreiging voor het klimaat, zeggen wetenschappers en klimaatactivisten.
Een snelle omschakeling naar elektrische auto’s is mogelijk, ook zonder de Russische nikkelvoorraden. Dat staat in een studie van denktank Transport & Environment (T&E). Er zijn genoeg grondstoffen om in de volgende twee jaar wereldwijd 14 miljoen elektrische auto’s te produceren.
Na jaren van afbouw kiest de federale regering met haar Spoorvisie 2040 voor een radicale heropwaardering van het spoorvervoer. Milieu- en mobiliteitsverenigingen Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Integrato, Netwerk Duurzame Mobiliteit & TreinTramBus hebben hier jarenlang voor geijverd en reageren tevreden op de beslissing. Wel wijzen ze erop dat de nodige budgettaire middelen vrijgemaakt moeten worden om deze ambities waar te maken.
Amper een vijfde van ons rundvlees vervangen door plantaardige alternatieven, kan de ontbossing met de helft doen verminderen tegen 2050. Dat toont een nieuwe analyse in Nature.
05 mei 2022
Hoe voelen jongeren zich over de klimaatopwarming? Om op die vraag te kunnen antwoorden organiseerde MO* een gesprek tussen jongeren vanuit de hele wereld en vroeg het hen zelf. ‘Wij, jongeren en kinderen, worden steeds buiten de klimaat- en milieudiscussie gelaten’, zegt de Colombiaanse Valentina (17) ‘maar het zijn wel wij die in die toekomst zullen moeten leven.’
04 mei 2022
Keer op keer krijgen we te horen en te lezen dat overbevolking de reden is waarom we de grenzen aan de aarde blijven overschrijden. Voorstellen voor geboortebeperking hebben steevast de meest kwetsbaren, bij voorkeur op een ander continent, als doelwit. Maar is overbevolking wel zo’n grote boosdoener?
In Burkina Faso zijn er dit jaar al tientallen aanvallen geteld op de watervoorziening voor burgers. Hulporganisaties spreken van een nieuw soort oorlog, die van water een wapen maakt.
De overstromingen eind vorig jaar in Maleisië kwamen als een schok voor veel stedelingen. De ramp doet de discussie oplaaien over nieuwe stappen om de gevolgen van klimaatverandering binnen de perken te houden.
03 mei 2022
Terwijl India en Pakistan getroffen worden door een extreme hittegolf, waarschuwt het IPCC dat snelle en diepgaande verandering in alle sectoren nodig zijn om de opwarming van de aarde onder controle te houden. Er bestaan oplossingen, maar om ze door te voeren is een confrontatie nodig met de gevestigde economische en politieke machten.
"Een korte namiddagwandeling is een uitputtingsslag”, getuigt de Indiase Sapna Verma. Ze vreest dat hittegolven zoals de huidige in haar land enkel maar erger worden, tenzij er een einde komt aan de verbranding van fossiele brandstoffen.
Droge bodems versterken droogtes, dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Gent. Omdat uit droge bodems amper nog water verdampt, komt elders minder neerslag voor. ‘Als we nu niet handelen, zullen dit soort interacties verergeren.’
Nederlandse wetenschappers gaan aan de slag met 3D-geprinte rifstructuren om de mossel- en oesterriffen in de Waddenzee te herstellen. De kunstriffen moeten de natuurlijke riffen een duwtje in de rug te geven om tot volwassendom te komen.
30 april 2022
Voor iedere mens is op aarde een ton plastic aanwezig, schrijft wereldblogger Amar Van Laar. Als gezondheidswetenschapper maakt hij zich zorgen over de vervuiling en de plastic soep. Toch is het grootste probleem van onze tijd volgens hem vooral de achterliggende wegwerpcultuur.
29 april 2022
De Verenigde Naties waarschuwen dat 40 procent van de grond wereldwijd is aangetast door menselijke activiteiten. Als men niet snel inzet op herstel, zal de globale voedselproductie de groeiende wereldbevolking niet meer kunnen bijhouden, aldus een nieuw rapport.
Berken, sparren en eiken absorberen plasticdeeltjes via hun wortels en transporteren die naar de rest van de boom, blijkt uit Zwitsers onderzoek. De gevolgen voor de voedselketen zijn nog niet duidelijk.
Het meest problematische aan het feit dat Elon Musk Twitter kocht voor 44 miljard dollar is het snel rondgezaaide idee dat zijn controle over een invloedrijk sociale media-platform gevaarlijk is. Dat is natuurlijk evident, maar niet om een van de redenen die zijn critici aanhalen. De huidige furore over zijn aankoop is om twee redenen gevaarlijk misleidend. Ten eerste gaat ze ervan uit dat één miljardair die Twitter bezit aanzienlijk schadelijker zou zijn dan een groepje eigenaars-miljardairs. Ten tweede wakkert ze de vrees aan dat Musk zich zou gaan inzetten voor een anarchistische versie van het vrije woord die de gezondheid van onze samenlevingen kan ondermijnen.
28 april 2022
Het aantal rampen waarbij menselijke activiteiten aan de basis liggen, neemt sterk toe over de hele wereld. Klimaatverandering en ontoereikende risicoanalyses door beleidsmakers zijn de grote boosdoeners, volgens een nieuw VN-rapport.
Meer dan 21 procent van alle reptielensoorten is met uitsterven bedreigd, dat blijkt uit het eerste grootschalige onderzoek naar de toestand van de koudbloedige gewervelde dieren. Krokodillen en schildpadden zijn er het ergst aan toe.
27 april 2022
Centraal in dit boek staat de vaststelling dat het kapitalisme niet in staat is de klimaatverandering en ecologische ineenstorting op te lossen. Het schetst een duidelijke weg naar een postkapitalistische economie.
Precies een halve eeuw geleden voorspelden onheilsprofeten dat de mensheid afstevende op een catastrofe: uitputting van grondstoffen, milieuvervuiling, bevolkingsexplosie, gat in de ozonlaag. Stop de groei, klonk het overal, of de boel ontploft. Maar waarom kregen deze doemdenkers dan ongelijk? Hoe slaagden we erin om al die rampspoed af te wenden?
Om te kunnen garanderen dat iedereen op aarde genoeg te eten heeft, moeten de rijke landen driekwart mindervlees gaan eten , stelt Duits onderzoek. Het betekent ook: vlees eten in kleine hoeveelheden kan best duurzaam zijn, zeggen de wetenschappers.
De Amerikaanse president Joe Biden heeft een presidentieel decreet ondertekend om de oudste bossen op het grondgebied van de Verenigde Staten te beschermen. De wouden moeten een belangrijk wapen worden in de strijd tegen de klimaatverandering.
26 april 2022
Ook in eerdere beschavingen leidde klimaatverandering tot ingrijpende demografische veranderingen die uitmondden in geweld en conflict, blijkt uit nieuw onderzoek. Dit kan conflicten in de toekomst helpen voorkomen, zeggen de onderzoekers.
Een Amerikaanse klimaatactivist die zichzelf vrijdag in brand heeft gestoken om aandacht te vragen voor de klimaatverandering, is zaterdag aan zijn verwondingen overleden.
De klimaatactivist, die zondag 24 april in beeld kwam aan de aankomst van Luik-Bastenaken-Luik, heeft een open brief geschreven aan de burgemeester van Luik.
Om de voedselveiligheid op aarde te garanderen, moet de vleesconsumptie in rijke landen met driekwart dalen, stelt Duits onderzoek. Maar dat betekent ook dat vlees eten in kleine hoeveelheden best duurzaam kan zijn, zeggen de wetenschappers.
Hans Demeyer las 'Minder is Meer' van Jason Hickel en vergeleek dit boek met 'Waarom ons klimaat niet naar de knoppen gaat (als we het hoofd koel houden)' van Maarten Boudry.
Verander de wereld, niet alleen je garderobe. Dat is de boodschap van de Britse journaliste Tansy Hoskins, die een boek schreef over de staat van de schoenenindustrie. Spoiler alert: onze sneakers, pumps en pantoffels zijn nefast voor mens, dier én milieu. ‘We moeten niet wachten op een ramp in de schoenenindustrie om er aandacht aan te besteden.’
Weinig mensen zullen er ooit van hebben gehoord, maar het Energy Charter Treaty (ECT) is een groot obstakel voor de aanpak van klimaatverandering. Het verdrag biedt energiemultinationals de mogelijkheid overheden aan te klagen als deze beleid invoeren dat hun winsten beperkt. De fossiele industrie maakt dankbaar gebruik van deze mogelijkheid en jagen met miljardenclaims de kosten van de energietransitie verder omhoog.
22 april 2022
Iedereen wil vandaag dekoloniseren, het verleden aanpakken om het heden te verbeteren. Maar opvallender is de oproep, onder andere van auteurs David Van Reybrouck en Amitav Ghosh, om ook de toekomst te dekoloniseren. Ze gebruiken kolonisatie allebei als lens om te kijken naar de klimaatcrisis. Hoe ontsnappen we aan de verwoestende gevolgen van een ideologie en een praktijk die zoveel macht en rijkdom opleveren voor een kleine elite?
Rijden met vervuilende, gevaarlijke en plaatsvretende pick-uptrucks is in Vlaanderen fiscaal voordeliger dan rijden met een kleine wagen. Dat doet Marie Desrousseaux van de Bond Beter Leefmilieu de wenkbrauwen fronsen. Het stoot hen tegen de borst dat Vlaanderen zich wel bewust is van het probleem, maar geen actie onderneemt. Tegelijkertijd treuzelt Vlaanderen om haar eigen mobiliteitsbeloftes na te komen en blijven cruciale investeringen in gedeeld en elektrisch vervoer achterwege.
Hoe makkelijk of moeilijk maken supermarkten het ons om duurzaam te eten? De ‘Superlijst Milieu’, een scoresysteem dat de komende maanden Colruyt, Delhaize, Carrefour, Aldi en Lidl onder de loep neemt, zal het ons binnenkort vertellen.
De oorlog in Oekraïne maakt naast de militaire ook duizenden burgerslachtoffers. De VN maken in een recent rapport de rekening op van deze ramp en van zijn weerslag in de hele wereld. Hongersnood dreigt in landen die al in nood verkeerden door een ongelijke en roofzuchtige economie en door de gevolgen van de klimaatcrisis.
De klimaatverandering en intensieve landbouw zijn nu al verantwoordelijk voor een vermindering van 49 procent van het aantal insecten in sommige regio’s. Dat blijkt uit een grootschalige studie in Nature.
21 april 2022
Milieuactivist en MO*columnist van de maand Thomas Goorden kaart een onpopulair feit aan: dat duurzaam consumeren niet zo’n effectieve manier is om de wereld te veranderen. Maar wat is dat dan wél? ‘Je elke dag vijf minuten bezighouden met een vervelend berichtje schrijven kan al stukken effectiever zijn dan krampachtig te proberen plasticvrij te leven.’
Pick-uptrucks zijn zwaarder, vervuilender, gevaarlijker en ze verbruiken meer. En toch betaal je er minder belasting op dan voor een kleine wagen. Hoewel Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele in 2020 al aankondigde hier verandering in te willen brengen, blijft het wachten op actie. Ondertussen rijden er al 65.000 exemplaren rond in Vlaanderen. Bond Beter Leefmilieu pleit ervoor om meteen een einde te maken aan het onzinnige gunstregime.
20 april 2022
Wanneer de overheid in de VS nieuwe autosnelwegen, pijpleiding of andere infrastructuur wil laten bouwen, moet ze opnieuw eerst de gevolgen daarvan voor het milieu onderzoeken. President Joe Biden herstelt zo belangrijke milieuregels, die onder zijn voorganger Trump werden afgeschaft.
Vandaag begint in Chili de eerste landentop over het Escazú-akkoord, het regionale milieuakkoord van Latijns-Amerika. Regeringen en ngo’s bespreken er de uitvoering en naar verwachting zullen ook nog meer landen er het akkoord gaan ondertekenen.
Vrijdag 15 april organiseerden de Waalse coalitie RéSAP, Réseau de soutien à l’agriculture paysanne, en het Vlaamse Boerenforum en zijn partners een manifestatie in Halle tegen de aankoop van landbouwgrond door Colruyt: “Dit is een regelrechte aanval op de autonomie van boeren en boerinnen.”
Twee door de VS geleide oorlogen tegen Irak, in 1991 en 2003, hebben een ecologische ramp veroorzaakt. De VN classificeerde in mei 2021 Irak als "het vijfde meest kwetsbare land ter wereld' voor klimaatverandering". Dirk Adriaensens stelde een uitgebreid dossier samen over de verpletterende verantwoordelijkheid van de VS voor de vernietiging van Irak, van zijn natuur, zijn landbouw, zijn industrie, zijn infrastructuur, zijn volksgezondheid en zijn bevolking ... een oorlogsmisdaad zonder voorgaande.
In Kenia is de illegale ontbossing flink gedaald sinds boeren hun gewassen in bosgebied mogen verbouwen. Het land wil dat 10 procent van het grondgebied tegen het einde van dit jaar met bomen bedekt is.
19 april 2022
Een groep vooraanstaande klimaatwetenschappers roept het VN-klimaatpanel IPCC op om jaarlijkse updates te geven over de klimaatverandering en klimaatactie in plaats van om de zes à zeven jaar zoals nu, omdat dit doeltreffender is om het klimaat bovenaan de politieke agenda te houden.
17 april 2022
Klimaat, milieu en biodiversiteit Wil jij in actie komen en jouw publiek aanzetten tot klimaatvriendelijker gedrag? Deze 10 tips helpen je op weg!
14 april 2022
De inval in Oekraïne leidt tot meer economische regionalisering en maakt de wereld stuurloos. Klimaatverandering vereist nochtans dat we blijven samenwerken, schrijft MO*redacteur John Vandaele.
De verkiezing van de conservatieve Rodrigo Chaves als nieuwe president van Costa Rica heeft geleid tot zorgen over de klimaatkoers die het land zal inslaan. Costa Rica is immers gekend als een voortrekker op het gebied van natuurbehoud en milieukwesties.
Wetenschappelijk onderzoek wijst op de toenemende aanwezigheid van microplastics in ons lichaam. Plastic is overal, in het water, de bodem en in de lucht. Hoe slecht is dit voor onze gezondheid? Kunnen wij ons hier nog tegen beschermen?
12 april 2022
Het Zweedse parlement wil op consumptie gebaseerde uitstootdoelstellingen opnemen in de nationale klimaatdoelen. Het is hiermee het eerste land ter wereld dat wetgeving opstelt rond de uitstoot van consumptiegoederen.
11 april 2022
Dat Europa iets moet doen om af te geraken van Russisch gas, is niet nieuw. Maar willen we onafhankelijk worden van Russische fossiele brandstoffen, enkel om ze te vervangen door Amerikaanse LNG, Saudische olie en Duitse bruinkool?, vraagt onderzoeker Mathieu Blondeel zich af. En wat met ontwikkelingslanden die niet kunnen concurreren met de Europese prijzen? ‘De EU riskeert ermee om niet-westerse ontwikkelingslanden verder te vervreemden.’
08 april 2022
Britse wetenschappers hebben diep in de longen van levende patiënten minuscule stukjes plastic gevonden. Twee weken geleden vond een andere studie die ook in de menselijke bloedbaan.
In Cambodja proberen milieuorganisaties de uitstervende Siamese krokodil te redden met een kweekprogramma. Verrassend genoeg krijgen ze daarbij hulp van commerciële boerderijen, die de teloorgang van de soort mee veroorzaakt hebben.
07 april 2022
De korte samenvatting van het jongste IPCC-rapport: we weten dat het moet, we weten hoe het moet, we weten min of meer wat het gaat kosten, dat het ons leven aangenamer en veiliger zal maken, dat er tal van succesvolle en navolgbare voorbeelden zijn, maar ook… dat we treuzelend naar de afgrond schuiven. Enkele lessen uit dit vuistdikke handboek voor urgent, omvattend en sociaal rechtvaardig klimaatbeleid.
4 april. Het IPCC publiceert vandaag haar laatste deel van het drieledige rapport. Nadat ze in haar vorige rapport wees op de desastreuze gevolgen van klimaatverandering, toont het nieuwe IPCC-rapport hoe we verdere ontwrichting kunnen voorkomen.
De watersnood in België afgelopen zomer heeft ons stevig met de neus op de feiten gedrukt. Vlaanderen ontsnapte op het nippertje aan rampspoed. Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu en WWF stelden een memorandum op waarin ze de Vlaamse regering oproepen om onze regio dringend klimaatrobuuster in te richten. Ze lijsten meer dan 30 concrete maatregelen op die Vlaanderen op weg zetten richting een veiligere en dus welvarende regio. Rode draad: maak van water opnieuw een centraal aandachtspunt in alle beleidsprocessen en planvorming. En gebruik natuur, bodem en landschap als een kostenefficiënte oplossing.
Het Food Forest Institute VZW is een Belgische organisatie die zich inzet voor de ontwikkeling van grootschalige voedselbossen. De organisatie wijst op de dringende noodzaak om af te stappen van het exclusieve gebruik van éénjarige gewassen als graan voor onze voedselproductie. Voedselbossen zijn een belangrijk onderdeel van het alternatief.
Zwaar bewerkte voeding – denk aan snoep, chips, snacks en frisdrank – levert een steeds groter aandeel van ons dieet. Dat is niet alleen schadelijk voor onze gezondheid, maar ook voor de planeet, schrijven vier Australische voedingswetenschappers. Tijd om rigoureus te minderen met ultrabewerkt voedsel.
De tien meest vervuilende luchtvaartmaatschappijen in Europa ontvingen vorig jaar voor 683 miljoen euro aan gratis uitstootrechten. Dat blijkt uit openbaar beschikbare gegevens die de mobiliteitsdenktank Transport & Environment analyseerde.
Door kraters in de grond te slaan en ecosystemen te verstoren, creëert illegale mijnbouw in het Amazonegebied de ideale broedplaats voor malariamuggen.
06 april 2022
Het Brusselse hof van beroep heeft beslist om de Klimaatzaak met voorrang te behandelen. De Belgische Staat moet zich in september volgend jaar, sneller dan verwacht, opnieuw voor de rechter verantwoorden.
Zowat de hele wereldbevolking ademt lucht in die gevaarlijk is voor de gezondheid, blijkt uit nieuwe cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie. De richtlijnen zijn aangescherpt, omdat ook lage concentraties gevaarlijk blijken.
05 april 2022
De wereld stevent af op meer dan 1,5 graad opwarming en het huidige klimaatbeleid schiet tekort om daaronder te blijven, stelt het VN-klimaatpanel in het rapport dat gisteren verscheen. Maar het rapport bevat nog meer belangrijke boodschappen - een overzicht.
Nieuw onderzoek toont aan dat de ontbossing in Indonesië zich op het laagste punt sinds twintig jaar bevindt. De winning van palmolie was lang de motor voor het verlies van grote delen van Indonesische oerbossen. Maar recente prijsstijgingen van palmolie lijken niet te leiden tot meer palmolieplantages.
Climate justice: brengen rechtvaardige rechters klimaatrechtvaardigheid tot bij ons?
In een krachtig nieuw rapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC) van de VN worden de oplossingen uiteengezet die de opwarming van de aarde kunnen beperken door sectoren, waaronder energie, industrie, landbouw en landgebruik, gebouwen en vervoer, te transformeren. Ook België moet dringend de bestaande oplossingen opschalen (en kan daarvan op korte termijn de vruchten plukken). Het succes van de ‘Belgian Alliance for Climate Action’ toont aan dat ook de bedrijfswereld vragende partij is.
De wereld stevent af op meer dan 1,5 graad opwarming en het huidige klimaatbeleid schiet tekort om daaronder te blijven, stelt het VN-klimaatpanel in het rapport dat gisteren verscheen. Maar het rapport bevat nog meer belangrijke boodschappen - een overzicht.
04 april 2022
NL
IPCC-rapport wijst op noodzaak klimaatoplossingen op te schalen, om stijgende emissies aan te pakken
- WWF BelgiëIn een krachtig nieuw rapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC) van de VN worden de oplossingen uiteengezet die de opwarming van de aarde kunnen beperken door sectoren, waaronder energie, industrie, landbouw en landgebruik, gebouwen en vervoer, te transformeren. "Ook België moet dringend de bestaande oplossingen opschalen (en kan daarvan op korte termijn de vruchten plukken). Het succes van de ‘Belgian Alliance for Climate Action’ toont aan dat ook de bedrijfswereld vragende partij is", zegt WWF in een reactie op het rapport.
“Het derde deel van het IPCC rapport is een richtlijn voor moedige leiders die de planeet, gezondheid en sociale rechtvaardigheid voorop stellen”, zegt Jorieke van der Stelt, Huisarts en Arts Internationale Gezondheidszorg & Tropengeneeskunde. Van der Stelt is aangesloten bij het kennis- en netwerkplatform Zorg voor Klimaat. "Het klimaat expertpanel van de VN (IPCC) presenteerde vandaag een rapport dat strategieën bevat om de dodenmars die we momenteel bewandelen af te wenden. Het is overduidelijk, er is geen tijd te verliezen: er is geen ruimte meer voor fossiele brandstoffen in onze samenleving", aldus het platform in hun reactie op het klimaatrapport.
In een reactie op de publicatie vandaag van het rapport van werkgroep III van het IPCC over de beperking van klimaatverandering, zei Nafkote Dabi, hoofd klimaatbeleid van Oxfam: "Dit IPCC-rapport laat niets aan het toeval over. De sombere en meedogenloze waarheid over de opwarming van de aarde is deze: als er niet op grote schaal actie wordt ondernomen, zal de mensheid te maken krijgen met toenemende honger, ziekte, een kelderende economie, massale migratie en ondraaglijke hitte. Een opwarmende planeet is de grootste noodsituatie voor de mensheid.”
De vzw Klimaatzaak heeft goede hoop dat de behandeling van het beroep dat het ingesteld heeft tegen het vonnis van een Brusselse rechtbank binnen het jaar behandeld wordt. Dat heeft Nick Balthazar donderdagavond in Leuven gezegd in de nabespreking van zijn uitmuntende film ‘Duty of Care’ die in première vertoond werd in het kader van Docville, het festival van de documentaire film.
Bossen zijn nog belangrijker voor het klimaat dan we denken, blijkt uit grootschalig nieuw onderzoek. Ze nemen niet alleen CO2 op, maar koelen ook overal ter wereld het klimaat af.
In een nieuw groot klimaatrapport heeft het VN-klimaatpanel (IPCC) voor het eerst een prijs geplakt op het verminderen van het aantal broeikasgassen in de atmosfeer. Het gaat om ongeveer 20 tot 100 dollar (18 tot 90 euro) voor een ton CO₂-equivalent als we tegen 2030 onze uitstoot willen halveren. "Dit is heel belangrijk, want zolang er geen prijs was, bleef het abstract", vertelt een van de hoofdauteurs, Inge Jonckheere aan VRT NWS. Het IPCC blijft de hoogdringendheid onderstrepen: "Het is nu of nooit. Maar het kan nog."
03 april 2022
Omdat we als mens deel uitmaken van de levende wereld om ons heen, hebben we natuur nodig om mens te zijn, geluk te vinden en gezond te blijven. Met De wereld die we delen schreef Tine Hens voor de Maand van de Filosofie een essay over onze verbondenheid met schimmels, bacteriën, salamanders, roodborstjes, bomen en over hoe deze planeet een democratie van soorten is en geen tirannie van één soort verdraagt. Dit is een fragment uit het boekje.
02 april 2022
Op 1 april voerde Extinction Rebellion een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen een kolenterminal in de Gentse haven in hun strijd voor een sociaal rechtvaardig energietransitieplan. De actievoerders eisen dat de haven zo snel mogelijk fossiele brandstoffen moet bannen en energieneutraal worden.
